Th? tr?n mi?n ?ông
(tân truy?n)
Tây Ph? là m?t th? tr?n nh? n?m ven qu?c l? s? M?t, v? mé bi?n, thu?c mi?n ?ông cao nguyên Trung ph?n. Th? tr?n l?a th?a kho?ng g?n m?t tr?m nóc nhà, ph?n l?n là nhà g? l?p ngói, ki?u c? x?p sau nh?ng hàng cây. Liên tr? v? ?ó vào tháng M??i, trong nh?ng ngày mùa m?a ?ang tàn.
Chi?c xe ?ò ch?y ch?m ch?p trên ??nh ??i L??ng S?n. T? ??y Liên ngó xu?ng Tây Ph? nh? ngó xu?ng d??i chân mình. Th? tr?n n?m trên m?t gi?i ??i ch?y thoai tho?i xu?ng bi?n, xe ph?i qua ng?n L??ng S?n m?i vào ??n ??u ph? chính. Liên l?y l??c ch?i s? l?i mái tóc lúc chi?c xe ?? d?c. Qua khung c?a nh?, nàng nhìn quê h??ng c? bình th?n hi?n ra, t? nh?t nh? m?t mô hình b?ng gi?y bìa.
Nh?ng con ???ng tr?i ?á d?m ?? nào gi? v?n còn nguyên, n?i lên trong ?ám nhà b?i màu ??t t? ??i núi mang vào. Dãy bông gòn vào mùa này ?ã n? h?t. Th? tr?n s? xác x? âm th?m trong nh?ng c?n m?a nh?t nh?o. T? khung c?a h?p, Liên trông th?y nóc gác chuông nhà th? và ?ài t? s? nhô cao h?n c?. R?i rác xa xa, v? mé bi?n là nh?ng ru?ng mu?i b?ng ph?ng t?ng b?c, th?p d?n, thoai tho?i xu?ng. V? phía trong là thung l?ng Su?i Cá th?n.
Chi?c xe ch?y thong dong trên tri?n d?c cong. H?i gió bi?n th?i th?c t?i ?ánh th?c vài hành khách ngái ng? trên b?ng gh? sau. Liên ng? ng? nghe mùi cá tanh t??i xung quanh. Mùi cá nàng ?ã th? hít hàng n?m dài khi x?a.
Nàng b?t ??u nhìn th?y thung l?ng Su?i Cá th?n t? xa, d??i th?p r?i cao d?n lên nh?ng c?t ?i?n s? sài bên ???ng. Tây Ph? ? phía tr??c m?t nh? ngái ng? trong tr?i chi?u xám. Hàng cây hai bên ph? chính ??y b?i b?m, kh?ng khiu, ??ng ch? v? tr??c nh?ng m?t nhà ngô nghê, g?i cho Liên cái c?m t??ng bu?n chán khi x?a, ?? m?i l?n, trong m?t quê h??ng không ph?i nhà ? không ph?i c?a hàng, l?ng ch?ng s? nghèo nàn ti?u tu? và s? ??m ?ang mu?n màng.
Chi?c xe vào b?n thì tr?i h?t n?ng. Bu?i chi?u âm u n?ng nh?c theo l?p mây ?en v? ngang Tây Ph?. Liên ??ng trên m?t mô ??t cao ch? ng??i ta d? hành lý xu?ng. Nàng g?i m?t chi?c xích lô ??p, nh? ng??i phu chuy?n va li t? xe xu?ng. Ch? có m?t chi?c va li nh?. Khi ng??i phu s?n sàng, nàng ng?i lên.
Lão phu xe nói l? phép:
“Th?a cô v? ?âu?”
Liên ?áp:
“???ng Ngô Th?i Nhi?m. Con ???ng g?n Su?i Cá th?n ?ó”.
“D?, tôi bi?t. Ch?c cô v? ??a ?ám bà Th?nh Ph??c?”
Liên không tr? l?i. Nàng không mu?n nghe m?t ng??i dân Tây Ph? nh?c ??n tên m? nàng. Lão phu xe ì ?ch tránh nh?ng hòn ?á n?i trên m?t ???ng, nh?ng v?ng bùn ?? k?t váng sau tr?n m?a hôm qua, ??a ng??i khách l? ?ãng m?t m?i ?i qua nh?ng ph? chính c?a th? tr?n.
Trong bóng chi?u không có n?ng, Tây Ph? nh? m?t túp nhà hoang v?ng gi?a r?ng, xiêu ?? v?i nh?ng b? t??ng vàng úa, n?t n?, nh?ng kho hàng, c?a ti?m h?i s?n s? sài, ph?n l?n là mu?i và cá khô.
Ng??i phu xe th?nh tho?ng l?i bóp chuông leng keng d?n l?i ?i, báo ??ng nh?ng chi?c xe ??p l?ng qu?ng phía tr??c, ho?c nh?ng ??a tr? ?n ào ch?y gi?a ph?.
“Bà Th?nh Ph??c m?t hôm qua” – lão phu xe ti?p t?c nói – “Nghe nói bà có b?n ng??i con, ?i làm ?n xa c?. Bà m?t n?a ngày làng xóm m?i bi?t, cô à”.
Liên l?ng thinh. Chi?c xe qu?o xu?ng m?t cái d?c nh?, ch?y bon bon. Ng??i phu xe luôn tay bóp chuông nh? reo m?ng con ???ng. Liên ??a m?t ngó l? hàng ph?. Nàng vu?t s? mái tóc, s?a so?n n? c??i kiêu hãnh làm m?t l?. S? thay ??i c?a Tây Ph? không làm nàng b?n tâm.
