??c “Giáo s?” c?a Tr?n V?: L?i Ng?i Ca Ch? Vi?t

Phan T?n H?i

zzzz Giao si_Tran Vu

 

C th? tm t?t m?t l?i v? t?p truy?n Gio s? c?a Tr?n V? hay khng? Ti do d?. Trong tuy?n t?p Gio s? l 9 truy?n, m?i truy?n hay m?t cch khc, tuy v?n phong xuyn su?t v?n r?t l Tr?n V? ngh?a l ??c ?o, k? ?o, nh? m? nh? th?c, t?ng trang l nh?ng hnh ?nh ngo?i s? xen vo ??i th?c, m?t bt php r?t l?, hon ton ??ng ngoi t?t c? cc khuynh h??ng v?n h?c th? gi?i hay Vi?t Nam. C l?, ni g?n th? ny s? thch h?p: truy?n c?a Tr?n V? l nh?ng l?i r?t m?c k? ?o ?? ng?i ca ch? Vi?t.

 

Ti ? ??c truy?n c?a Tr?n V? t? lu r?i, t? nh?ng n?m c?a g?n ba th?p nin tr??c. By gi? l c? duyn ??c l?i, ??c k? h?n, khi t?p truy?n Gio s? ???c Tr?n V? ?n hnh n?m 2021. Ti ??c trong nh?ng tu?n l? cu?i n?m, t? t?, ch?m ri. M?i l?n ??c, l m?i l?n nhn ra khc h?n. Ti ??c trong thi ?? c?a ng??i ??ng bn th? gi?i ny, nhn sang bn kia th? gi?i, m?t th? gi?i no ? h?n l ti ch?a bi?t t?n t??ng. ?ng nh? th?, ngay c? nh?ng ?o?n v?n, hay nh?ng trang khi ti ??c qua, ??c l?i vi l?n, c v? nh? l nh?ng g ???c lm m?i h?n.

T?t c? truy?n Tr?n V? sng tc ??u l phi truy?n th?ng. Ni ?ng, l sng tc, khng ph?i k? truy?n. N?i ?y, chng ta khng c ni r?ng cch vi?t ny, hay cch vi?t kia l ?u th?ng. Ch? mu?n ni r?ng, Tr?n V? vi?t khng gi?ng ai, vi?t r?t khc, vi?t r?t phi truy?n th?ng. Ngay c? khi chng ta nhn th?y nh?ng g quy?n r? trong truy?n Tr?n V?, c?ng khng th? k? l?i cc c?m xc. Truy?n Tr?n V? nh? h?, nh? th?c.

Th d?, chng ta ??c trong truy?n ng?n Ma M?a Gai S?c khi Tr?n V? k? v? ba anh em Nguy?n Nh?c, Nguy?n L?, Nguy?n Hu? l?i l qua m?t nhn v?t x?ng ti. Truy?n d?a vo l?ch s?, nh?ng ??y h? c?u. Nhn v?t x?ng ti c?ng l ci g ?nh ?? suy lu?n, ??y nh?ng ha thn, t?o ra nhi?u l?p s??ng m trong v? tr k? truy?n, v Ti bi?t Hu? ? lu. T? lc Hu? cn nin thi?u (trang 9)

Ch?n v? tr cho ti nh? th?, cho ??c gi? c?m gic r?ng ti ph?i l b?n ??ng song t? ??t Bnh ??nh, c th? l h?c cng Th?y hay l b?n cng ??t v. Nh?ng r?i Tr?n V? l?i cho ti ha thn thnh m?t ph? n? Ti ch?i v?i Hn t? thu? b (trang 37) B?n v?i cng cha Ng?c Hn t? thu? b, h?n c?ng l ng??i c?a ho mn, kn c?ng cao t??ng, c th? l hong thn hay l t? c?a nh quan.

