Ng Th? Vinh
L?i D?n Nh?p: Bi vi?t v? TS Eric Henry v?i d? ki?n ban ??u k?t h?p v?i Chn Dung Ph?m Duy. Nh?ng r?i, ring ph?n Ph?m Duy ? di t?i ngt 50 trang gi?y, nn Chn Dung Eric Henry ph?i tch ra m?t bi khc, v?n mong b?n ??c c ci nhn k?t h?p hai chn dung do tnh b? sung c?a hai nhn v?t Ph?m Duy v Eric Henry trn ch?ng ???ng tm hi?u n?n Tn nh?c Vi?t Nam cng v?i cc b??c gian trun ?? hnh thnh v xu?t b?n b? H?i K ti?ng Anh The Memoirs of Ph?m Duy, d? tr s? do Cornell University Press xu?t b?n. T??ng c?ng c?n ni thm, Th? vi?n ??i h?c Cornell l n?i cn l?u tr? ??y ?? nh?t di s?n 20 n?m V?n h?c Mi?n Nam 1954-1975, v ng?n l?a ph?n th? c?a nh?ng ng??i C?ng s?n Vi?t Nam mu?n t?n di?t n?n v?n ha ?y ? khng sao lan t?i ???c.
Hnh 1: Chn dung TS Eric Henry, ?nh trch t? Jacket cu?n Garden of Eloquence / Thuy?t Uy?n, c?a L?u H??ng, do Eric Henry d?ch v gi?i thi?u, University of Washington Press xu?t b?n 2021. [ngu?n: photo by Nguy?n Phong Quang]
ERIC HENRY V TI
L?n ??u tin ti g?p TS Eric Henry, cch ?y 5 n?m (2017), v ng?c nhin khi bi?t Eric l m?t c?u chi?n binh Hoa K? trong chi?n tranh Vi?t Nam, nh?ng l?i r?t t ch?t lnh. B??c vo l?a tu?i 20, t?i h?n qun d?ch Eric quy?t ??nh ??n gi?n: nh?p ng? lm b?n ph?n m?t cng dn, sau ? tr? v? ?i h?c l?i. Ngay trong th?i gian qun ng?, Eric v?n r?t ham ??c, v ? c ???c m?t s? hi?u bi?t v? n?n v?n ha ?ng ph??ng, ??c bi?t l Vi?t Nam v Trung Hoa. Eric c n?ng khi?u v? ngn ng?, ni ti?ng Vi?t kh thng th?o v tinh t?, khng c m h??ng th? ti?ng Vi?t t?c t?n c?a m?y ch GIs h?c ???c t? cc qun bars trong th?i gian ph?c v? ? Vi?t Nam. T?i m?t ??t n??c chi?n tranh l?i c nhi?u tn gio nh? ? Vi?t Nam, Eric c?ng ? h?c ???c cch tr? l?i d d?m v an ton cho m?y cu h?i d? phn cch lng ng??i, nh? Anh theo ??o g? Ti theo ??o v?, v ??o v? m?c nhin ???c cng nh?n nh? m?t th? ??o ph? qut cho ?m ?n ng lnh trng lc ?, cho d khi sang Vi?t Nam, Eric v?n ?ang cn l m?t thanh nin ??c thn.
Khi bi?t ti c?ng l ng??i c?m bt, m?i v? l? ra Eric ? ??c cu?n ti?u thuy?t Vng ?ai Xanh, t? m?t ?n b?n ti?ng Vi?t do Nxb V?n Ngh? California ti b?n n?m 1987. Eric cho bi?t v?n gi? cu?n sch ? trn k? sch v anh c?ng r?t quan tm t?i ng??i Th??ng trn Cao nguyn. Do v?n k? thanh, chng ti ? d? dng ni chuy?n v?i nhau h?n.
Eric Henry cho bi?t anh m nh?c Ph?m Duy, ? thch th ??c v d?ch xong ton b? H?i K 4 t?p di h?n 1500 trang c?a Ph?m Duy trong vng h?n m?t n?m. B?n d?ch ?y ? ???c Cornell University Press nh?n xu?t b?n t? 2009, b?n n?m tr??c ngy Ph?m Duy m?t nh?ng cho ??n nay c?ng ? 13 n?m (2009-2022) cu?n sch ?y v?n cn ? d?ng b?n th?o.
Hnh 2a: tri, Eric Henry, 27 tu?i, sau khi hon t?t kha h?c ti?ng Vi?t 12 thng t?p trung / intensive t?i Defense Language Institute, Fort Bliss, El Paso, Texas. Eric ???c g?i sang Vi?t Nam ph?c v? trong ngnh qun bo S? ?on 25 K? binh (25th Infantry Division) ?ng ? C? Chi. Hnh ch?p n?m 1970, Eric b?o: Thu? ?y ti ni ???c ti?ng Vi?t nh?ng ch?a b?t ??u h?c ti?ng Tu; ph?i, Ng Th? Vinh, 28 tu?i l qun y s? qun l?c VNCH, hnh ch?p n?m 1969, sau khi t?t nghi?p kha hu?n luy?n L?c L??ng ??c Bi?t v Nh?y D t?i ??ng Ba Thn, gia nh?p binh ch?ng M? Xanh L?c L??ng ??c Bi?t (Green Beret / Special Forces), sau ny l Lin ?on 81 Bi?t Cch D.
Hnh 2b: 42 n?m sau chi?n tranh Vi?t Nam, c?u chi?n binh Hoa K? Eric Henry nay l m?t h?c gi? v c?u chi?n binh VNCH Ng Th? Vinh nay l m?t bc s? trong m?t VA Hospital, c? hai ??u b??c qua ng??ng tu?i c? lai hy g?p nhau ? Huntington Beach, California, nhn chuy?n ?i c?a Eric sang g?p nh?ng ng??i con trong gia ?nh Ph?m Duy ?? th?o lu?n v? m?t h?p ??ng v?i Cornell University Press ti?n t?i xu?t b?n b? sch The Memoirs of Ph?m Duy, m?t d? n m Ph?m Duy khi cn s?ng ? r?t ao ??c nh?ng ch?a th?c hi?n ???c cho ??n ngy Ph?m Duy m?t (27/01/2013). [photo by Ph?m L? H??ng, t? li?u Ng Th? Vinh]
Hnh 3: Ti?p ?n anh Eric Henry t?i nh ch? Ph?m L? H??ng, Huntington Beach California, t? tri: Ng Th? Vinh, Nguy?n Duy Chnh, Ph?m Ph Minh, Eric Henry, Bi Bch H, Tr?n Huy Bch; ph?i: Eric Henry ?ang ng?m b?c tranh M? v Con c?a h?a s? Lemur. (photo by Ph?m L? H??ng v Ng Th? Vinh).
ERIC HENRY N?M N?M SAU
M?i ?y n?m 2022, khi vo th? m?c c?a Cornell University Press tm mua b?n ti?ng Anh b? H?i K Ph?m Duy ?? t?ng m?t ng??i b?n M? v?n r?t quan tm t?i v?n ha Vi?t Nam, nh?ng khng th?y, ti lin l?c v?i Eric v ???c bi?t cu?n sch v?n ch?a xu?t b?n, v?i l do l sau khi Ph?m Duy m?t, khng c di chc ch? ??nh quy?n th?a k? cho ring m?t ng??i con no, nn cho ??n nay, v ch?a c s? ??ng thu?n c?a t?t c? 7 ng??i con trong gia ?nh Ph?m Duy, Cornell University Press v?n ch?a th? xu?t b?n b? H?i K The Memoirs of Ph?m Duy.
V ti?p theo ? l m?t chu?i emails trao ??i v?i Eric Henry cho th?y nh?ng b??c gian trun c?a Eric v?i b? H?i K Ph?m Duy, v ti c h?a v?i Eric s? lm nh?ng g c th? lm ???c trong kh? n?ng ?? b? H?i K The Memoirs of Ph?m Duy c th? s?m ra m?t.
N?N TN NH?C VI?T NAM V ERIC HENRY
*
Hnh 4: Hnh ch?p Nh?c s? Ph?m Duy v Ti?n s? Eric Henry trong qun c ph Nirvana / Ni?t Bn, 29 ???ng Phng Kh?c Khoan, ph??ng ?a Kao, qu?n 1, Saigon; v?i ghi ch c?a Eric: Bu?i sng 9 thng 7, n?m 2005 ti ??n Nirvana ?? g?p m?t nh bo lm vi?c cho t?p ch Ng??i Vi?n X?, c Qu?nh L? ni l mu?n ph?ng v?n ti. Khi bc Ph?m Duy ???c bi?t l ti s? ?i ??n ? th ngay l?p t?c tnh nguy?n thp tng ?? gip ti tr? ?p nh?ng cu h?i c?a c L?. [photo by Qu?nh L?, t? li?u Eric Henry]
? l thng B?y n?m 2005, ch? m?i hai thng sau ngy v? c?a Ph?m Duy, khi tr? l?i m?t cu h?i c?a phng vin Qu?nh L?: Gio s? nh?n xt v ?nh gi th? no v? n?n m nh?c Vi?t Nam? Eric Henry ? ??a ra m?t nh?n ??nh kh b?t ng? v th v?:
Nh?c Vi?t Nam ni chung nhi?u ch?t "mineur" [m giai th?, ghi ch c?a ng??i vi?t]. N?i dung ph?n l?n xoay quanh 3 ?? ti chnh, ? l th??ng nh? ??n m?t qu h??ng ? xa xi, th??ng nh? m?t cu?c tnh ? qua, mong mu?n ???c tr? v? m?t kho?ng th?i gian trong qu kh? m mnh yu qu th??ng l th?i th? ?u. C? 3 ?? ti ? h?u h?t ??u mang tm tr?ng ti?c nu?i, bu?n ?au. Khc h?n v?i nh?c Trung Qu?c, ph?n l?n l vui t??i, r?n rng, c cu c ng?n g?n v mang tnh ??i x?ng symmetry 4 cu, 8 cu. Bi ht Ty ph??ng c?ng th??ng c t?ng 8 nh?p, 16 nh?p. Bi ht Vi?t Nam phong ph v? ti?t ?i?u v cu c h?n, cch t? ch?c m?i cu nh?c th??ng khng r?p khun. Ti thch nh?c Vi?t Nam v thch nh?ng nh?c s? sng tc nh?ng ca khc c nh?ng cu nh?c khng ??u. ? nh? l m?t s? khm ph ci m?i. [5]
Tr?nh Y Th? anh b?n vong nin c?a ti, m?t nh th?, m?t nh v?n, m?t tay ?n guitar classic c h?ng, m?t d?ch gi? uy tn qua cc tc ph?m c? ?i?n, anh n?i ti?ng ngay v?i tc ph?m ??i nh? khn kham (The Unbearable Lightness of Being), cu?n ti?u thuy?t kh d?ch c?a nh v?n Php g?c Ti?p Milan Kundera, t?p ch V?n H?c xu?t b?n, 2002 anh c?ng l ng??i vi?t L?i T?a cho Tuy?n T?p Chn Dung II V?n H?c Ngh? Thu?t v V?n Ha (2022), Tr?nh Y Th? ? r?t tm ??c v?i nh?n xt c?a TS Eric Henry v? n?n tn nh?c Vi?t Nam. Tr?nh Y Th? vi?t:
Th?a anh Ng Th? Vinh, ki?n c?a Gio s? Henry l r?t chnh xc. Nh?c Vi?t ni chung mang nhi?u tnh hoi ni?m (nostalgia), v c l? ? l tnh cch chung c?a ng??i Vi?t, lun lun th??ng nh? ci g thu?c v? qu kh?, m?t qu kh? ?i khi ???c ch?t l?c qua m?t l?ng knh. Do ?, m nh?c n?ng tnh tr? tnh, khng th?c, v ph?i v?n d?ng tr t??ng t??ng nhi?u. Nh?c t ni v? hi?n th?c, v? ??i s?ng th?t ngoi ??i, v? t??ng quan gi?a con ng??i v?i con ng??i hay gi?a con ng??i v?i thin nhin, ngo?i c?nh. Gi?a th?i chi?n tranh kh?c li?t, nh?c ni v? cu?c chi?n c r?t t, ch? c m?y ca khc ph?n chi?n c?a Tr?nh Cng S?n, v m?t vi bi ph? th? c?a Ph?m Duy l h?t…
V? m?t k? thu?t sng tc, nh?n ??nh Gio s? Henry ??a ra c?ng r?t ?ng. ?a s? nh?c s? Vi?t Nam sng tc theo c?m quan tr?c c?m, t ai tri?n khai m?t bi nh?c theo quy trnh hn lm. Nh?c ?i theo ca t?, ?i khi ch? l ph??ng ti?n ?? di?n ??t ca t?. Vi tr??ng h?p ngo?i l? l Cung Ti?n, V? Thnh… ?i?m ??c bi?t l nh?c Vi?t ch tr?ng ph?n nhi?u ??n giai ?i?u, bi no c giai ?i?u hay, du d??ng, tr? tnh, bi ? ?n khch. ? l l do nh?c Vi?t r?t ngho ha m, m?t khc nh?c th??ng ch? chuy?n cung (modulation) 3, 4 l?n l xong bi.
