Trần Ngọc Cư
Melania Trump, vợ của ứng cử viên Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump, bị chỉ trích là đã thó nhẹ một vài chỗ từ một bài phát biểu của Michelle Obama, vợ của ứng viên Barack Obama, đọc tại Đại hội Đảng Dân chủ năm 2008, để đưa vào bài diễn văn được vỗ tay nhiều lần của mình vào hôm khai mạc Đại hội Đảng Cộng hòa ngày 18 tháng Bảy 2016.
Trong bản trích văn sau đây, xin độc giả lưu ý những từ ngữ giống hệt nhau trên nền vàng của nguyên bản tiếng Anh; bản dịch bên dưới là của người viết bài này.
Theo thông lệ, các ứng viên Tổng thống thường tìm cảm hứng từ các bài diễn văn của người đi trước. Các chủ đề xã hội văn hóa Mỹ không mấy thay đổi qua thời gian, và vì thế nghiên cứu ý tưởng và cách biểu đạt trong các văn bản trước đây là cần thiết. Tuy thế, tai tiếng có thể xảy ra khi việc đi tìm cảm hứng trở thành lệ thuộc đến mức độ sao chép nguyên văn.
Sau khi vụ việc bị phanh phui qua mạng xã hội và bị giới truyền thông chất vấn, Chủ tịch Ban Vận động Trump là Paul Manafort đã nhanh chóng lấp liếm với Chris Cuomo trên CNN vào ngày hôm sau rằng Melania Trump không hề đạo văn, mà đó chỉ là một sự trùng hợp một số từ vựng thông thường không có gì nghiêm trọng. Manafort quay qua đổ lỗi cho sự thiên vị của báo chí và âm mưu khai thác vụ việc do Ban Vận động Clinton chủ trương. “Chúng tôi cho rằng đây là một ví dụ điển hình cho thấy khi Hillary Clinton bị một phụ nữ đe dọa, điều trước tiên mà bà ta làm là tìm cách hủy hoại [thanh danh] người đó,” Manafort nói.
Trong cuộc phỏng vấn với Matt Lauer trên NBC News trước khi bà đọc bài diễn văn, Melania Trump cho biết rằng tự bà đã viết bài diễn văn với sự giúp đỡ tối thiểu của Ban Vận động. Nhưng sau khi có sự cáo buộc về đạo văn, Ban Vận động của Trump đưa ra một tuyên bố khác hẳn với lối bác bỏ thẳng thừng của Manafort: “Trong quá trình viết bài diễn văn tuyệt vời, nhóm thủ bút của Melania đã ghi lại những cảm hứng trong cuộc đời của bà và trong một số trường hợp đã đưa vào những mảng từ [fragments of words] phản ánh tư duy của bà.”
Cho đến khi viết bài này, chúng tôi chưa nghe Trump nói “You are fired” (Mày bị cho thôi việc) với một người nào.
Trần Ngọc Cư
