Nguyễn Man Nhiên
Trong các năm 2001-2002, Anselm Kiefer (sinh năm 1945, nghệ sĩ đương đại người Đức) thực hiện một loạt tác phẩm điêu khắc/sắp đặt mà ông đặt tên là The Secret Life of Plants (Cuộc sống bí mật của thực vật). Sử dụng chất liệu đặc trưng của mình là chì, Kiefer hiện thực hóa khái niệm cổ xưa về vũ trụ thành một cuốn sách khổng lồ. Ở đây, cuốn sách vừa trở thành hạt giống vừa trở thành vũ trụ.
The Secret Life of Plants lấy tên theo cuốn sách năm 1973 của Peter Tompkins và Christopher Bird viết về cuộc sống bí mật của thực vật. Trong tác phẩm của Anselm Kiefer, mỗi trang là một tờ bản đồ các ngôi sao, nhưng không theo tên Hy Lạp truyền thống, mà là tên các ngôi sao của NASA – cấu trúc khoa học của vũ trụ. Nó gợi lên huyền thoại về cuốn sách vĩ đại của thiên nhiên. Các chòm sao trên nền xám chì trông giống như chữ viết. Nhưng chúng được viết bằng những công thức khoa học tạo nên một loại vũ trụ thờ ơ, một vũ trụ rất dễ bị lạc lối vì các điểm mốc là những con số. Thông điệp bí mật khiến người xem như đi lạc và bị mê hoặc. Tác phẩm đề cập đến mối quan hệ giữa hai cõi: con người và thực vật (đặc biệt là hạt giống, nguồn sống). Nó gợi đến những huyền thoại cổ xưa về tính chu kỳ của cuộc sống, nơi con người và thực vật có mối quan hệ với nhau, vòng đời trong đó con người tìm thấy sự tiếp nối của mình trong cuộc sống của thực vật. Bí ẩn của thực vật và mối liên kết của chúng với vũ trụ là vô tận.
Bầu trời rải rác những ngôi sao là chủ đề lặp đi lặp lại trong tác phẩm của Kiefer vì nó mang ý nghĩa biểu tượng tôn giáo về sự vượt thời gian, sự thiêng liêng, vương quốc của Chúa, một thứ gì đó hoàn toàn khác với cõi người (trần gian). Cuốn sách hoành tráng truyền tải cảm giác kinh ngạc mà người ta trải qua khi ngắm nhìn bầu trời.
Bầu trời được trình bày như một cuốn sách mở ra để đọc, con người trên trái đất có hiểu được nó hay không vẫn còn là một câu hỏi. Sách rất quan trọng đối với Kiefer. Ngôn ngữ và quá trình đọc rất cần thiết đối với người nghệ sĩ: chỉ những gì tồn tại trong ngôn ngữ mới tồn tại thực sự, nếu không bạn sẽ cảm thấy chán nản, lạc lõng và mất phương hướng.