Chi?c xích lô ng?ng tr??c m?t ngôi nhà ngói vuông ? cu?i con ???ng d?c, mái ?en xám. Ngôi nhà ??ng trong kho?ng ??t um tùm cây c?i, gi?a hàng rào xi m?ng th?a, cao ngang ??u. Ng??i phu xe xách chi?c va li ti?n vào ??n g?n cái c?ng g?ch rêu bám thì Liên v?i g?i l?i:
“Bác ?? ??y. ?? ??y ???c r?i”.
Nói xong nàng nhìn th?ng m?t ông ta. Lão ngó nàng m?t cách khác th??ng, lúng túng:
“Th?a cô, trong nhà không có ai”.
Liên nhìn s?ng ông ta, h?i l?i:
“Sao bác bi?t?”
“D?, kh?p Tây Ph? ai c?ng bi?t h?t. Bà Th?nh Ph??c ? ?ó v?i m?t lão gia nhân, lão tr?n ?i ngay khi bà c? m?t” – ng??i phu xe vu?t m?t. “B?i th?, n?a ngày sau ng??i ta m?i bi?t bà ?ã ch?t. Th?a cô, ngoài phòng H?i ??ng ch?c ?ang h?p v? ?ám tang c?a bà…”
Liên tr? ti?n xe. Nàng nhìn ??m ??m vào cái c?ng s?t s?n xanh:
“H? nói gì ngoài ?ó, bác bi?t không?”
“Th?a cô, ông ch??ng kh? ?òi mai táng bà c? ngay. Nh?ng hình nh? có ng??i ?òi ch? con cái bà c? v? ?ã”.
Liên m? bóp l?y m?t ?i?u thu?c châm hút. Qua hàng rào, nàng nhìn th?y ngô nhà th?i th? ?u hình nh? lén lút trong nh?ng hàng cây che ??y. Nàng l?ng l? xách va li, ??y cánh c?ng s?t, b??c vào.
Kho?ng sân tr?i s?i n?m ph?i m?t trong bóng t?i nh?ng tàn cây.
Liên th?y chúng l?n v?ng, r?m r?p khác h?n ngày nàng r?i Tây Ph?. Nàng ??ng gi?a l?i ?i lát g?ch, nghe ngóng h?i l?nh xung quanh. S?i, vôi, cây c?i im l?ng ??ng tình. Liên nghe nh?ng tàn cây r?m r?p xum xuê có cái nín thinh c?a m?t bu?i chi?u xa l?, cái nín thinh c?a m?t bóng t?i không quen m?t. Nàng nhìn lui. Cánh c?ng ?ã khép phía sau l?ng. Nàng g? ?i?u thu?c trên môi, b??c t?i.
Cánh c?a phòng khách ch? khép h?, làm Liên ng?c nhiên. Nàng nh?n th?y nh?ng v?t gi?y l?m bùn trên sàn ?á hoa. Nàng ??y c?a và b?ng th?t lùi tr??c m?t ng??i ?àn ông ng?i g?n trong gh? bành, ??u ch?p m? ?an n?i hoá. Liên nín th? mu?n thét l?n xong b?ng m?m c??i l?nh. Nàng ??t va li xu?ng góc phòng, c?t ti?ng kiêu ng?o:
“Tôi t??ng tôi v? tr??c các ng??i”.
Im l?ng. Liên không nghe ti?ng tr? l?i li?n nhìn th?ng ng??i ??i di?n. Anh ta l?t m? ôm xu?ng ng?c. ?ó là m?t thanh niên tr?c hai m??i l?m tu?i, da xanh m??t, ??u ch?i bù, m?c blouson d? màu tro bên ngoài s?-mi xám. Anh ta nhìn Liên kh?p ng??i.
“Ch? l?m, ch? Liên. Tôi v? t? tr?a nay”.
“Tôi t??ng chú còn ??p ?á ? cao nguyên”.
“Tôi ? ?ây. M?i ch? ng?i”.
“Chú không ???c nói gi?ng ?ó, chú Hi?p. Chú t??ng nh? chú là ch? nhà này v?y”.
“Tôi không t??ng. Nh?ng ng??i có m?t ph?i m?i ng??i ??n sau. H?i x?a m? b?o th?y v?n d?y chúng ta nh? th?”.
“Hôm nay là ngày c?a m?. M?t h?n m? ? ?ây ?? r?i. Chú kh?i g?i h?n th?y d?y n?a. V? l?i, th?y ch?t ?ã hai m??i l?m n?m. ?úng cái n?m chú ra ??i”.
“C?m ?n ch? còn nh? tu?i tôi. Tôi hai m??i l?m tu?i, là con út trong b?n anh em. Ch? nh? m? th??ng nói giàu con út, khó con út ch?. Nên m? th??ng tôi h?n c?. V?y ch? không nên m?ng tôi. Ba chi?c gh? tr?ng này có m?t chi?c cho ch?. M?i ch? ng?i, ch? Liên”.
“Xa chú ?ã lâu, nghe chú ?n nói l? tai ghê”.
“Tôi ?ã l?n. Tôi c? l?n cho nhanh ?ó”.
“Tôi bi?t. S?ng bây gi? càng nh? càng thi?t”.
“Vâng, tôi c?ng ngh? th?”.
“Chú ngh? th? t? khi nào?”
“T? khi th?y ch? hay ?i ch?i v?i th?y giáo V?nh”.
“Th? à. Chú nh? nh?, mà chú không nên nh?c ??n cái tên ?y n?a”.
“Tôi t??ng chính ông V?nh ?ánh ?i?n tín cho ch? v? ?ây hôm nay. Ch? Liên, tôi còn nh? rõ ngày ?y nh? hôm qua, dù chúng ta xa nhau ?ã m??i l?m n?m”.
