Tino Cao
*
Tôi thức suốt đêm qua để hóng tin Nobel Hòa bình 2025. Có lẽ đã từ lâu rồi, thế giới chưa nhìn thấy một gương mặt nào được trao giải Nobel Hòa bình vừa gợi xúc động vừa gây tranh luận như María Corina Machado, người phụ nữ Venezuela nhỏ nhắn nhưng kiên định, được xướng danh sáng nay tại Oslo. Bà không phải là nhà hoạt động nhân quyền theo nghĩa thông thường, không thuộc giới học giả, viện sĩ, không phải là lãnh đạo tôn giáo, lãnh tụ chính trị hay biểu tượng toàn cầu kiểu Malala Yousafzai hay Nelson Mandela. Bà là một người từng bị chính quyền cấm ra tranh cử, bị đe dọa, truy đuổi, buộc phải sống ẩn mình, nhưng vẫn quyết không rời khỏi đất nước. Khi Chủ tịch Ủy ban Nobel đọc tên bà, tôi thấy trên truyền hình nhiều người Venezuela bật khóc. Không chỉ vì niềm hãnh diện mà còn vì sau nhiều năm, dân Venezuela nhận ra thế giới cuối cùng cũng đã thật sự nhìn thấy nỗi đau của họ.
María Corina Machado sinh năm 1967, vừa tròn năm mươi tám tuổi cách đây ba ngày. Bà sinh ra ở Caracas, trong một gia đình trung lưu, được giáo dục nghiêm cẩn và tốt nghiệp ngành kĩ sư công nghiệp. Cuộc đời bà có lẽ đã trôi đi trong yên ổn nếu không phải tận mắt chứng kiến cách chế độ Hugo Chávez, rồi Nicolás Maduro, lần lượt bóp nghẹt từng mạch sống của nền dân chủ Venezuela. Bà sáng lập Súmate, tổ chức giám sát bầu cử độc lập đầu tiên tại Venezuela, rồi lập đảng đối lập Vente Venezuela, nhanh chóng trở thành đối tượng bị chính quyền xem là mối đe dọa. Từ đó, hành trình đấu tranh của bà là chuỗi ngày dài của những lần bị tước quyền, bị kết tội, bị gán cho cái nhãn “phản quốc”. Nhưng điều khiến thế giới nể phục là bà chưa bao giờ rời khỏi đất nước đổ nát của bà. Trong khi hàng triệu người Venezuela tìm đường vượt biên sang Colombia, Brazil hay Mĩ La-tinh, bà chọn ở lại, lên tiếng giữa những tháng ngày nguy hiểm nhất, khi mà ngay cả nói lên một câu thật lòng cũng có thể phải trả giá bằng tự do.
Nhiều người ví bà với Aung San Suu Kyi thời đầu trước khi hình ảnh ấy tan vỡ trong bi kịch quyền lực. Nhưng María Corina Machado không mộng mị chính trị. Bà là người thực tế đến nghiêm khắc, hiểu rằng dân chủ không tự nó đến bằng những khẩu hiệu tròn câu đẹp chữ mà bằng sự kiên trì tranh đấu của hàng triệu con người chịu đựng đau khổ, bằng việc xây dựng niềm tin giữa tuyệt vọng. Trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2023, bà giành thắng lợi áp đảo với hơn 90% phiếu của phe đối lập. Chiến thắng ấy không chỉ là một con số mà là tín hiệu của khát vọng đổi thay đang bừng lên trong một xã hội kiệt quệ sau hai thập kỉ rưỡi bị cai trị bởi nền độc tài Chávez và Maduro. Chính quyền Maduro đáp lại bằng cách tước quyền tranh cử của bà, viện dẫn những lí do mơ hồ như “vi phạm hành chính” hay “kích động thù hận”. Nhưng càng bị cấm đoán, bà càng trở thành biểu tượng của sự kiên định. Một người phụ nữ đơn độc giữa những người đàn ông quyền lực, giữa những đoàn xe bọc thép và loa tuyên truyền, vẫn giữ giọng nói điềm tĩnh và ánh nhìn sáng rực niềm tin vào tự do.