Th? r?i nhn v?t ti l?i ch?ng ki?n Nguy?n Hu? say r??u v?i hnh ?nh Hu? u?ng t?i lc ng? qun trong thau. Ti ?? Hu? d?y (trang 33) v r?i nhn v?t ti quan st Nguy?n H?u Ch?nh v V? V?n Nh?m ?nh c? t??ng, v?i l?i k? ti ?nh b? ra xem Ch?nh v Nh?m ?nh c?. (trang 34).

T?t c? cc l?i k? truy?n ?an xen vo nhau, cho th?y m?t th? gi?i chng ta kh hnh dung, h?t nh? th? gi?i nhi?u t?ng, lm m?i chuy?n nh? l m?, khng ph?i truy?n k? theo th? t? th?i gian. Truy?n c?ng r?t l Ty ph??ng hon ton khng theo ki?u truy?n th?ng. Nh? ki?u lm tnh gi?a Nguy?n Hu? v cng cha Ng?c Hn. D? d?i. Hu? dng roi ?nh vo Ng?c Hn. R?i Hn co mnh li?t vo l?ng Hu? y h?t nh? s? t? ci. Ch? h? c ki?u nh? Nguy?n ?nh Chi?u khi cho L?c Vn Tin ni v?i nng Nguy?t Nga r?ng, Khoan khoan ng?i ? ch? ra. Nng l ph?n gi, ta l ph?n trai. Hnh nh? trong truy?n vi?t b?ng Vi?t ng? c?a t?t c? cc tc gi? ti t?ng ??c ch?a t?ng c ai k? c?nh lm tnh m chng l?y roi ?nh ti b?i vo nng ?? c? hai tm c?m gic. V?y m, Nguy?n Hu? lm nh? th? v?i nng Ng?c Hn.

Hi?n nhin, trong truy?n, cng cha Ng?c Hn l? ra tham v?ng mu?n gy d?ng l?i nh L. Nhn v?t x?ng ti r?t m?c tm t??ng thng v?i cng cha Ng?c Hn: ?m ?m ch?ng ki?n c?nh Hn ch?u ?n, tm th?n ti tan nt. Ti thn thi?t v?i Hn nh? hai ch? em song sinh, cng cha, cng m?, cng m?t n?i lng con gi m?i l?n, k vai lnh tr?ng trch trung h?ng nh L ch?ng khc ??i ? v tr?i (trang 40)

Truy?n Tr?n V? cho chng ta m?t cch nhn vo s? khc h?n. L?ch s? khng cn ???c k? theo ki?u th?i gian di?n ti?n, v?i nh?ng tr?n ?nh v v?i cc v?n th? tri?u ?nh. L?ch s? n?i truy?n Tr?n V? l th? gi?i su th?m c?a tm nhn v?t. N?i ?y hnh ?nh nh? m?, nh? th?c. Cho ??c gi? th?y l?ch s? l knh v?n hoa, l nh?ng con ng??i v?i ??y ?? vui, bu?n, gi?n, h?n, th??ng, ght L?ch s? n?i Tr?n V? khng cn l cc v?n b?n c?a s? gia tri?u ?nh, nh?ng l nh?ng g r?t m?c ?au ??n, r?t m?c ring t?. Trong truy?n Tr?n V?, c nhi?u chi ti?t hi?u l b m?t cung ?nh ???c k? l?i, hay ???c suy lu?n trong b?i c?nh khc, do tc gi? ghi l?i v?i nhi?u hnh ?nh ???c ??y xa t?i m?c c th? tin l h? c?u. Tuy nhin, ch? nn ngh? r?ng v?n phong huy?n tho?i l ci g khng thch nghi, b?i v ng b chng ta t? c? ngn n?m ? k? r?ng dn t?c Vi?t l t? tr?m tr?ng sinh ra, v phn n?a ???c m? l nng tin u C? d?n ln ni, v phn n?a cn l?i ???c cha l vua r?ng Kinh D??ng D??ng ??a v? bi?n. Ph?i ch?ng Tr?n V? vi?t theo v?n phong huy?n tho?i c?ng l lin k?t t? s? tnh Tin-R?ng ? c t? nhi?u ngn n?m?