“M??i l?m n?m”.
“Th?i gian ?y b?ng th?i gian c?a nàng Ki?u, ch? Liên”.
“Chú ch?i tôi”.
“Không”.
“N?u chú mu?n, chú có th? ch?i tôi. Tôi không ng??ng ?âu chú Hi?p. Tôi ng??ng v?i ai ? cái nhà này? ? cái ??t này?”
Nàng châm m?t ?i?u thu?c nhìn em. Im l?ng. Nàng phà khói và ti?p t?c nói:
“?úng. Tôi nh? th? ?ó. Tôi nói cho chú bi?t, tôi r?t hãnh di?n v? ??i tôi. Khi mà nhà này coi tôi nh? m?t con giòi gh? l? thì tôi ph?i làm l?y ??i tôi. Cái gh? tôi ?ang ng?i ?ây, cái gh? c? k? ?m áp này ?ây, ngày x?a ng??i ta th??ng d?i kim vào, và tát tai tôi nh? hành h? m?t th? ph?m. Nh? là quái thai. Chú Hi?p, bây gi? tôi hi?u t?i sao”.
“H?i ?y tôi th??ng ch?. Th?y c?ng v?y”.
“Tôi ?ã b?o chú ??ng g?i h?n th?y d?y. Tôi không c?n ?âu. Tôi v? ?ây vì tôi ???c tin m? m?t. Dù khi còn s?ng, m? coi tôi nh? m?t ??a con hoang. Nh? m?t ??a con hoang, ch? b?i m? tôi m?t s?m”.
“Ch? Liên. Ch? ??ng khóc”.
“Tôi không khóc vì mu?n chú th??ng. Tôi th??ng tôi ?? r?i”.
“Ch? thi?u gì ng??i th??ng”.
“Chú c? vi?c ch?i”.
“Tôi không có quy?n ch?i ch?. Tôi v?n coi ch? là ch? ru?t tôi”.
“Tôi không ph?i là ch? ru?t c?a Hi?p”.
“Tôi ?ã ngh? th? l? r?i”.
“Chúng ta ph?i g?ng ngh? khác. Chú ph?i ngh? nh? m?, anh H?c, anh S?”.
“Tôi ngh? nh? th?y. Nh? lá th? c?a th?y ?? l?i. Nên ch? v?n là ch? ru?t c?a tôi. Ch? Liên, tôi t??ng ch? v? M? r?i?”
“C?m ?n chú v?n ?? ý ??n tôi. Tôi r?t ti?c ?ã b? l?”.
“Xin chia bu?n cùng ch?”.
“Tôi v?n còn giàu l?m. Tôi ch?a c?n n??ng t?a ai”.
“Tôi bi?t. Còn tôi thì m? nói ?úng: s? tôi sang nh?ng nghèo m?t ki?p”.
“M? ch?t, chú s? giàu”.
“Tôi v? ?ây không ?? nói chuy?n ?y”.
“Ti?c thay tôi ?ã ngh? khác chú. Tôi v? ?ây vì chuy?n ?y”.
Liên nói xong câu ?ó, ??ng lên. Nàng t?i khung c?a ?óng kín th? nh?t ??t tay lên qu? n?m b?ng ??ng ??c xoay ?i xoay l?i. Hi?p ng?i yên nh? th? bi?t vi?c ?ó là vô ích vì chàng ?ã làm th? r?i. Liên t?i khung c?a ?óng kín th? hai, c?ng b?ng g? g?, hình vòm cung, xoay ?i xoay l?i qu? n?m b?ng s? l?ng l?o, nh? qu? n?m m?i ???c thay t?m vào tr?c m?. Cánh c?a b?t ra tr??c c?p m?t ng?c nhiên c?a Hi?p.
Liên khu?t vào l? h?ng t?i v?a ???c khai thông gi?a hai gian phòng. Nàng ?ánh diêm, b??c l?n t?i bàn th? kê chính gi?a; ngoài ti?ng giày l?o x?o trên n?n ?á hoa, không có ti?ng ??ng nào khác. Liên tìm th?y m?t cây n?n l?n, châm l?a. Gian phòng mù m? hi?n ra d??i m?t nàng. Hi?p ??i cái m? ?an lên ??u ?i t?i khung c?a ngó vào. Phòng g?n nh? b? tr?n, không có gi??ng. Ngoài bàn th? có m?t cái t? ??ng, g? g?, trên ch?m hình con ph??ng l?n, d??i là m?t g??ng. ? góc kê b? bàn gh? g? có tay v?n, chân qu?. Liên mang cây n?n ra ??t trên m?t bàn phòng khách và ng?i xu?ng ch? c?, li?ng ?i?u thu?c xu?ng sàn ?á hoa và dí t?t ng?m. Khuôn m?t nàng lung linh trong h?i ?èn, màu áo tím than trông nh? màu xám, thích h?p v?i tình c?nh lúc ?ó. Nàng nhìn Hi?p l? v? dò h?i. M?t lát nàng l?i ??ng lên t?i m? th? cánh c?a ?óng kín có qu? n?m b?ng ??ng ??c. Nàng ngó Hi?p nh?ng không h?i, r?i b??c ra c?a chính, xu?ng khu sân tr??c nhà. Ti?ng giày da c?a nàng lo?t xo?t trên l?p s?i ra tít góc sân phía ngoài làm nh?ng con d?i l?n ch?p cho?ng r?i các tàn cây um tùm bay vào thinh không, gây nh?ng ti?ng lo?t xo?t ng?n ng?i. Khi nàng quay vào, trên vai l?m t?m nh?ng cánh hoa t? vi. Hi?p v?n ch?p m? trên ??u ng??i ng? ra, hai chân gác lên m?t bàn. Liên ng?i xu?ng cái gh? bành ??i di?n ngó em. Nàng b?ng bi?n s?c m?t, l?ng tai nghe k? và t?t ph?t ng?n n?n. Trong bóng t?i ti?ng Hi?p h?i:
“Gì th??”