Tôi có quá lãng mạn khi viết những điều này không? Có lẽ không. Giải Nobel năm nay mang một thông điệp rõ ràng: trong thời đại mà dân chủ bị thao túng bởi chính những kẻ nhân danh nó, khi bạo lực và tuyên truyền đã trở thành công cụ quản trị phổ biến, thì lòng can đảm của một người dám ở lại, dám nói, dám không cúi đầu là hành vi của hòa bình đích thực. Hòa bình không chỉ là kết thúc chiến tranh mà còn là khả năng con người neo giữ được nhân phẩm trong một xã hội không còn chỗ cho sự thật. Ủy ban Nobel đã nói đúng: María Corina Machado “đại diện cho một tiến trình chuyển đổi hòa bình từ độc tài sang dân chủ”. Nói như vậy có vẻ khô khan giản lược, nhưng đằng sau đó là cả một câu chuyện dài của nước mắt, của những ngày tháng mất điện, của người dân phải xếp hàng mua bánh mì, của những người trẻ vượt biên giới tìm tương lai, trong khi ở lại là đối diện với cảnh sát, dùi cui và nghèo đói.
Người ta có thể tranh luận rằng việc trao Nobel Hòa bình cho María Corina Machado có thực sự “vì hòa bình” hay không, khi Venezuela không chìm trong chiến tranh theo nghĩa bom rơi đạn nổ. Nhưng cách đặt vấn đề ấy đã trở nên lỗi thời. Bởi trong thế kỉ này, hòa bình không còn chỉ bị đe dọa bởi tiếng nổ của bom đạn mà bởi sự suy tàn của các thể chế dân chủ, bởi nỗi sợ hãi khiến con người chọn im lặng trước bất công. Chính trong bối cảnh đó, những người như María Corina Machado trở thành biểu hiện sâu xa nhất của hòa bình. Họ chống lại bạo lực bằng sự kiên định, chống lại tuyên truyền độc tài bằng sự sáng suốt của lí trí và chống lại tuyệt vọng bằng niềm tin không tắt vào phẩm giá con người.
Khi tin bà đoạt giải Nobel được lan ra, mạng xã hội Venezuela bùng nổ. Những người từng bị bắt, những nhà báo bị cấm viết, những người mẹ có con mất tích trong biểu tình đều viết lời chúc mừng. Nhiều người nói đây là “giải Nobel của cả dân tộc”. Họ nói đúng, vì trong con người này, ẩn chứa tiếng nói của hàng triệu người không còn tiếng nói. Giữa thời thế hỗn loạn, sự dũng cảm của bà gợi lại kí ức về những người phụ nữ từng làm rung chuyển thế giới bằng sự cương trực. Vaclav Havel từng nói rằng quyền lực của kẻ không có quyền chính là nói sự thật. María Corina Machado đang làm điều ấy, bằng giọng nữ trầm không kêu gào, nhưng mạnh mẽ và bền bỉ như lửa than âm ỉ dưới tro tàn.
Trong một cuộc phỏng vấn báo chí gần đây, khi được hỏi vì sao vẫn ở lại, bà chỉ nói: “Tôi không thể yêu cầu người dân can đảm nếu chính tôi trốn đi”. Câu trả lời giản dị nhưng đủ làm người ta cảm động. Nó khác hẳn thứ ngôn từ hùng biện kiểu Donald Trump, người cùng năm nay vẫn ấp ủ hi vọng được vinh danh vì “đã mang hòa bình đến Trung Đông” hay “đẩy nhanh vaccine COVID-19”. Có lẽ chưa năm nào Ủy ban Nobel phải đối diện với những vận động hành lang buồn cười đến thế. Truyền thông Mĩ gọi đó là “cơn lên đồng Nobel” của Trump (Trump’s frenzied Nobel Peace Prize demands) và những người ủng hộ, coi việc ông không được trao giải là “sự xúc phạm với nước Mĩ”. Machado chính là nghịch đảo của hình ảnh ấy. Bà không có đội ngũ truyền thông, không có lâu đài vàng, cũng chẳng có có kênh truyền thông riêng để kể công. Bà chỉ có đôi mắt sáng, một tấm lòng và sự kiên định mà không thể mua được bằng tiền.
