Tobi Trần – Giám tuyển Độc lập
Trong dòng chảy phức tạp của nghệ thuật Việt Nam đương đại, Vinh Thụ xuất hiện như một người lặng lẽ nhưng đầy quyết liệt. Anh không cố tìm cách hiện đại hóa sơn mài theo nghĩa hình thức mà thay vào đó Vinh Thụ hiện đại hóa tư duy của chính nó. Ở Vinh Thụ, sơn mài không còn là một chất liệu trang trí mà đã trở thành một không gian triết học, nơi các câu hỏi về thân phận, niềm tin và đạo đức được mài giũa đến tận cùng. Cái hiện đại trong tranh của Vinh Thụ không nằm ở hình khối hay bố cục mà ở ý niệm. Những lớp then đen, vỏ trứng, vàng son đã không còn là vật liệu thông thường mà là biểu tượng cho một thế giới phức tạp, nơi ánh sáng và bóng tối cùng trú ngụ.
Tranh sơn mài của Vinh Thụ mở ra một vùng thẩm mỹ lạ lùng khi đẹp mà bất an, khi tĩnh lặng mà đầy tiếng động nội tâm. Anh giải phóng sơn mài khỏi định kiến “đẹp để ngắm” bằng cách đưa vào đó những chủ đề mà vốn dĩ người ta tránh né trên chất liệu sơn mài truyền như dục vọng, mê tín, quyền lực, sự giả trá và nỗi cô độc. Ở nơi từng được xem là biểu tượng của sự trau chuốt thì Vinh Thụ gieo vào đó những ý niệm đầy gai góc. Ánh vàng trong tranh không còn là ánh sáng của sự sang trọng mà trở thành ánh sáng của sự lừa dối, thứ ánh sáng chói lọi đến mức làm ta quên mất bóng tối đang bao trùm xung quanh. Chính sự đảo chiều ấy khiến tranh của anh có sức đối thoại mạnh mẽ khi nó không mời gọi người xem chiêm ngưỡng mà buộc họ soi lại chính mình.
Điều đáng nói ở Vinh Thụ là cách anh đặt truyền thống và hiện đại trong cùng một hệ hình đối thoại khi anh không từ bỏ truyền thống để chạy theo cái mới mà sử dụng truyền thống như một lăng kính để phê phán hiện tại. Khi anh khắc lên lớp sơn dày đặc những hình ảnh tưởng như đời thường như một bàn tiệc, một nhóm người mang mặt nạ, những ánh mắt vô cảm giữa không gian lộng lẫy giúp chúng ta cảm thấy sự giằng co giữa thế giới của tín ngưỡng và thế giới của tiêu thụ. Chính ở ranh giới đó, sơn mài trở thành ngôn ngữ triết học của riêng Vinh Thụ với mỗi mảng vàng, mỗi vết mài, mỗi khoảng tối trong tranh như đang gợi mở một suy tưởng về niềm tin bị thao túng, về sự im lặng trước cái ác, về những gì con người vẫn tin là thiêng liêng nhưng đã hóa thành trống rỗng.
Có thể nói, Vinh Thụ đã tìm ra một con đường riêng cho mình và cả cho riêng sơn mài truyền thống có thể thử nghiệm, đó là con đường của mâu thuẫn. Tranh của anh không hướng đến vẻ đẹp bề mặt mà hướng vào độ sâu của các lớp chất liệu nơi vật chất, thời gian và tư tưởng được giao thoa. Mỗi lớp sơn phủ lên, mỗi lần mài xuống là một phép ẩn dụ cho hành trình bóc tách sự thật.
Trong cấu trúc tưởng như tĩnh lặng của anh, chúng ta sẽ nghe thấy tiếng ồn thầm lặng của nội tâm, một thứ âm vang không phát ra từ hình ảnh mà từ chính độ sâu của chất liệu. Bằng cách đó, Vinh Thụ đã biến sơn mài thành một triết lý về bóng tối bao hàm bóng tối của ký ức, bóng tối của tội lỗi và bóng tối của những gì con người cố giấu đi.
Bản thân mình quan sát và thấy không phải ai cũng có thể đi hết hành trình mà Vinh Thụ gợi mở. Dưới những tác phẩm tưởng chừng thuần mỹ học đó đã có một mạch ngầm triết lý chảy rất mạnh, dẫn người xem vào vùng đất của nhân quả, mê tín và niềm tin bị thao túng, những tầng nghĩa mà chỉ những nhà nghiên cứu thực sự am hiểu về sơn mài mới nhận ra. Ở đó, sơn mài trở thành biểu tượng của sự che phủ và phơi lộ, của cái thật và cái giả, của việc con người mài đi từng lớp phù phiếm bên ngoài để đối diện với bản chất sâu thẳm nhất của chính mình. Chính sự song hành đó giữa vật chất và tinh thần khiến tác phẩm của Vinh Thụ có một thứ sức hút bền bỉ khi càng nhìn ta lại càng thấy nhiều hơn những gì được phép thấy.