“Không, chú c? vi?c ng?”.
Bây gi? có ti?ng chuông xe xích lô leng keng ? ngoài ???ng x? m?t nhà. Liên nghe ti?ng chân b??c trên l?i ?i tr?i ?á. Trong m?t lát, ti?ng chân d?ng l?i ngoài hiên tr??c cánh c?a v?n m?.
“Không có ai sao?” Ti?ng ?àn ông h?i e ng?i.
Liên châm l?i ng?n n?n. Hi?p b? m? ??i th? ng?i. Ng??i m?i t?i m?m c??i b??c vào b?t tay Hi?p:
“Chú Hi?p, chú Hi?p”.
Ông ta s?ng s?t nhìn Liên, nh? ng?c nhiên khi th?y nàng không ph?i là v? Hi?p. Hi?p nh?c:
“Ch? Liên, anh S? ?ó”.
Liên l?ng l? ??ng d?y chào ng??i ?àn ông:
“Anh m?i v?”.
Ng??i ?àn ông mím mi?ng ngó Hi?p. Ông ta b?t r?t ch?a bi?t có nên ng?i xu?ng không. Trong m?t lát, ông ta m?m c??i m?t mình. Liên ??a m?t nhìn k? ng??i ?ó. Qua m?t cái nhìn thoáng, nàng cúi ??u l?ng l? h?n.
Cu?i cùng ông ta ng?i xu?ng chi?c gh? phía bên trái Hi?p. ?ó là m?t ng??i ch?ng ba m??i l?m tu?i, da m?t tr?ng ??y, ?n m?c ch?i chu?t, ??u ch?i k?, giày ki?u m?i.
Tôi ???c ông ch??ng kh? ?i?n tín cho chi?u hôm qua. Tôi b? d? công vi?c v? ?ây. Không ng? tôi v? không ???c s?m. M? m?t ??t ng?t quá, th?t tôi không ng?…
Liên châm m?t ?i?u thu?c n?i ng?n n?n. Không ai tr? l?i ng??i ?àn ông. V? m?t c?a Hi?p và Liên khi?n ông ta n?i nóng:
“Có ai nghe tôi nói không?”
“Vâng. Tôi v?n nghe, anh S?”.
“Anh H?c ch?a v? sao?”
“Tôi không rõ anh ?y v? ch?a. Tôi t??ng anh có liên l?c v?i anh H?c?”
“Không, lâu r?i tôi không g?p anh H?c, nh?ng tôi v?n liên l?c b?ng th? t? v?i m?, tôi t??ng ? nhà ph?i có tin t?c anh H?c?”
“Tôi không ? nhà”.
“Tôi t??ng chú v?n ? v?i m??”
“Không, tôi ?i làm xa ?ã hai n?m nay”.
“V?y ai ? ?ây v?i m?, chú Hi?p?”
“T?i sao anh h?i tôi?”
“T?i sao? V?y m? ? v?i ai? T?i sao m? không cho tôi bi?t m?t chút tin t?c gì? Tôi c? t??ng… Chú Hi?p, v?y ra m? s?ng m?t mình ? ?ây sao?” – Ông ta mu?n ??ng d?y, nh?ng l?i thôi – Chú Hi?p, t?i sao l?i th?? Tôi t??ng không th? nh? th? ???c”.
“Tôi không rõ ph?i tr? l?i anh ra sao”.
“Chú ph?i rõ. Chú là ph?i rõ”.
“T?i sao là tôi mà không là ai khác? Tôi là cái gì ? ?ây?”
“Chú là ng??i m? tin c?n nh?t ? ?ây”.
“M? tin c?n t?t c? m?i ng??i. Tôi mu?n nói: M? ch? tin c?n m?t mình m? thôi”.
“Chú ?n nói c?n th?n”.
“Tôi ngh? nh? th? t? hai n?m nay. T? ngày r?i b? cái nhà này”.
“Chú là con m?. Nh? ra chú không ???c b? ?i”.
“Chúng ta ??u là con m?”.
Liên xen vào:
“Chú Hi?p, chú nên nh? là không có tôi ? ?ó. Tôi là m?t ??a con hoang ??i v?i m?. Tôi là m?t ??a con m? côi ??i v?i t?t c? m?i ng??i trong gia ?ình này. Tôi ch? là con nhà Th?nh Ph??c trên gi?y t?”.
“Tôi không hi?u ý cô”.
“?i?u ?ó r?t gi?n d?: tôi v? ?ây ?? nghe ??c chúc th?. Chính ông ch??ng kh? ?ã g?i ?i?n tín cho tôi”.
Ng??i ?àn ông c??i nh?t, l?y thu?c lá châm hút ?? che gi?u s? xúc ??ng tái xám trên khuôn m?t tr?ng y?u. Ông ta không nhìn cô em gái cùng cha khác m?, c?ng không nhìn ai c?. Trên v?ng trán ph?ng phiu, tr?ng, th?p thoáng nh?ng ý ngh? v?t qua v?t l?i, nh? m?t m?t sóng rung ??ng ph?n chi?u h?i gió. Ông ta ??ng d?y t?i khung c?a s? m? ngó ra ngoài sân. Khu v??n n?m yên trong ?êm, cây c?i tr? thành ?en xám. V??t trên nh?ng hàng cây, phía bên kia ???ng, là m?t vài mái nhà hàng ph?. Ngôi nhà n?m ? cu?i m?t con d?c h?o lánh nên xa r?i nh?ng sinh ho?t ban ?êm c?a th? tr?n. Trong lúc im l?ng ng??i ta nghe t? khu ph? ch? v?ng l?i ti?ng loa phóng thanh c?a ?oàn Thi ca V? nh?c k?ch Tân Hoa.
