Hoàng Hưng
Trước mắt tôi, chàng trai 80, những trang bản thảo tập thơ mới của chàng trai U90 Hà Nhật!
Vẫn là chàng trai trong nỗi nhớ nhung da diết một mối tình chung thuỷ lâu bền, và da diết nhớ cả một quá khứ buồn vui gắn bó với mảnh đất quê hương.
Anh dành tặng cả tập thơ cho Thanh Phương, người vợ yêu đã ra đi, sự ra đi mà anh không chịu thừa nhận:
“Không bao giờ mình xa nhau phải không em
Không bao giờ em nói lời chia biệt
Phải không em
Không bao giờ
Không bao giờ…
Chỉ là một cuộc dạo chơi…
Không bao giờ em nói lời chia biệt
Chỉ là một cuộc dạo chơi
Em sẽ lại về nhà
Chỉ là một cuộc dạo chơi
Anh sẽ cứ sống mãi như không hề có sự ra đi của nàng:
Anh sẽ mua hoa cho em
Anh sẽ mua hoa cho em
Đến tận cuối cuộc đời anh”
Và rất nhiều thơ cho một quê hương không thể nào tìm lại:
“Tuổi bóng chiều tôi về quê mẹ
Đi đâu rồi những đồi cát vàng
Đi đâu rồi
Đóa xương rồng tuyệt đẹp của tôi
Hoa xương rồng trên cát của tôi”
(Hoa xương rồng)
“Ở đâu rồi
Một miền xưa của tôi
Một hạt muối giữa chừng cơn sốt
Một bóng cây từng chia sẻ nỗi buồn
Ở đâu rồi
Ở đâu rồi”
(Chốn cũ là đây sao)
“Tìm làm sao hoa bí vàng một thuở
Tìm làm sao một thuở hoa bí vàng
Tìm làm sao nước đã chảy qua cầu
Tìm làm sao được nữa
Tìm làm sao được nữa”
(Hoa bí vàng)
Với cả hai – em và quê hương – nỗi nhớ nhung da diết làm nên chủ âm của cả tập thơ, day dưa trong những câu hỏi lời than điệp điệp luyến láy như những tiếng mã vĩ cứa vào dây đàn, làm nên những khúc ca buồn khi chiều xuống.
Nhưng có những lúc, tiếng vĩ cầm bỗng nhói lên nỗi đau bất ngờ:
“Có một lần em theo anh ra biển
Biển rât xanh và biển rất xa
Em hồn nhiên và em rất vui
Anh nắm tay em cho em đùa với sóng
Thế mà bỗng nhiên em hỏi
Có lúc nào anh chợt buông tay em?”
(Chuyện ở biển)
“Máu từ ngón tay anh chảy xuống không ngừng
Máu từ ngón tay anh rất đỏ
Không phải máu từ ngón tay đâu
Máu của ngón tay không nhiều thế
Máu của ngón tay không đỏ thế
Máu này từ tim
Máu này là máu của tim
Máu của tim nên máu cứ chảy hoài
Vết sẹo nơi trái tim
Cứ trở trời
Lại buốt”
(Kỷ niệm Quán Hàu)
“Mỗi khi buồn anh lại ra bờ Nhật Lệ
Đi tìm một câu thơ của anh từng chết đuối
Môt câu thơ của tuổi thơ
Một câu thơ chưa bao giờ tìm lại được”
(Tìm lại câu thơ)
Những xúc cảm mạnh mẽ hiếm có ở một con tim U90!
Và tất nhiên không thể thiếu những tầng sâu của một đời trải nghiệm.
Trải nghiệm nổi bật là những nghịch lý cay đắng của cuộc đời mà đến bên kia dốc ngoái nhìn, ai cũng dễ dàng thấy mình trong đó:
“Núi U Bò
Tự nhận ra mình vạm vỡ và thô kệch
Lại tương tư
Sông Nhật Lệ dịu dàng”
(Tình núi U Bò)
“Lội trong bùn
Những bàn chân quý phi”
(Về quê sau ngày lũ)
“Phải ba trăm triệu năm
Những giọt nước hóa thành vú đá
Mà phải ba trăm tỉ năm
Những giọt nước mới hóa thành trái tim
Ba trăm tỉ năm
Những giọt nước mới hóa thành anh và em
Những vú đá nhận ra mình là đá
Sáng nay anh theo em vào động Thiên Đường
Với nỗi niềm của kẻ hành hương
Thật bé nhỏ giữa muôn trùng thạch nhũ
Thiên Đường đấy
Dẫu biết là đồ giả”
(Động Thiên Đường)
“Thôi đừng trách Gió Lào sao dữ dội
Gió Lào khát khao tìm đến biển thôi mà”
(Gió Lào)
“Nhưng bông hoa đã nở từ đêm trước
Trắng và ngát đầy vườn
Bây giờ hoa đã khép
Chỉ còn chút tàn hương
Tôi đã muộn
Thôi
Hãy chờ
rồi đêm sau một đóa hoa sẽ nở
Rồi hoa sẽ nở đêm sau
Nhưng lòng tôi đã khép”
(Chờ hoa)
“Sao sông Nhật Lệ cứ chảy xuôi
Mà anh tìm hoài một câu thơ chảy ngược”
(Đi tìm câu thơ)
“Có bao giờ
Cái bóng mây thoáng chốc ấy
Dài ngang
một nửa
Đời người”
(Mưa bóng mây)
Để rồi trầm ngâm về lẽ đời, về sự bất lực của thơ, của bản thân. Chia tay những hão huyền của tuổi trẻ!
“Em hãy ngậm hạt muối lên đầu lưỡi
Và để yên thật lâu
Ngẫm nghĩ thật sâu”
(Vị muối Quảng Bình)
“Nhà hiền triết
Suốt ngày trầm ngâm
Không biết chờ ai
Chỉ tự chờ mình
Những ấn dụ không ai hiểu
Nhà thơ
Ngẫm nghĩ
Những câu thơ không viết ra
Những câu thơ về đời
Người đời không ai muốn đọc”
(Chim bói cá)
“Những giấc mơ
Ngày càng bé lại
Những giấc mơ
Ngày càng đời thường”
(Những cánh chim trong giấc mơ)
Tuổi trẻ hão huyền nhưng đẹp lắm anh Hà Nhật ơi! Gặp lại anh sau bao nhiêu năm, trông thấy nhau là không thể không cất ngay tiếng hát “Nhổ neo ra khơi…” bài ca tâm tình người thuỷ thủ từng là bài ca của một thế hệ lãng mạn hào hoa, trong sáng ngây thơ của anh, của tôi 60 năm trước.
“Đêm nay khi trăng mọc
Thuyền anh sẽ nhổ neo
Em đừng hỏi tại sao anh đi
Cũng đừng hỏi chân trời xa có gì vẫy gọi
Anh biết
Nếu ở cuối trời có đảo trân châu
Hay ở biển xa có nụ hoa thần tìm ra hạnh phúc
Hay có người gái đẹp
Môi hồng như san hô
Cũng không thể khiến anh xa được em yêu
Nhưng em hỡi!
Nếu có người trai chưa từng qua bão tố
Chưa từng qua thử thách gian lao
Lẽ nào có thể xứng với tình em?”
Tận đáy con tim, anh vẫn là chàng trai năm ấy!
Tháng 7/2022