Tuy nhin, theo quan ?i?m Gio s? Eric Henry, th t?t c? nh?ng ?i?u trn l?i l ?u ?i?m c?a nh?c Vi?t, b?i n l s? l?ch chu?n, n ?i ch?ch ra ngoi nh?ng khun kh? (?i khi r?t khun so) thng th??ng… Tr?nh Y Th?
Sau khi ???c ??c ki?n c?a Tr?nh Y Th?, Eric c thm m?t bnh lu?n cho r?ng, cch ?nh gi c?a anh Tr?nh Y Th? khng g?n v?i cch ?nh gi c?a ti. Eric vi?t nh? sau:
Cm ?n Anh Vinh ? cho ti th?y nh?ng nh?n xt v? n?n m nh?c Vi?t Nam c?a anh Tr?nh Y Th?. Ph?n ?ng c?a ti l m?c d?u anh ?y th?y cc ??c tnh c?a m nh?c VN m ti ? ??a ra v?i c Qu?nh L? khng ph?i sai l?m, nh?ng ti v?n th?y l cch ?nh gi c?a anh ?y khng g?n g v?i cch ?nh gi c?a ti t?i v anh cho l nh?ng ??c tnh ?y ??u l khuy?t ?i?m, cn ti cho l ?u ?i?m! Ti ? nghin c?u khng t v? cc n?n m nh?c c?a nh?ng nh n??c ?ng , Trung Qu?c, ??i Hn, Nh?t B?n, ?i Loan, Phi Lu?t Tn l? d? nhin c m?t s? ca khc tuy?t ??p nh?ng v?n khng nhi?u b?ng n??c Vi?t Nam v b? su s?c c?ng khng b?ng! Ti c khi ni v?i ng??i ta l ng??i Vi?t l ng??i ??i L?i c?a Vi?n ?ng!
C?ng v?n Eric Henry, khi ni t?i nh?c s? Ph?m Duy th anh r?t say s?a. Eric nh?n ??nh:
Ca khc c?a Ph?m Duy r?t phong ph. C th? chia lm nhi?u th?i k? khc nhau: th?i khng chi?n, th?i ? Nam b?, th?i h?i ngo?i. Ring th?i h?i ngo?i c?ng c th? phn thnh nhi?u giai ?o?n. Nh?c Ph?m Duy khng c nh?ng ti?c nu?i ?au bu?n nh? ph?n ?ng cc nh?c s? khc. C khi c?ng c khc lc nh?ng khng qu s?u no. Th??ng th??ng, ng ?y hay vi?t theo m?t l?i ni nh? l k? chuy?n. Ch? ?? trong nh?c Ph?m Duy r?t ?a d?ng v nhi?u s?c ??, g?n nh? khng c gi?i h?n no c?. V d? nh? v?i ch? ?? M? th m?i bi l m?t s?c thi, m?t y?u t? ring bi?t; nh? bi B M? Gio Linh, B M? qu
Qua s? nghin c?u c?a ti, ti th?y r?ng nh?c Vi?t Nam l m?t mn h?c, m trong ? nh?c Ph?m Duy l m?t mn h?c n?a. Ni v? s? l??ng tc ph?m, s? ?a d?ng v ph?m ch?t th nh?c Ph?m Duy chi?m t? tr?ng g?n phn n?a. Do v?y, n?u nh? tc ph?m c?a ng khng ???c ph? bi?n th n?n m nh?c Vi?t Nam s? ch?u m?t s? h?t h?ng nh?t ??nh no ?. Ti ngh? ng ?y l m?t trong nh?ng ng??i ngh? s? yu n??c. M ph?n ?ng nh?ng ng??i Vi?t Nam s?ng ? n??c ngoi c?ng r?t yu n??c. N?u tnh v? l?ch s? th nh?ng ng??i theo Qu?c Dn ??ng c?ng l ng??i yu n??c, ch? khng ch? ring Vi?t Minh. Nh?ng n?m g?n ?y, Nh n??c Vi?t Nam ? c nh?ng chnh sch r?t c?i m? thng thong ??i v?i ng??i Vi?t Nam ? n??c ngoi. Ti ngh? l chnh quy?n Vi?t Nam s? cho php ph? bi?n cc ca khc hay c?a nh?c s? Ph?m Duy. [5]
Qua th?c t? hi?n nay, c?ng ?? th?y r?ng, Eric Henry khng ch? l qu l?c quan m cn l l?c quan qu s?m khi cho r?ng, chnh quy?n Vi?t Nam s? cho php ph? bi?n cc ca khc hay c?a nh?c s? Ph?m Duy. Qua bi vi?t ny, ti mu?n ni v?i anh Eric Henry r?ng: ch? khi no m?t ??t n??c Vi?t Nam b??c vo th?i k? dn ch?, c m?t n?n v?n ngh? t? do, th lc ? m nh?c Ph?m Duy m?i c th? c?t cnh v bay b?ng.
B??C GIAN TRUN C?A ERIC HENRY
V?I THE MEMOIRS OF PH?M DUY
L?ch s? c?a cc n? l?c c?a ti ?? xu?t b?n sch The Memoirs of Ph?m Duy, gi?ng nh? l?ch s? c?a chi?n tranh l?nh gi?a M? v Lin X l m?t ?o?n l?ch s? v cng di v v cng ph?c t?p. B?t ??u t? ?u ?? k? cho r rnh ?y? [trch d?n email c?a TS Eric Henry, g?i Ng Th? Vinh ngy 04/05/2022]
Eric Henry ? g?p nh?c s? Ph?m Duy nh? th? no?
Eric Henry k?: Cu?i ma h n?m 2003, khi ti ?ang ?i th?m Ti?u Si Gn, g?p nh bo ?? Ng?c Y?n, ch? bt t? bo Ng??i Vi?t, ? gip ti lm quen v?i gia ?nh Ph?m Duy.
Hnh 5: tri, n?m 1975, Ph?m Duy g?p ?? Ng?c Y?n trong nh?ng ngy ??u t? n?n t?i Hoa K?; t? tri, ?? Ng?c Y?n, Thi H?ng, ?? Qu Ton, Ph?m Duy, L T?t ?i?u; ph?i, n?m 2002, ?? Ng?c Y?n, ng??i sng l?p nh?t bo Ng??i Vi?t, ti?p Ph?m Duy trong cu?c H?i lu?n v? Nh?c Ph?m Duy t?i Little Saigon. Eric Henry k?, chnh nh bo ?? Ng?c Y?n ? gip ti lm quen v?i gia ?nh Ph?m Duy. [t? li?u Ph?m Duy, v Ph?m Ph Minh]
L?n ? Ph?m Duy ?ang ?i th?m Vi?t Nam (2003) ch?a v?, cho nn ti ch?a c c? h?i g?p ng, nh?ng ti ? lm quen v?i anh Ph?m Duy Hng, l con th? ba c?a nh?c s?. Khi g?p nhau ? nh cha t?i Midway City, chng ti ni chuy?n 2 ti?ng ??ng h? v? nh?c c?a ng??i cha, v l?n ? ti c?ng ???c bi?t l Duy Hng l ng??i ?n ghi-ta r?t gi?i. Anh ?y m?i ti ??a ra nhan ?? c?a b?t c? ca khc no c?a nhm Beatles, v b?o ??m l anh s? trnh di?n ???c trn ghi-ta. V?y nn ti ??a ra tn bi Across the Universe c?a John Lennon, v anh Hng, khng cht no do d?, ? ?n v ht cho ti nghe bi ?y m?t cch ton v?n l?m khng c m no ?nh sai.
N?m thng v? sau, t?c l thng Ging n?m 2004, khi ti ?i Cali l?n n?a, ti m?i ???c g?p Ph?m Duy l?n ??u tin. Sau ? hai thng, ti ? g?p m?t v?i ng l?n n?a, v sau hai thng, ti ? ?? ngh? v?i ng (b?ng m?t b?c th? g?i qua b?u c?c) l ti d?ch H?i K Ph?m Duy sang ti?ng Anh.
B?c th? l nh? th? ny:
Th? g?i Nh?c s? Ph?m Duy:
Km theo ?y l ba ch??ng m? ??u c?a H?i K I d?ch sang ti?ng Anh xin m?i ng coi th?. Ti th?y r?ng b?n quy?n H?i K c?a ng l m?t tc ph?m c gi tr? t?i cao ??i v?i b?t c? ai mu?n hi?u thm v? Vi?t Nam trong th? k? v?a qua.
N?u ng th?y cch phin d?ch c?a ti trong m?y ch??ng ny ch?p nh?n ???c, th ti s? ti?p t?c lm, v s? ?i tm m?t nh xu?t b?n ?? in ra v? sau ti th?y l s? ??ng c?a ng s? gip ti ni chuy?n v?i cc nh xu?t b?n nh?ng n?u ng khng mu?n ti lm cng vi?c ny c l? ng ? c ng??i phin d?ch r?i, ch?ng h?n th ti s? ng?ng tay ngay.
