Có một điều tôi ngày càng tin chắc: thế giới này không được vận hành chỉ bởi những con người giỏi nói, giỏi viết, giỏi lập luận bằng chữ. Rất nhiều đột phá lớn của nhân loại – từ kỹ thuật, kiến trúc, khoa học cho đến nghệ thuật – lại được tạo ra bởi những bộ não nghĩ bằng hình ảnh.
Và đó chính là câu chuyện cốt lõi của cuốn sách Visual Thinking – Sức mạnh của tư duy hình ảnh mà chúng tôi vừa xuất bản.
Khi tư duy không đi bằng con chữ
Temple Grandin là một trường hợp đặc biệt. Bà sống chung với chứng tự kỷ, và bà không tư duy bằng ngôn ngữ, mà bằng hình ảnh – sống động, cụ thể, ba chiều. Điều mà nhiều hệ thống giáo dục và xã hội từng xem là “khiếm khuyết”, hóa ra lại là nguồn gốc của sáng tạo và đổi mới.
Trong cuốn sách này, Grandin giúp chúng ta hiểu rõ hơn về hai dạng tư duy hình ảnh quan trọng:
– Tư duy hình ảnh đối tượng: nhìn thấy chi tiết, cấu trúc, vật thể cụ thể.
– Tư duy hình ảnh không gian: hình dung được mối quan hệ trừu tượng trong không gian, hệ thống, dòng chảy.
Những con người mang hai kiểu tư duy này thường không nổi bật trong lớp học nặng chữ nghĩa – nhưng lại là những người xây dựng thế giới vật chất và công nghệ.
Thomas Edison, Einstein, Michelangelo, Steve Jobs, Elon Musk… rất nhiều người trong số họ không học giỏi theo chuẩn truyền thống, thậm chí mang trong mình ADHD [Attention Deficit Hyperactivity Disorder – Rối loạn tăng động giảm chú ý], tự kỷ, khó đọc. Nhưng chính họ đã làm thay đổi thế giới.
Một lời chất vấn với giáo dục hiện đại
Temple Grandin không né tránh sự phê bình. Bà chỉ ra rằng hệ thống giáo dục hiện nay quá thiên lệch về tư duy ngôn từ, vô tình làm thui chột hoặc gạt sang bên lề những đứa trẻ tư duy khác biệt.
Bà đặt một câu hỏi rất đáng suy nghĩ:
“Một trong những câu hỏi vô dụng nhất bạn có thể hỏi một đứa trẻ là: Con muốn trở thành gì khi lớn lên?
Hãy hỏi: Con giỏi về cái gì?”
Đây không chỉ là câu chuyện của giáo dục, mà còn là câu chuyện của quản trị nhân sự, tuyển dụng, và cách xã hội đánh giá trí tuệ con người.
Đa dạng thần kinh – một nguồn lực bị lãng phí
Cuốn sách này không lãng mạn hóa sự khác biệt, nhưng nó giúp ta phân biệt rõ ràng giữa khuyết tật và đa dạng thần kinh có giá trị. Xã hội hiện đại đang đánh mất rất nhiều tài năng phi ngôn ngữ – không phải vì họ kém cỏi, mà vì chúng ta không biết cách nhận diện và nuôi dưỡng họ.
Với tôi, đây là một cuốn sách quan trọng – không chỉ cho người làm giáo dục, mà cho:
– Người làm kỹ thuật, thiết kế, sáng tạo
– Người lãnh đạo, quản lý đội nhóm
– Phụ huynh có con “khác chuẩn”
– Và bất kỳ ai từng cảm thấy mình không vừa vặn với khuôn mẫu chung
Một cuốn sách để nhìn lại chính mình
Visual Thinking không dạy bạn vẽ đẹp hơn. Nó giúp bạn hiểu cách bộ não con người vận hành theo nhiều con đường khác nhau – và vì sao thế giới cần tất cả những con đường đó.
Trong một thời đại mà AI có thể viết, nói, lập luận ngày càng giỏi, thì khả năng hình dung, tưởng tượng, nhìn thấy cấu trúc và hệ thống bằng hình ảnh có lẽ lại trở thành lợi thế con người hiếm hoi và quý giá nhất.
Visual Thinking – Sức mạnh của tư duy hình ảnh
Tác giả: Temple Grandin
Alpha Books phát hành
Bạn đọc quan tâm có thể đặt sách tại:
https://shop.alphabooks.vn/visual-thinking-suc-manh-cua…
Hoặc: https://s.shopee.vn/2LRUb33djA
Hoặc cmt/inbox để được tư vấn đặt sách!
Nếu bạn tin rằng sáng tạo không chỉ đến từ chữ nghĩa – đây là một cuốn sách rất đáng đọc.