Liên nhìn ng??i anh ?ang khó ch?u mà thú v?. Nàng c?ng l?y thu?c ra hút. Hi?p vu?t m?t:
“Xin ch? m?t ?i?u. Lâu không ???c hút thu?c lá M?”.
“Chú c? l?y”.
Liên nói, tay ??y bao thu?c qua m?t bàn.
S? thong th? l?i g?n cánh c?a có qu? n?m b?ng ??ng. Ông ta ??t tay lên ô m?, c? g?ng xoay qu? n?m m?t cách th?n tr?ng. Liên và Hi?p l?ng l? theo dõi.
Ng??i ?àn ông quay sang khung c?a th? nhì, m? ???c, nh?ng ng?n ng? ??ng l?i tr??c kho?ng tr?ng. Nh? ánh nén t? bên ngoài, ông ta quan sát phía trong. R?i ông ta khép c?a, quay sang gian phòng ??u. Ông th? xoay qu? n?m b?ng ??ng m?t l?n n?a m?t cách vô hi?u.
Lúc ?y có ti?ng dép di chuy?n trên l?i ?i lát g?ch ngoài sân. N?a phút sau m?t thi?u niên m?c ??ng ph?c xanh hi?n ra trên th?m ?á hoa. C?u nh? g?y gu?c nhìn ba ng??i:
“Th?a các ông, ông H?i ??ng ?ang ch? các ông ? tr? s?”.
S? b??c ra:
“Có vi?c gì th??”
“D?, ?? lo vi?c an táng c?.
S? kinh ng?c:
“Ch?a an táng sao?”
C?u nh? m? l?n c?p m?t, r?i c??i:
“Sao ông l?i h?i tôi. Tôi không bi?t”.
S? s?p m?nh cánh c?a, tr?ng tr?ng quay l?ng ngó hai em. Ông ta b??c t?i th? xoay qua n?m b?ng ??ng m?t l?n n?a, m?t cách h?p t?p gi?n d? nh? mu?n tìm trong c?n phòng ?ó m?t s? ch?ng minh. Cánh c?a khoá c?ng. Ông ta nh?c cây n?n kh?i bàn b??c nhanh vào gian phòng th? hai. Sau khi cánh c?a ???c ??y tung, qu? n?m b?ng s? r?i kh?i ch?t r?t xu?ng n?n ?á hoa, n?m nh? m?t trái tr?ng hoang. Gian phòng tr?ng, ngoài ngôi bàn th? b?i ph?, cái t? g??ng… Chính gi?a m?t t??ng ??i di?n v?i l?i ra vào là t?m hình bà Th?nh Ph??c, ch?p khi còn tr?, trông nh? m?t tài t? chi?u bóng M? Tây C? vào nh?ng n?m 1940.
T?m hình ???c l?ng khung, lót kính, r?t l?n. Ng??i con trai kê m?t cái gh? trèo lên tháo chân d?ng m? xu?ng. Ông xách ra bàn ngoài, ??t ng?a gi?a bàn, hét:
“Các ng??i còn ng?i làm gì ?ó h?!”
Ti?ng ??p c?a ngoài th?m c?t ngang làm ông ta n?i gi?n thêm. C?u nh? m?c ??ng ph?c xanh la l?n:
“Ông nh? ra Tr? s? H?i ??ng ngay, Ông H?i ??ng tôi ch? ngoài ?ó r?i”.
“B??c mau!” Ng??i ?àn ông m? c?a hét.
C?u thi?u niên quay l?i s?ng s?:
“Ông b?o tôi h?? Tôi không ph?i gia nhân ông nhá. Tôi nói cho ông bi?t, hè”.
“B??c! – Ng??i ?àn ông hét l?n – “Mày là cái ?… gì c?ng b??c!”
Ông ta s?p c?a l?i. C?u nh? v?a ra kh?i nhà v?a nói oang oang:
“?? làm phách. R?i chu?n kh?i Tây Ph? cho s?m”.
Gã t?i ngang c?ng l?n thì ??ng l?i, d??ng d??ng ngh?n c? nhìn qua khung c?a s? m? n?a ch?ng. S? h?i h?p n?m ch?t hai tay ??ng bình thân gi?a phòng. Ông ta gi?n d? và x?u h? trong s? xung u?t hi?m th?y, ch? d?n ? trên da th?t m?t ng??i khi b? xâm ph?m gi?a dòng hoang mang b?t l?c. C?n phòng tr? nên kín b?ng, che ??y.