Ti th?y vi?c phin d?ch dng v?n c?a ng r?t thch th v khng kh kh?n l?m n?u m?i bu?i t?i ti dnh m?t ti?ng ??ng h? cho cng vi?c ny th trong vng 3 ??n 5 ngy ti ??u d?ch xong m?t ch??ng ???c, v khi no g?p ch? kh hi?u, th ti c th? ?i tham kh?o v?i m?t s? ng??i bn ?y. Ti?n ?y, xin cho ng bi?t l ma h ny ti s? ? Vi?t Nam v?i 10 sinh vin t? 13 thng 6 ??n 12 thng 8 v? tr l Nh Khch Ph?m Ng?c Th?ch, Saigon v sau ? ti s? c m?t ? qu?n Cam t? ngy 12 ??n ngy 17, thng 8. Hy v?ng vi?c sng tc M??i Bi H??ng Ca ?ang ti?n tri?n t?t ??p, thu?n l?i. D? m c?a m?y bi ? v?n trong tai ti.
PH?M DUY: V TI L TARZAN
M?i l?n ti / Eric Henry g?i email ??n ng / Ph?m Duy ?? ??t ra vi cu h?i ??i v?i H?i K, th ng ??u g?i h?i m r?t nhanh c khi ch? c?n ??i m?t hai ti?ng ??ng h? thi. C l?n ti ? g?i m?t s? cu h?i ??n ng, v trn email ? ni l ti bi?t r?ng ng lc ?y r?t b?n v?i vi?c t? ch?c m?t ci show cho nn ti th?y l ng khng c?n tr? l?i nhanh ti ch? ??i ???c, khng sao. Sau m?t hai ti?ng, ti nh?n ???c th? h?i m c?a ng. Trn ? ng ni, ?ng nh? anh ni, ti hi?n gi? b?n l?m, nh?ng ti v?n tr? l?i nhanh ???c, t?i v ti l Tarzan!. Sau ?, trn m?t b?c th? khc c?a ng c cu: Anh th?y khng? Tarzan* v?n ?ong ??a trong r?ng!"
*Ghi ch c?a ng??i vi?t: Tarzan l m?t nhn v?t ?i?n ?nh h? c?u, m ph?ng theo cu?n ti?u thuy?t Tarzan of the Apes xu?t b?n 1912 c?a Edgar Rice Burroughs. Tarzan l cu chuy?n m?t ??a tr? hoang ???c ?n kh? ??t nui d??ng v l?n ln trong r?ng r?m Phi chu, sau tr? thnh m?t trng s? d?ng mnh c?a r?ng xanh; cho d c ???c ti?p xc v?i x h?i v?n minh nh?ng Tarzan v?n ch?n tr? v? v?i thin nhin hoang d, v??t qua bao hi?m nguy, s?ng nh? ng??i v??n t? do tung honh trong r?ng su. Tarzan ? t?ng l ng??i hng c?a nhi?u th? h? thi?u nin th? k? tr??c.
PH?M DUY: ?? TI NH?Y THEO
Khi m?i b?t ??u lm quen v?i Ph?m Duy, ti Eric Henry h?a v?i ng l s? lm hai vi?c: l?i h?a th? nh?t l ti s? lm tr?n vi?c phin d?ch b?n quy?n H?i K c?a ng, l?i h?a th? hai l s? tm ???c m?t nh xu?t b?n cho tc ph?m ? ? bn M?.
M?t n?m sau ti ? hon t?t vi?c phin d?ch, v b?n n?m sau ? ti ? tm ???c m?t nh xu?t b?n, l Southeast Asian Publications c?a ??i h?c Cornell sau ny l Cornell University Press. R?i ti tr? v? Vi?t Nam ?? lm m?t b? ch thch v?i h?n 1.500 footnotes v? nh?ng nhn v?t v ??a danh trong H?i K v ?? k m?t h?p ??ng v?i Ph?m Duy v ??i h?c Cornell.
Khi s?p k h?p ??ng, Ph?m Duy ch?t nh? l ng c m?t h?p ??ng khc v?i Cng ty V?n ha Ph??ng Nam m ng ? k vi n?m tr??c, ni l Ph??ng Nam c quy?n tuy?t ??i bun bn nh?ng tc ph?m c?a Ph?m Duy nh?ng H?i K khng ph?i l m?t bi ca, ch?c l ng c th? k m?t h?p ??ng v?i ??i h?c Cornell khng sao.
Nh?ng khi ng tham kh?o v?i Ph??ng Nam v? vi?c ny, th ng khm ph ra l t? ng? tc ph?m khng ch? bao g?m tc ph?m m nh?c m bao g?m tc ph?m v?n ch??ng n?a. Nh? v?y ng khng c quy?n k h?p ??ng v?i Cornell.
?i?u ny khi?n ti Eric Henry th?t v?ng n?ng n?, v ti vi?t th? cho Ph?m Duy, ni n?a ?a n?a th?t l n?u khng c cch xu?t b?n b?n ti?ng Anh cu?n H?i K, th ti sau ny s? ch? c n??c nh?y xu?ng sng t? t? thi. [Sic]
Trong th? h?i m c?a Ph?m Duy, ng ni l ti khng ph?i qu b?n tm v? vi?c ny. Ch?c l trong t??ng lai s? c cch xu?t b?n H?i K b?ng ti?ng Anh. V ng ? ?? ngh? v?i ti m?t vi k? ho?ch ?? ??t ??n m?c ?ch ?.
V cu?i cng Ph?m Duy ? c m?t ti bt nh? th? ny: Khi no ng quy?t ??nh nh?y xu?ng sng, xin cho ti bi?t nh ?? ti nh?y theo! ?i?u ?y c?ng cho th?y tnh hi h??c v thi ?? lun lun l?c quan c?a nh?c s? Ph?m Duy.
M?T TI?U S? DO ERIC HENRY T? VI?T
Cng v?i bi vi?t v? Nh?ng Chn Dung Ph?m Duy, ti c d? ??nh vi?t thm Chn Dung c?a TS Eric Henry. Khi ???c ti yu c?u m?t ti?u s? do chnh Eric Henry vi?t, anh ? tr? l?i ti qua m?t email (Ch? Nh?t ngy 8/05/2022):
Ti coi l?i ti?u s? m ti ? vi?t cho BBC nay b? sung thm v s?a ch?a nh? sau: Ti sinh n?m 1943 [15/03/1943], b? m? ti ??u l nh?c s? nh ngh?. Th?i th? ?u ? t?p d??ng c?m v d??i ?nh h??ng c?a song thn ? c cch hi?u bi?t v yu d?u ???c nh?c c? ?i?n ph??ng ty. T? n?m 1960, ti b?t ??u ?nh d??ng c?m v d?y d??ng c?m lm sinh k?, nh?ng ch?a bi?t g h?t v? n??c Vi?t Nam, hu?ng chi nh?c Vi?t Nam. N?m 1968 ti nh?p vo l?c qun M? v ???c hu?n luy?n t?p trung c?p t?c 12 thng v? ti?ng Vi?t.
??n n?m 1970, ti ???c ?ng ? Vi?t Nam (C? Chi, Xun L?c, r?i ??n t?nh Qu?ng Tr?) v?i l?c qun M?. Ngoi vai tr thng d?ch, ti cn ph?ng v?n ni chuy?n v?i kh nhi?u t binh c?a B?c qun. Thu? ? ti lm quen v?i Truy?n Ki?u v m?t s? ti?u thuy?t c?a Khi H?ng, Nh?t Linh, Duyn Anh, nh?ng v?n khng bi?t nhi?u v? nh?c ph? thng Vi?t Nam. C l?n ti chp ra ci giai ?i?u c?a bi Ti ??a Em Sang Sng (Nh?t Ngn sng tc). Ti c?ng ? nghe ni m?t cht v? tn tu?i c?a Ph?m Duy v Tr?nh Cng S?n. Nh? th? l h?t.
V ti ? r?i Vi?t Nam ma h n?m 1971. Sau ? ti lm nghin c?u sinh (graduate student) v? v?n ch??ng Trung Qu?c ? ??i h?c Yale. N?m 1980 b?t ??u d?y Trung v?n, h?i tr??c t?i Dartmouth College, v t? 1982 tr? ?i t?i University of North Carolina. N?m 1995, ti b?t ??u m? l?p Vi?t ng? ? Carolina, v t? n?m 1999 b?t ??u coi nh?ng video Paris by Night. Ti r?t ng?c nhin khi th?y l trong nh?ng ca khc Paris by Night, c kho?ng 40 ph?n tr?m c gi tr? ngh? thu?t; v? l?i, l?i ht c?a nhi?u ca s? trn ? h?p d?n l?m, ?iu luy?n l?m!
T? n?m 2000 tr? ?i ti ? khng ng?ng tm hi?u b?ng m?i cch v? m nh?c Vi?t Nam. V m?y n?m g?n ?y c?ng ? tm cch hi?u ???c m?t cht v? v?n ha ca ht c?a Nh?t B?n, ??i Hn, Trung Qu?c, ?i Loan, v Phi Lu?t Tn. Kho?ng n?m 2002 trong khi ?i th?m m?t nh sch Vi?t Nam nh sch Th? H? ? Falls Church, Virginia, ti ? th?y, mua, v ?em v? nh, quy?n I H?i K c?a Ph?m Duy, v ? th?y ngay r?ng ?y l m?t tc ph?m c gi tr? t?i cao ??i v?i b?t c? ai mu?n hi?u thm v? Vi?t Nam trong th? k? v?a qua
V? qu trnh h?c v?n c?a Eric Henry, ???c ng??i vi?t trch d?n t?: Eric Henry Curriculum Vit, University of North Carolina.
H?c v?n:
Ti?n s? / Ph.D. 1979, V?n ch??ng Trung Qu?c / Chinese Literature, Yale University, Department of East Asian Languages and Literatures. Dissertation title: Chinese Amusement: An Introduction to the Plays of Li Y / L Ng?
Th?c s? / M.Ph. 1976, V?n ch??ng Trung Qu?c / Chinese Literature, Yale University, Department of East Asian Languages and Literatures. Research paper title: On the Nature, Structure, and Evolution of the Chin Yun Chiao chuan [Kim Vn Ki?u truy?n], a popular novel of the Early Ching [Thanh]
C? nhn / B.A. 1972, V?n ch??ng Anh / English Literature, Amherst College, summa cum laude. Senior thesis title: On Doan Truong Tan Thanh, the National Poem of the Vietnamese
Other education:
197778: One–year intensive language study at the International University Program for Chinese Language Studies at the Stanford Center in Taipei
196869: One–year intensive language training in Vietnamese at the Defense Language Institute Support Command, Fort Bliss, Texas
Nh?ng tc ph?m ? xu?t b?n:
Sch vi?t:
Chinese Amusement: The Lively Plays of Li Y ?? [L Ng?]: Henry, Eric. Hamden, CT: Shoe String Press (Archon Books), 1980, xvi, 288 pp.