Nếu phải giễu, có thể nói năm nay Nobel Hòa bình đã chọn đúng phía của sự im lặng nhưng không khuất phục để vinh danh những con người như thế. Ở một bên là tiếng ồn ào tự tán dương của những người đàn ông quyền lực. Ở bên kia là sự kiên trì điềm tĩnh của một người đàn bà vẫn sống trong bóng tối trong khi mạng sống bị đe dọa từng ngày. Và chính sự im lặng ấy, chứ không phải những tiếng hô lớn, mới là tiếng nói thật của hòa bình.
Sự lựa chọn này cũng phản ánh một chuyển động sâu sắc trong tư duy của Ủy ban Nobel. Từ nhiều năm nay, giải thưởng này bị chỉ trích là thiên về biểu tượng, ít tính thực tiễn. Nhưng với Machado, họ đã tìm thấy một người vừa có căn cước chính trị cụ thể vừa mang tính biểu tượng nhân văn toàn cầu. Venezuela không phải một đất nước xa xôi vô can. Nó là tấm gương phản chiếu của nhiều xã hội đang lún sâu vào khủng hoảng chính trị và tê liệt đạo đức. Khi một quốc gia từng giàu có, từng là trung tâm dầu mỏ của Nam Mĩ, nay trở thành nơi hàng triệu người phải bỏ xứ ra đi, thì mỗi tiếng nói đòi dân chủ đều là một hành động hòa bình mang tính toàn cầu.
Người ta có thể không đồng ý với mọi quan điểm của Machado. Bà chủ trương kinh tế tự do, muốn tư nhân hóa nhiều doanh nghiệp nhà nước, tin rằng thị trường có thể giúp tái thiết Venezuela. Nhiều nhà phân tích cánh tả coi đó là sai lầm, cho rằng bà sẽ khiến khoảng cách giàu nghèo sâu thêm. Nhưng điều không thể phủ nhận là bà không tranh đấu cho quyền lực mà cho khả năng đối thoại. Khi bị hỏi nếu có cơ hội gặp Maduro, bà sẽ nói gì, bà đáp: “Tôi sẽ nói rằng không ai chiến thắng trong một đất nước tan rã”. Có lẽ chính từ cái nhìn đó, bà xứng đáng với một giải thưởng vốn sinh ra để tôn vinh những ai biết rằng hòa bình không bao giờ là chiến thắng của một phe phái.
Và điều cuối cùng, ít người nói tới, là vai trò của phụ nữ trong cuộc đấu tranh này. Trong một đất nước mà chính trị vẫn nặng màu quân phiệt, sự xuất hiện của một phụ nữ độc lập, không núp bóng ai, không cần hậu thuẫn tài phiệt, là một hành động cách mạng. Machado không nói về “nữ quyền” theo nghĩa hô khẩu hiệu, nhưng chính sự xuất hiện của bà đã là tuyên ngôn mạnh nhất cho quyền tự do của phụ nữ ở châu Mĩ La-tinh, nơi bao đời nay họ bị giam hãm trong khuôn mẫu của hi sinh và phục tùng.
Khi nhìn lại lịch sử giải Nobel, có thể thấy mỗi thời kì đều chọn ra một hình tượng tiêu biểu cho tinh thần thời đại: Martin Luther King cho thập niên 1960, Nelson Mandela cho thập niên 1990, Malala Yousafzai cho đầu thế kỉ 21. Có thể María Corina Machado sẽ là gương mặt của thập niên này, không phải vì bà đã thành công mà vì bà dám bắt đầu lại trong đổ nát. Trong những bức ảnh gần đây, người ta thấy bà ngồi giữa căn phòng đơn sơ, sau lưng là bức tường loang lổ, trên bàn chỉ có vài cuốn sổ ghi chép. Ở đó không có vinh quang, chỉ có ánh sáng yếu ớt của đèn pin và một nụ cười mệt mỏi nhưng vẫn kiên định.
