Giáo sư Nguyễn Huệ Chi là nhà nghiên cứu văn hóa, văn học Việt Nam Cổ, Trung đại nổi tiếng, là một trong những người sáng lập trang Bauxite Việt Nam, một trang báo điện tử phản biện của giới trí thức Việt Nam. Ngày 18 tháng 5 năm 2015, Giáo sư Nguyễn Huệ Chi đang làm thủ tục xuất cảnh tại sân bay Tân Sơn Nhất để đi Hoa Kỳ thăm gia đình, thì bị nhân viên an ninh thu hộ chiếu và thông báo không được xuất cảnh theo đề nghị của Công an thành phố Hà Nội.
Theo Nghị định 136/2007/NĐ-CP, thì GS Nguyễn Huệ Chi chỉ có thể bị cấm xuất cảnh nếu thuộc vào một trong ba trường hợp sau đây:
1. Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc có liên quan đến công tác điều tra tội phạm.
2. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án hình sự.
3. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án dân sự, kinh tế; đang chờ để giải quyết tranh chấp về dân sự, kinh tế.
Cũng theo tinh thần Nghị định trên, khi quyết định cấm xuất cảnh, Công an Hà Nội có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho GS Nguyễn Huệ Chi biết, trừ trường hợp vì lý do đảm bảo bí mật cho công tác điều tra tội phạm và lý do an ninh (và trong trường hợp này người có thẩm quyền quyết định là Bộ trưởng Bộ Công an (điểm b, khoản 1 điều 22 của Nghị định) chứ không phải Công an Hà Nội).
Như thế, phải chăng khi bị cấm xuất cảnh mà không được cơ quan hữu trách thông báo trước, có nghĩa GS Nguyễn Huệ Chi bị bí mật điều tra hay vì lý do an ninh?
Bất kể lý do nào, điều luật nào cơ quan công an hữu trách sẽ nại ra để biện minh cho việc cấm GS Nguyễn Huệ Chi xuất cảnh cũng không thể che giấu động cơ thực của việc làm tồi tệ này: đó là nhằm sách nhiễu, trả đũa, trấn áp, răn đe những trí thức trung thực, dũng cảm lên tiếng phản biện những chính sách sai lầm của chính quyền.
Trong bối cảnh Thủ tướng Chính phủ vừa mới ban hành Quyết định số 501/QĐ-TTg khuyến khích tham gia phản biện và giám định xã hội và Việt Nam đang nỗ lực tham gia vào TPP, việc ngăn cản xuất cảnh đối với GS Nguyễn Huệ Chi – một người phản biện hàng đầu của đất nước – cùng với hàng loạt vụ khác như mạo danh hoặc dung túng côn đồ hành hung những người yêu nước, đóng tài khoản ngân hàng của trí thức phản biện, … vừa giáng một đòn vào chính sách của Chính phủ, vừa giáng một đòn khác vào những nỗ lực của Việt Nam để hội nhập quốc tế sâu hơn. Tất cả hành vi đáng xấu hổ đó cung cấp cho nhân dân trong nước và thế giới thêm bằng chứng về sự bóp nghẹt những tiếng nói trái chiều đối với quan điểm chính thống và về tình trạng chà đạp nhân quyền đang diễn ra nghiêm trọng tại Việt Nam.
Chúng tôi đòi:
(1) Chính quyền Việt Nam phải chính thức giải trình về trường hợp GS Nguyễn Huệ Chi;
(2) Người quyết định cấm GS Nguyễn Huệ Chi xuất cảnh phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định sai trái của mình;
(3) Nhà nước phải bồi hoàn những tổn thất do vụ cấm xuất cảnh gây ra cho GS Nguyễn Huệ Chi;
(4) Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an phải trả lại hộ chiếu cho GS Nguyễn Huệ Chi vô điều kiện;
(5) Chính quyền Việt Nam phải chấm dứt việc ngăn cản xuất cảnh đối với những người phản biện, tranh đấu ôn hòa.
