Trần Nhật Phong
Khánh Ly và Trịnh Công Sơn
Trong mấy ngày qua, dư luận trong và ngoài nước xôn xao về việc nữ danh ca Khánh Ly chính thức trình diễn tại Việt Nam. Có lẽ đây sẽ trở thành sự kiện ồn ào nhất trong sinh hoạt giải trí của năm 2014, so với sự kiện “Bụi Đời Chợ Lớn” năm ngoái, khi cuốn phim này chính thức bị cấm trình chiếu.
Trong nước dư luận xôn xao quan tâm đến giá vé xem đêm trình diễn của Khánh Ly, cũng như giá “Cát Xê” được xem là “khủng” nhất so với những nghệ sĩ ở hải ngoại về nước trình diễn từ trước đến nay.
Ngoài nước thì lại quan tâm góc cạnh chính trị của sự kiện Khánh Ly về nước trình diễn, nhiều bài viết đả kích, mạ lỵ, thậm chí là khích bác Khánh Ly hát những nhạc phẩm không thích hợp với chế độ hiện nay, xuất hiện nhang nhãn trên các blogs, web hay Face Book. Đa phần đều cho rằng sự trở về trình diễn của vị nữ danh ca này sẽ mang tính tuyên truyền cho chế độ, hoặc gây khó khăn cho các phong trào tranh đấu dân chủ, nhân quyền, vì tầm ảnh hưởng của Khanh Ly với công chúng.
TRONG NƯỚC
Từ báo mạng đến báo giấy các bài viết tập trung vào giá “cát xê” và giá vé xem đêm trình diễn của Khánh Ly.
Phía thì cho rằng không nên có những giá cao ngất ngưỡng như vậy so với bình quân GDP đầu người của Việt Nam. Phía này còn cho rằng số tiền mua vé hay trả cho Khánh Ly để giúp cho những người cần giúp tốt hơn vì Việt Nam vẫn còn quá nhiều những khu vực nghèo đói mà lợi tức mổi tháng thậm chí không bằng một tấm vé đi xem Khánh Ly hát.
Tuy nhiên phía bênh vực cho Khánh Lỳ lại lý luận rằng tại sao có những công ty, tổ chức, cá nhân có thể bỏ cả trăm ngàn Mỷ kim để mời những ngôi sao Hàn Quốc, mời anh chàng tật nguyền Nick Vujicic, hay gần nhất là “Trai Đẹp Ả Rập” đến Việt Nam, trong khi một nữ danh ca lừng lẫy của Việt Nam thì lại bị soi mói về giá lương, giá vé.
Phía này còn cho rằng, bỏ một số tiền lớn mời Khánh Ly về hát là đáng giá, vì sự kiện này đạt được những mục tiêu.
Thứ nhất là khẳng định chính sách hòa hợp hòa giải của nhà nước Việt Nam, vì danh ca Khánh Ly được xem là biểu tượng đối kháng với những buồi trình diển và phát ngôn về chính trị của bà trong quá khứ.
Thứ hai dù Trịnh Công Sơn đã mất hơn 10 năm, nhưng người được xem là gắn liền tên tuổi với nhạc sĩ tài ba này vẫn là Khánh Ly, và chỉ có Khánh Ly mới chuyên chở hết hồn nhạc của Trịnh Công Sơn sáng tác, không phải loại biểu diễn kỷ thuật như Hồng Nhung hay những ca sĩ trẻ sau này ở trong nước.
Thứ ba là niềm tự hào dân tộc khi bỏ một số tiền lớn mời một nghệ sĩ gốc Việt Nam về Việt Nam trình diễn vẫn hơn là những ngôi sao Hàn Quốc, Trung Quốc hay Đài Loan.
Tóm lại với trong nước, hầu hết họ ít để ý vấn đề chính trị và chỉ bàn tán nhiều hơn về tài chánh và sự xuất hiện của Khánh Ly.
NGOÀI NƯỚC
Cộng đồng người Việt ở ngoài nước Việt Nam thì lại có phản ứng hoàn toàn khác với trong nước, hầu như nghiên về các ý nghĩa chính trị nhiều hơn.
Nhiều người cho rằng sự trở về dù chỉ là trình diễn của nữ danh ca Khánh Ly sẽ gây hại cho các phong trào tranh đấu dân chủ, nhân quyền cả trong lẫn ngoài nước, vì tầm ảnh hưởng của bà với công chúng rất lớn. Họ trách cứ Khánh Ly vì tiền và danh vọng nên quay lưng lại với những lý tưởng mà họ rằng đúng.