Nếu hòa bình có gương mặt, thì có lẽ nó trông giống như vậy. Không rực rỡ lộng lẫy, chỉ là một người phụ nữ nhìn thẳng vào bóng tối và nói: “Tôi vẫn ở đây”. Giữa thời đại của những kẻ ồn ào tự phong mình là “người kiến tạo hòa bình”, chính sự điềm tĩnh không khuất phục ấy mới là tiếng nói khiến thế giới phải lắng nghe. Và năm nay, Ủy ban Nobel đã lắng nghe.
••••
́ – ́
J’ai passé la nuit blanche à attendre l’annonce du prix Nobel de la paix 2025. Depuis longtemps, le monde n’avait pas vu un visage à la fois aussi bouleversant et controversé que celui de María Corina Machado, cette femme vénézuélienne frêle mais inébranlable, proclamée lauréate ce matin à Oslo. Elle n’est pas une militante des droits humains au sens habituel du terme, n’appartient ni au monde académique ni à celui des institutions, et n’est ni une dirigeante religieuse, ni une dirigeante politique, ni une icône mondiale à la manière de Malala Yousafzai ou de Nelson Mandela. C’est une femme à qui l’État a interdit de se présenter aux élections, qu’il a menacée, traquée, contrainte à vivre dans la clandestinité, mais qui a choisi de ne jamais quitter son pays. Lorsque le président du Comité Nobel a prononcé son nom, des milliers de Vénézuéliens ont éclaté en sanglots devant leur télévision. Non pas seulement par fierté, mais parce qu’après tant d’années, ils ont senti que le monde voyait enfin leur douleur.
Née en 1967 à Caracas, María Corina Machado a fêté ses cinquante-huit ans il y a trois jours à peine. Issue d’une famille de la classe moyenne, ingénieure de formation, elle aurait pu mener une vie tranquille, si elle n’avait pas vu de ses propres yeux comment les régimes successifs de Hugo Chávez puis de Nicolás Maduro ont étranglé peu à peu chaque souffle de la démocratie vénézuélienne. Elle a fondé Súmate, la première organisation indépendante de surveillance électorale au Venezuela, puis créé le parti d’opposition Vente Venezuela, devenant rapidement une figure que le pouvoir a fini par considérer comme une menace. Depuis, son parcours n’a été qu’une longue succession de privations, d’accusations et d’humiliations. Pourtant, le monde la respecte précisément parce qu’elle n’a jamais fui. Tandis que des millions de Vénézuéliens ont franchi les frontières pour chercher refuge en Colombie, au Brésil ou ailleurs en Amérique latine, elle est restée, pour parler, pour résister, dans un pays où même dire la vérité peut coûter la liberté.
Beaucoup la comparent à Aung San Suu Kyi à ses débuts, avant que son image ne se fissure dans le drame du pouvoir. Mais María Corina Machado n’est pas une rêveuse politique: c’est une réaliste sévère, consciente que la démocratie ne s’impose pas par de belles formules, mais par la persévérance de millions de citoyens dans la souffrance, par la reconstruction de la confiance au cœur du désespoir. Lors de la primaire de 2023, elle a remporté plus de 90 % des voix de l’opposition – une victoire qui n’était pas qu’un chiffre, mais un signe d’un réveil collectif après vingt-cinq ans de dictature chaviste et maduriste. Le régime a riposté en l’excluant de la course, sous prétexte de “violations administratives” ou “d’incitation à la haine”. Mais plus on tentait de la faire taire, plus elle devenait symbole de constance. Une femme seule parmi des hommes puissants, au milieu des blindés et des haut-parleurs de propagande, gardant pourtant un ton calme et un regard habité par la foi dans la liberté.
Ai-je tort d’écrire tout cela avec un certain romantisme? Je ne crois pas. Le message du Nobel cette année est limpide: à une époque où la démocratie est manipulée par ceux-là mêmes qui la proclament, où la violence et la propagande servent d’outils de gouvernement, le courage de rester, de parler, de ne pas plier, devient un acte de paix véritable. La paix n’est pas seulement la fin de la guerre, mais la capacité de préserver la dignité humaine dans un monde qui ne laisse plus de place à la vérité. Le Comité Nobel a raison: María Corina Machado “incarne une transition pacifique du régime autoritaire vers la démocratie”. Derrière cette formule sobre se cache une tragédie nationale – des années sans électricité, des files pour acheter du pain, des jeunes contraints à l’exil, des mères pleurant leurs enfants disparus dans les manifestations.