Ngày 21 tháng 5 năm 2015
Những người ký Tuyên bố:
1. Nguyễn Quang A, TS, Hà Nội
2. Bùi Tiến An, cựu tù chính trị Côn Đảo, nguyên cán bộ Ban Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, TP HCM
3. Nguyễn Văn An, cán bộ hưu trí, TP HCM
4. Nguyễn Khoa Thái Anh, một người cầm bút, Hoa Kỳ
5. Vũ Hồng Ánh, nghệ sĩ đàn Cello, TP HCM
6. Bùi Xuân Bách, giáo viên về hưu, Hoa Kỳ
7. Trần Văn Bang, kỹ sư, cựu chiến binh chống Tàu, TP HCM
8. Huỳnh Kim Báu, nguyên Tổng Thư ký Hội Trí thức Yêu nước Thành phố Hồ Chí Minh (nay là Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh), TP HCM
9. Nguyễn Nguyên Bình, nhà văn, Hà Nội
10. Nguyễn Thị Hoàng Bắc, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hoa Kỳ
11. Nguyễn Thị Thanh Bình, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hoa Kỳ
12. Thái Văn Cầu, chuyên gia Khoa học Không gian, Hoa Kỳ
13. Bùi Chát, nhà xuất bản Giấy Vụn, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
14. Nguyễn Thị Kim Chi, Nghệ sĩ Ưu tú, Hà Nội
15. Nguyễn Phương Chi, biên tập viên chính tạp chí Nghiên cứu Văn học, Viện Văn học (đã nghỉ hưu), Hà Nội
16. Nguyễn Trung Chính, blogger, Pháp
17. Tống Văn Công, nguyên Tổng Biên tập báo Lao động, TP HCM
18. Nguyễn Đình Cống, giáo sư trường Đại học Xây dựng (đã nghỉ hưu), Hà Nội
19. Ngô Thị Kim Cúc, nhà văn, nhà báo, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
20. Trần Ngọc Cư, Hoa Kỳ
21. Tiêu Dao Bảo Cự, nhà văn tự do, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Đà Lạt
22. Nguyễn Đắc Diên, bác sĩ, TP HCM
23. Nguyễn Xuân Diện, TS, Hà Nội
24. Phạm Chí Dũng, TS, Hội nhà báo Độc lập Việt Nam, TP HCM
25. Hoàng Dũng, PGS TS, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
26. Nguyễn Duy, nhà thơ, TP HCM
27. Phạm Kỳ Đăng, làm thơ, viết báo, dịch thuật, CHLB Đức
28. Nguyễn Đình Đầu, nhà nghiên cứu, TP HCM
29. TS Phùng Liên Đoàn, Chủ tịch Hội từ thiện giúp người Việt Nam VASF-CESR, Hoa Kỳ
30. Huy Đức, nhà báo, TP HCM
31. Trịnh Hoài Giang, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hải Phòng
32. Hoàng Lại Giang, nhà văn, TP HCM
33. Nguyễn Thanh Giang, TS, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hà Nội
34. Nguyễn Ngọc Giao, nhà giáo về hưu, Pháp
35. Lê Công Giàu, nguyên Phó Bí thư thường trực Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hồ Chí Minh, nguyên Phó Giám đốc Tổng công ty Du lịch Thành phố (Saigontourist), TP HCM
36. Đỗ Đăng Giu, nguyên Giám đốc Nghiên cứu CNRS, Đại học Paris Sud, Pháp
37. Lê Minh Hà, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, CHLB Đức
38. Khương Việt Hà, nghiên cứu viên, Hà Nội
39. Phạm Đông Hải, kỹ sư, TP HCM
40. Phan Tấn Hải, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hoa Kỳ
41. Nguyễn Văn Hải (blogger Điếu Cày), Hoa Kỳ
42. Chu Hảo, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Hà Nội
43. Trần Việt Hải, Hoa Kỳ
44. Đặng Thị Hảo, TS văn học cổ, Hà Nội
45. Võ Thị Hảo, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, CHLB Đức
46. Vũ Thư Hiên, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Paris
47. Phạm Duy Hiển, dịch giả, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Vũng Tàu
48. Hồ Hiếu, nguyên Chánh văn phòng Ban Dân vận Thành ủy TP HCM, cựu tù Côn Đảo, TP HCM
49. Dư Thị Hoàn, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hải Phòng
50. Ngô Kim Hoa, nhà báo tự do, TP HCM
51. Từ Quốc Hoài, nhà thơ, TP HCM
52. Quách Thanh Hoàng, Hoa Kỳ
