NHỮNG VẦN THƠ TẶNG BẠN BÈ (1)
Hoàng Hưng
Thọ Vân là hoạ sĩ đầu tiên là bạn chí cốt của tôi. Tôi gặp anh khi về Hải Phòng dạy học năm 1965, sinh hoạt Hội Văn nghệ thành phố. Anh phụ trách Mỹ thuật của Hội, từ một nghệ nhân sơn mài có ý chí tự học rất cao, thành hoạ sĩ sáng tác có uy tín. Anh mua tất cả sách mỹ thuật có thể mua ở hiệu sách quốc doanh, chị bán sách là một thiếu phụ nuôi con đơn thân có vẻ đẹp buồn bí ẩn giành ưu tiên số 1 cho anh. Rất nhiều sách tiếng Pháp. Và cái duyên từ đó: tôi từ trường cấp ba An Dương phố Rế, đạp xe về nhà anh ăn ở mỗi cuối tuần và dịch hết kho sách Pháp cho anh. Thành ra hai người cùng học lịch sử mĩ thuật thế giới qua sách suốt bao năm! Tình bạn sâu sắc kéo dài ngay cả sau khi tôi về Hà Nội 1973 và vào Sài Gòn 1977, cho đến khi anh qua đời vì tiểu đường biến chứng năm 2001.
Họa sĩ Thọ Vân
Cũng ở ngôi nhà nhỏ trong ngõ nhỏ phố Cầu Đất của anh, tôi làm quen với nhiều hoạ sĩ, trong đó có Lưu Công Nhân. Ngôi nhà ghi bao kỉ niệm tình bạn, tình nghệ thuật thắm thiết thời trai trẻ.
Con trai anh, đứa bé “bôi màu nguệch ngoạc” trong câu thơ cuối, sau thành hoạ sĩ trình bày báo Hải Phòng.
***
NGÔI NHÀ HỌA SĨ
Tặng Thọ Vân
I
Túi ngõ sâu
Nắng và tiếng động.
Người họa sĩ cởi trần.
Màu sắc trong tranh như chùm bóng
Kéo anh bay lên
Nhưng nặng quá, vì anh tốt bụng
Và tôi thấy anh bơi
Giữa những bờ tường gấp khúc.
Qua chiều dày thành phố
Anh cảm thấy biển khơi
Qua chiều dày đời người
Tranh Thọ Vân
II
Hoa cúc vàng xù ướt
Như gà mái ngủ trong mưa
Gà trống trên tường đánh nhau
Lông máu bay lòe chạng vạng
Cây vông chưa kịp cao
Đã theo mùa rụng lá
Bạn tôi nặng nề, chậm chạp
Tóc rũ triền miên một giấc mơ ngày
Bàn tay dày nghe lá giò lan
Bao giờ lan nảy nụ?
Trên trang giấy, đứa con trai nhỏ
Thò lò mũi, bôi màu nguệch ngoạc
Bỗng nở sắc hoa không đợi chờ
H. H