Chốt
Đỏ khô và lạnh
Trên hành lang vắng người
Những đoàn người chen chúc
Những thau, rổ nối đuôi
Một chuyến xe đi qua
Để lại ít rau củ quả và bụi đường
Thói quen của một đất nước
Thói quen của một dân tộc
Không phải đôi ba ngày, đôi ba tháng, đôi ba năm
Không phải do các nhà thơ
Bởi các nhà thơ cũng đôi khi chen chúc
Và không chừng trong dãy thau nhựa ấy
Thau của nhà thơ bé nhất
Như một đặc điểm nhận dạng
Quê tôi giãn cách gần tháng nay
Đầu tiên mười bốn ngày
Sau đó tăng bảy ngày
Được gần tuần mở ra
Mọi thứ lại nháo nhào
Bởi một ổ dịch mới
Lần này lại tiếp tục giãn cách và tình hình thêm căng
Bởi số lượng ca nhiễm hằng ngày tăng giảm thất thường
Gần tháng ngồi nhà
Thêm hơn tuần chống bão, lo lắng
Giờ trời hửng nắng
Hình như tôi đã tự giãn cách hai năm nay
Có đi đâu ngoài công việc
Rồi về nhà
Quán bia – không
Quán cà phê – không
Thăm bạn bè – không
À có, nhưng không phải thăm bạn bè
Mà thăm nhà văn Nguyên Ngọc
Cách đây chừng sáu tháng
Lần đó
Tôi hứa với nhà thơ Ý Nhi
Sẽ cùng thăm nhà văn Nguyên Ngọc
Sẽ gặp những anh chị Giáng Vân, Ngô Thị Kim Cúc, Hoàng Dũng, Hoàng Kim Oanh…
Nhưng rồi
Tôi bị ngăn chặn
Hình như là chuyện đương nhiên
Lại nói về giải thơ trên Văn Việt
Trước khi Ban Giám Khảo công bố giải một tuần
Tôi nhận điện thoại của ba nhân viên an ninh
Trong đó một của huyện, hai của tỉnh
Hẹn mời tôi cà phê
Tôi nói lâu nay không đi ra ngoài
Và họ đến nhà tôi
Tôi mời cà phê
Bởi tôi lúc nào cà phê cũng có
Bà xã tôi mua cả cái máy pha cà phê cho tôi
Một cách giúp tôi đỡ cúm thời ôn dịch
Câu chuyện của họ nói
Quanh quẩn lòng vòng hoa gà chó trăng
Tôi hỏi thật tình các anh em tới đây chắc phải có mục đích
Họ nói thật với tôi bằng câu hỏi: “Nếu có giải thơ sắp tới anh có nhận không?”
Tôi hỏi họ: “Thơ nào? Nếu Văn Việt thì tuần sau mới công bố giải, sao các anh biết danh sách, và đâu đã có danh sách người được giải?!”
Họ nói là đoán mò vậy thôi và khuyên tôi đừng nhận giải
Tôi trả lời là tôi sẽ nhận
Tôi sẽ không từ chối giải
Bởi đó là mong ước của tôi
Hạnh phúc của tôi
Và cuối cùng họ ra về
Tôi thì mừng vì nghi mình có giải
Chó nhà tôi sủa nhặng xị hằng đêm
Cho đến ngày phát giải mà tôi vẫn ở nhà
Hôm sau mọi thứ lại yên tĩnh
Cho đến khi
Sau khi tôi hẹn trên facebook messenger với nhà thơ Ý Nhi
Về việc tuần sau đi thăm nhà văn Nguyên Ngọc
Sáng mai ra, các an ninh tỉnh lại ghé nhà mời tôi cà phê
Và khuyên tôi đừng đi
Bởi lúc này nhạy quá
Hãy để lúc khác hẳn đi
Tôi trả lời là sẽ đi
Bởi chẳng có gì là nhạy ở đây
Anh Nguyên Ngọc bị ốm
Chúng tôi đi thăm
Sau nhiều lần khuyên không được
Họ không nói gì
Sáng hôm tôi đi thăm anh Ngọc
Họ lại gọi điện khuyên thôi
Và tôi nói sẽ đi
Tôi vừa ra tới ngõ đã thấy hai người bám đuôi
Tôi chỉ thấy buồn cười vì chuyện chả có gì mà phải xoắn lên như vậy
Chỉ là thăm nhau
Đến ngã ba Hội An
Tự dưng xe tôi bị mùi thối kinh khủng
Dưới gầm xe bị dính một bịch thối
Tôi hạ kính và mở quạt hết công suất
Đến đoạn đường gồ ghề, tôi cho xe tăng tốc một chút và thả xe vấp ổ gà
Bịch thối rơi
Tôi tiếp tục đi
Đương nhiên hành trình tôi đi không quá 50km/h kể cả lúc tăng tốc
Đến nhà hàng Bá Lộc
Một con tàu giả được xây ven sông
Làm nhà hàng và nuôi yến
Gần chợ Lai Nghi
Gần cống Ông Đá
Nơi ông cố tôi từng đánh nhau với ma nguyên một đêm
Sáng hôm sau ông lững thững về
Với chiếc quạt rách bươm
Tôi gặp một chiếc xe Toyota Fortuner đứng chắn ngang đường
Tôi kéo còi
Xe lùi, tới rồi lại lui
Cả đoàn xe ứ sau lưng tôi
Vậy là họ phải tránh qua và một người cao bịt khẩu trang bước xuống
Đến gõ cửa xe tôi
Tôi hạ kính
Anh ta hỏi tôi có phải là…
Mời tôi làm việc
Tôi yêu cầu người đó xuất trình danh tính
Anh ta trả lời: “Anh không cần biết tôi là ai, mời anh làm việc!”