53. Trần Văn Học, Hoa Kỳ
54. Phaolô Nguyễn Thái Hợp, Giám mục Giáo phận Vinh
55. Lê Anh Hùng, blogger, Hà Nội
56. Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, nguyên GSTS, Đại học Laval, Canada
57. Trần Mạnh Hùng, Hoa Kỳ
58. Võ Thanh Hùng, doanh nhân, Gia Lai
59. Vũ Mạnh Hùng, nguyên giảng viên trường Cao Đẳng Ky thuật Kinh tế Thương mại, Hà Nội
60. Nguyễn Thế Hùng, GS TS, Phó Chủ tịch Hội Cơ học Thủy khí Việt Nam, Đà Nẵng
61. Phan Văn Hùng, cựu giáo viên trường THPT Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội
62. Vũ Văn Hùng, cựu giáo viên trường THCS Thạch Bích, Hà Nội
63. Hà Thúc Huy, PGS TS, giảng dạy đại học, TP HCM
64. Cao Chính Hưng, Hoa Kỳ
65. Nguyễn Đăng Hưng, giáo sư Danh dự Đại học Liège, Bỉ, TP HCM
66. Hoàng Hưng, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
67. Nguyễn Quốc Hưng, Hoa Kỳ
68. Phạm Khiêm Ích, nguyên Phó Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học Xã hội, Hà Nội
69. Trần Thiện Kế, dược sĩ, Hà Nội
70. Nguyễn Văn Kết, nguyên Phó Phòng PA25 Sở Công an TP HCM, nguyên thư ký của Bí thư Thành uỷ Mai Chí Thọ, TP HCM
71. Vũ Nhật Khải, PGS TS, Hà Nội
72. Lê Phú Khải, nguyên phóng viên thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
73. Vũ Trọng Khải, PGS TS, chuyên gia nông nghiệp, nông thôn, TP HCM
74. Phan Trọng Khang, thương binh, Hà Nội
75. Uông Đình Khiêm, Hoa Kỳ
76. Lê Xuân Khoa, nguyên Chủ tịch Trung tâm Tác vụ Đông Nam Á (SEARAC), Hoa Kỳ
77. Thụy Khuê, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Pháp
78. Tương Lai, nguyên thành viên Tổ Tư vấn của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam, TP HCM
79. Quản Mỹ Lan, Pháp
80. Ngô Thị Hồng Lâm, thành phố Vũng Tàu
81. Đoàn Thanh Liêm, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hoa Kỳ
82. Thuỳ Linh, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hà Nội
83. Vũ Linh, nguyên cán bộ giảng dạy Đại học Bách Khoa Hà Nội, Hà Nội
84. Mai Thái Lĩnh, nhà nghiên cứu triết học, văn hóa, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Đà Lạt
85. Lê Khánh Luận, TS, nhà thơ, nguyên giảng viên trường Đại học Kinh tế TP. HCM
86. Phạm Ngọc Luật, viết văn, viết báo, Hà Nội
87. Phan Đắc Lữ, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
88. Nguyễn Khắc Mai, Giám đốc Trung tâm Minh Triết, Hà Nội
89. Huỳnh Tấn Mẫm, bác sĩ, nguyên Chủ tịch Tổng hội Sinh viên Sài Gòn (trước 1975), Đại biểu Quốc hội khóa 6, Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, TP HCM
90. GB Huỳnh Công Minh, linh mục Giáo phận Sài Gòn, TP HCM
91. Phan Đình Minh, Hoa Kỳ
92. Phạm Gia Minh, Hà Nội
93. Phạm Phú Minh, nhà văn, Hoa Kỳ
94. Trần Đình Nam, Trưởng phòng biên tập, Nhà xuất bản Kim Đồng (đã nghỉ hưu), Hà Nội
95. Kha Lương Ngãi, nhà báo, nguyên Phó Tổng biên tập báo Sài Gòn giải phóng, TP HCM
96. Nguyên Ngọc, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hội An
97. Phùng Hoài Ngọc, Ths, dạy đại học (đã nghỉ hưu), An Giang
98. Hạ Đình Nguyên, nguyên Chủ tịch Ủy ban Hành động thuộc Tổng hội Sinh viên Sài Gòn (trước 1975), cựu tù chính trị Côn Đảo, TP HCM
99. Nguyễn Đình Nguyên, TS, Bác sĩ, Australia
100. Trần Đức Nguyên, nguyên Trưởng Ban Nghiên cứu của Thủ tướng Phan Văn Khải, Hà Nội
101. Phạm Xuân Nguyên, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội, Hà Nội
102. Ý Nhi, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
103. Hồ Ngọc Nhuận, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hồ Chí Minh, nguyên Giám đốc chính trị nhật báo Tin sáng, TP HCM