Sch d?ch:
Garden of Eloquence; a translation of Shu? Yun ?? [Thuy?t Uy?n] in bilingual format with textual notes; commissioned by the editorial board of The Culture and Civilization of China (a joint program of the American Council of Learned Societies and Washington University Press). Shu? Yun (Thuy?t Uy?n) is a collection of 718 items, of which most are historical narratives, compiled by Li Xing ?? (L?u H??ng) and presented to the throne in 17 BCE. Seattle: University of Washington Press, 2022
In Whose Eyes; a translation, with Nguy?n Quang Dy and Wayne Karlin, of Chuy?n ngh? c?a Th?y by Tr?n V?n Th?y and L Thanh D?ng (2013), Amherst: University of Massachusetts Press, 2016, xv, 219 pp.
Ch??ng sch v bi bo:
Running Amok in Early China; in Behaving Badly in Ancient China edited by Norman Rothschild and Leslie Wallace; Honolulu: University of Hawaii Press, 2017, pp. 171-188
Some East Asian Popular Song Lyrics Southeastern Review of Asian Studies 33 (Jan. 2012)
Evidence for a Usurpation in Sng Warring States Papers 1 (2010), pp. 227-230
. A Note on Ch?nqi? Shy? ???? (Xun Thu S? Ng?) Item 5 Warring States Papers 1 (2010), pp. 55-58.
The Submerged History of Yu Sino-Platonic Papers, pub. by Victor Mair, Univ. of Pennsyvania, no. 176 (June, 2007)
B??c ???ng L? Th?, (Footsteps of a Wayfarer) Carolina Vi?t Bo 22 (Oct. 2006), pp. 79 84 (in Vietnamese; consists of cross-cultural observations prompted by travel in China and Vietnam)
Ph?m Duy v l?ch s? Vi?t Nam hi?n ??i (a translation by Ph? T?nh of the article below); posted on the website TALAWAS (2005)
Ph?m Duy and Modern Vietnamese History, Southeastern Review of Asian Studies 27 (2005), pp. 89 105
Tn Nh?c: Notes Toward a Social History of Vietnamese Music in the 20th Century / M?t vi ghi ch v? l?ch s? x h?i m nh?c Vi?t Nam. Michigan Quarterly; 44.1 (winter, 2005), pp. 135-147
Anachronisms in Lsh Chunqiu ???? (L? Th? Xun Thu) and Shu?yun ?? (Thuy?t Uy?n); Early Medieval China, vol 9 (2003), pp. 127-138
Chinese and Indigenous Influences in Vietnamese Verse Romances of the 19th Century Crossroads 15.2 (2001); pp. 1 40
The Social Significance of Nudity in Early China, Fashion Theory 3.4 (Dec., 1999), pp. 1-12
Junzi yue ??? (Qun-t? vi?t) Versus Zhongni yue ?? (Tr?ng Ni vi?t) in Zuo zhuan (T? Truy?n); Harvard Journal of Asiatic Studies 58.1 (June, 1999), pp. 125-161
Chu-ko Liang ??? (Gia Ct L??ng) in the Eyes of His Contemporaries, Harvard Journal of Asiatic Studies 52.2 (Dec., 1992), pp. 589-612
The Motif of Recognition in Early China, Harvard Journal of Asiatic Studies 47.1 (June, 1987), pp. 5-30
On the Nature of the Kieu Story, Vietnam Forum (Yale University Council on Southeast Asian Studies) 3 (Winter-Spring 1984), pp. 61-98
Nh?ng bi ?i?m sch
Poetic Transformations: Eighteenth-Century Cultural Projects on the Mekong Plains, Claudine Ang; Harvard University Asia Center, 2019, in China Review International, 25.1 (2020)
The Commentarial Transformation of the Spring and Autumn, Newell Ann Van Auken; Albany; SUNY Press, 2016, in Dao: A Journal of Comparative Philosophy, Fall 2018
The Kim Vn Ki?u of Nguy?n Du (1765 1820), translated by Vladislav Zhukov; Canberra; Pandanus Books, 2004, in Journal of Vietnamese Studies 3:1 (Winter 2008), pp. 240-245
Persons, Roles, and Minds: Identity in Peony Pavilion and Peach Blossom Fan, Tina Lu, Stanford University Press, 2001; 2001; in CLEAR [summer, 2002]
Guanzi [Qu?n T?]: Political, Economic, and Philosophical Essays from Early China; A Study and Translation. Volume II. By W. Allyn Rickett. Princeton: Princeton University Press, 1998; in Journal of Asian Studies [1999]
Nh?ng sch ch?a xu?t b?n:
Sch vi?t:
Historical Narrative in Early China (a study of genre and content among the narratives collected in Zuo zhun, Gu yu, Zhnguc, and Shij; 336 pp.) Zuo zhun ?? (T? Truy?n), Gu yu ?? (Qu?c Ng?), Zhnguc ??? (Chi?n Qu?c Sch), and Shij ?? (S? K)
Readings in Chinese Historical Legend (course textbook; 543 pages)
Xin x Summaries (detailed summaries of the 176 narratives of the extant Xin x ?? (Tn T?), with notes on sources and allusions; a research tool; a collaboration with Professor Anne Kinney)
Chinese Phrase Lexicon. Approx. 10,000 phrases, proverbs, and short classical passages cross-referenced by lexical item; computer document in process of expansion.
Vietnamese Proverb Lexicon. Similar in scope and concept to the above, but more focused on proverbs; computer document in process of expansion.
Sch d?ch:
From classical Chinese:
Stories from the States (a bilingual edition of Guy? ?? (Qu?c ng?) with introduction and notes; approx. 1,000 pp. Guy? ?? (Qu?c ng?) is a collection dating from c. 300 BCE consisting of 243 historical narratives)
Chronicle of the States of the Eastern Chou, Vol. I (a translation, Chinese to English, of the first forty chapters of Dong Zhou li gu zh; ?????; (?ng Chu Li?t Qu?c Ch) 762 pp.
From Vietnamese:
Memoirs (H?i K) by Ph?m Duy, four volumes (approximately 1,200 pages); Volume One: Coming of Age in the North; Volume Two: The Resistance; Volume Three: The Period of Division; Volume Four: My Sojourn Abroad. More than 1,500 detailed footnotes on persons, places, and events, to be published by Cornell University Press.
Hnh 6a: tri, ba sch In Whose Eyes, do University of Massachusetts Press xu?t b?n, 2016 l b?n d?ch ti?ng Anh cu?n h?i k Chuy?n ngh? c?a Thu?; ph?i, v?i l?i ?? t?ng: Thn t?ng Bc s? Ng Th? Vinh, b?n ??ng ??i c?a ti – Eric Henry, ngy 28/05/2022. [t? li?u Ng Th? Vinh]
Hnh 6b: tri, ba cu?n sch Thuy?t Uy?n / Garden of Eloquence c?a L?u H??ng, sch dy 1232 trang, do TS Eric Henry d?ch v gi?i thi?u, University of Washington Press, Seattle xu?t b?n 2021; ph?i, trang sch ?? t?ng v?i 3 ngn ng? Vi?t, Hoa, Anh. Eric Henry cn c tn Vi?t Nam l V? V?n Ha* Ha l tn c?a GS Nguy?n ?nh Ha, tc gi? b? t? ?i?n Anh Vi?t m Eric lun lun m theo khi anh b?t ??u h?c kha ti?ng Vi?t ? El Paso tr??c khi sang chi?n tr??ng Vi?t Nam. [t? li?u Ng Th? Vinh]
* N?a th? k? tr??c, khi b?t ??u h?c ti?ng Vi?t t?i Defense Language Institute ? Fort Bliss, Texas, ti ? m?i ng??i xung quanh g?i ti l anh Ha, v thu? ? ti hay s? d?ng m?t cu?n t? v? c?a m?t h?c gi? cng tn: Nguy?n ?nh Ha. Sau ? vi thng, khi th?y l c?n ??n m?t tn ??y ?? h?n, ti ch?n V?n lm ti?ng ??m, v ? hnh nh? l thi quen c?a nhi?u gia ?nh Vi?t Nam v sau ? ti ch?n V? / V lm h?, t?i v m thanh c?a V? V?n Ha nghe l?i hnh nh? m tai. Sau khi b?t ??u tr? v? t? Vi?t Nam v x giao th??ng xuyn v?i ng??i Vi?t, th ti ? d?n d?n ch?m d?t s? d?ng tn Ha, v c?m th?y l ng??i Vi?t khng c v?n ?? no c? v?i tn Eric. Nh?ng khi no ti?p xc v?i ng??i Hoa th ti?p t?c dng tn V? V?n Ha, v th?y l h? thch cch g?i V? Tin Sinh (???) khng thch cch g?i Eric Tin Sinh Eric ?? cho m?y.
??c l??c qua s? tc ph?m c?a Eric Henry, ti ? r?t ng?c nhin v h?i Eric l th?i gi? ?u v c? b quy?t lm vi?c c?a anh ra sao ?? c th? vi?t ???c nhi?u tc ph?m nh? th?? Eric tr? l?i ti ngay:
Anh Vinh thn qu,
Ti th?y Anh l v? tc gi? ?a s?n ??, prolific [ch? c?a Eric] b?ng ti v tri v?i ti, anh c m?t ngh? khc ?i song v?i ngh? vi?t v?n: ngh? lm bc s?! Nh?ng n?u Anh c h?ng th h?i ti c b quy?t g ?? c cch vi?t nhi?u, th ti s? tr? l?i nh? th? ny:
Ti v?n l ng??i lm bi?ng. Nh?ng ??ng th?i ti c?ng l ng??i r?t thch tun th? thi quen. N?u mu?n hon t?t m?t tc ph?m, th ph?i l?p thnh m?t b? thi quen no ? nh? m?i ngy vi?t m?t trang v?n, ch?ng h?n. N?u gi? thi quen ? su?t m?t n?m, th khi ??n cu?i n?m mnh s? c 365 trang ?? ?? t?o thnh c? m?t cu?n sch!
Tuy v?y, ci th v?t yu qu nh?t c?a ti trong gi?i v?n v?t l con l??i (sloth) c?a Chu Nam M?. ??c g c th? treo mnh xu?ng lin min t? m?t cnh cy nh? th v?t ?y! Thn qu, Eric
ERIC HENRY V THE MEMOIRS OF PH?M DUY
V r?i nh?ng emails trao ??i ti?p theo gi?a Eric v ti ??u c lin quan t?i ch?ng ???ng 13 n?m g?p gh?nh c?a b? sch ti?ng Anh The Memoirs of Ph?m Duy cho ??n nay v?n ch?a c th? xu?t b?n.
Email 1: Anh Bc s? Ng Th? Vinh thn knh, [May 4, 2022]
R?t c?m ?n Anh quan tm ??n vi?c xu?t b?n sch phin d?ch H?i K Ph?m Duy. L?ch s? c?a cc n? l?c c?a ti v cc ng??i "??ng minh ?? xu?t b?n sch ny gi?ng nh? l?ch s? c?a chi?n tranh l?nh gi?a M? v Lin X l m?t ?o?n l?ch s? v cng di v v cng ph?c t?p. B?t ??u t? ?u ?? k? cho r rnh ?y?