Gã thi?u niên s?p cánh c?ng s?t kêu vang d? d?i tr??c khi nh?y lên xe ??p, ng??c d?c v? ph? ch?. Gã t?i n?i, ghé xe vào v?a hè v?n phòng H?p tác xã Ng? nghi?p, h?n h? lên ti?ng tr??c m?t ?ám ?ông lam l? ch?ng m??i ng??i, ph?n l?n là ?àn ông, chân tay ?en s?m màu mu?i bi?n ?n n?ng. Ti?ng ?n ào vang ??ng l?n nh?ng ti?ng c??i l?n s?ng khoái: “H?t r?i, nhà Th?nh Ph??c phá s?n r?i, anh em ?i”. “Con m? s?ng nghe ti?ng kêu than, chi?n tranh không ai khóc ?ó mà”. C?n phòng nh? v?i ánh ?èn nê-ông sáng tr?ng, nóng h?n lên. Khi ti?ng ?n ào d?u b?t, ng??i ta kéo c?a, t?t ?èn s?a so?n ra v?. C?u thi?u niên b?o nó phát d?ch kh?p t?nh làng sao ch?? “Con cái ng??i ta không thèm t?i, ông H?i ??ng còn ch? gì kia?”.
Bây gi? ti?ng chuông nhà th? ? ??u t?nh thong th? rung. Gã thi?u niên h?p t?p l?y xe ??p t?i nhà riêng c?a ông Ch??ng kh? ?? g?p ông H?i ??ng.
2.
Liên ?i?m t?nh nhìn ng?n n?n v?i d?n trong b?u ánh sáng lung linh y?u ?t. Khuôn m?t nàng không thay ??i, riêng Hi?p ?ã có v? bu?n ng?, S? hoang mang, b?n ch?n. Lúc nghe ti?ng chuông ?? h?i, S? nhìn lên chi?c ??ng h? Wesminster c? kính treo t??ng v?n còn ch?y ??u. Ông ta so v?i ??ng h? ?eo tay c?a mình và ??ng lên:
“Chú Hi?p, chú Hi?p, ng? ??y à?”
Hi?p m? choàng m?t:
“Tôi ?inh ninh chú ? nhà, và ?ã an táng m?”.
“Không. Chính tôi c?ng t??ng anh ? nhà”.
Liên ng?i im trong gh? bành làm nh? không theo dõi câu chuy?n. Thình lình S? cúi sát vào m?t nàng:
“Còn cô, cô có ph?i là ng??i nhà này hay không?”
“Chính tôi ?ang mu?n bi?t thái ?? anh v? vi?c ?ó”.
“Cô không có quy?n”.
Liên ng?a m?t, nhìn th?ng anh:
“Anh nói l?i cho rõ”.
Ông ta lùi l?i m?t b??c và vung tay tát vào m?t nàng. Nh?ng Hi?p ?ã b??c nhanh t?i g?t anh ngã ng?i xu?ng gh?:
“Anh không làm th? ???c, anh S?”.
Liên vu?t tóc, t? tr?n an:
“Chú Hi?p, chú ?? im. Chúng ta ch? còn g?p nhau m?t l?n này trong ??i, ph?i d?t khoát cho xong.
Ông S? c??i nh?t, vu?t mái tóc s? n?p:
“V?i tôi, l?n này là th?a. Tôi ?ã d?t khoát t? lâu r?i. T? ngày cô v?ng m?t ? ?ây”.
“Tôi v?ng m?t ?ã m??i l?m n?m”.
“Tôi không còn bi?t có cô t? m??i l?m n?m nay”. Liên l?y m?t ?i?u thu?c th? th? t? b?t l?a, bàn tay h?i run:
“Anh S?, anh l?m. M?t ?êm cách ?ây ba tháng anh có t?i nhà tôi, nh?ng tôi không thèm ti?p anh. Ch?c anh còn nh? buyn-?inh Everest? T?ng th? ba…?”
Hi?p ??ng b?t d?y:
“Ch? Liên, ch? Liên” – Anh ta s?n t?i n?m ch?t cánh tay Liên, hét l?n – “Ch? Liên! Tôi xin ch?”.
“Chú b? tôi ra”.
“Ch? Liên”.
“M?i chú ng?i xu?ng”.
Ng??i anh n?i gi?n, nh?ng gi? ch? ng?i trên gh?:
“Chú Hi?p, tôi ng?c nhiên th?y chú còn nh? tr? con” – quay sang Liên – “Cô Liên, cô nói láo. Tôi coi nh? cô ?ã ch?t, hay nh? m?t ng??i l?. Cô không ph?i con m?. Hôm nay cô v? ?ây là th?a”.
“Tôi v? nghe ??c chúc th?. Bi?t ?âu tôi không có m?t ph?n gia tài”.
S? l?i vu?t tóc, n?m ngón tay tr?ng mi?t m?nh xu?ng ??u:
“?? tr? tr?n. ?? ?i?m!”
“C?m ?n anh. Anh ?ã dám nh?n m?t tôi r?i ?ó” – Nàng gi? tay ra hi?u cho Hi?p ng?i xu?ng lúc anh ta b?n ch?n ??ng d?y – “Anh S?” – Liên nói ti?p – “ng??i khác nói câu ?ó v?i tôi, tôi ?ã cho m?t cái tát. Ho?c tôi s? b?o ?àn em d?n cho m?t tr?n nh? ??i. Song gi?a chúng ta, không có chuy?n ?n thua. Và gi?a chúng ta, c?n s? th?t. Anh ?ã nói ?úng s? th?t, dù ch? nh? vô tình”.
Ng??i anh s?ng s?t ngó t?i ngó lui:
“Hi?p, cái gì v?y? Cô Liên, cô v?a nói sao? Tôi nói ?úng cái gì?”
“Anh S?, không có gì ?âu! ?ó là m?t s? l?m l?n”.
“Chú hãy im l?ng. Anh S?, anh nh?n m?t n?i tôi ch?a? ?? ?i?m?”
S? bàng hoàng:
“Cô?… Cái gì h??…”
“Tôi ?ây. N?u anh ng?i nh?c ??n hay anh ?ã quên, tôi có th? nh?c l?i: Angès Li?u, phòng 314 Everest”.