104. Nguyen Van Ninh, sinh viên, TP HCM
105. Phan Thị Hoàng Oanh, TS Hoá học, TP HCM
106. Hà Sĩ Phu, TS Sinh học, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Đà Lạt
107. Huỳnh Sơn Phước, nhà báo, Hội An
108. Chân Phương, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hoa Kỳ
109. Nguyen The Phuong, Canada
110. Nguyễn Đăng Quang, Đại tá Công an (đã nghỉ hưu), Hà Nội
111. Đỗ Trung Quân, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
112. Thục-Quyên, nha sĩ, CHLB Đức
113. Bùi Minh Quốc, nhà thơ, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Đà Lạt
114. André Menras Hồ Cương Quyết, nhà giáo, cựu tù chính trị chế độ cũ, Pháp
115. Đặng Văn Sinh, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hải Dương
116. Tô Lê Sơn, kỹ sư, TP HCM
117. Nguyễn Ngọc Sơn, nguyên Phó Tổng biên tập tạp chí Thế giới trong ta, Hà Nội
118. Nguyễn Văn Tạc, giáo học hưu trí, Hà Nội
119. Nguyễn Trọng Tạo, nhà thơ – nhạc sĩ – nhà báo, Hà Nội
120. Võ Văn Tạo, nhà báo, Nha Trang, Khánh Hòa
121. Đỗ Huy Tấn, nhà giáo, Hải Dương
122. Nguyễn Quốc Thái, nhà báo, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
123. Phạm Thành, nhà báo, nhà văn, Hà Nội
124. Nguyễn Quốc Thành, Hoa Kỳ
125. Trần Minh Thảo, viết văn, Lâm Đồng
126. Thanh Thảo, nhà thơ, Quảng Ngãi
127. Lê Thân, cựu tù chính trị Côn Đảo, nguyên cán bộ phong trào đấu tranh của nhân dân, sinh viên, học sinh tranh thủ dân chủ Thành phố Đà Lạt, TP HCM
128. Đào Tiến Thi, ThS, Ủy viên Ban chấp hành Hội Ngôn ngữ học Việt Nam, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hà Nội
129. Phạm Tư Thanh Thiện, nhà báo về hưu, Pháp
130. Trần Quốc Thuận, luật sư, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, TP HCM
131. Hà Văn Thùy, nhà văn, TP HCM
132. Trần Văn Thủy, đạo diễn, Hà Nội
133. Trương Anh Thụy, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hoa Kỳ
134. Nguyễn Tường Thụy, Hội nhà báo Độc lập Việt Nam, Hà Nội
135. Vũ Ngọc Tiến, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hà Nội
136. Chu Tất Tiến, Hoa Kỳ
137. Đỗ Quý Toàn, dạy học, viết báo, Hoa Kỳ
138. Phạm Toàn, nhà giáo, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, Hà Nội
139. Nguyễn Thị Khánh Trâm, nghiên cứu viên văn hóa, TP HCM
140. Larry Tran, bác sĩ, Hoa Kỳ
141. Phạm Đình Trọng, nhà văn, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
142. Hà Dương Tuấn, chuyên gia Công nghệ Thông tin, Pháp
143. Phạm Quang Tuấn, Asociate Professor, University of NSW Sydney, Australia
144. Dương Tùng, Bình Dương
145. Hoàng Tuỵ, giáo sư, Viện Toán học, Hà Nội
146. Phan Thị Trọng Tuyến, viết văn, làm báo, Pháp
147. Hà Dương Tường, nguyên giáo sư Đại học Công nghệ Compiègne, Pháp
148. Nguyễn Đức Tường, nguyên giáo sư Đại học Ottawa, Canada
149. Nguyễn Thị Văn, ThS Xã hội học, Hà Nội
150. Lưu Trọng Văn, nhà báo, thành viên Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, TP HCM
151. Vũ Quang Việt, TS, chuyên viên thống kê kinh tế Liên Hợp Quốc, Hoa Kỳ
152. J.B Nguyễn Hữu Vinh, Hội nhà báo Độc lập Việt Nam, Hà Nội
153. Trần Vũ, phân tích viên điện toán, Pháp
154. Nguyễn Đắc Xuân, nhà nghiên cứu Huế, Huế
155. Phạm Xuân Yêm, GS TS, Giám đốc Nghiên cứu CNRS, Đại học Paris 6, Pháp
Lời thưa: Chúng tôi không chủ trương kéo dài việc ghi danh nên đã khép lại sau khi công bố bản Tuyên bố này. Xin cảm ơn các tấm lòng tri kỷ và mong bạn đọc xa gần thông cảm.
