Gã Khờ
Bùi Chát không làm thơ để đẹp.
Không để được gọi là nhà thơ.
Và càng không để ai đó vỗ tay.
Có thể anh làm thơ để tự vệ.
Như một kẻ từng đi qua thế giới quá giả – phải vặn vẹo chữ để tìm cho ra cái thật.
Như một đứa trẻ hoài nghi – không tin vào mặt trời, mà cứ lật từng viên gạch trong lòng đất, tìm ánh sáng.
Tập Chúng ta đang trôi đi đâu?!
Không phải thơ để tụng ca.
Cũng không phải thơ để hằn học.
Nó là tiếng thở hổn hển giữa thế giới vô lý –
nơi ngôn ngữ càng lúc càng đông cứng,
và những câu hỏi thì trơn tuột.
Bùi Chát làm thơ bằng nhịp rối của hiện đại,
bằng chữ nghĩa rút gọn đến mức làm đau.
Ý niệm trong thơ anh phân rã như một phản ứng hóa học của linh hồn,
và thứ ngôn ngữ ấy – vừa lạc loài, vừa bất trị – như chính con người hôm nay.
Gã Khờ đọc Bùi Chát không để hiểu, mà để cùng… bị vỡ.
Vỡ khỏi định hình thơ xinh xẻo.
Vỡ khỏi cái ảo tưởng rằng ta đã biết ta là ai.
Thơ Bùi Chát không cố cứu thế.
Chỉ soi đèn pin vào góc tăm tối nhất của hiện sinh.
Và hỏi:
Tao đang trôi đi đâu?
Chúng mày – có trôi không?
Hay đã chết từ lâu trong vỏ bọc ngôn từ ngọt ngào?
Gã Khờ không quen Bùi Chát.
Chỉ đọc thơ anh – những câu ngắn mà vang lâu, như ai đó chạm nhẹ vào chiếc chuông trong đầu rồi bỏ đi mất.
Tập thơ này, Chúng ta đang trôi đi đâu?!, không phải Gã tự tìm.
Là một người chị – đáng kính – đưa tặng.
Chị bảo:
“Đọc cái này xem. Nhưng dạo này em viết, chị hơi lo…”
Gã cười – rồi lặng.
Bởi chị không chỉ là bạn.
Chị còn là thầy.
Là người từng dạy Gã rằng:
viết là một kiểu sống – mà sống cho thật, thì đôi khi phải cô đơn.
Gã không dám bình Bùi Chát.
Chỉ biết, sau những câu thơ trôi đi đó, có cái gì vang lại rất lâu…
Có thể là nỗi cô độc của một người viết không chịu yên thân.
Có thể là tiếng thì thầm từ một kẻ vẫn đang đi – về phía chữ, và phía… mất cân bằng.
⸻
“Viết từ một buổi chiều, Gã Khờ đọc tập thơ ‘Chúng ta đang trôi đi đâu?!’ của Bùi Chát – món quà từ một người chị, vừa là bạn, vừa là thầy.”