Nhiều người khác thì cho rằng hành động trên của bà đã gây tổn thương cho họ, khi họ đặt niềm tin nơi những lời tuyên bố về chính trị của bà trong quá khứ về chế độ cai trị của người Cộng Sản.
Cũng có những người tư tưởng thoáng hơn, họ tách rời vấn đề chính trị và giải trí, cho rằng việc trở về trình diễn của Khánh Ly là điều tất yếu chỉ là sớm hay muộn mà thôi, vì như bà đã từng tuyên bố “trở về từ nơi bắt đầu”. Những người này cho rằng cứ để cho người nghệ sĩ sống với khán giả của chính họ dù bất cứ nơi nào, ở đâu và dưới chế độ nào.
Tóm lại với người ở ngoài nước Việt Nam thì sự trở về của Khánh Ly đang gây ra cơn sóng mà họ cho rằng có thể phá một mảng lớn của “bờ đê lập trường chống cộng”, tương tự như nhạc sĩ Phạm Duy của 10 năm trước hay ông Nguyễn Cao Kỳ 8 năm trước.
TẤN CÔNG DỒN DẬP
Suốt một tháng qua phía nhà nước Việt Nam có vẻ đang đưa ra nhiều đợt được xem là muốn chinh phục người Việt ở nước ngoài, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, nhất là sau sự kiện UPR hôm tháng 2 vừa qua.
Trước tiên là sự viếng thăm Canada và Hoa Kỳ của thứ trưởng ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn kiêm chủ nhiệm Ủy Ban Về Nười Việt Ở Nước Ngoài, tiếp cận nhiều thành phần khác nhau trong cộng đồng, kể cả những người chống đối nhà nước Việt Nam.
Cử phái đoàn quốc hội đến Hoa Kỳ làm việc, theo đó lại có những phát biểu được xem là “thoáng” của đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc ngay tại quận Cam, nơi có nhiều người Việt sinh sống nhất bên ngoài nước Việt Nam.
Sự kiện kết nghĩa giửa thành phố Irvine và Nha Trang tuy thất bại vì sự phản đối của cộng đồng Việt Nam, dù chưa biết bên nào đề nghị, nhưng vẫn cho thấy nổ lực tiếp cận ngoại giao của nhà nước Việt Nam.
Thả tự do cho những nhà bất đồng chính kiến như Cù Huy Hà Vũ, Nguyễn Tiến Trung v.v…
Tổ chức chuyến thăm quần đảo Trường Sa và sẳn sàng tưởng niệm cho 74 Hải Quân VNCH hy sinh trong cuộc hải chiến Hoàng Sa năm 1974 và cầu siêu cho những người Việt bị thiệt mạng trên đường vượt biển.
Nay lại cấp giấy phép cho Khánh Ly về nước trình diễn, cho thấy có vẻ chính sách tiếp cận cộng đồng Việt Nam ở bên ngoài và chinh phục dư luận quốc tế càng lúc càng được họ quan tâm hơn.
Và cũng có thể tất cả chuổi sự kiện này, nhằm dọn đường cho thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chuẩn bị tham dự đại hội đồng LHQ vào tháng 9 sắp tới đây.
KẾT LUẬN
Sự kiện danh ca Khánh Ly về nước trình diễn đương nhiên sẽ còn gây thêm sóng gió cho đến khi bà xuất hiện tại Việt Nam, có lẽ nhiều người chờ đợi là việc phát biểu của bà nhiều hơn là tiếng hát của bà.
Sau cuộc trình diễn này có thể cái mà Khánh Ly nhận sẽ là những hào quang ca ngợi từ báo chí trong nước, từ những người mến mộ giọng hát của bà ở miền nam, hay khát vọng được gặp gỡ người danh ca lừng lẫy này của những người ở miền bắc.
Tuy nhiên cái giá bà phải trả cũng không hề nhẹ, đó là sự chỉ trích, phê phán của dư luận bên ngoài Việt Nam, và cao hơn nữa có thể dẫn đến tình trạng bị tẩy chay các show diễn trong một thời gian.
Dù nhận hào quang hay trả giá, thì Khánh Ly cũng đã chọn hướng đi của riêng bà, tiếng hát của bà đã là một dấu ấn sâu đậm trãi qua nhiều thế hệ của nửa thế kỷ qua, và người nghệ sĩ vẫn thỏa mãn khi họ nằm xuống hay trở về trong vòng tay của khán giả mến mộ, bất chấp những đan xen về chính trị hay thể chế nào.
Trần Nhật Phong
Theo FB Trần Nhật Phong
