PGS nói v? ?? xu?t d?y ch? Hán: “Sao b?t con em ta h?c t? ng??”
PGS.TS Nguy?n H?u ??t
“Vi?c ?? xu?t d?y ch? Hán là thi?u c?n c? khoa h?c, s? gây tác h?i khôn l??ng cho nhi?u th? h?, không ch? gây ra t?n h?i kinh t? mà còn ?è lên vai tr? gánh n?ng quá s?c ch?u ??ng”.
“Thi?u c?n c? khoa h?c”
Xung quanh ý ki?n v? vi?c có c?n d?y ch? Hán cho h?c sinh ph? thông hay không, chúng tôi ?ã có cu?c trao ??i v?i PGS.TS Nguy?n H?u ??t, Ch? nhi?m B? môn Vi?t ng? h?c, Khoa Ngôn ng?, ??i h?c Khoa h?c xã h?i và nhân v?n (?H QGHN).
PV: V?a qua, có m?t s? ý ki?n cho r?ng, mu?n dùng ti?ng Vi?t trong sáng thì h?c sinh ph? thông ph?i h?c ch? Hán. Do v?y, c?n ph?i ??a ch? Hán Nôm vào d?y s?m cho h?c sinh. Cá nhân PGS có ?ánh giá nh? th? nào v? ý ki?n này?
PGS.TS Nguy?n H?u ??t: Tôi r?t kính tr?ng nh?ng ng??i gi?i, am hi?u ch? Hán, ch? Hán Nôm nh?ng tôi không ??ng tình v?i ý ki?n trên.
Tr??c h?t, chúng ta mu?n d?y cho con em ch? gì thì ph?i xem m?c ?ích c?a vi?c d?y nó ?? làm gì? R?t nhi?u ng??i có s? nh?m l?n ?áng ti?c, c? cho r?ng, d?y ti?ng Hán là gi? gìn s? trong sáng c?a ti?ng Vi?t nh?ng tôi cho r?ng, ?ó là sai l?m.
B?i h? ch?a hi?u ???c b?n ch?t c?a v?n ??. ??u tiên, ta ph?i hi?u, ch? Hán là ch? c?a dân t?c nào, c?a ngôn ng? nào? Và t?i sao ph?i h?c ch? Hán m?i dùng ti?ng Vi?t ???c m?t cách trong sáng?
Ch? Hán v?n là ch? c?a dân t?c Hán ch? không ph?i là ch? c?a ng??i Vi?t sáng t?o ra. ?ây là lo?i ch? t??ng hình, ph?c t?p và cho ??n bây gi?, ng??i Trung Qu?c c?ng không d?y ch? Hán v?n ngôn mà d?y ch? Hán b?ch tho?i.
Có ngh?a là h? dùng lo?i ch? Hán gi?n th?, có c?u t?o ??n gi?n và d? nh? h?n ch? Hán ngày x?a. V?y t?i sao ta l?i ??t v?n ?? b?t con em ta ph?i h?c th? ch? ?ã thành t? ng? ?y? Th?t quá vô lý!
Mu?n phát tri?n th? h? tr? thì ph?i nâng cao n?ng l?c ngo?i ng? c?a h?, giúp h? có ph??ng ti?n ti?p xúc v?i th? gi?i. H?c sinh ng? nh? ti?ng Anh, Nga, Pháp… ho?c ti?ng Trung hi?n ??i m?i là nhu c?u c?n thi?t.
Ch? Hán có ph?i là sinh ng? không? Xin th?a là không. Nó có ph?i là s?n ph?m c?a t? duy ng??i Vi?t không? Xin th?a là không.
M?t bu?i gi?ng d?y mi?n phí ch? Hán Nôm c?a Gi?ng s? Lê Trung Kiên ? Hà N?i. ?nh: Nhân dân.
Ai c?ng bi?t r?ng, trong l?ch s? do chi?n tranh, ?ô h?, ti?p xúc v?n hóa v?i ph??ng B?c mà ? Vi?t Nam, ch? Hán có m?t ??a v? quan tr?ng trong vi?c l?u gi? các tài li?u c? nh? v?n bia, ?ình chùa, mi?u m?o… Th?m chí ta còn có m?t n?n v?n h?c c? ???c vi?t b?ng v?n t? Hán.
Th?i phong ki?n, trí th?c Vi?t Nam ???c ?ào t?o theo ki?u giáo d?c “v?n ch??ng c? t?” theo cách c?a ng??i Trung Qu?c, t?c mu?n làm quan l?i, nho s? c?a th?i ??i phong ki?n thì ph?i h?c ch? Hán.
Tuy nhiên, cách ?ây 7,8 th? k?, các b?c ??i trí th?c Vi?t Nam ?ã nh?n ra m?i hi?m h?a lâu dài c?a dân t?c khi không có ch? vi?t riêng nên m?i sáng t?o ra lo?i ch? c?a mình là ch? Nôm.
