Hoàng Hưng
(FB Tiếng Nước Tôi)
Đã từ rất lâu, có những từ bị dùng sai (chủ yếu do không hiểu nghĩa của từ Hán-Việt), trở thành quá phổ biến, thậm chí không ít trí thức có phẩm hàm, có tên tuổi cũng dùng sai.
Đơn cử:
– Hợp chủng quốc Hoa Kỳ (được hiểu là quốc gia có nhiều chủng tộc hợp lại). Từ đúng phải là “Hợp chúng quốc” (chúng = nhiều, quốc = bang, nghĩa là liên hợp nhiều bang).
– Chung cư (được hiểu là nơi ở chung). Từ đúng: “chúng cư” (nơi ở của nhiều người, nhiều hộ).
– Yếu điểm (được hiểu là điểm yếu). Từ đúng: “nhược điểm”
– Cứu cánh (được hiểu là biện pháp giải cứu). Nghĩa đúng của “cứu cánh” là mục đích cuối cùng (“cứu cánh biện minh cho phương tiện”)
Đã nhiều người lên tiếng nhằm cố gắng sửa lại cho đúng, nhưng đến nay thấy như vô hiệu.
Vậy là có người bèn lý luận: ngôn ngữ là một thứ quy ước của cộng đồng, nên nếu một từ đã được đa số người trong cộng đồng “lỡ” dùng “sai” và quen hiểu như thế, thì… tự nhiên nó trở thành “đúng”, và những người dùng “đúng” sẽ thành ra… sai!
Cũng tương tự, hiện tượng phát âm sai một số từ rất phổ biến trên tivi nhà nước:
– “Em” thành “iem”, mèo thành “mièo” (e thành ie)
– “Chúng” thành “chủng” (dấu sắc biến thành nửa sắc nửa hỏi)
Hay phát âm các chữ viết tắt: FLC = “ef lờ xê” (phát âm đúng phải là: “ef el xê”), Gmail = gờ meo (phát âm đúng: “Giê meo” hoặc “Gi meo”)
Xin hỏi:
– Chuyện này có phải nhỏ nhặt, nên cho qua, hay đành cho qua vì không có cách nào sửa lại?
– Đây có phải chỉ là việc của giới chuyên môn hẹp (ngữ học) hay là câu chuyện của cả “hệ thống chính trị”? (có lẽ khi một vị đại thần hay một trong tứ trụ triều đình phơi bày trước thiên hạ những lỗi về tiếng Việt gây sốc mạng, người ta mới thấy ý nghĩa “chính trị” của vấn đề?)
Xin tha lỗi cho người viết chỉ xới lên vấn đề, chứ quả thực chưa hiến được kế gì hay để giải quyết. Trông chờ vào cao kiến của cả cộng đồng.
https://www.facebook.com/ndtm42/posts/1403211516400144