“Liên! Liên ?i!”
“Anh c? vi?c nói”.
“Ch? Liên!”
Chàng thanh niên nh?y l?i b?t mi?ng ch?. Hai ng??i gi?ng co, nhào qua tay gh? ngã xu?ng n?n nhà. Chi?c bàn b? ??ng m?nh, ng?n n?n ??, t?t ph?t. C?n phòng t?i b?ng. S? h?t ho?ng ra kh?i phòng, ?i nhanh trên l?i lát g?ch, ra ???ng. Cánh c?ng n?ng n? chuy?n d?ch và m?t lát sau, im l?ng. Tây Ph? h?u nh? ?ã ng? yên.
Ng?n n?n ???c th?p l?i, b? sa-lông g? g? xê xích trong m?t th? t? m?i, còn hai gh? tr?ng. Trên hai gh? ??i di?n, Liên và Hi?p ng?i nh? lúc ban ??u, duy cái m? ?an c?a chàng thanh niên n?m ng?a trên n?n g?ch, c?nh chi?c va-li n?i góc phòng và cái x?c tay c?a Liên ??t trên bàn, sát ng?n n?n ?ang hao. Nàng ch?i s? mái tóc b?ng chi?c l??c ??i m?i, không soi g??ng, nhìn em hút thu?c lá, mãn nguy?n.
“Ch? Liên, hình nh? ch? v? ?ây ?? làm m?t cái gì khác, không ph?i ?? lo ma chay cho m?”.
“Tu? chú ngh? sao c?ng ???c”.
“Tôi mu?n ???c ch? cho bi?t. Tôi mu?n nói chuy?n v?i ch?”.
“Tôi v?n nghe”.
“Gia ?ình này không ph?i do ch? m?i tan nát. Nó tan nát t? lâu r?i”.
“Tôi bi?t. Chúng ta s?ng trong s? b?t công c?a m?. Và chúng ta không th? ch?u ??ng mãi. Chú hay tôi, anh H?c và anh S?, m?i ng??i ??u l?n lên b?ng m?t cách riêng. ?ó là ?i?u làm m? ?au lòng. ?au lòng m?t cách chính ?áng. Và ?ó c?ng là ?i?u làm chúng ta c?c nh?c. C?c nh?c m?t cách vô lý. Sau m??i l?m n?m t? b? Tây Ph?, hôm nay tôi tr? v? ?? nhìn l?i m?t l?n cu?i cùng, nó, m? c?ng nh? chú và anh H?c, anh S?. C?ng nh? dân Tây Ph?. Vi?c nhìn l?i không êm ??m, gi?n d?. B?i không ?? t??ng ni?m hay hàn g?n. Có nhi?u cái c?n thanh toán quá, ph?i không chú. Sau khi thanh toán, tôi s? ki?ng m?t n?i này”.
“Tôi không suy ngh? nh? ch?. Tôi t?i ?âu hay t?i ?ó”.
“Tôi c?n xét l?i m?i vi?c”.
“Tôi làm, và quên. Chúng ta khác nhau hoàn toàn”.
“Tôi không nhi?u tu?i h?n chú là bao nhiêu”.
“Tôi quên m?t tu?i ch?”.
“Ba m??i. H?n nhau n?m tu?i nh?ng cùng m?t th? h? ??y nhé”.
“Tôi khác ch? ? kinh nghi?m. Ch? tr? v?, chán ch??ng. Tôi bây gi? m?i b?t ??u ?i, nh?ng ?ã m?i m?t”.
“Cái ch?t c?a m? khi?n cho chúng ta có d?p nhìn l?i nhau. Anh S? có l? ?ã th?t v?ng. Th?t v?ng ? anh ?y, không ph?i th?t v?ng ? tôi. Tr??c khi ra ?i, tôi mong ???c nhìn th?y anh H?c n?a. Chú Hi?p, chú không g?p anh H?c sao?”
“Không, k? t? ngày ông ??i Thân b? b?t”.
“Ông ??i Thân à, hình nh? tôi có ??c báo. Cách ?ây ?ã lâu l?m”.
“Lâu l?m nh?ng tôi còn nh? rõ ngày k? ni?m ??i Thân. Hôm ?y anh H?c ??ng ra t? ch?c, Tr??ng Cao ??ng Nguy?n Thái H?c d? r?t ?ông. Ngay ?êm ?y anh H?c theo m?t ng??i ?àn ông ??ng tu?i, có râu mép, ra ?i. Tr??c khi ?i, m? cho anh m?t s? ti?n l?n. Anh không l?y. T? h?i ?ó anh ?y ch? ghé v? ?ôi ba l?n. Không l?n nào tôi có nhà. Nh?ng m? và già N?m có g?p”.
“Là tr??ng nam, nh? ra anh ?y ph?i v? ?ây tr??c nh?t ?? lo ma chay cho m?”.
“Anh ?y không ? m?t ch? nào nh?t ??nh”.
“Nh?ng nhà cách m?ng bao gi? ch? th?. À chú Hi?p, chú còn nh? anh H?c n?m nay bao nhiêu tu?i không?”
“M?t m?i anh ?y không ch?c tôi còn nh?, làm sao nh? tu?i. Nh?ng n?u ch?a ch?t thì c?ng g?n n?m m??i r?i”.
“Sao chú nói v?y. Ai ch?t thì ch?t, anh H?c ch?t sao ???c? Tôi hi?u nh?ng ng??i nh? anh ?y l?m”.
“H?i còn ?i h?c, tôi nh? l?i ch?i c?a anh ?y. Nghiêm ch?nh, ???ng hoàng. M?t th?i nh?ng ng??i nh? th? d? ???c tr?ng v?ng”.