Theo các tài li?u nghiên c?u thì ng??i có công ??u tiên là c? Hàn Thuyên Nguy?n S? C? (th? k? XIII). V? sau ch? Nôm còn ???c phát tri?n ?a d?ng ? các vùng mi?n. Ch? Nôm ? mi?n B?c khác ch? Nôm ? mi?n Nam…
Ch?ng h?n cùng là ch? ” Tay” có n?i l?y “b? th?” k?t h?p v?i ch? “tây”, có n?i l?i k?t h?p v?i ch? “t?”…thành ra, mu?n bi?t ch? Nôm thì tr??c h?t l?i ph?i bi?t ch? Hán.
Ch? Nôm là s?n ph?m c?a ng??i Vi?t: dùng nguyên li?u ch? Hán ?? ch? tác ra v?n t? m?i c?a mình theo qui lu?t ngôn ng? c?a ti?ng Vi?t. Vì th?, ngay c? ng??i Trung Qu?c c?ng không ??c ???c ch? Nôm. ?ó là m?t th?c t?.
PV: N?u h?c ch? Hán là sai l?m, v?y theo th?y, chúng ta nên d?y gì cho các em h?c sinh ?? gi? s? trong sáng c?a ti?ng Vi?t?
PGS.TS Nguy?n H?u ??t: Nh? tôi ?ã nói ? trên, ch? Hán là ch? c?a dân t?c khác, là c?a quá kh?. Hi?u bi?t nó ch? có l?i trong nghiên c?u ch? không có l?i cho vi?c giao ti?p b?ng ti?ng Vi?t hi?n ??i.
Cá nhân tôi th?y có ?i?u ?áng bàn là ?? hi?u ti?ng Vi?t và gi? gìn s? trong sáng c?a ti?ng Vi?t ta l?i r?t c?n d?y t? Hán Vi?t cho h?c sinh. Chìa khóa ? ch? này. T? Hán Vi?t ch? không ph?i là ch? Hán m?i là m?c tiêu c?n d?y cho h?c sinh.
T? Hán Vi?t là gì? Là các t? có ngu?n g?c t? ti?ng Hán du nh?p vào Vi?t Nam, nh?ng ???c dùng theo cách c?a ng??i Vi?t Nam t? cách phát âm, dùng ngh?a…
?ây là v?n t? ng? phong phú góp ph?n làm nên s? giàu có, tinh t? c?a ti?ng Vi?t. Nh?ng d?y t? Hán Vi?t và d?y ch? Hán là 2 v?n ?? hoàn toàn khác nhau mà ?a s? m?i ng??i l?m l?n tr?n nó làm m?t.
Vi?c ?? xu?t d?y ch? Hán trong nhà tr??ng là m?t h??ng suy ngh? thi?u c?n c? khoa h?c, s? gây ra nhi?u tác h?i khôn l??ng cho nhi?u th? h? b?i nó gây ra nhi?u t?n h?i kinh t? và ?è lên vai tr? th? m?t gánh n?ng quá s?c ch?u ??ng.
Ch?a k?, vi?c ?? xu?t d?y ch? Hán s? l?i làm n?y sinh thêm m?t l??ng l?n cán b?, nh? giáo viên gi?ng d?y cho hàng ch?c ngàn tr??ng ph? thông… Nó s? ?è n?ng lên ngân sách c?a Nhà n??c trong khi không mang l?i l?i ích phát tri?n kinh t? xã h?i.
?a ph?n b?n h?c ch? Hán Nôm vi?t ti?ng Vi?t kém h?n h?c các ngo?i ng? khác
PV: T? th?c t? quá trình gi?ng d?y, ti?p xúc v?i nh?ng h?c trò h?c ti?ng Hán Nôm, th?y có ?ánh giá nh? th? nào v? n?ng l?c c?a h? so v?i nh?ng ng??i không h?c?
PGS. TS Nguy?n H?u ??t: Th?c t? qua 40 n?m gi?ng d?y ? tr??ng ??i h?c, tôi d?y r?t nhi?u th? h? h?c sinh Hán Nôm thì th?y, c?ng có nh?ng ng??i r?t gi?i nh?ng ?a ph?n các b?n h?c ch? Hán Nôm thì vi?t ti?ng Vi?t th??ng kém h?n các b?n h?c các sinh ng? nh? ti?ng Anh, Nga, Pháp…
Th?m chí có giáo s? n?i ti?ng ngành Hán Nôm vi?t m?t cu?n chuyên lu?n mà nhà th? Tr?n M?nh H?o ??c xong ph?i vi?t m?t bài phê phán g?i là giáo s? không “rành” ti?ng Vi?t ??ng trên báo Ng??i Hà N?i cách ?ây vài n?m.
Tr??c ?ây, ? khoa Ng? V?n c?a tr??ng ?H T?ng h?p Hà N?i (c?) có m?t th?y gi?i ch? Hán thu?c h?ng nh?t nhì n??c mà ai c?ng g?i là cây t? ?i?n b?i th?y có th? gi?i ngh?a ???c t?t c? các ch? Hán m?t cách làu làu, thông tu?. V?n ch? Hán c?a th?y không m?y ai sánh ???c.
