Bảo Chân
Tôi nhận Hạt U Minh (Trần Kiêm Trinh Tiên, nxb Nhân Ảnh, 2025) một ngày tháng Tám – giữa những ngày chơi vơi với những ký ức ngày cũ – có phải vì thế mà việc đọc của tôi cũng day dứt thế này…
Hạt U Minh là một tập truyện ngắn khiến tôi liên tưởng đến cảm giác có ai đó ngồi xuống cạnh bên, vừa đủ gần để nghe hơi thở, và bắt đầu kể cho mình nghe những câu chuyện bằng giọng trầm, chậm, dịu. Văn của tác giả thật giản dị đến mức tưởng như không hoa mỹ hay trau chuốt, nhưng chính sự giản dị ấy lại là nét thanh thuần rất riêng, không pha tạp, khiến câu từ như một dòng nước mát chảy qua, rỉ rả rất khẽ trong lòng người đọc.
Tập sách gồm tám truyện ngắn, mỗi truyện là một câu chuyện riêng, không ồn ào, không gay gắt, không kinh động, nhưng lại khiến ta càng đọc càng thấy day dứt. Đó là thứ day dứt không bật ra ngay lập tức như một tia chớp hay một tiếng sét ái tình, mà cứ thấm dần, rồi ngấm sâu. Càng về sau, ta càng nhận ra những mạch ngầm tình cảm, những khoảng lặng bất chợt khiến tim mình chùng xuống.
Điều đặc biệt là Hạt U Minh không cố gắng áp đặt một cảm xúc mãnh liệt từ đầu, cũng không dựng những cao trào kịch tính để gây ấn tượng. Thay vào đó, các câu chuyện với những nhân vật và số phận riêng cứ gieo vào lòng ta những mạch ngầm một cách lặng lẽ. Mỗi câu chuyện như một mạch ngầm, mỗi mạch ngầm mang theo bóng dáng của sông, của rừng, của những phận người thầm lặng. Chúng cứ chảy theo dòng, không ồn ào, để rồi một lúc nào đó, giữa một khoảng lặng bất chợt, ta nhận ra các mạch ngầm ấy đã len lỏi khắp nơi, lan tỏa, và để lại một nỗi day dứt không dễ gỡ bỏ.
Hạt U Minh, cứ như thể những lời thủ thỉ và những dư âm, không chỉ được đọc bằng mắt, mà còn được lắng nghe bằng tim – và là kiểu lắng nghe mà khi gấp sách lại, ta vẫn chưa thể rời khỏi những câu chuyện vừa đọc.
Xin ghi lại một số trích đoạn ấn tượng sau đây:
- “Còn mẹ, mẹ là mặt hồ phẳng yên cho tôi soi vào đó những sầu đau của mình. Thì ra, so với những bất hạnh của đời mẹ, tôi không khác người hiệp sĩ mù chém những đường gươm vô minh vào khoảng không” (Hạt U Minh, tr. 26-27)
- “Ôi, lại Schumann! Âm thanh của nỗi quay quắt. Thương quay quắt. Đau quay quắt. Những nốt nhạc như sóng biển. Ra đi rồi quay trở lại… Sao xứ sở của riêng tôi bao giờ cũng hoang vu như rừng đại ngàn?” (Dáng xưa, tr. 57)
- “Tiếng khóc, tiếng nấc khiến ai cũng lặng người, nghe thảm sầu, tức tưởi, như đã cất giấu cả trăm năm trong lòng núi” (Chiều rơi trên cây Ginko, tr. 98)
13.08.2025