Nhà thơ Đỗ Trọng Khơi
Nằm một chỗ, không để tháng ngày trôi uổng phí, Đỗ Trọng Khơi bắt đầu một đời đọc sách. Bắt đầu từ những năm 70, 80 của thế kỷ trước, ông đọc được là các loại sách cổ của Trung Hoa, cùng các loại sách thời hiện đại của các nước khối xã hội chủ nghĩa, như Liên Xô, Đức, Hung-ga-ri, Tiệp Khắc… Ông đọc sách để tìm đến với chân lý sống, tìm đến những niềm tin, niềm lạc quan và tìm thấy chính mình. Tôi tự chèo lái lấy thôi/ Con thuyền bào ảnh là tôi, hay là?../ là tôi thì tôi sẽ qua/ không là tôi cũng như là thế gian. Mới “tốt nghiệp” lớp 3 ở trường làng nên kiến thức ông chỉ hết bảng chữ cái, đủ biết đọc, biết viết. Để trở thành nhà thơ có tiếng tăm như ngày hôm nay là cả một quá trình phấn đấu tự học, tự rèn luyện các kỹ năng sống, làm việc của một con người.
Đỗ Trọng Khơi bắt đầu sáng tác truyện, thơ, ca khúc từ cuối những năm 1980 và được được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam năm 2001. Nằm nghiêng trên cái giường đơn sơ, gối đầu lên những cuốn sách, bên chiếc máy tính cũ kỹ thế mà con người tật nguyền ấy đã cho in 12 tập thơ, truyện ngắn, bình thơ. Như các tập thơ: Con chim thiêng vẫn bay (năm 1992), Gọi làng (năm 1999), Cầm thu (năm 2002), ABC (năm 2009), Với tay ngắt bóng (năm 2010)… và tập truyện ngắn Ma ngôn (năm 2001), Hành trạng tâm linh (năm 2011); tập bình thơ (năm 2007)… Ông đoạt nhiều giải thưởng văn học có giá trị: Giải nhì cuộc thi thơ trên Báo Văn Nghệ (1990); Giải B truyện ngắn của Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam (2002); Giải A – Giải thưởng Lê Quý Đôn của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình (1996); Giải nhì truyện ngắn của Báo Tài Hoa Trẻ (1998); Giải C Giải thưởng Lê Quý Đôn của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình (2001); Giải 3 cuộc thi thơ của Báo Tài Hoa Trẻ (2002), giải tư cuộc thi thơ Đây biển Việt Nam (2011) do Vietnamnet tổ chức…
[…]
Nguyễn Chí Hòa, Quân đội Nhân dân
LƯƠNG TÂM
Như hương hoa
đêm vẫn thơm
Như tiếng vọng
không thể bắn rụng
Như ánh sáng
không thể đập tan
Như thời gian
không thể cản.
BÀI SỐ I
Phải yêu bầu trời lắm ban mai mới trong sạch nhường kia
một tình yêu như con yêu mẹ…
sáng nay ăn xôi mẹ ta nghẹn hai lần
ta nhìn ban mai
sự sạch trong quay mặt ngại ngần.
BÀI SỐ II
Khi giọt sương đầu tiên chạm phải hơi ấm, rơi
thì tiếng chim thổi qua vườn lon ton lót tót
hàng cây cỏ thở hơi thở dài mươn mướt
thấp thoáng tà heo may từ thân thể người bước ra
Sao heo may cứ lộng mãi trong hình hài ấy
người bỏ ta đi đã mấy thu rồi
mắt ta giờ như hai chiếc lá rơi
trái tim lại đành cho thu vàng nhuộm khắp
Bàn tay không biết khóc mà như khóc
và cứ run run cởi chiếc áo mùa cho cái lạnh tìm sang.
BÀI SỐ V
Có một nỗi buồn sáng
sẽ thành tấm gương trong
Có một niềm vui sạch
thơm tho lên cõi lòng
Mang một nỗi đau lớn
làm đường rộng thời gian
Mang tình cao thượng lớn
Tự do sang mơ màng.
BÀI SỐ VI
Con chim bỏ tiếng vào trời tiếng vang đi khắp nơi
bông hoa bỏ hương vào trời hương bay đi khắp nơi
mặt trời bỏ ánh vào trời ánh chiếu sáng khắp nơi
ta bỏ tiếng thương vào lời
lời bỏ ý lời vào chữ
mỗi chữ làm một ô cửa
ô mở ra phía tiếng chim
ô mở ra phía hương hoa
ô mở ra phía ánh sáng…
Ô mở ra phía nỗi buồn biết im lặng
phía ấy đi sâu về cõi người!
Í a í ới
Mùa mùa không buồn không vui
Có khi hoa tàn hoa nở
Ngọn lửa không buồn không vui
Khi le lói khi rực rỡ
Dòng nước không buồn không vui
Khi lặng lờ khi thác lũ…
Mùa mùa nước nước lửa lửa
Í a ia ới qua lòng
MƯƠI KHÚC
Chiều qua trời rách như tổ đỉa
sáng nay chốc đã xanh non
khà!
ta ngủ đẫy một giấc tròn.
*
Sớm chiều chim bay qua sân nhà
sống ngần này tuổi chưa thấy chim già
mây trắng mây xanh bay qua sân nhà
mây ơi, tóc ta sương sa
*
Nhà bên tiếng trẻ ê a
nhà trời nắng mới ló ra
pha một ấm trà buổi sớm
hương thơm như bạn đến nhà.
*
Đêm hệt một dấu lặng đơn chứa ngàn ý tứ
khe khẽ, khe khẽ ta mở của
chữ đực chữ cái
bày trò chơi sự sống.
*
Mẹ đã già không còn sữa cho ta bú nữa
đất mùa đông không cho hoa quả nữa
trời thì cho ta cái rỗng không
đựng ta như vợ đựng chồng.
*
Tiếng chim cài then
câu nói giữa miệng
lòng như đáy giếng
ủ đôi mầm sen.
*
Chân trời cách ta vài mươi dặm
đi đến rồi, biết làm gì?
có nhẽ chỉ để sờ tay vào trời xanh một cái,
cười khì.
*
Ngoài cửa lũ chim cứ ríu ra ríu rít
hót như thể có gì cần kíp
chim với trời ngỏ ý những gì?
hỏi cây xanh cây cứ xanh da diết.
*
Xa làng, thường đi khi trời sáng
trở về trú ngụ lúc tối đêm;
bước xin đặt bước cho thật nhẹ
kẻo chạm vào động giấc tổ tiên.