M?t l?n, Ph?m Duy v ti s?p k h?p ??ng v?i Cornell S.E. Asia Publications vo n?m 2009 ?? xu?t b?n sch ny nh?ng m?t cng ty VN mang tn l Ph??ng Nam khng cho php t?i v Ph?m Duy m?y n?m tr??c ? k m?t h?p ??ng v?i Ph??ng Nam v dnh cho cng ty ?y ??c quy?n xu?t b?n v ph? bi?n t?t c? s?n ph?m c?a Ph?m Duy, g?m c c? s?n ph?m thu?c lnh v?c v?n ch??ng (nh? H?i K, ch?ng h?n).
V? sau, vo n?m 2012, vi thng tr??c khi qua ??i, Ph?m Duy ? th?c hi?n ???c m?t s? thay ??i trn h?p ??ng ny, ni l ??c quy?n ny c?a Ph??ng Nam ch? h?u hi?u trn ??t Vi?t Nam m thi, ch? khng h?u hi?u trong lnh v?c c?a cc n??c khc. Bi?n php ny ? gi?i quy?t v?n ?? v?i Ph??ng Nam, nh?ng ch?a gi?i quy?t ???c v?n ?? v?i nh?ng ng??i con c?a Ph?m Duy ??c bi?t l v?i Duy ??c, ng??i con trai t c?a Ph?m Duy.
Xin l?i, ti ph?i t?m ng?ng vi?t, v ti s? gi?i thch thm vo bu?i chi?u ngy mai. Knh th?, Eric
Email 2: Anh Vinh thn m?n, [May 5, 2022]
Ngoi Duy ??c ra, m?t nhn v?t khc trong vi?c ny l Tina Ph?m, lu?t s? c?a gia ?nh Ph?m Duy ti ? t?ng trao ??i th? t? v?i Tina t? n?m 2009. Duy ??c lc no c?ng lm theo ki?n c?a Tina. Theo Tina, Duy ??c nn ?i h?i nh xu?t b?n Cornell b?o ??m l h? s? indemnify (b?i th??ng) gia ?nh Ph?m Duy n?u h? b? cng ty Ph??ng Nam ki?n. Nh?ng Sarah Grossman, t?ng bin t?p c?a Cornell ni v?i ti l Cornell khng th? pht hnh m?t v?n ki?n b?o ??m" nh? th?. Sarah Grossman ? pht hnh gim ti m?t v?n ki?n khc tuyn b? l Nxb Cornell s? tuy?t ??i khng tm cch bn tc ph?m ny trn ??t Vi?t Nam. Nh?ng Tina v Duy ??c ch?a th?a mn v?i l?i h?a chnh th?c ny c?a Cornell.
Eric Henry sau ? ? lin l?c v?i Ban Gim ??c Cty Ph??ng Nam, v by gi? Cty Ph??ng Nam ? c gim ??c v ph gim ??c m?i. Eric Henry ? nh?n ???c th? h?i m c?a Tr?nh H?i Ph??ng, ph gim ??c Ph??ng Nam.
Knh cho ng Eric Henry,
Ti l Tr?nh H?i Ph??ng, Ph Gim ??c cng ty TNHH MTV Sch Ph??ng Nam, c nh?n ???c th? c?a ng Eric Henry ?? ngh? cho php xu?t b?n b?n ti?ng Anh "H?i k nh?c s? Ph?m Duy" ? M?. Sau khi chng ti ki?m tra l?i n?i dung h?p ??ng ??c quy?n khai thc cc tc ph?m c?a nh?c s? Ph?m Duy th nh?n ra cng ty Ph??ng Nam ch? ??c quy?n khai thc trn ph?m vi lnh th? Vi?t Nam. Do ? cng ty Ph??ng Nam khng gi? quy?n khai thc tc ph?m c?a nh?c s? Ph?m Duy ngoi lnh th? Vi?t Nam.
V? ?? ngh? c?a ng th thu?c quy?n quy?t ??nh c?a gia ?nh nh?c s? Ph?m Duy, nh?ng ng??i th?a k?. Do ? ng c th? lin h? v?i gia ?nh nh?c s? Ph?m Duy ?? trao ??i.
Trn tr?ng, Tr?nh H?i Ph??ng
Nh?n ???c th? ny, ti g?i th? h?i m nh? sau:
Knh g?i ng Tr?nh H?i Ph??ng,
R?t cm ?n ng g?i th? h?i m. Th? c?a ng r?t r r?t v r?t l gip vi?c. Ti s? cho Nxb Cornell v gia ?nh nh?c s? Ph?m Duy bi?t v? th? ny ngay l?p t?c. Ti th?y l m?i ng??i s? yn tm h?n; (v trong b?n d?ch H?i K ti s? ni v? vai tr quan tr?ng c?a Cng ty Ph??ng Nam trong vi?c h?i h??ng c?a nh?c s? Ph?m Duy. Ti th?y l n?u h?i tr??c khng c Ph??ng Nam, th cu?c h?i h??ng ?y ch?c l khng c cch no th?c hi?n ???c.) M?t l?n n?a, xin h?t lng ?a t? ng v cc ??ng nghi?p. Xin chc ng m?i s? t?t ??p.
Eric Henry
V ng Ph??ng ? tr? ?p nh? th? ny:
Knh g?i ng Henry,
Cm ?n ng ? h?i m, cng ty Ph??ng Nam ch? gp m?t ph?n nh? trong vi?c ph? bi?n nh?ng gi tr? ngh? thu?t c?a nh?c s? Ph?m Duy ??n v?i ng??i dn Vi?t Nam.
C nhn Ph??ng Nam c?ng r?t c?m kch cng vi?c anh ? lm cho nh?c s? Ph?m Duy v hy v?ng t?p h?i k ???c s?m xu?t b?n.
Trn tr?ng, Tr?nh H?i Ph??ng
Nh? v?y, Cng ty Ph??ng Nam khng nh?ng khng ph?n ??i vi?c ny, m cn hy v?ng l The Memoirs of Ph?m Duy ???c s?m xu?t b?n.
Email 3: Anh Vinh thn qu, [May 7, 2022]
Cm ?n Anh g?i cho ti th?y thi?p chc m?ng 1996, v b?c th? 1995 m ??u mang bt tch c?a c? nh?c s?. Ti s? ti?p t?c cung c?p chi ti?t v? v? tm cch xu?t b?n The Memoirs of Ph?m Duy. Thn i, Eric
Cm ?n Anh lin l?c v?i Duy Minh, Duy C??ng v Duy ??c. Ti th?y l Duy C??ng, gi?ng nh? ti, r?t mu?n th?y Cornell xu?t b?n The Memoirs. Thn i, Eric
Email 4: Anh Vinh thn qu, [May 10, 2022]
Nay mai, ti s? vi?t thm m?t cht v? v? xu?t b?n The Memoirs. , sut qun: 3 b?n h?p ??ng m ti ? g?i cho Anh khng cht no classified. Mu?n trch d?n cu no, xin ty nghi! Chc Anh tho?i mi, yn tm, Thn i, Eric
NGI NH M?I C?A PH?M DUY
Hnh 7a: tri, ngi nh m?i 3 t?ng trong c? x L ??i Hnh, ph??ng 13, qu?n 11 n?i Ph?m Duy ? s?ng tm n?m cn l?i cu?i ??i, t? tri: Ph?m Duy Minh, Ph?m Duy, v ki?n trc s? tn trang c?n nh. N?u khng c g bi?n ??ng, c?n nh ny s? thu?c quy?n s? h?u c?a gia ?nh Ph?m Duy sau 20 n?m 2005 2025. [ngu?n: photo by Nguy?n Phong Quang]
Hnh 7b: D?n ??n ngi nh m?i, Ph?m Duy ??i L?c S? ch? c?a Nguyn Sa v?n mi?t mi lm vi?c v?i dn my ?i?n ton Macintosh ? tu?i ? g?n 90. [Photo by Nguy?n Phong Quang]
Hnh 8: Hnh ch?p thng 8 n?m 2006 t?i c?n nh Ph?m Duy trong c? x L ??i Hnh, t? tri, Eric Henry d?ch gi? B? H?i K Ph?m Duy, nh?c s? Ph?m Duy lc ? 85 tu?i, Harry Diakoff l b?n t?m cm c?a Eric, c?ng r?t m nh?c Ph?m Duy. Harry Diakoff ? quay phim hai c b?n gi dng v? ?i?u ?? di?n gi?i hai ca khc c?a Ph?m Duy l: Ngy Tr? V?, v Ru Con, khi ???c xem khc phim ?y, Ph?m Duy t? ra r?t h?ng th. [t? li?u v ghi ch c?a Eric Henry]
Hnh 9: Eric Henry t?i th?p nn nhang trn ngi m? ch?a xy c?a nh?c s? Ph?m Duy. Eric Henry vi?t: ?nh ny ???c ch?p vo ngy 13 thng 11, n?m 2013. Ngy ? ti ?i v?i Nguy?n Phong Quang, Duy C??ng, v m?t b?n gi c?a Duy C??ng t? Si Gn ??n ngh?a trang t?nh Bnh D??ng ?? th?m m? Ph?m Duy. N?m m? khi ? ch?a ???c hon thnh, ch?a c pho t??ng Ph?m Duy. [Photo by Nguy?n Phong Quang]
BA B?C TH? NG TH? VINH G?I
NH?NG NG??I CON NH?C S? PH?M DUY
Qua ?i?n tho?i, ti lin l?c ???c v?i Ph?m Duy Minh, ng??i con trai th? hai c?a nh?c s? Ph?m Duy, ?ang s?ng n?i c?n nh c?a cha ? Midway City. Ti c ni v?i Duy Minh v? ngh?a to l?n c?a b? H?i K ti?ng Anh ??i v?i s? nghi?p c?a B? Ph?m Duy khi ???c University Press c?a m?t ??i h?c danh gi l Cornell nh?n xu?t b?n. ?y c?ng l ?i?u m Ph?m Duy khi cn s?ng ? r?t mong ??c.
Nh?ng r?i qua Duy Minh nay l con c? trong gia ?nh sau khi Duy Quang m?t, ti ???c bi?t l t?t c? b?y anh em cng c quy?n th?a k? gi?ng nhau, n?u ch?a c s? ??ng thu?n tuy?t ??i 7/7 th ch?a th? c m?t h?p ??ng v?i ??i h?c Cornell. V sau ? Duy Minh ? cho ??a ch? email c?a ba ng??i: Duy Minh, Duy C??ng v Duy ??c ?? ti c th? trao ??i lin l?c.