Tôi trả lời: “Xin lỗi anh, tôi không quen làm việc với người mà tôi không biết họ là ai!”
Nói xong tôi nâng kính xe và chuyển bánh
Anh ta định chặn đầu xe tôi nhưng thấy tôi đạp ga dứt khoát
Nên tránh sang bên và vói tay đập vào cốp xe tôi
Tiếng đập phát ra khá là to
Và sau đó miệng anh la lớn: “Chặn nó lại!”
Tiếp theo là hai chiếc xe cảnh sát giao thông,
Một xe chuyên dụng để chở xe máy và một xe mô tô xuất hiện
Chặn đầu xe tôi, bít đuôi xe tôi, một anh cảnh sát giao thông ra thổi còi
Tôi bật xi-nhan tấp vào lề
Bước xuống và hỏi: “Anh nào vừa đập xe tôi?”
Anh giao thông nói rằng “Em thấy anh không dừng nên đập cho anh nghe dừng lại!”
Tôi cười: “Em đập bằng cây gậy này hả?”
Anh giao thông gật đầu
Tôi nói: “Với cây gậy này, nếu em đập phát ra âm thanh lớn như vậy thì xe anh móp rồi
Đây là tiếng đập bằng tay và em không cần phải chịu thay như vậy!”
Anh cảnh sát yêu cầu tôi xuất trình giấy tờ
Tôi hỏi mình bị lỗi gì
Anh nói tôi chạy quá tốc độ và không thắt dây an toàn
Tôi nói đúng là tôi không thắt dây an toàn bởi đường quá xấu và chạy quá chậm nên dây an toàn chỉ gây khó chịu, tôi chấp nhận lỗi và nộp phạt
Sau đó báo thêm lỗi tôi chậm đăng kiểm dưới một tuần
Tôi ngớ người, quên rằng mình tới hạn mà chưa đăng kiểm
Vậy là theo lệnh, giam xe, giam bằng
Tôi yêu cầu họ viết biên bản và giao xe cho họ cẩu về
Cái biên bản giao thông được viết từ 9 đến 12 giờ trưa vẫn chưa xong
Khi tôi giục thì họ nói giờ không thể kéo về, thôi nhờ tôi lái về
Tôi đồng ý lái về đồn
Các an ninh tiếp tục mời tôi ở lại làm việc
Tôi nổi nóng: “Các anh làm việc vô thiên vô pháp!
Muốn tôi làm việc thì phải có giấy mời, thấy tôi nguy hiểm thì cứ giấy triệu tập, nếu thấy tôi có tội thì bắt. Nhưng không thể làm việc tùy tiện. Yêu cầu đưa giấy biên bản cho tôi về!”.
Lúc này họ mới giao biên bản
Và cái người chặn tôi, đập xe tôi lúc sáng
Tôi nhớ không nhầm anh ta là Phan (hay Nguyễn) Xuân Thìn
Cách đây mười năm, lúc đó mang hàm Thiếu tá, từng mời tôi làm việc ở trụ sở công an tỉnh
Anh ta mời tôi ngồi xuống ghế đá trò chuyện
Tôi nói mình bận
Anh ta bảo mời tôi ngồi một chút thôi
Tôi ngồi, anh hỏi tôi: “Giờ anh có nguyện vọng gì không?” (ý là có xin xe về không…)
Tôi trả lời: “Nguyện vọng hả, câu này tôi phải hỏi anh, anh có nguyện vọng gì không? Nghĩa là anh có nguyện vọng lấy xe của tôi ra hay không? Bởi công việc chặn xe, không cho tôi đi thăm người khác của anh đã xong, giờ nếu giữ thể diện, anh phải lấy xe tôi ra!”
