H? Anh Thi
? kha c?nh ti?u thuy?t, ??t r?ng ph??ng Nam khi?n cho ng??i ??c d ? ?u c?ng nh? ???c s?ng v?i c?nh v?i ng??i Nam b?. V?i phim ?nh, c th? ti?u thuy?t ny v?n lun l thch th?c kh v??t qua v?i nhi?u th? h? ??o di?n.
??u nh?ng n?m 1980, m?i khi ??n H?i Nh v?n Vi?t Nam ? 65 Nguy?n Du, H N?i, th?ng ho?c ti g?p m?t ng gi dng ??m, nt m?t qu?c th??c v c?p m?t hnh nh? lc no c?ng h?i v?n ??. Kh m bi?t ???c ??y l c?p m?t c?a m?t ng gi th??ng say s?a hay l nhi?u n??c m?t. Dung m?o anh ch? v c?p m?t bu?n qu ??i c?a ng khi?n ti l?n no c?ng ph?i t? b? ??nh ???ng ??t ??n b?t chuy?n.
Ti bi?t ??y l nh v?n ?on Gi?i. ng ? trn c?n phng nh? ngay ??ng sau tr? s? c?a h?i. Kho?ng cch qu g?n nh? v?y c?ng khng sao khch l? ???c ti b??c ln m?y b?c c?u thang ?? h?i chuy?n ng. V t??ng m?o c?a ng ?? Mi sau ny, nh?ng b?n b thn thi?t c?a ng ??u ni r?ng ng l m?t ng??i hi?n h?u. V s? qu n?i ti?ng c?a ng v?i ti?u thuy?t ??t r?ng ph??ng Nam? C l? ?ng l ci uy l?c c?a tc ph?m lm m m?n bao th? h? ng??i ??c ? khi?n ti ng?i ngng ??i di?n v?i ng.
Th? h? trn d??i b?y m??i tu?i ? pha B?c by gi? khng m?y ai ch?a ??c t nh?t m?t l?n ??t r?ng ph??ng Nam. Cu?n sch ? cho cc c b c?u b, cc chng trai c gi th? h? ch?ng M?, m?t ?n t??ng ??p v? vng ??t ph??ng Nam m h? ?ang kh?c kho?i th??ng nh?, ?ang ?? m? hi v ?? mu ?? cho ??t n??c n?i li?n m?t d?i, ?? ???c ??n t?n n?i, ???c th?y c?nh th?y ng??i Nam b? ru?t r. Con ng??i trong tc ph?m c?a ?on Gi?i h?u h?t ??u ho hi?p phng khong, ??y tr?c ?n, tr??c c? on c? n ??u x? s? ?ng hong nh?t m?c. Nh?ng nhn v?t nh? ng ta nui, b m nui, ch V Tng, anh Ba th?y th?, nh?ng ng??i trong ph??ng s?n… ??u ??m ch?t v?n ha Nam b? cao khi?t m bnh d?. M ??t r?ng ph??ng Nam ?u ch? lm say lng nhi?u th? h? ng??i ??c Vi?t Nam khi ?y. Cu?n ti?u thuy?t ? ???c d?ch ? nhi?u n??c, k? c? nh?ng n??c c l??ng ng??i ??c r?t l?n nh? Trung Qu?c, Lin X, Php, ??c, Ty Ban Nha…
N?m 1989, ?ang lm vi?c ? xa, qua m?t t? bo ??n ch?m, ti ???c bi?t tin nh v?n ?on Gi?i ? qua ??i. Th? l nh? m?t r?i ci c? h?i mu?n mng ???c g?p ng m?t l?n.
? ??n Nam b? nhi?u l?n, ti ? t?n ng?n gi?a ch? n?i Ph?ng Hi?p ? C?n Th?, gi?a v??n chim B?c Liu, hy v?ng th?y l?i nh?ng con ng??i h?n h?u ngh?a hi?p trong tc ph?m c?a ?on Gi?i. C ng??i b?o ti ph?i xu?ng t?n C Mau m?i th?y ???c ?ng ch?t ng??i nh? th?. Mi t?i g?n ?y, l?n ??u tin ti m?i ??n t?n cng ??t n??c, m?i C Mau. Ng?i trn m?t chi?c v? li ?i vng quanh ??ng n??c trong r?ng U Minh H?, vo sn chim by gi? l?t gi?a lng thnh ph?, ?i qua nh?ng r?ng ???c um tm trn m?t n??c ? ?u c?ng th?y bng dng chi?c xu?ng ??a ch b An ?i trong ??t r?ng ph??ng Nam n?m no. Khi lm b? phim truy?n hnh ??t ph??ng Nam, ng??i ta ? c?t b? m?t ph?n quan tr?ng l R?ng ph??ng Nam, ch? cn ??t. M ??t ? b? phng tc thm th?t nh?ng chuy?n ??n gi?n d? di, xa r?i ch?t ?on Gi?i. Ng??i ta c th? lm m?t b? phim ring v? bc Ba Phi, lm cho th?t hay vo, ch? ??ng gn ghp bc Ba Phi vo ? khi m ??t r?ng ph??ng Nam c?a ?on Gi?i khng h? c nhn v?t bc Ba Phi. Vi?c t?o d?ng nhn v?t c?ng t? ra khng hi?u tc ph?m: ch?ng h?n nhn v?t ch V Tng ho hi?p ngh?a kh v c cht ho hoa Nam b?, vo phim ch? l m?t anh th? dn ph n?n hoang d?i T? thn ti?u thuy?t ??t r?ng ph??ng Nam ? ??y tnh ?i?n ?nh v ? l tc ph?m tr?n v?n khng th? thm n?m. Phng tc ??n ?u c?ng ph?i ?ng tinh th?n tc ph?m ch? khng ph?i ?? cho n xa r?i v?n b?n g?c nh? v?y.
K? t? l?n xu?t b?n ??u tin n?m 1957, ??t r?ng ph??ng Nam lin t?c ???c nhi?u nh xu?t b?n in l?i, tnh ??n n?m 2023 l h?n 40 l?n. Ti ? ??c l?i ??t r?ng ph??ng Nam, c?ng ph?i h?n ch?c l?n ??c ?i ??c l?i trong su?t n?m m??i n?m. Cn nguyn c?m xc ??p ?m p v ?n h?u nh? nh?ng l?n ??c tr??c. V ti l?i ti?c, nh? mi mi s? cn nu?i ti?c v ? ?? nh? m?t c? h?i tr chuy?n v?i ?on Gi?i ? ngi nh 65 Nguy?n Du ngy ?y.
——
* ??t r?ng ph??ng Nam, ti?u thuy?t c?a ?on Gi?i, NXB Kim ??ng ti b?n nhi?u l?n.