M?c d ?ang r?t b?n r?n, nh?ng do s? trn qu s? nghi?p m nh?c / v?n ha c?a nh?c s? Ph?m Duy, ti ? khng ng?n ng?i chia s? nh?ng ngh? tm huy?t v?i Duy Minh, Duy C??ng, Duy ??c v cc Anh Em trong gia ?nh Ph?m Duy, ch? v?i m?c ?ch duy nh?t l lm sao v??t qua t?t c? nh?ng tr? ng?i hi?n nay ?? b? H?i K The Memoirs of Ph?m Duy s?m ???c xu?t b?n.
V sau ?y l v?n t?t n?i dung ba b?c th? ng?, trong ? ti x?ng Anh v?i nh?ng ng??i con c?a nh?c s? Ph?m Duy, v t?t c? ??u nh? tu?i h?n.
Ti c nh?c, l m?y n?m cu?i ??i B? Ph?m Duy ? quan tm v k? v?ng r?t nhi?u v? b? H?i K b?n ti?ng Anh n?u ???c xu?t b?n ? M?. N?m 2012, m?t n?m tr??c khi Ph?m Duy m?t, trong m?t cu?c ph?ng v?n ng cn hnh di?n nh?c b? sch The Memoirs of Ph?m Duy. ??n nay 2022, 10 n?m ? tri qua, b?n ti?ng Anh ?y v?n cn n?m ? ??i h?c Cornell nh? m?t b?n th?o. V ng??i d?ch cu?n sch ?y l Ti?n s? Eric Henry, m m?y Anh Em c?ng ? t?ng g?p, Anh ?y n?m nay c?ng ? 79 tu?i r?i, v?i tu?i ? cao nh? v?y, n?u c v?n ?? g v? s?c kh?e ??t ng?t x?y ra cho Anh ?y, th bao nhiu cng s?c c?a Anh Eric Henry v c?a B? Ph?m Duy s? c nguy c? b? r?i vo qun lng! S? r?t ?ng ti?c!
Ti c?ng nh?c t?i ?i?u m Duy Minh v m?y Anh Em c th? e ng?i l c vi ph?m b?n H?p ??ng v?i Cng ty V?n Ha Ph??ng Nam, nh?ng ?i?u ? khng c v tr??c khi B? Ph?m Duy m?t, b?n h?p ??ng v?i Ph??ng Nam ghi r ch? hi?u l?c trong lnh th? Vi?t Nam!
V nh? v?y, ti?ng ni quy?t ??nh cu?i cng ?? The Memoirs of Ph?m Duy c th? ???c Cornell University Press xu?t b?n l n?i 7 anh em nh?ng ng??i con th?a k? di s?n Ph?m Duy.
Ti ? ?? ngh? Duy Minh, Duy C??ng, Duy ??c v t?t c? m?y Anh em trong gia ?nh nn cng nhau bn b?c ?? c m?t quy?t ??nh ?ng v s? nghi?p lu di c?a nh?c s? Ph?m Duy. V th?i gian sinh h?c th khng ph?i l b?t t?n. Ti c?ng nh?c cho Duy Minh, Duy C??ng, v Duy ??c cng cc anh em trong gia ?nh nh?c s? Ph?m Duy thm m?t v?n ki?n t? ??i h?c Cornell / attachment c?a "Sarah Grossman b?o ??m l Nxb Cornell s? tuy?t ??i khng bn The Memoirs of Ph?m Duy trn ??t Vi?t Nam."
Cho d ngay t? ban ??u, Nh?c s? Ph?m Duy ? ??ng thu?n lm vi?c song hnh v?i TS Eric Henry ?? hnh thnh ???c b? sch ti?ng Anh ?? s? The Memoirs of Ph?m Duy. Nh?ng nay do B? Ph?m Duy ? m?t, Nxb University Press Cornell v?n c?n thm m?t gi?y cho php / Permission c?a nh?ng ng??i con th?a k? di s?n Ph?m Duy, ti c?ng ? g?i km theo eMail th? 3 ny m?t m?u b?n th?o / draft l th? cho php ?y. M?t th? t?c ??n gi?n nh?ng quan tr?ng ?? ??i h?c Cornell c th? kh?i s? in b? sch The Memoirs of Ph?m Duy. B?n th?o g?i ? nh? sau:
To: Eric Henry
Cc: Cornell University Press
I, Ph?m Duy Minh, the son of the Vietnamese song composer and author Ph?m Duy, am the copyright proprietor (representing both myself and my six brothers and sisters), of the musical and literary works of my father, including his four-volume set of Vietnamese-language memoirs, H?i K Ph?m Duy. I, Ph?m Duy Minh, hereby grant you permission to promote your annotated English translation of this autobiographical work, which I have seen and approved.
With this letter I certify as well that I grant you permission to publish this work with Cornell University Press.
Signed,
Ph?m Duy Minh
V r?i ti c nh?c t?i ngy 27.01.2023 s?p t?i ?y s? l Ngy Gi? th? 10 c?a nh?c s? Ph?m Duy. Ngy Gi? s?p t?i ?y s? c thm r?t nhi?u ngh?a n?u trn bn th? B? Ph?m Duy, thay v ch? c hoa tri nhang ?n, s? l m?t b? sch The Memoirs of Ph?m Duy, ?i?u m Anh Vinh bi?t ch?c ch?n l nh?c s? Ph?m Duy ? r?t ao ??c lc sinh th?i!
M?t cu?n sch ???c xu?t b?n b?i m?t ??i h?c danh ti?ng nh? Cornell, s? ???c l?u tr? n?i cc th? vi?n l?n trn th? gi?i, ?? t? ? c th? m? ra cc cu?c nghin c?u, ?y khng ch? l ni?m t? ho c?a B? Ph?m Duy m cn ni?m hnh di?n cho cc th? h? th? 2 th? 3 c?a gia ?nh nh?c s? Ph?m Duy. Hy khng ?? d? n l?n ny b? "??t gnh gi?a ???ng ?? sau ny ch? cn l?i l s? h?i ti?c!
…
B?ng m?i gi, Duy Minh Duy C??ng Duy ??c v Cc Anh Em c?n c n? l?c "t?o thu?n" cho gi?c m? c?a B? Ph?m Duy tr? thnh hi?n th?c, ?? r?i ra, Duy Minh Duy C??ng Duy ??c v Cc Em s? khng ph?i th?t nn cu l "r?t ti?c"…
Last but not least, Think Big nha m?y Anh Em!
Cc emails ny ti ??u c g?i cho Anh Eric ???c ??c, trong m?t email th? ba khng rt ng?n, c thm ?o?n ny:
Th?p nin 1970, khi anh Vinh h?p m?t H?i ngh? Sinh Vin Chu bn Nh?t, anh Vinh th?y cc b?ng hi?u r?m r? qu?ng co cho cu?n phim "Love Story" m ph?ng theo cu?n ti?u thuy?t cng tn c?a Erich Segal: cu catchphrase ?y l: "Love means never having to say you’re sorry / Yu l khng bao gi? ph?i ni cu l anh r?t ti?c". Anh Vinh lc ny th ngh? t?i tnh yu th??ng c?a nh?ng ??a con ??i v?i B? Ph?m Duy. B?ng m?i gi, Duy Minh v Cc Em c?n ph?i "t?o thu?n" cho gi?c m? c?a B? Ph?m Duy tr? thnh hi?n th?c, ?? r?i ra, Duy Minh v Cc Em s? khng ph?i th?t nn m?t cu l "r?t ti?c".
? l nh?ng ?i?u tm huy?t m Anh Vinh mu?n chia s? v?i Duy Minh, Duy C??ng, Duy ??c v cc Anh Em.
Eric Henry vi?t:
Anh Vinh thn qu, Thi?t ra, ti r?t thch draft email [3] m Anh ? g?i cho ti th?y ngy hm qua trong khi ??c, ti th?y l cch vi?t c?a n hng bi?n ??n ?? chuy?n tr?i rung ??t, c ??y ?? s?c l?c khi?n th?n qu? r?i l?, tuy v?y, n?u Anh th?y l draft m?i nh?t s? h?u hi?u h?n, th ti c?ng xin tun theo. I trust your judgement.
V?i 3 b?c tm th? ???c g?i ?i v ? ??n ng??i nh?n, nh?ng r?i v?n l s? im l?ng c?a nh?ng ng??i con Nh?c s? Ph?m Duy.
Khng bi?t ngy mai c?a b? H?i K ?y s? ra sao: Que Sera, Sera V r?i trong s? tin c?y, Eric Henry sau ? c?ng ? g?i ti m?t copy b?n th?o b? sch The Memoirs of Ph?m Duy nh? "C?a tin g?i m?t cht ny lm ghi." [Nguy?n Du]
PH?M DUY ERIC HENRY V HU?
Trong m?t bi vi?t thay l?i chc m?ng th??ng th? Ph?m Duy 90 tu?i (2011) nhan ?? Ph?m Duy v Hu?, ??ng Ti?n vi?t:
Nh?c s? Ph?m Duy khng c quan h? dy m? r? m g v?i ??t Hu? v ng??i Hu?, nh?ng x? th?n kinh ? ?? l?i trong nh?c ph?m anh nhi?u m h??ng v hnh ?nh su ??m, ??c bi?t sau b?n l?n gh Hu?: 1944 khi ?i ht rong; 1946 sau cch m?ng thng 8, t? chi?n khu Nam B? v? B?c; 1948 trong khng chi?n ch?ng Php; v 1953 khi v? thnh.
Khng ph?i ch? c 4 l?n gh Hu?, Ph?m Duy ? c r?t nhi?u l?n ra Hu? sau th?p nin 1960, khi c??ng ?? chi?n tranh Vi?t Nam ?i vo giai ?o?n kh?c li?t nh?t, c?ng l th?i gian Ph?m Duy vi?t 10 bi Tm Ca. Ring Nguy?n ??c Xun c ba bi th? ???c Ph?m Duy ph? nh?c: ?? L?i Cho Em, Nhn Danh, Chuy?n Hai Ng??i Lnh. Bi Tm Ca S? 5 ?? L?i Cho Em, l m?t d?u ?n ??c bi?t c?a giai ?o?n ?y.
TM CA S? 5: ?? L?I CHO EM
(nh?c: Ph?m Duy – th?: Nguy?n ??c Xun)
? l?i cho em ny n??c non mnh
? l?i cho em m?t n??c ??p xinh
M?t mi?n oai linh hi?n hch
Ch? cn d? vang th?n thnh
? l?i cho em hn km c?a anh
? l?i cho em cu?c s?ng m?t nhoi
? l?i cho em h?n n??c t? t?i
??ng ??i quanh co k?t l?i
Lng ng??i khng c?m gi?n d?i
? l?i cho em t?i l?i qua r?i
Cu?c g?p g? gi?a Ph?m Duy Nguy?n ??c Xun, v ti sau ny n?i c?n nh bn b? sng H??ng ?y ???c ghi l?i trong Ch??ng XVII cu?n ti?u thuy?t Vng ?ai Xanh, v?i nhn v?t h? c?u tn Vy, m?t sinh vin Ph?t t? tranh ??u chnh l Nguy?n ??c Xun v m?t nh?c s? n?i danh v? Dn Ca l Ph?m Duy.