Nh?ng vi?t m?t v?n b?n ti?ng Vi?t hi?n ??i thì th?y b?i r?i vô cùng, th?m chí di?n ??t còn sai n?a…?i?u ?ó, ch?ng t?, h?c ch? Hán là m?t c?n tr? l?n ??i v?i t? duy ti?ng Vi?t hi?n ??i.
Nguyên nhân c?a vi?c này chính là do ch? Hán Nôm là ch? t??ng hình, nhi?u nét, nhi?u ch? nên ng??i h?c ph?i tr?m ngâm, suy ngh?, ph?i nh?, ph?i h?c… m?t r?t nhi?u th?i gian trong khi ti?ng Vi?t hi?n ??i – ch? Qu?c ng? l?i gi?n ti?n v? nét vi?t nên thông thoáng, t? duy nhanh h?n nhi?u.
PV: Có ý ki?n cho r?ng, ? Nh?t, ng??i t?t nghi?p ph? thông ph?i bi?t ít nh?t 1.945 ch? Hán, ??n h?t ?H thì ph?i bi?t kho?ng 3.000 ch?. Trung Qu?c c?ng yêu c?u s? l??ng t??ng t?. Hàn Qu?c thì h?t ph? thông, h?c sinh ph?i bi?t kho?ng 1.000 ch?. Ch? có Vi?t Nam là không ??t ra yêu c?u này?
PGS.TS Nguy?n H?u ??t: Tôi ngh? là ?ây là hai v?n ?? khác nhau, cách ?i c?a m?i n??c khác nhau và ph?i xem xét b?i ?ang có s? nh?m l?n.
Ng??i Vi?t dùng ch? Qu?c ng? là th? v?n t? ???c xây d?ng theo h? ch? cái La-tinh t? th? k? th? 17, g?i là ch? vi?t ghi âm, nh?ng ng??i Hàn Qu?c và ng??i Nh?t hi?n nay v?n dùng ch? kh?i vuông – lo?i ch? t??ng hình.
Ch? kh?i vuông c?a Hàn và Nh?t m??n nét c?a ch? Hán v?n còn nhi?u, th?m chí nhi?u ch? v?n ?? nguyên theo ch? Hán nh? hai ch? “Nh?t B?n” ch?ng h?n. Vì v?y, h? có yêu c?u ph?i bi?t bao nhiêu ch? ?? ??c v?n b?n hi?n ??i c?a h?.
Còn ch? chúng ta là ch? La – tinh ch?ng có liên quan gì ??n nét ch? c?a ch? Hán thì c?n gì ph?i b?t con em ta nh? hàng nghìn ch? ?? kh? ra và không có tích s? gì c?. So sánh nh? th? là râu ông n? c?m c?m bà kia, ông ch?ng bà chu?c ch? không ph?i là so sánh trên c? s? khoa h?c.
C?ng c?n nói thêm, ? Nh?t hay Hàn Qu?c h? phát tri?n ?âu ph?i do ch? Hán, mà là do h? ti?p xúc s?m v?i v?n minh ph??ng Tây.
N?u áp d?ng theo cách Nh?t B?n hay Hàn Qu?c, ta có th? theo cách th? này: ng??i t?t nghi?p ph? thông ph?i bi?t ít nh?t 1.945 t? Hán Vi?t, ??n h?t ?H thì ph?i bi?t kho?ng 3.000 t? Hán Vi?t.
Nh?t thi?t, chúng ta không nên l?y con tr? c?a mình ra làm cu?c thí nghi?m. Không c?n th?n, chính chúng ta s? d?n con mình ??n ch? kh?n ??n n?u h?c ch? Hán.
Trong t??ng lai, theo chi?n l??c c?a Nhà n??c, chúng ta dùng ti?ng Anh là ngôn ng? th? hai gi?ng nh? Singapore. Ph?n ??u ???c nh? v?y là r?t t?t. N?u b?t h?c trò h?c thêm ch? Hán n?a thì có ph?i là quá n?ng và r?t quá s?c v?i l?p tr? không?
Còn n?u có d?y ch? Hán thì ch? c?ng nên d?y ? m?t s? tr??ng ??i h?c trong m?t s? chuyên ngành thôi. Hãy làm m?t th?ng kê th? xem, bao th? h? sinh viên ngành Ng? v?n h?c ch? Hán su?t c? 3 – 4 n?m nh?ng ??n nay s? th?c t? s? d?ng ???c ch? Hán là m?y, thì s? rõ ngay.
Tôi c?ng xin cung c?p thêm, khi tôi sang gi?ng d?y ? Trung Qu?c thì PGS.TS Phùng Siêu, ? B? môn Vi?t ng? h?c, tr??ng ?H Ngo?i ng? Th??ng H?i c?ng nói là ng??i Trung Qu?c t? n?m 60 ?ã có nhi?u H?i ngh? bàn v? cách La-tinh hóa ch? Hán nh?ng không ???c.
Trong khi ta l?i mu?n làm ng??c l?i. Ch? l? ta mu?n quay ng??c bánh xe l?ch s? sao?
Ngu?n: http://soha.vn/pgs-noi-ve-de-xuat-day-chu-han-sao-bat-con-em-ta-hoc-tu-ngu-20160901215859168.htm