Truy?n V?nh Yn 1973 l?i cho th?y m?t v?n phong khc, khi Tr?n V? k? chuy?n n?i chi?n Vi?t Nam v?i n?m 1973 (th?i ?i?m c?a ha ??c Paris) ko di t? tr?n V?nh Yn v?i qun Php do de Lattre ch? huy trong khi V Nguyn Gip ??a qun bao vy. Cc th?i gian nh? th? c? xen k? nhau trong suy ngh? c?a nhn v?t c tn l b V?n Xun V gi?a cc chi ti?t truy?n gi?a V?nh Yn, ?i?n Bin Ph?, Si Gn, Tn ??nh l hai ?? hnh l??ng gic (tr?i ?, ton h?c, l?i lm cho ch?i v?i nh?ng ng??i km ton, km hnh h?c, km l??ng gic nh? ti). Cu?i truy?n V?nh Yn 1973 l hai trang Ghi ch qun s? v?i cc chi ti?t v? binh l?c hai bn ? tr?n V?nh Yn trong thng 1/1951.

.

Truy?n no c?ng c v?n phong k? ?o ki?u ring. Trong ?, Tr?n V? ??u ghi r cc chi ti?t ?? th?y nh?ng t?ng l?ch s? b?ng b?nh, ch? c th? trong tr t??ng, hay trong gi?c m?. Nh? trong truy?n Di S?n Tri?u L, tc gi? Tr?n V? ghi ??u truy?n l K? ni?m nghn n?m Th?ng Long v ngay trong ?o?n v?n ??u truy?n ? cho bi?t khung c?nh hi?n ra tr??c m?t nhn v?t x?ng ti l Kinh s? ??u tri?u L mang s?c ??p bn khai d? d?i c?a nh?ng cnh r?ng bng ch?a pht quang. Ki?t hay ??ng ? b? n??c (trang 81) Ki?t ?y l L Th??ng Ki?t, m?t danh t??ng th?i L sinh n?m 1019 v t? tr?n n?m 1105.

Tr?n V? ??a b?i c?nh truy?n v? th? k? 11, truy?n k? Ch? v? ??n Th?ng Long, chng ti ng? ngng khm ph ra ?ang ? tri?u L. (trang 83-84) L Th??ng Ki?t nhn d xt v? nhm nhn v?t ???c Tr?n V? g?i l chng ti (m?t nhm 4 ng??i c?a th? k? 21 ?i l?c v? l?ch s? th?i L). Truy?n cho chng ta c?m gic nh? d??ng L Th??ng Ki?t khng th?t, ngay c? m?t bng hnh x?a.

Tc gi? nh?n ??nh v? L Th??ng Ki?t: Ki?t n?i ti?ng qua sch v?. H?n n?i danh nh? c?n m?t th?i v?i m?t bi th? Tn Hnh th?c m ton qu?c ngm i ? Nam qu?c s?n h nam ?? c? (trang 84)

Nh?ng, ch? nn v?i vng ngh? r?ng nhm chng ti ?i ng??c chi?u v? l?ch s?, b?i v t? thn nhn v?t L Th??ng Ki?t c?ng c v? nh? xuyn khng ngh?a l nh? d??ng c?ng phng mnh v? t??ng lai c?a s? Vi?t. B?i v, tc gi? Tr?n V? c?ng k? v? L Th??ng Ki?t:

L Th??ng Ki?t c kh? n?ng thch ?ng phi th??ng. Trong chi?n tranh s?ng st qua bao tr?n lao mc, ??n th?i bnh ?i bun l ch?y sng vi ba ? c?a kh?u L?ng S?n, b? b?t v nh?p hng l?u, h?n th?n nhin thi hnh n r?i ra khm ?? ??u vo Tr??ng Vi?t V?n ?inh Tin Hong. Chng ti bi?t ?ang g?p ??i t??ng Nhn dn c?a x? ny. (trang 85)

