khăn thủy tinh
nếu có miếng nhôm còn nửa chữ USA
ngâm dưới ao bèo hoa dâu
thì hãy gọi đó là
pháo đài bay B52.
nếu có miếng vải đen vấn
phía trên đôi mắt lá răm nữ sĩ họ Hồ
thì hãy gọi đó là
cái khăn mỏ quạ.
nếu cái khăn mỏ quạ buồn tủi đó vắt
hờ hửng trên bậu cửa sổ bên kia bờ đại dương
thì hãy gọi đó
là việt nam
việt nam thủy tinh đêm.
adiđàphật!
cái khăn thủy tinh của U.
con quỳ về hướng một trại dưỡng lão
ở Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ có ô cửa đó
sóng cứ trượt liên hồi cợt nhả.
xa quá U ơi!
thứ gió trong miệng vôi trầu của U chưa kịp se
gót chân bùn châu thổ
ngơ ngác bóng chim sa (*)
trong sương mù tháng giêng
thì con còn gì?
adiđàphật!
thì con còn gì để mơ cái cầu ao lục bát
mơ con lia thia thổi bọt
con chìa vôi tư nghị, giật mình
trái sung rụng
mùi tổ tiên ngủ vùi trên khói bếp
ngày ngày xa trông chốn xa xôi.
adiđàphật!
làm sao con chay tịnh được với
trăng tà yếm lệch của bà chúa thơ nôm
lại vừa phải ngửa mặt trông chừng bầu
trời đêm
vãi từng nắm thủy tinh tan nát lên
suối tóc hoa râm của U
từ Chương Mỹ ra phố Mã Mây đang mùa bấc
nách vài món quà quê lên tàu điện: ấm lá vối
lọ kẹo lạc mấy thứ mưa phùn cho mùa cây
cơm nguội sương giá cảm khái mềm lòng
một thời đại thi ca đáng ngờ trong con
adiđàphật!
ai mà biết được
cũng là trời đêm đầy sao thủy tinh đó
U lại khăn gói xuống tàu vào Nam tìm tự do
mà tự do là gì vậy?
con chim chìa vôi lắc đầu, lao xuống ao bèo
là gì? – là gì?
trời đất!
đâu phải là trái sung!
chỉ có quy luật đất trời cho nó biết sự sợ hãi
xua nó lao vào bầu trời hoàng hôn, may ra
bù lại cho U cái đẹp vĩnh hằng
một vẻ đẹp rất đáng ngờ?
adiđàphật!
con chỉ biết lúc tìm một chỗ hỗn loạn trên
cái cầu tàu nặng mùi xác chết
gương mặt U chằng chịt nếp lao khổ Ezra Pound (**)
mà nào U có cái tội chi gọi là phản quốc.
có thể người mù chữ bán kẹo lạc nào đó
bị đuổi khỏi chỗ ngồi vì thặng dư một lọ kẹo
bu bám vào tư bản dấn thân
bị ghép vào tội phản quốc?
hay tại mùi gà rán McDonald tìm cách thui chột
óc tưởng tượng ẩm thực của con
tại diễn biến mùi xà phòng camay
tại cặp mông hoàn hảo trên sàn nhảy màu đêm dựng đứng
như màu đêm thủy tinh lấp lánh dưới bầu trời nước Mỹ
mùi vó ngựa bung thuốc nổ đầy trời
trên các phim trường miền viễn tây
nơi các vì sao trong đêm chốn xa xôi đó
U quay mặt vào tường
vĩnh biệt con.
namôadiđàphật!
(*) Những chữ in nghiêng trong bài thơ là lời của bài dân ca “Bèo dạt mây trôi”
(**) Một nhà thơ lớn của Mỹ, có lúc bị ghép tội phản quốc.
một sáng cổ điển
cái dây phơi giăng ngang
trong ngôi vườn nhỏ yên tĩnh của chúng ta
nắng vàng tặng cho nó hai con chim sẻ
đang thì thầm gì đó
càng lúc càng sít lại gần nhau
một mớ mòng mòng lấp lánh như hoa đăng
tặng vật chính làm quà
là con chuồn chuồn đen lấy từ ngực em
và một con bướm hồng lấy từ phần (?) em giữ lại
anh không thể nói cho ai biết
niên đại của buổi sáng này
một vẻ đẹp thần xác siêu thực
ngẫu tượng lẳng lơ sinh thực khí
trong tiếng ríu rít tự thân của chim muông
đang mùa giao phối
và cái tiếng thập thình này nữa, trong anh
cố giữ yên không thành tiếng
dưới bầu trời bao dung
một sáng nắng hiền.
bài ru con heo
nghệ sĩ Ydơn lên đài tiếng nói Việt nam
ru bài ru con heo
con heo nái đang cho con bú
dìu dặt điệu Ê đê vang lên
bầu trời xanh cao nguyên nam Đông Dương.
con heo con quỳ bú mẹ đắm đuối như thể
trong cảnh tư liệu một già làng Ê đê quỳ hôn lên
vết máu gà làm phép chúc sức khỏe
cho đôi bốt đơ sô (*) đại tướng Nguyễn Khánh
vị tướng bụ bẩm râu dê nhìn đi đâu?
nhìn đi đâu?
trên nông trường bông cà phê im bặt đón xuân
màu bông trắng bạt trời
làm dải khăn sô cho bao la đất đỏ.
nhìn đi đâu?
nhìn đi đâu?
Ydơn về lại quê
tìm cây cổ thụ bên giọt nước làng mình
hóa ra nó nằm mơ tưởng đến cái chết
trong viện bảo tàng Đắk Lắk
tôi nhẩm lại câu thơ mình đã viết
thế giới bên kia là thế giới nào?
nhìn đi đâu?
nhìn đi đâu?
trong gió hoang thế giới nhiều hoang phế này
bài ru con heo đang cho thơ tôi bú.
(*) Bottes de Saut: giày quân đội VNCH.
Đ. H. G