Vinh Thụ không cố làm mới sơn mài bằng kỹ thuật hay hình thức mà làm nó mới bằng sự trung thực của suy tưởng. Anh đi qua bóng tối mà không đánh mất vẻ huy hoàng của chất liệu, vì trong thế giới của anh thì ánh sáng chỉ có ý nghĩa khi nó phát ra từ bóng tối. Nếu các thế hệ trước dùng sơn mài để ngợi ca cái đẹp thì Vĩnh Thụ dùng nó để chất vấn niềm tin.
Và khi nghệ thuật dám chất vấn, nó trở thành một hình thức của nhận thức, một thứ ánh sáng duy nhất đủ sức tồn tại trong thời đại nhiễu loạn này.
VINH THU – THE AWAKENING OF LACQUER IN THE MODERN AGE
Amid the complex current of contemporary Vietnamese art, Vinh Thu emerges as a quiet yet resolute figure. He does not seek to modernize lacquer through its form, but rather through the modernization of thought itself. In his practice, lacquer ceases to be a decorative medium and becomes instead a philosophical space where questions of existence, belief, and morality are refined to their deepest essence. The modernity in his paintings does not lie in their structure or composition, but in their conception. The layers of black resin, eggshell, and gold leaf transcend their material nature to become symbols of a world in which light and darkness coexist.
Vinh Thu’s lacquer paintings open an uncanny aesthetic domain beautiful yet unsettling, serene yet filled with the murmur of inner turbulence. He liberates lacquer from the convention of “beauty for admiration” by infusing it with subjects often avoided within the medium: desire, superstition, power, deceit, and solitude. In a realm once associated with refinement, he sows ideas that are sharp and discomforting. The golden gleam in his works is no longer a symbol of opulence but of deception, an overwhelming brightness that blinds us to the shadows surrounding it. This inversion grants his art an acute dialogical force; it does not invite passive contemplation but compels the viewer to confront oneself.
What is remarkable in Vinh Thu’s work is the way he situates tradition and modernity within a shared framework of dialogue. He does not abandon tradition in pursuit of the new but employs it as a lens through which to critique the present. When he engraves upon thick layers of lacquer the seemingly mundane as banquet tables, masked figures, empty gazes suspended in lavish spaces, he exposes the tension between the world of faith and the world of consumption. It is at this threshold that lacquer becomes his philosophical language. Each sheet of gold, each abrasion, each shadowed interval within the composition evokes reflection on manipulated faith, on silence before cruelty, on what humanity still believes to be sacred though it has long been emptied of meaning.
Vinh Thu has carved a singular path for himself and for traditional lacquer to explore: a path defined by contradiction. His paintings do not seek surface beauty but descend into the depth of layered materiality where matter, time, and thought intersect. Every layer applied, every surface abraded, serves as a metaphor for the act of stripping away illusion in search of truth.
Within the seemingly static structure of his work, one can sense the silent noise of inner life, a resonance that does not arise from image but from the density of the medium itself. Through this process, Vinh Thu transforms lacquer into a philosophy of darkness: the darkness of memory, of guilt, and of the hidden self that humanity continuously conceals.
Not everyone can follow the journey that Vinh Thu proposes. Beneath the ostensibly aesthetic surface of his paintings flows a powerful philosophical current that draws the viewer into territories of causality, superstition, and manipulated belief, layers of meaning discernible only to those deeply attuned to the language of lacquer.
Within these depths, lacquer becomes a symbol of concealment and revelation, of authenticity and illusion, of the human effort to polish away superficiality and face the innermost nature of being. This interplay between matter and spirit grants his art a rare persistence: the more one looks, the more one perceives beyond what is permitted to be seen.
Vinh Thu does not renew lacquer through technique or form but through the integrity of thought. He moves through darkness without losing the radiance of the material, for in his world light has meaning only when it emanates from shadow. If earlier generations employed lacquer to glorify beauty, Vinh Thu uses it to question belief.
And when art dares to question, it becomes a form of awareness, a singular light capable of enduring amid the disorder of our age.
Tobi Tran – Independent Curator