Certains débattent: décerner le Nobel de la paix à María Corina Machado est-ce vraiment “pour la paix”, alors que le Venezuela ne connaît pas la guerre au sens classique? Mais poser la question ainsi, c’est ignorer l’époque. Au vingt et unième siècle, la paix est menacée non par les bombes, mais par la déliquescence des institutions démocratiques et la peur qui réduit les peuples au silence. Dans ce contexte, des femmes comme María Corina Machado deviennent l’expression la plus profonde de la paix: elles opposent à la violence la fermeté, à la propagande la lucidité, au désespoir la foi obstinée dans la dignité humaine.
Lorsque la nouvelle de son prix a éclaté, les réseaux sociaux vénézuéliens ont explosé. Les journalistes interdits d’écrire, les anciens prisonniers politiques, les mères de disparus, tous ont publié un message de joie. “C’est le Nobel de tout un peuple”, disaient-ils. Et ils avaient raison: en elle résonne la voix de millions de citoyens réduits au silence. Son courage rappelle celui des femmes qui ont bouleversé l’histoire par leur intégrité. Václav Havel écrivait que “le pouvoir des sans-pouvoirs” réside dans la vérité. C’est précisément ce que fait Machado: elle dit la vérité, sans crier, avec une voix grave et patiente, comme une braise sous la cendre.
Dans une interview récente, on lui a demandé pourquoi elle restait. Elle a simplement répondu: “Je ne peux pas demander au peuple d’être courageux si moi-même je fuis”. Cette phrase suffit à émouvoir. Elle contraste avec le ton grandiloquent de Donald Trump, qui cette même année rêvait encore d’être honoré “pour avoir apporté la paix au Moyen-Orient” ou “accéléré la production des vaccins”. Jamais le Comité Nobel n’avait dû affronter un lobbying aussi grotesque. La presse américaine a parlé d’une véritable Nobel mania chez Trump et ses partisans, voyant dans son échec une “insulte à l’Amérique”. María Corina Machado, elle, est l’exact opposé: sans équipe de communication, sans palais doré, sans chaîne à son service, seulement deux yeux lumineux, un cœur et une force d’âme qu’aucune fortune ne peut acheter.
S’il fallait ironiser, on pourrait dire que cette année, le prix Nobel de la paix a choisi le bon côté du silence, celui qui ne se soumet pas, pour rendre hommage à de tels êtres. D’un côté, le vacarme narcissique des puissants; de l’autre, la patience tranquille d’une femme qui vit dans l’ombre, menacée chaque jour. Et c’est ce silence-là, et non les slogans, qui porte la voix authentique de la paix.
Ce choix marque aussi un tournant dans la pensée du Comité Nobel. On lui reprochait depuis des années d’honorer des symboles sans impact réel. Avec Machado, il trouve une figure à la fois ancrée dans la réalité politique et universelle dans sa portée humaine. Le Venezuela n’est pas un pays lointain et étranger: il reflète la crise morale et démocratique qui gangrène de nombreuses sociétés. Quand une nation jadis prospère, berceau du pétrole latino-américain, se vide de ses habitants, chaque parole pour la liberté devient un acte de paix mondiale.
On peut ne pas partager toutes les idées économiques de Machado – elle prône le libéralisme, la privatisation, croit au marché. Ses détracteurs y voient un danger pour l’égalité sociale. Mais nul ne peut nier qu’elle lutte non pour le pouvoir, mais pour le dialogue. Quand on lui demande ce qu’elle dirait à Maduro si elle le rencontrait, elle répond: “Personne ne gagne dans un pays en ruine”. C’est sans doute cette lucidité-là qui fait d’elle une lauréate légitime: celle qui sait que la paix n’est jamais la victoire d’un camp.