Nghe tới đây cán bộ Thìn xạm mặt không nói gì thêm
Lúc tôi nói chuyện, có mấy thanh niên mặc quần lửng, chạy xe quanh sân đồn công an nhìn tôi lom lom
Chừng như thị uy
Và lúc này, điện thoại tôi bỗng dưng mất sóng
Cán bộ Thìn nói với tôi tiếp rằng “Nếu anh là nhà văn, thì anh phải tìm những cơ quan có giấy phép, có chứng nhận để gửi bài, chúng tôi khuyến khích và tạo điều kiện cho anh. Tôi cũng là người yêu văn thơ, lúc nào đó tôi sẽ ghé nhà anh uống cà phê…”
Tôi trả lời: “Cảm ơn anh, tôi biết mình sẽ gửi ở đâu và chịu trách nhiệm trước pháp luật về chuyện đó. Khi nào anh ghé nhà tôi cà phê thì cứ gọi trước, nếu rảnh thì tôi tiếp…”
Vậy là tôi chào ra về, một nhân viên dưới cấp của Thìn mời tôi đi ăn cơm trưa, và đòi chở tôi về
Tôi từ chối dứt khoát, Thìn (lúc này có vẻ giận) bảo lính thôi để “anh ta” tự đi về
Tôi đi bộ ra khỏi đồn công an
Và gọi điện thoại nhờ bà xã đến đón
Lúc này điện thoại tôi có sóng trở lại
Đương nhiên tay vẫn còn xách bịch trái cây đi thăm anh Nguyên Ngọc
Sau đó hai tuần, tôi đóng tiền phạt năm triệu đồng
Mọi thứ cứ như một trò chơi
Không có gì để vui khi chơi trò này
Tôi cứ tự hỏi: “Rốt cuộc là họ quản lý an ninh hay quản thúc tôi?
Bởi việc tôi làm không trái luật, việc đi thăm và hẹn gặp mặt không trái luật
Họ là cán bộ ngành tiêu biểu
Cán bộ phải làm những gì luật cho phép
Công dân làm những việc luật không cấm
Lẽ nào luật hoặc qui định ngành cho phép họ cản tôi?!”
Nhưng rồi mọi câu hỏi cũng bỏ quên
Cho đến lúc này
Tôi nhớ lại câu chuyện thú vị giữa tôi và một nhân viên an ninh khác
Anh này giới thiệu với tôi tên Thạch
Cởi mở, vui tính, đương nhiên trong chừng mực nghiệp vụ
Và vui tính một cách nghiệp vụ, tôi hiểu
Nhưng dẫu sao tôi cũng nói chuyện thoải mái
Trong lúc chờ cái biên bản
Khi giới thiệu tên, anh có mở khẩu trang cho tôi thấy mặt
Lúc mở, anh giữ khoảng cách an toàn chống dịch
Anh vừa giới thiệu vừa nói tôi thông cảm vì giữa mùa dịch, đôi khi nói chuyện không thoải mái
Tôi nói dịch mà, và chúng tôi cũng không biết nói gì thêm, im lặng nhìn ra cánh đồng Chu Bầu rộng lớn
Thạch nói bây giờ đất đai lên giá liên tục, làm ảnh hưởng tới diện tích canh tác
Tôi đố Thạch anh biết tại sao các đợt bùng phát dịch 1, 2 và 3, Việt Nam lại thành công?
Anh hỏi lại tôi vì sao
Tôi nói “Vì Việt Nam là nước nông nghiệp chiếm tỉ lệ cao và là quốc gia có nền chính trị độc tài”
Anh hỏi “Vì sao?”
Tôi nói vì là quốc gia nông nghiệp nên vấn đề dự trữ lương thực vẫn được đặt lên hàng đầu, bởi khi gặp biến cố, tiền không thể ăn được. Vì là quốc gia độc tài nên khi có dịch, tiến hành phong tỏa, tách các F0 là xong, không cần suy nghĩ gì mấy về nhân quyền hay dân quyền… Nhưng đây là dịch qui mô nhỏ, kiểm soát được
“Qui mô lớn thì sao?”
Tôi lắc đầu, qui mô lớn thì không thể mang kế hoạch nhỏ ra để đối phó, sẽ thất bại
Thế rồi lễ 30 tháng 4, lễ 1 tháng 5
Biển người kéo ra biển
Núi người rủ nhau lên núi
Rừng người rủ nhau ra đường
Sau đó người ta tiếp tục rồng rắn xếp hàng để bỏ phiếu
Khoảng cách an toàn là chuyện xa xỉ
Và dịch bùng phát
Đến lúc này
Hàng ngàn người chết
Nhiều điểm chuyển màu
Xanh đỏ vàng như đèn giao thông
Đất nước trở nên sợ đỏ
Đỏ như một lời nguyền
Đỏ đe dọa tính mạng
Đỏ âm thầm phục kích
Người ta trở nên mất tự do
Sau một đêm đỏ xuất hiện
Đỏ như cơn ác mộng
Trong cuộc giác đấu
Người ta giương đôi sừng
Tuyệt vọng cắm vào chân tường
Làm rỉ máu
Thêm một lần đỏ
Đỏ khô và lạnh
Trên hành lang vắng người…