Liên c??i, nhìn em:
“H?i m?i l?n mình s? là ?àng khác”.
Hi?p b?ng ngã l?ng lên vai gh?, c??i sùng s?c m?t h?i dài, hai tay ôm l?y mi?ng, m?i. Liên ch? còn trông th?y ?ôi m?t em. ?ôi m?t long lanh, sáng t?ng ??t, nh? ?ang lóe chi?u b?i nh?ng hình ?nh h?i quang th?i niên thi?u, trong ?ó H?c hi?n lên, thoáng qua. Liên ??ng d?y, ??n g?n cái va-li. Nàng d?ng tr??c cái m? ?an l?t ng?a, nh? l?i chuy?n ban nãy c?a S? và c?ng c??i ng?t. Ti?ng c??i không ?? th?t ?? l?n ??n th?. Có m?t chút h?i men ngh? nghi?p b?c ra qua ti?ng c??i c?a nàng. Nàng c?ng nh? ??n S? trong m?t b? d?ng ch?i chu?t, s?ch s?, hay rung ??ng, c?c c?n b?i nh?ng ý mu?n sai khi?n b?t l?c. Thoáng nh? ??n th?i gian lúc ?ó, c? hai ti?ng c??i t? d?n. Khi gian phòng tr? l?i im l?ng, Liên nghe ti?ng m?a trên t?ng lá cây ngoài v??n. M?a r?i ??u ??u, rào rào.
C?n m?a ru ng? êm ??m, v?ng l?i t? nh?ng ??i l?ng xa xung quanh Tây Ph?, nh? t? Su?i Cá Th?n n?i lên.
Liên và Hi?p cùng t?i c?a s?. H? nghe trên l?i ?i lát g?ch ngoài sân có ti?ng giày v?i vàng ??n g?n. Khi Liên quay vào, v?a ng?i xu?ng gh? thì S? l?i hi?n ra trên khung c?a l?n. Ông ta không nhìn em gái, nh??ng m?t h?i Hi?p:
“Chú Hi?p, v?y bây gi? thi hài m? quàn ? ?âu?”
Hi?p b?i ho?i l?c ??u:
“Tôi không rõ, anh S?. Tôi v? t?i ?ây tr?a nay, nhà không ?óng, và không g?p m?t ai t? ?ó ??n gi?”.
Ng??i anh nh? ngh?n th?, kêu l?n:
“Tôi không mu?n trông th?y m?t các ng??i n?a. Nh?ng tr??c khi ?i, tôi mu?n nhìn m?t m? l?n cu?i cùng. Ph?i xem ng??i ta quàn thi hài m? ? ?âu”.
Ông ta b??c nhanh ??n tr??c khung c?a ?óng kín, l?c m?nh qu? n?m b?ng ??ng. Cánh c?a ch?c n?ch, mím mép ng?m kín. T? phía sau, Hi?p theo dõi c? ch? c?a anh, Liên qay m?t h??ng ra c?a s?. Ngoài tr?i, c?n m?a nh? v?n rì rào.
S? ??ng im tr??c cánh c?a g? lim m?t lát. R?i ông ta dang r?ng s?i tay, ôm b?p b? m?t hai t?m g? d?y bóng. Cái thân th? l?n ??y c?a ông ta co l?i, rung ??ng. Ông ta tì trán vào thành c?a, kêu nh?: “M? ?i, m? ?i”.
“Ch? Liên ?ã làm anh ?y khóc”.
“Tôi v?n còn s?ng, vi?c gì anh ?y ph?i khóc”.
“Anh ?y coi nh? ch? ?ã ch?t. Ho?c ch? ?ã làm anh ?y ch?t, nên anh ?y khóc th??ng”.
Liên l?ng l? nhìn ng??i anh, r?i ng? l?ng xu?ng bành gh?:
“Tôi không ?? s?c. Chúng ta s?ng theo ??i mình. Nên ch?t không c?n ai th??ng và s?ng không ai th??ng ???c”.
S? l?ng ?i vài b??c sang khung c?a th? hai, l??m qu? n?m b?ng s? trên n?n nhà và ném v?t vào m?t em trai. Hi?p ho?ng h?t ôm trán. Dòng máu ?a nhanh trên gò má chàng thanh niên, ch?y xu?ng ng?c áo blouson. Nh?ng anh ta m?m c??i.
“Anh ?ang h?i h?n v? s? v?ng m?t c?a anh trong m?y n?m nay, anh S?”.
“Chú câm m?m. Tôi không t?i l?i gì ph?i h?i h?n h?t. Chú Hi?p, chúng ta t?m coi nhau nh? ng??i l? m?t, hôm nay t?i ?ây ?? giúp gia ?ình nhà Th?nh Ph??c. Bây gi? tôi ra tr? s? H?i ??ng t?nh. Ch?c h? ?ã ?óng c?a, nh?ng tôi không mu?n ngó th?y các ng??i lâu h?n n?a”.
Ông ta khu?t vào bóng t?i, ng??c d?c lên trung tâm th? tr?n bây gi? ?ã t?i ?en ?? h?i tin t?c v? cái ch?t c?a m? ông.
Ngu?n: Th? tr?n mi?n ?ông. Tân truy?n c?a Viên Linh; m?u bìa c?a V?n Thanh; do t?p san V?n xu?t b?n l?n th? nh?t, in t?i nhà in riêng c?a nhà xu?t b?n, K.D. s? 2874/BTTCH/BC3/XB ngày 7.9.1966; xong ngày 1.10.1966. B?n ?i?n t? do talawas th?c hi?n.