Ki?t k? cho nhm chng ti r?ng Ki?t c?ng c thi quen nhn xuyn qua bin gi?i: H?n ni bn Trung Qu?c c L Lin Ki?t th ??i Vi?t s? c L Th??ng Ki?t (trang 86)

Truy?n Di S?n Tri?u L ghi thm nhi?u chuy?n bi?n v phn c?nh n?a, nh?ng cu?i truy?n m?i l nh?c nh?i: Kinh s? ?ang r?m r? ?n T?ng Khi?t Tr. Nh?ng t?m ?o?n ?? thu su v sao ph?t cao nh? s?c hnh ti?n c?a m?t tri?u ??i man tr. (trang 98) Tc gi? ch? vi?t nh? th?, cn ??c gi? mu?n suy di?n sao th ty v?y.

.

Nhn l?i, ti thch nh?t trong t?p l truy?n Gio S? truy?n c ?? di kho?ng 80 trang sch, kh? ch? 13, ngh?a l di h?n t?t c? nh?ng truy?n m chng ta quen g?i l truy?n ng?n. M? ??u truy?n l trch kho?ng 2 trang r??i t? ??i M?a Gi c?a Khi H?ng v Nh?t Linh, ?n b?n 1934, n?i trang 35. Ph?n trch ?o?n l hnh ?nh c Tuy?t ??n t?n nh Ch??ng ?? th?m v c?m ?n, m?t di?n bi?n r?t b?t ng? ??i v?i Ch??ng. Chng ta c th? nh? r?ng, ??i M?a Gi ?n hnh n?m 1934, th?i k? ph? n? cn kn c?ng cao t??ng t?i Vi?t Nam. C Tuy?t l?i ?i m?t mnh t?i nh Ch??ng, khng h? r? ai ?i theo ?? ch?ng ki?n hay ?? cho ?? m?c c?.

D??i m?t ??c gi? Vi?t trong g?n m?t th? k? qua, c Tuy?t r?t hi?n ??i ny l s?n ph?m c?a Khi H?ng v Nh?t Linh. Nh?ng d??i ngi bt c?a tc gi? Tr?n V?, c Tuy?t c?ng l s?n ph?m c?a Gio s? Alexandre Lucien Abel de Rhodes, m?t ng??i c cng gp s?c hnh thnh ch? qu?c ng?.

N?i ?y, chng ta c?n thanh minh thanh nga r?ng, tc gi? Tr?n V? ch? sng tc v?n h?c, ch? vi?t truy?n, khng c v??ng vo tranh ci chuy?n c ph?i Gio s? de Rhodes ? m?i g?i qun Php vo th?ng tr? Vi?t Nam hay khng. Khng, Tr?n V? khng bn chuy?n chnh tr?. C?ng khng bn chuy?n tranh ci v? tn gio, r?ng c ph?i Gio s? de Rhodes ch? mu?n ??ng Bl?i ??y ton b? Ph?t t? xu?ng ??a ng?c nh? trong sch Php Gi?ng Tm Ngy. Tr?n V? c?ng khng bn chuy?n cng/t?i, c?ng khng bn chi ti?t v? c?i ngu?n ch? qu?c ng?. Tr?n V? ch? vi?t truy?n, v truy?n ny c th? xem nh? l l?i ng?i ca v?n h?c ch? qu?c ng? m nhi?u ng??i ? gp s?c hnh thnh, trong ? c Khi H?ng v Nh?t Linh.