?i l?n vo Si Gn, Nguy?n ??c Xun ??u c t?i ta bo Tnh Th??ng, Xun ?ch thn ?em theo m?t bi vi?t hay ?i bi th? ?? ???c ch?n ??ng trn t? bo Tnh Th??ng.
Kho?ng thng 4/1965, khi ?y ti ?ang l T?ng th? k ta so?n bo Sinh Vin Y Khoa Tnh Th??ng, Nguy?n ??c Xun, trong m?t chuy?n vo th?m cc Th?y ? cha Gi Lam, c t?i ta so?n 103 Nguy?n B?nh Khim g?n ?i Pht thanh Si Gn, trao tay m?t bi vi?t nhan ??: Bi u Ca c?a Ph?m Duy, sau ? bi ???c ch?n ??ng trn bo Tnh Th??ng s? 17, pht hnh thng 5/1965. Nguy?n ??c Xun r?t m nh?c Ph?m Duy v nh?t l ph?n ca t?, Xun vi?t: l?i nh?c c?a anh hay h?n c? th?. Nguy?n ??c Xun c?ng c lm th?, Bi Tm Ca s? 5 sng tc n?m 1965 c?a Ph?m Duy ph? t? bi th? ?? L?i Cho Em c?a Nguy?n ??c Xun.
Hnh 9: Bi u Ca c?a Ph?m Duy, c?a Nguy?n ??c Xun ???c ??ng trn bo SVYK Tnh Th??ng s? 17, thng 5/1965. Trong cng n?m, Ph?m Duy sng tc b?n nh?c Tm Ca S? 5 ph? t? bi th? ?? L?i Cho Em c?a Nguy?n ??c Xun. [t? li?u Ng Th? Vinh]
M?t n?m sau ?, thng 5/1966, ti g?p l?i Nguy?n ??c Xun ? Hu? trong chuy?n ra Cha T? ?m, cng Ch? Nhi?m Ph?m ?nh Vy th?c hi?n cu?c ph?ng v?n 96 Pht v?i Th??ng T?a Thch Tr Quang.
Khi ?y, Nguy?n ??c Xun l sinh vin n?m cu?i ban Vi?t Hn ??i h?c S? ph?m Hu? v l ?on tr??ng ?on Sinh vin Quy?t t? Hu?, ???c coi nh? m?t thnh ph?n ch? ch?t c?a Phong tro ? th? ??u tranh c?a c?ng s?n n?m vng n?p bng Ph?t gio, sau ? b? l? di?n v truy lng, Xun tr?n vo s?ng trong cc cha v sau ? thot ly vo m?t khu c?a c?ng s?n t? cu?i 1966.
T?i T?t M?u Thn 1968, th Nguy?n ??c Xun xu?ng ni, l? nguyn hnh l m?t cn b? c?ng s?n v ? c m?t ? Hu? trong su?t chi?u di t?n th?m k?ch T?t M?u Thn, n?i di?n ra v? th?m st h?n ba ngn th??ng dn Hu? v?i cc n?m m? chn t?p th?.
Sau 1975, v?i cng lao cch m?ng ?y, ??ng vin c?ng s?n Nguy?n ??c Xun ???c phong lm cn b? Tuyn gio Thnh ?y Hu?, ???c k?t n?p vo H?i Nh v?n Vi?t Nam, r?i sau ? ???c b?u lm T?ng th? k H?i V?n ngh? Thnh ph? Hu? v kim nhi?m nhi?u ch?c v? khc.
V t? 1966 cho t?i nay 2022, ch?a bao gi? ti g?p l?i ng??i sinh vin quy?t t? n?m x?a nay Xun c thm danh x?ng l nh Hu? h?c, c ng??i cn d? di g?i Nguy?n ??c Xun l s? gia. ? tu?i 85, Nguy?n ??c Xun (sinh n?m 1937), khng cn l hnh ?nh g?y ?m c?a m?t sinh vin hn nho thu? no, v khi g?p phng vin Phan ??ng, bo Cng An Nhn Dn, Nguy?n ??c Xun v?i gi?ng hnh ti?n: "Ti xy nh ???c nh? vi?t sch. Cho con ci ?i h?c n??c ngoi nh? vi?t sch. S?ng kh?e nh? vi?t sch." [Bo Cng An Nhn Dn PV nh nghin c?u v?n ha Nguy?n ??c Xun, 25.03.2019]
Nguy?n ??c Xun nhn danh m?t nh Hu? h?c, ? ni v? C? ? Hu? nh? sau: Khng ?u m ?, ph?ng l?ng t?a nh? m?t n??c sng H??ng nh?ng c?ng khng ? ?u sng l? d? d?i nh? ? Hu?. Khch ???ng xa ??n Hu? ai c?ng th?y ??i s?ng ch?m, khoan thai, h? khng hi?u Hu? l n?i c nh?ng bi?n ??ng khng n?i no trn n??c mnh snh ???c.
V bi?n ??ng khng n?i no trn n??c mnh snh ???c v?n l v? th?m st T?t M?u Thn 1968 ko di su?t 26 ngy hay ?ng h?n 624 gi? m m?i gi? l gi? th? 25 / La Vingt-cinquime Heure c?a m?i ng??i dn Hu? s?ng st v trong m?t bo T?t M?u Thn ?, tn tu?i Nguy?n ??c Xun lun lun ???c nhi?u pha nh?c t?i, nh? m?t tc nhn v l nhn ch?ng s?ng.
NGUY?N ??C XUN ?? V NH?C VNG
Ma H 2017, 4 n?m sau ngy Ph?m Duy m?t, TS Eric Henry ???c m?i ra ni chuy?n ? Nh?c vi?n Hu?, v?i ?? ti ban ??u l: Nh?c ?ng, nh?c Ph?m Duy sau ph?i ??i l L?ch s? nh?c ph? thng Vi?t Nam v cc n??c lng gi?ng, tn Ph?m Duy khng ???c chnh th?c ghi trn Poster trong s? ki?n v?n ha ?y. Eric Henry qua m?t email, ? k? cho ti nghe di?n ti?n tr??c v sau chuy?n ?i Hu? ?y:
Khi ni v?i khn thnh gi?, ti Eric Henry mu?n k? l? cho h? nghe m?t m?nh ??i tho?i ngy no gi?a ti v Ph?m Duy. Ph?m Duy ? h?i ti, ng ngh? g v? nh?c vng? Tr? ?p c?a ti lc ?y l: Ti th?y nh?c vng l m?t lo?i nh?c chn th?t. [khi nghe cu ?y, Ph?m Duy ? khng ni g, nh?ng c v? n?a ??ng n?a b?t ??ng .]
Khi ti th?o lu?n v? vi?c ny v?i Nguy?n ??c Xun, anh Xun ? c?nh co ti l trong m?t n?i cng c?ng nh? Nh?c vi?n Hu?, ti khng ???c ni l nh?c vng l lo?i nh?c chn th?t v n?u ni th?, th m?i ng??i nghe s? hi?u l bn c?nh nh?c chn th?t ph?i c m?t lo?i nh?c khng chn th?t n?a v m?i ng??i s? hi?u ngay l nh?c khng chn th?t l ci g: nh?c ??.
Cho nn ti Eric Henry ?nh ph?i theo l?i d?n Nguy?n ??c Xun v t? ki?m duy?t. Trong khi di?n gi?ng tr??c khn thnh gi?, ti ch? ni: nh?c vng l m?t lo?i nh?c m bi?u t? c?m t??ng chn thnh v? ??i s?ng c?a ng??i bnh th??ng. Ti r?t l khng thch cu ?y qu thi?u b? th?ng th?n, thi?u b? trung th?c! Trong bu?i ni chuy?n, TS Eric Henry ? ni ???c nh?ng nt c? b?n v? tn nh?c t?i Vi?t Nam v m?t s? n??c trong khu v?c ?ng Nam , v c? ??i Hn, Trung Qu?c.
TS Eric Henry ch? y?u nh?n m?nh ??n n?n tn nh?c Vi?t Nam, trong ? ?ng ch nh?t l nh?c s? Ph?m Duy, TS Eric Henry ? nh?n xt: Nh?c c?a nh?c s? Ph?m Duy ?a d?ng nh? cc b?c tranh c?a danh h?a Picasso.
Hnh 10: trn, TS Eric Henry trn sn kh?u c?a H?c vi?n m Nh?c Hu?, trong m?t bu?i thuy?t gi?ng: ngy 07/06/2017 v? chuyn ?? v?i tn ban ??u l: Nh?c ?ng, nh?c Ph?m Duy sau ph?i ??i l L?ch s? nh?c ph? thng Vi?t Nam v cc n??c lng gi?ng; d??i, TS Eric Henry ?ang trnh di?n piano b?n nh?c Thuy?n Vi?n X?. Ring v?i hai ca khc k? chuy?n Chi?c C?p Tc Th?m Tho" v "Tnh S?u, ti ch? trnh di?n t?ng ?o?n ?? gip thnh gi? hi?u cch c?u trc trong hai bi ?. [t? li?u Eric Henry]
Trong bi di?n v?n ti Eric Henry, c?ng k? m?t truy?n ng? ngn, Hai ??a b ?? bi?u t? s? khc bi?t then ch?t gi?a nh?c Ph?m Duy v nh?c Tr?nh Cng S?n. C l? ?y l ph?n duy nh?t trong bi c mi v? bu?n c??i. Cu chuy?n ?y nh? sau:
C l?n, khi ?i th?m Ph?m Duy ? nh c?a ng t?i Midway City bn Cali, ti ?ang ng?i bn c?nh ng trn gh? s-pha, v chng ti b?t ??u ni chuy?n v? s? khc bi?t gi?a nh?c c?a ng v nh?c Tr?nh Cng S?n. Nhn d?p ?y, ti ni v?i ng l ?? ti ny th??ng hay khi?n ti lin t??ng ??n m?t truy?n c??i, m ti xin k? ra cho ng nghe. Lc ?y ti h?i s? l truy?n ny c th? khi?n ng th?y m?ch lng, nh?ng ti khng s? l?m, t?i v ti bi?t Ph?m Duy khng nh?ng thng minh t?t ??, m cn l ng??i c c khi hi, cho nn ch?c s? c s?c th??ng th?c ???c. Truy?n l nh? th? ny:
Hai ??a B: C ngy m?t c?p v? ch?ng ?i th?m m?t bc s? tm l. H? h?t s?c lo u t?i v hai ??a con trai c?a h? ??u c m?t b?nh tm l n?ng n?. M?t ??a b th l?c quan tuy?t ??i, l?c quan qu ??, l?c quan v l. Cn ??a b th? hai c m?t th? b?nh t?t ??i ngh?ch b ?y bi quan tuy?t ??i, bi quan qu ??, bi quan v l.
