Tô Hoàng
Cái ưu rõ rệt của bộ phim, cũng là điều bộ phim Quán Kỳ Nam giành được thiện cảm của người xem nằm ở chỗ: Dù ngày 30 tháng Tư năm 1975 đã lùi xa nửa thế kỷ, đây vẫn là LẦN ĐẦU TIÊN Điện ảnh xứ mình nói được NHỮNG VẺ ĐẸP THẦM KÍN ẨN SÂU TRONG CHỊU ĐỰNG, TRONG KHỔ ĐAU của những người Sài Gòn ở lại cùng chế độ mới.
Nhưng lại chính ở đây thấy rõ các tác giả của bộ phim Quán Kỳ Nam ĐÃ NÉ TRÁNH KIỂM DUYỆT hoặc ĐÃ BỊ KIỂM DUYỆT CẰT BỎ (vài ví dụ: trong phim rất hiếm khi thấy bà chủ quán cơm Kỳ Nam đau đớn, dằn vặt gì với những kỷ niệm về người chồng tâm lý chiến đã chết trong trại cải tạo và đứa con trai đã chết trên biển khi vượt biên. Hình ảnh ông chủ hiến nhà cho cách mạng không rõ ngay từ đầu phim và cái chết của ông càng mờ nhạt dù nhân vật này 1/2 phim trở về trước đã hiển lộ hình hài, tính cách nổi trội nhất trong các nhân vật. Sao các tác giả không dám làm đám ma cho ông chủ nhân hậu, phúc đức này? Vì ông thuộc thành phần tư sản sao? …)
Lại vẫn có cảm giác đạo diễn Leon Quang Lê CHƯA THÔNG THẠO CÁCH KỂ CHUYỆN TỪ MÀN ẢNH (căn hộ của bà chủ quán Kỳ Nam không có gì tách bạch khỏi các căn hộ khác. Hoặc trong khi cả khu chung cư rầm rộ phát động phong trào diệt chuột, riêng bà chủ quán vẫn bướng bỉnh nuôi chuột – chi tiết này lướt qua nhanh, người xem chưa kịp cảm nhận, v.v.)
Cũng xin ai đó đừng tung ra quan niệm: phim hay là phải xem 2, 3 lần. Phim hay nên gây ra tranh luận, bàn cãi. Vâng, phim hay của Hollywood hay của Pháp, Ý, Nhật… người xem xong thường chết lịm đi trong cảm xúc. Nếu có tranh cãi, bàn luận là vì những ý tưởng, những chủ đề quá sâu sắc, quá khái quát, quá ẩn chứa trong phim. Tuyệt nhiên khg phải vì những gì không rõ, không đủ độ chín, độ nhấn nhá hay phát triển không logic trong cốt kịch phim, trong tính cách nhân vật…
Vấn đề chắc cũng khg phải ở thời lượng các liên hoan phim quy định nên phim không thể kéo dài hơn. Ngắn hay dài là trò phù thủy trong tay các đạo diễn.
Xin nhấn lại một lần nữa: Đề tài rất nên nói, nên viết, nên làm phim.
Vì người Sài Gòn gắn kết với quê hương, yêu giống nòi trong suốt 50 năm qua, chính với SỰ HY SINH, SỨC CHỊU ĐỰNG tạo nên CHẤT KỲ NAM rất đáng trân trọng, tôn vinh mà bộ phim đã động chạm tới.
Nhưng sẽ có hai cách ứng xử: Hoặc CHƯA PHẢI THỜI ĐIỂM ĐỀ CẬP TỚI. Hoặc phải RẤT BIẾT CÁCH NÓI KHÁI QUÁT HƠN, PHA TRỘN HƯ THỰC, XA GẦN HƠN…
Hãy đọc tiểu thuyết THUYỀN của nhà văn hải ngoại NGUYỄN ĐỨC TÙNG để thấy tác giả đã vững tay chèo lái con thuyền khi lọt vào vùng vẫn còn là tâm bão như thế nào!