Hnh ?nh Gio s? trong truy?n Tr?n V? l m?t Alexandre Lucien Abel de Rhodes mang g??ng m?t th?ng kh? v si m c?a oan h?n ch?a h? bi?t ??n tnh yu. Nh?ng ai b?t g?p gio s? nh?ng n?m thnh chi?n, th?ng th?t nh?n ra bng ma mang n?i bu?n chn th?i ru?t gan c?a m?t ng??i ?n ng ch?a to?i nguy?n thn xc. Hi th?i ??n n?i nh?ng ng??i lnh Mar?c c?a ti?u ?on 10 Tabor t?ng c??ng cho trung ?on 3 L D??ng ph?i b?t m?i tr??c x u? n?ng n?c b?c t?a t? nh th? chnh ta Cao B?ng. (trang 283-284)

Gio s? ???c Tr?n V? m t? l kinh kh?ng t?i m?c M?i khi Alexander de Rhodes th?m cc h? ??o, cc ru?ng m? m?i xanh m?n m?n b?ng d?ng ho a ha ra c?n c?i r?i ?? r?p xu?ng thnh ??ng r? c? m?c nh? ? chy kh t? bao ki?p no. (trang 284)

Gio dn ???c m t? cu?ng nhi?t t?i m?c M?i sng cha nh?t r??c l?, trng th?y De Rhodes hi?n hnh trn b?c gi?ng, cc con chin gio x? a khc v?t v t?c t??i nh? v?a trng th?y chnh ??ng Christ ?ang ch?u th??ng kh trn th?p t? gi. (trang 284)

Gio s? ?ang ch? chung k?t c?a l?ch s?, theo tc gi? k? trong truy?n, ai c?ng bi?t gio s? De Rhodes ch?t t? lu l?m, vong h?n ch?a siu thot, cn ??i Ngy Phn xt Cu?i cng ch?a x?y ??n, hy cn quy?n luy?n ?ng D??ng vng ??t ng ? ??n truy?n gio v l?p ch? vi?t b?n x?. (trang 285)

Gio s? ???c Tr?n V? m t? r?ng tuy l m?t oan h?n nh?ng v?n m?c c?m v?i t?t c? m?i ?n b b?i v ng ? b? th??ng ?? t??c m?t ch?c n?ng ?n ng V ? l l do De Rhodes ch? cn m?t n?i ?am m cu?i cng duy nh?t. N?i ?am m ti?u thuy?t. (trang 286)

V?i n?i ?am m ti?u thuy?t, Gio s? lng s?c nh?ng ch? sch, nh?ng r?t nhanh De Rhodes ng?c nhin th?y ti?u thuy?t H? Bi?u Chnh in h?t ti?u thuy?t Php, ti?u thuy?t Ph?m Duy Khim, Nguy?n Tr?ng Qu?n khng khc m?y th?i ng vi?t Php Gi?ng Tm Ngy v ti?u thuy?t V? Tr?ng Ph?ng chm bi?m nh?c nh?i ng khng sao hi?u h?t. Gio s? b?t ??u tuy?t v?ng, ng ? h?i thum th?m v n?i bu?n chn th?i ru?t gan cng lc cng n?ng n?c th?i ho?ng kh?p vng. Cc h? ??o xa lnh d?n nh th? (trang 287-288)

Th? r?i Gio s? khm ph ra cc tc ph?m c?a T? L?c V?n ?on. Tr?n V? k?: Gio s? khng ra kh?i h?m ?, ?n u?ng tiu ti?u ngay bn c?nh gi sch T? L?c. Th?m ch ng khng c th gi? vn o chng m?i khi ??i ti?n (trang 288)

Nh?ng t?i cu?n ??i M?a Gi (c trch 2 trang r??i n?i ??u truy?n Gio s?) th Gio s? say m nh?n ra m?t th? gi?i tuy?t v?i, theo ngi bt Tr?n V?: L?n ??u tin gio s? khm ph trong ti?u thuy?t ghi chp nh?ng ?i?u m kinh thnh khng h? nh?c ??n. ??i M?a Gi ghi chp t?t c? tm tr?ng con ng??i khi yu m De Rhodes ch?a h? th?y trong Tn ??c, C?u ??c. ng si m ??i M?a Gi ??n qun ??i ti?n, qun l? Misa, qun c? lm php S?c D?u ? nh xc th? x cho ton lnh Mar?c v?a t? tr?n. (trang 290)

