Yevgeny Yevtushenko (1932-2017)

(Rút từ facebook của Phạm Xuân Nguyên)

 

Ông đã qua đời ngày 1/4/2017 tại Mỹ, hưởng thọ 85 tuổi. Ông là nhà thơ xô viết xuất hiện vào những năm sáu mươi thế kỷ hai mươi, danh tiếng cả trong và ngoài nước, nhưng cũng gây nhiều tranh cãi. Iosif Brodsky (1940 – 1996), nhà thơ Nga bị trục xuất khỏi Liên Xô và nhận giải Nobel văn học (1987) thì coi thơ và người của E.E. tệ như nhau. Tuy nhiên, qua thơ và người của E.E có thể thấy cả bộ mặt chính trị văn hóa của nước Nga thời xô viết và hậu xô viết.

Những câu nói thường được nhắc của ông: “Nhà thơ ở Nga còn hơn là nhà thơ”; “Tiểu sử của nhà thơ là ở trong thơ của hắn, mọi thứ khác chỉ là chú thích”; “Thơ giống như chim, nó không biết đến các biên giới”. Ông đã đi đến hơn một trăm nước và thơ ông đã được đọc ở hơn bảy mươi thứ tiếng. Bản thân ông cũng là người thường đọc thơ hăng say, hấp dẫn trước công chúng (trong ảnh là ông đọc thơ thời trẻ và khi về già cùng với vợ).

Tôi dịch khá nhiều thơ E.E. Hiện tại tôi đang dịch cuốn hồi ký của ông (trong ảnh) cho một công ty sách. Tưởng nhớ E.E. tôi đưa lại đây bản dịch hai bài thơ của ông.

“CÓ THỂ”

Có thể ngày mỗi ngày qua
Tôi dần sẽ trở về già

Có thể mỗi năm một hết
Đời tôi cuối cùng vĩnh biệt

Có thể trăm năm vèo trôi
Không người nhớ tôi là ai

Nhưng sao cho mỗi năm qua
Không sống hổ thẹn xấu xa

Nhưng sao cho mỗi năm hết
Không trở thành người hai mặt

Và sao cho trăm năm trôi
Không ai nhổ vào mồ tôi

“TA CỨU ĐỜI NHAU Ở TRONG NHAU”

Ta cứu đời nhau ở trong nhau
trong tổ ấm thiêng liêng khép chặt
người thứ ba không được bước vào
chỉ có thiên nhiên cùng có mặt.

Ta cứu đời nhau ở trong nhau
trong cơn bão chia hai phần gió
trong mặt trời chia hai phần lửa
chia đều nhau – ta cứu đời nhau.

Ta cứu đời nhau ở trong nhau
trong nỗi sợ trái tim nghẹn thắt
đôi lứa hai ngả đường chia cắt
(vòng tay người khác chở che riêng).

Cha mẹ không giúp được cho ta
ta là con của nhau nào khác
ta phải tự chăm nom nuôi nấng
cha mẹ của ta là chính ta.

Những ham mê tầm thường nhỏ mọn
xô người vào danh lợi, tiền tài
chỉ đam mê cao cả tuyệt vời
đời đời gắn lứa đôi hạnh phúc.

Vinh quang lớn chỉ là ảo ảnh
khi em không được gọi tình nhân
anh muốn mọi người quên anh cả
chỉ cần nổi tiếng ở trong em.

Anh có chi làm em say đắm?
chỉ hứa em bất tử trong anh
vinh quang ấy em quyền được nhận
em trong anh bất tử vĩnh hằng.

Ta muôn đời hòa lẫn vào nhau
ta kết chặt như đôi thạch nhũ
đêm đêm lấp lánh ngàn tinh tú
từ khối tình ta tỏa rạng ngời.

Thế gian bao nhiêu kiếp con người
không biết được tình yêu đầy đủ
cho nên các vị thần hung dữ
mới gây bao thảm họa tai ương.

Nhưng nếu giữa những người bị thiến
chỉ còn một đôi lứa yêu nhau
hy vọng lại nhen nhóm bắt đầu:
nhân loại nhờ tình yêu sống lại.

Muôn người đều được hưởng tình yêu
hai người là đạo quân vĩ đại
môi và tay thì thầm êm ái
“ta cứu đời nhau ở trong nhau”.

(Ngân Xuyên dịch từ bản gốc tiếng Nga)

Trong hình ảnh có thể có: 1 người

Trong hình ảnh có thể có: 2 người

Trong hình ảnh có thể có: 1 người, văn bản

Không có văn bản thay thế tự động nào.

Comments are closed.