Sau khi bc s? nghe xong, ng ta ni, ???c r?i, ti c m?t ph??ng php ?i?u tr? hai ??a ?y. Ci qu trnh ?i?u tr? m ti ??nh s? d?ng s? ko di ba ngy. Xin ng b tr? l?i ?y ngy mai v?i hai ??a b. Ngy k? ti?p, khi v? ch?ng tr? l?i v?i hai ??a con, th bc s? ? chu?n b? xong hai c?n phng khc nhau. M?t c?n phng ??y ?? ch?i. ?? ch?i ?y c r?t nhi?u th?, ???c lm m?t cch r?t tinh vi, v c nhi?u mu s?c v?a sng v?a ??p. Cn c?n phng th? hai, th ??y c?t ng?a. Ch? c c?t ng?a thi, khng c g khc bn trong.
V bc s? cho ??a bi quan d?n vo phng ?? ch?i v ? l?i ? ba ngy, trong khi ??a l?c quan ? l?i phng c?t ng?a ba ngy. Sau th?i gian ch? ??nh ? qua, cc ng??i l?n b??c vo phng ?? ch?i, v th?y l ??a bi quan ?ang khc lin min v?i nh?ng gi?t n??c m?t l?n r?i xu?ng m?t.
Bc s? h?i em:
Em sao th?? Em khng thch ?? ch?i ny sao?
V em tr? ?p:
Nh?ng ?? ch?i ny th?t l ??p, th?t tinh vi, th?t ?ng qu. V chnh v th? ti c?m th?y ?au bu?n v cng. V ti bi?t r l nh?ng ?? ch?i ny khng th? t?n t?i v?nh vi?n. M?t ngy s? ??n khi t?t c? ?? ch?i ny s? b? tan v? h?t. Ni xong, em b khc l?n n?a, v?i v? bi th?m h?n tr??c.
R?i cc ng??i l?n b??c vo phng c?t ng?a. H? th?y l b l?c quan c v? h?t s?c vui s??ng. N ?ang reo vui v ?ang nh?y lin min t? m?t gc phng ??n m?t gc phng khc.
Bc s? h?i:
Em sao th?? C?t ng?a xung quanh khng khi?n em th?y chn sao?
V em tr? ?p:
C?t ng?a th?t nhi?u nh? v?y, th ch?c ch?n c m?t con ng?a th?c s? ? ?u ?! V em ?y ti?p t?c nh?y v reo vui.
Xin h?i qu v? c?m th?y nh? th? no ??a b no l Ph?m Duy, v ??a b no l Tr?nh Cng S?n? Khi k? ra truy?n ny cho Ph?m Duy nghe, ti th?y l ci chi ti?t m ng tm ??c nhi?u nh?t l chi ti?t c?t ng?a, nh?ng sau khi nghe, ng khng t? ra ki?n no v? s? so snh m ti ? mu?n ??a ra.
Sau truy?n Hai ??a b, ti TS Eric Henry bn b?c v? hai ca khc k? truy?n c?a Ph?m Duy: Chi?c c?p tc th?m tho v Ngy x?a m?t chuy?n tnh bu?n [H??ng Ca s? 9 v s? 4], v ? ?i su phn tch t? ch? ??, ca t?, c?u trc, giai ?i?u, 2 ca khc ?i?n hnh ?y trong s? 10 bi H??ng Ca c?a Ph?m Duy ???c sng tc m?y n?m cu?i ? h?i ngo?i, tr??c khi Ph?m Duy ch?n v? s?ng ? Vi?t Nam.
Ring cc sinh vin ? nh?c vi?n Hu? hon ton khng c ph?n ?ng no c? l do l h? ?ang ng?i v?i h?ng tr?m b?n ??ng h?c, xen l?n v?i cng an v?n ha v trong m?t hon c?nh cng khai nh? v?y lm sao m c ??y ?? can ??m ?? ??t ra b?t c? cu h?i ho?c nh?n xt no ??y? R?t ti?c l khng th? c cu?c g?p m?t ring t? v?i m?t s? nhm nh? sinh vin n?u ? lm nh? th? ???c, th ch?c l k?t qu? s? khc h?n.
M?T CHT RING T?
???c Eric Henry t?ng sch, nh? m?t ?p l?, qua Amazon ti g?i t?ng Eric b? sch Chn Dung V?n H?c Ngh? Thu?t v V?n Ha. Ch? 3 ngy sau, ti nh?n ???c email h?i m c?a Eric:
Hoan h! Amazon ?ng h?n r?i! Ti v?a nh?n ???c Chn Dung V?n H?c Ngh? Thu?t v V?n Ha, T?p 1 v T?p 2. Trong khi coi T?p 2, ti hi lng v quan tm ??c bi?t khi th?y l Anh ? ch ngh? thu?t t?o hnh trong nh?ng bi vi?t v? h?a s? T? T? v hai ?iu kh?c gia L Ng?c Hu? v Mai Ch?ng. Ti c?ng mu?n th?y nh?ng g m Anh ? vi?t v? John Steinbeck. Ti su?t nhi?u n?m h?t s?c ?am m ngn ng? ??p do Steinbeck t?o ra trong ti?u thuy?t (g?n nh? ??u tay) c?a anh: Tortilla Flat. C hai quy?n sch c?a Anh, ti by gi? c c? h?i ???c gio d?c v? nhi?u kha c?nh c?a v?n ha Vi?t Nam. ?y l m?t ni?m vui l?n!
R?i l m?t email ti?p theo:
Ti ? coi l?i t?p Chn Dung 1, v th?y l ngo?i tr? cc bi vi?t v? Hong Ng?c Bin, ?inh C??ng v Nghiu ??, c bi vi?t v? h?a s? Nguyn Khai n?a. Ti r?t mu?n bi?t thm v? nh?ng ng??i ? c?ng hi?n c? cu?c ??i c?a mnh cho ngh? thu?t ny.
Gi?ng nh? Anh, ti su?t nhi?u n?m ? ???c ci may m?n tr? nn kh thn m?t v?i nhi?u ng??i b?t th??ng t?m [v?n ch? c?a Eric]. Ti?c thay, h? ?ang d?n d?n tr? thnh ng??i c?a tr?m n?m c? r?i. Ti nn b?t ch??c Anh v th? vi?t m?t t?p chn dung ?? vinh danh h?.
V ch?ng th? ng?, c?ng t? ?y gi?a hai chng ti n?y n? ra m?i t??ng quan m?i, v?i m?t d? n m?i: TS Eric Henry d? ??nh s? d?ch sang ti?ng Anh h?n m?t ngn trang ton b? hai t?p Chn Dung V?n H?c Ngh? Thu?t v V?n Ha c?a ti. Ti c?ng hi?u r?t r r?ng, Eric c?ng ?ang cn b?n r?n v?i bao nhiu cng trnh d? dang khc c?a anh.
V?n s? kh?i ??u nan, chng ti v?n ni v?i nhau nh? th?. Ti cn ni thm cu: ???ng ?i kh, khng kh v ng?n sng cch ni, m kh v lng ng??i ng?i ni e sng. Ngay hm sau, ti l?i nh?n ???c m?t email khc c?a Eric:
Anh Vinh thn qu, D??i ?y l hnh ch?p c?a c? Nguy?n B H?c (1857 – 1921), tc gi? danh ngn ???ng ?i kh, khng kh v ng?n sng cch ni, m kh v lng ng??i ng?i ni e sng. Cu ? ti ? ngm ?i ngm l?i su?t n?m m??i m?y n?m v?a qua, l m?t ph?n c?n b?n c?a cu?c s?ng Eric Henry.
Danh ngn ny hnh nh? l bi?n th? c?a m?t cu trong th? B?ch C? D? ??? (772 – 846): ?????????????????. (Hnh l? nan b?t t?i th?y b?t t?i s?n, ch? t?i nhn tnh ph?n phc gian), ngh?a h?i khc, nh?ng c?ng su s?c tuy v?y, khng c tinh th?n ho hng c?a cu Nguy?n B H?c.
Khng lu sau ?, ti nh?n ???c m?t ch??ng sch d?ch ??u tin Chn Dung M?c ?? c?a b? sch ti?ng Anh d? tnh c nhan ?? l: Creative World of the South Vietnam 1954 – 1975. V r?i lin ti?p sau ?, c? m?i hai tu?n hay m??i ngy, ti l?i nh?n ???c b?n d?ch m?t Chn Dung m?i. V hm nay l D??ng Nghi?m M?u: Forty Years of D??ng Nghi?m M?u And the Autobiography of Nguy?n Du c?ng l Chn Dung th? su v?a ???c Eric d?ch xong, cng v?i m?t l th? c?a d?ch gi? Eric Henry, m ti mu?n chia s? v?i b?n ??c, thay cho m?t k?t t? c?a bi vi?t ny.
Anh Vinh thn qu, Anh th?t l nh bo c?a cc nh bo [Eric dng c?m t? trong bi vi?t v? Chn Dung Nh? Phong]. ??i v?i Anh, th? gi?i ny khng c cch gi? ???c b?t c? vi?c b m?t no s? l ch?ng bao lu n?a s? hi?u bi?t c?a Anh v? qu kh? Eric Henry s? v??t qua chnh Eric Henry!
Ti by gi? ?ang ngh? v? m?t b?c th? m t? cc tc ph?m c?a Anh cho m?t nh xu?t b?n. Chn Dung t?p 1 ti t?m g?i l: "The Creative World of South Vietnam, vol. 1: Eighteen Literary, Artistic, and Cultural Portraits. Ti ? lm m?t danh sch cho cc nh xu?t b?n d? th?y n?i dung l nh? th? no (v s? lm m?t danh sch t??ng t? cho t?p 2): Ti b?t ??u suy ngh? v? vi?c lin l?c v?i cc nh xu?t b?n. Eric
?? hon t?t b?n d?ch h?n m?t ngn trang sch, r?i tm ???c m?t nh xu?t b?n M? trong dng chnh nh? University Press, cn l c? m?t ch?ng ???ng di gian trun, nh? qua m?t cu th? T?n ?:
Hai vai gnh n?ng con ???ng th?i xa, v r?i chng ti cng chc cho nhau, gi? sao cho chn c?ng ? m?m.
V c? hai chng ti c?ng khng bao gi? qun, l lm sao b?ng m?i gi s?m xu?t b?n cho ???c b? sch The Memoirs of Ph?m Duy, m?t trong nh?ng ??c m? c?a nh?c s? Ph?m Duy nay v?n cn ?ang dang d?.
NG TH? VINH
Little Saigon, 08/08/2022
THAM KH?O
1/ Ph?m Duy and Modern Vietnamese History. Eric Henry. Southeastern Review of Asian Studies 27 (2005), pp. 89 105.
2/ The Memoirs of Ph?m Duy. Translated from the Vietnamese by Eric Henry. To be published by Cornell University Press.
3/ The curious memoirs of the Vietnamese composer Ph?m Duy. John C. Schafer. Journal of Southeast Asia Studies. Feb 2012. The National University of Singapore, 2012.
4/ Tm hi?u Nh?c Ph?m Duy / Ph?m Duys Study. Nhi?u tc gi?. L?u hnh n?i b?. [ngu?n: Ph?m Duy, thng Ging 2007]
5/ Ph?ng v?n GS Ngn ng? h?c Ti?n s? Eric Henry. Qu?nh L?. Ng??i Vi?n X?, 17/07/2005.