C nh?ng ?o?n v?n Tr?n V? vi?t ??p nh? th?, khi k? v? De Rhodes vi?t ?m ngy, tr?ng ln tr?ng xu?ng ng khng hay, m?a bo ng khng h? bi?t, vi?t ??n rch gi?y, vi?t ??n th?ng bn g? c?m lai khi?n v?n tung te, ch?y lai lng trn m?t ??t. Th?m ch bnh m?c ? c?n, gio s? v?nt i?p t?c ch?m, ti?p t?c vi?t ??n lc ngi bt cn v?t, cn bt l?n d?n r?i bi?n m?t m m?c v?n c?u ti?p t?c tro ra ch?y ? ??u ngn tay ng s?ng ?? nh? qu? ?t. (trang 290)

Gio s? t?t th? ? h?n ba tr?m n?m nh?ng nh? t?i hnh ?nh c thi?u n? trong ?m ki?u Maria ? thnh Goa, v Gio s? ?i tm hnh ?nh c th? r?i tc gi? Tr?n V? cho c hi?n ra v?i Gio s?. Hnh ?nh ny k? nh? sau.

Thi?u n? c?ng nhn anh tr?ng tr?ng tr?n tr?i, cho ??n khi c gi ch?p hai tay vi:

— Vng em l Tuy?t c?a ??i M?a Gi, c?a Nh?t Linh v Khi H?ng trong T? L?c V?n ?on, ng??i ch?u ?n c?a anh!

Alexander Lucien Abel de Rhodes ch? ku ln ???c hai ch? th?ng th?t Bl?i ?i r?i ng?t ?i. (trang 295)

?ng v?y, c Tuy?t ch?u ?n Gio s?. V c ch? qu?c ng?, nn c c Tuy?t. T?i ?y, truy?n c di?n bi?n m?i, k? v? Trung y Bernard de Lattre de Tassigny c?a trung ?on 3 L D??ng trong cc tr?n ?nh ? Cao B?ng, L?ng S?n, B?c C?n. M?t hm, Bernard h?i ti?c anh ch?a bao gi? xu?ng xm th?, ch?a bao gi? n i v?i ph? n?. Vin trung y ?i ngay xu?ng xm yn hoa ven sng Hi?m, b?t ch?p nh?ng ? ph?c kch ?m c?a Vi?t Minh, nh?ng Bernard de Lattre khm ph thm m?t ?i?u kinh kh?ng, anh hon ton b?t l?c, khng c kh? n?ng sinh l, d nh? nhoi, hi?m mu?n. (trang 298)

Trong m?t l?n cn qut, Bernard tng c?a vo m?t gio ???ng, nhn th?y d??i t??ng ??c M? l c Tuy?t ch?p hai tay vi, ?i anh ??ng b?n! Em l Tuy?t c?a ??i M?a Gi, ng??i ch?u ?n c?a anh! (trang 302) Vng, ?ng th?, nh? c binh l?c Php, nn cc gio s? lm cho ch? qu?c ng? c?m r? nhanh h?n, su h?n vo v?n ha Vi?t. Xin anh ??ng b?n, v em ?ang tr? thnh ??a con lai xinh ??p cho m?t n?n v?n h?c m?i c?a Vi?t Nam.

Nh?ng ng??i lnh Chu Phi kinh ng?c khi th?y trung y Bernard de Lattre th? ho h?n, h?i h? g?c m?t xu?ng ??t hn nh? m?a ln n?n ? hoa c??ng, ?i lc ??i tho?i b m?t v?i m?t ng??i ?n b no ?, c lc g?n nh? t? tnh ??m ?u?i ??n ki?t s?c. (trang 304)

Th? r?i De Lattre qu?ng v? kh, c?i o qu?n, nh?y xu?ng sng B?ng Giang, b?i ??n t?n ngu?n, mi ??n t?i m?t ng m?i b?i tr? v?, v chuy?n l? hi?m c, l?n ??u tin ng d?n c? ??n v? xu?ng xm th?, ?i bia v thu bao t?t c? nh?ng c gi ?i?m kinh nghi?m. Su?t ?m ?, c? th? x khng ai ng? ???c v ti?ng rn la th?a mn khng ??t qung (trang 304-305)