Enfin, il faut souligner la portée féminine de ce combat. Dans un pays au machisme enraciné, voir une femme indépendante, sans protecteur ni parrain, relever la tête est déjà un acte révolutionnaire. Machado ne parle pas de féminisme en slogans. Elle l’incarne. Sa simple présence est un manifeste pour la liberté des femmes latino-américaines, trop longtemps confinées dans le rôle du sacrifice et de la soumission.
L’histoire du Nobel de la paix offre, à chaque époque, un visage emblématique de son temps: Martin Luther King dans les années 1960, Nelson Mandela dans les années 1990, Malala Yousafzai au début du vingt et unième siècle. Peut-être María Corina Machado sera-t-elle celle de cette décennie, non pour avoir triomphé, mais pour avoir recommencé dans les ruines. Dans les photos récentes, on la voit assise dans une pièce dépouillée, derrière elle un mur écaillé, sur la table quelques cahiers. Aucun éclat, seulement la lueur d’une lampe et un sourire fatigué mais résolu.
Si la paix avait un visage, ce serait sans doute le sien: ni éclatant ni solennel, mais celui d’une femme regardant droit dans l’ombre et disant simplement: “Je suis encore ici”. À une époque où les plus bruyants se proclament “faiseurs de paix”, c’est cette sérénité indomptable qui devient la véritable voix que le monde doit écouter. Et cette année, le Comité Nobel a écouté.
••••
́ –
I stayed awake through the night waiting for the announcement of the 2025 Nobel Peace Prize. It has been a long time since the world last witnessed a laureate whose name stirred both emotion and debate the way María Corina Machado’s did this morning in Oslo. She is not a human rights activist in the usual sense of the term, nor does she belong to the world of scholars or institutions, and she is neither a religious leader, nor a political leader, nor a global icon in the vein of Malala Yousafzai or Nelson Mandela. She is a woman once banned from running for office, harassed, threatened, forced into hiding, yet determined never to leave her homeland. When the chair of the Nobel Committee read her name aloud, many Venezuelans watching on television broke into tears. Not out of pride alone, but because after so many years, the world finally seemed to recognize their pain.
Born in 1967 in Caracas, María Corina Machado turned fifty-eight just three days ago. She grew up in a middle-class family, studied industrial engineering, and could have led a quiet life had she not witnessed firsthand how the regimes of Hugo Chávez and later Nicolás Maduro strangled the democratic lifeblood of Venezuela. She founded Súmate, the first independent election-monitoring organization in Venezuela, and later established the opposition party Vente Venezuela, quickly becoming a figure the government came to regard as a threat. Since then, her life has been a long sequence of disqualifications, accusations, and labels of “treason”. Yet the world admires her because she never fled. While millions of Venezuelans have crossed borders into Colombia, Brazil, and beyond in search of refuge, she chose to stay, to speak, and to resist in a country where even an honest word can cost one’s freedom.
Some compare her to Aung San Suu Kyi in her early days, before that image dissolved in the tragedy of power. But María Corina Machado is no political dreamer. She is a realist, austere and clear-eyed, who understands that democracy doesn’t arrive through perfect slogans but through the persistent struggle of those who suffer, through the slow rebuilding of trust amid despair. In the 2023 opposition primary, she won more than ninety percent of the vote. That victory was more than a statistic. It was a signal of awakening in a society exhausted after twenty-five years under the Chávez-Maduro dictatorship. The regime responded by disqualifying her from the election, citing vague “administrative violations” and “incitement to hatred”. Yet the more they silenced her, the more she became a symbol of resilience. A solitary woman standing among powerful men, surrounded by armored vehicles and propaganda loudspeakers, she kept her calm voice and her steady gaze, bright with faith in freedom.
Am I being romantic in writing this? Perhaps not. The Nobel this year carries a clear message: in an age when democracy is manipulated by those who invoke its name, when propaganda and violence have become tools of governance, the courage to stay, to speak, and to refuse submission is the truest act of peace. Peace is not only the absence of war. It’s the human capacity to hold onto dignity in a society that no longer allows truth to breathe. The Nobel Committee was right to say that María Corina Machado “represents a peaceful transition from dictatorship to democracy”. The phrase may sound dry, but behind it lies an entire landscape of sorrow – years of blackouts, bread lines, young people crossing borders in search of a future, mothers mourning children lost in protests, and citizens living daily with fear, poverty, and silence.