Th? r?i c Tuy?t x?ng t?i v?i Gio s? Alexandre de Rhodes. C Tuy?t khng yu Ch??ng (c? Tuy?t v Ch??ng l hai nhn v?t trong ti?u thuy?t ??i M?a Gi), trong khi Tuy?t c?m th Nh?t Linh v bu?c c ph?i yu Ch??ng. Nh?ng c?m th c?a c Tuy?t v?i Nh?t Linh th?c s? l v nng v?n cn yu, cn knh ph?c v v?n hy cn h?n gi?n ??n pht ny Tuy?t bi?t nng ? yu Nguy?n T??ng Tam ngay t? nh?ng ging ch? ??u tin c?a ??i M?a Gi. (trang 309)

Trong khi Nh?t Linh Nguy?n T??ng Tam t?i ta so?n trn ph? C? Ng?, ng?i vi?t ti?u thuy?t, tc gi? Tr?n V? k? l?i trong truy?n: C nh?ng ?o?n ? khi?n nng c??i ng?t, c??i ??n ng h?n vo lng anh Tam, nh?ng lc ? cnh o pyjama bung m? ph by thn th? nng, Tuy?t ? ch? ??i bi?t bao l?n anh Tam p m?t vo ng?c mnh, hn ln chi?c b?ng ph?ng, nh?ng l?n no Nh?t Linh c?ng g? tay, ?? nng d?y, ci l?i n?m cc o v khuyn nng ?i ngh?. (trang 310)

Tr?n V? l?i ghi nh?n r?ng c Tuy?t tt vo m?t Nh?t Linh Nguy?n T??ng Tam v m?ng: Anh ??i x? v?i ?n b m?t cch kh?n n?n! (trang 312) L do: tc gi? Nh?t Linh t?i cu?i truy?n b?t nng ho lao v tr? thnh m?t con ?i?m. (trang 312)

Ch?a h?t, Nh?ng ngy sau Tuy?t lm tnh v?i Hong ??o ? ph? C? Ng? ?? tr? th Nh?t Linh. Anh Tam b? nng, r?i H N?i sang Trung Hoa ?i lm m?t cu?c cch m?ng no ? m Tuy?t khng sao hi?u. (trang 313)

Cu?c cch m?ng m Tuy?t khng sao hi?u? Lm sao Tuy?t hi?u n?i. Nh?t Linh Nguy?n T??ng Tam lm cu?c cch m?ng ch?ng Php, trong khi nng Tuy?t hi?n l? t? cc trang sch c?a Nh?t Linh l ??a con gi n?a dng mu. C Tuy?t l s?n ph?m c?a ch? qu?c ng?, bi?t ?n Nh?t Linh v c?ng bi?t ?n Gio s? De Rhodes. Trong c? duyn sau ?, c Tuy?t v? gip Gio s? d?ch ti?u thuy?t ch? Vi?t (truy?n khng ni r, c l? d?ch sang ti?ng Php). Gio s? say ??m c Tuy?t v c nh?ng lc, tc gi? Tr?n V? k?: nng c?ng t? h?i khng bi?t trong xc ch?t cha c? cn gi?t mu no khng n?a. Nh?ng lc Alexandre de Rhodes b?t t?nh, Tuy?t khm ph ?i?u k? l?, bn tay nng xoa n?n ??n ?u da d? ng c?ng tr? l?i, t? v?t nh?n ba tr?m n?m ??n n?p th?t bung nho nho?t c? ngn tay nng ch?m vo v?t th?ng ra, s?n ch?c, c?ng cp, c? v? m?t cha c? c?ng tr? ra cho ??n khi ng tr? thnh m?t thanh nin cao l?n khng cn khm l?ng nh?ng mang v? ??p quy?n r? c?a hi?p s? Th?p T? th?i xa x?a. (trang 319)

Th? ?, Gio s? ch? l m?t xc ch?t hi th?i, nh?ng ? h?i sinh tuy?t v?i m?i l?n c Tuy?t ??a tay s? vo xc ch?t, m?i l?n c Tuy?t ??a mi hn vo thi th? ? tan r ba tr?m n?m. C Tuy?t l h?n ch? Vi?t ? bi?n xc ch?t c?a Gio s? De Rhodes thnh m?t chng trai quy?n r?, ??y sinh l?c. Gio s? h?i sinh trn t?ng trang ch? Vi?t.

Trong khi ?, cu?c chi?n ch?ng Php chuy?n bi?n d? d?i h?n. ??i t Antoine Marie Pierre Charton, lnh cha Cao B?ng, t? l?nh trung ?on 3 L D??ng, ng?i trong c?n h?m ch? huy chn chm su d??i lng ??t ch?ng ki?n hi?n t??ng huy?n b: G??ng m?t ng bi?n d?ng mp mo thay ??i t?ng lc tr??c cc bo co t? ??ng sang trang, l?t m? t?ng phc trnh t?i t?m m khng m?t ai ??ng ??n. Su?t ?m vin ??i t ch?ng ki?n nh?ng hi?n t??ng qui d?. Vong cc s? quan t? tr?n ?ng Kh c? l?n l??t l l?t hi?n v?, trnh di?n c?p b?c, ??a b?ng tr?n li?t khai bo qun s? t? vong, m?t tch, r?i ??a gi?y khai t? ch? k nh?n t? tu?t (trang 323)

B m?t c?a chi?n thu?t Vi?t Minh? Tr?n V? ghi nh?n: Charton tin ch? m?t mnh ng khm ph ra chi?n thu?t Vi?t Minh. L?i ?nh Ph?t gio, ch?t ?i s?ng l?i lin t?c lun h?i, khi?n v?i qun s? khng t?ng vi?n, trung ?on Th? ? v?n c th? xung phong bi?n ng??i, h?t l?p ny ??n l?p khc, m cc ??i lin Bren, Browning, Hotchkiss b?n nng khng th? ch?n ??ng. B? ??i Vi?t Minh khng th? t? vong. (trang 324)

Trong truy?n Gio s? tc gi? c?ng cho hnh ?nh ??ng Christ hi?n ra n?i nh th? Cao B?ng. C Tuy?t khm ph ra m?t b?t ng? r?ng c l ng??i b?t t?: Tuy?t khm ph ra nng khng th? ch?t. Nng l m?t nhn v?t ti?u thuy?t khng c kh? n?ng ch?t (trang 343)

Nh?ng s? hi?n h?u c?a Tuy?t c?ng l m?t t?nh ng?, m?t t? th?c: Sng ? Tuy?t ? khc th?t nhi?u v v?t hi?u ra nng ch? c th? hi?n h?u b?ng tnh yu khai ha duy nh?t c?a Alexandre Lucien Abel de Rhodes. (trang 355)

Truy?n Gio s? c nhi?u di?n bi?n ph?c t?p n?a. Nhn chung, c th? ni r?ng, truy?n ny c?a Tr?n V? l l?i ng?i ca ??p nh?t cho ch? qu?c ng? — n?i ?, c Tuy?t, Nh?t Linh, Khi H?ng, Gio s? De Rhodes ??u tr? thnh nh?ng hnh ?nh b?t t? trong khng gian ch? Vi?t.

Ng?n g?n, ?y l tc ph?m c?n c trong t? sch c?a t?t c? nh?ng ng??i quan tm v? v?n h?c.

Tuy?n t?p "Gio S?" c?a Tr?n V?, dy 366 trang, gi $12, c th? tm ? trang:

https://www.barnesandnoble.com/

Xin g "tran vu" ?? tm mua.

Comments are closed.