Some will ask whether giving the Peace Prize to María Corina Machado truly honors peace, since Venezuela is not at war in the literal sense. But that question has lost its meaning. In this century, peace is not shattered only by bombs and bullets. It’s undermined by the corrosion of democratic institutions and by the fear that teaches people to stay quiet before injustice. In that sense, figures like María Corina Machado embody peace in its deepest form. They confront violence with steadfastness, propaganda with clarity, and despair with faith in the enduring worth of human dignity.
When news of her award broke, Venezuelan social media erupted in celebration. Former prisoners, banned journalists, and mothers of the disappeared all posted messages of joy. Many called it “the Nobel of an entire nation”. They were right. Within this woman’s voice echoes the silence of millions. Her courage recalls those women who shook the world by the sheer integrity of their stance. Vaclav Havel once said that “the power of the powerless is the power to speak the truth”. María Corina Machado is doing exactly that, speaking truth not with shouting but with a calm, low voice, persistent as a coal glowing beneath the ashes.
In a recent interview, when asked why she chose to stay, she answered simply: “I can’t ask my people to be brave if I run away”. The words were plain but moving. They stand in stark contrast to the grandiose rhetoric of Donald Trump, who once again this year nurtured hopes of being honored “for bringing peace to the Middle East” or “for accelerating the development of vaccines”. Rarely has the Nobel Committee faced such absurd lobbying. American media called it “Trump’s frenzied Nobel Peace Prize demands”, with his supporters insisting that his exclusion was “an insult to America”. Machado is the opposite of that image. She has no media empire, no gilded palace, no team to polish her reputation. She has only her bright eyes, her convictions, and a steadfastness that can’t be bought.
If one were to be ironic, one could say that this year the Nobel Peace Prize chose the right side of silence, the silence that doesn’t yield, to honor such human beings. On one side, the narcissistic noise of the powerful; on the other, the quiet patience of a woman living in the shadows, under daily threat. And it’s that silence, not the slogans, that carries the true voice of peace.
This choice also marks a shift in the thinking of the Nobel Committee. For years, the Peace Prize was criticized for favoring symbols over substance. With Machado, they have found a figure both politically concrete and universally human. Venezuela is not a distant land irrelevant to the world. It’s a mirror reflecting the moral and political paralysis that afflicts many nations today. When a country once rich, once the oil capital of Latin America, becomes a place millions must flee, every voice that calls for democracy becomes an act of global peace.
One may disagree with some of Machado’s economic views. She advocates liberalization, privatization, and market reform, ideas that critics on the left see as deepening inequality. Yet what can’t be denied is that she doesn’t fight for power but for the possibility of dialogue. When asked what she would say to Maduro if given the chance, she replied, “no one wins in a country that has fallen apart”. It’s that clarity which makes her worthy of a prize meant to honor those who understand that peace is never the victory of one side over another.
And finally, there is the question few raise but that matters deeply – the role of women in this struggle. In a country where politics remains steeped in militarism, the presence of an independent woman, unbacked by oligarchs or patrons, is itself revolutionary. Machado doesn’t chant slogans about feminism. She lives it. Her very existence is a declaration of women’s freedom in Latin America, where for generations they have been confined to sacrifice and obedience.
Looking back at the history of the Nobel Peace Prize, each era has had a face that defined its spirit: Martin Luther King Jr. in the 1960s, Nelson Mandela in the 1990s, Malala Yousafzai in the early twenty-first century. María Corina Machado may well become the emblem of this decade, not because she has triumphed, but because she dares to begin again amid ruins. In recent photos, she is seen sitting in a modest room, behind her a peeling wall, on the table a few notebooks. There is no glamour, only the faint light of a flashlight and a tired yet unwavering smile.
If peace had a face, it might look like hers. Not dazzling, not solemn, simply a woman who looks straight into the darkness and says: “I’m still here”. In an age when the loudest proclaim themselves “makers of peace”, it’s that unyielding composure that becomes the true voice the world must hear. And this year, the Nobel Committee has listened.
— Tino Cao, Washington, 10 October 2025
