CHÂN DUNG 38 – THÀNH CHƯƠNG
—
BÀI CA NHỮNG CON CHÓ ĐÁ
[Sáng nay bỗng nhớ bộ sưu tập chó đá trong không gian VIỆT PHỦ của
họa sĩ Thành Chương]
—
Này những con chó đá
Cho ta hỏi
Ai đã tác nên chúng mày?
Chúng mà đã ngồi, đã đứng, đã nằm ở những đâu
Trước khi được mang về đây?
Này những con chó đá
Có nghe thấy tiếng ta hỏi
Có hiểu nỗi lòng ta
Mỗi khi đến đây?
Một đàn chó đá
Con đứng, con nằm, con ngồi
Tất cả đều yên lặng
Thời gian làm biến dạng ít nhiều
Một vài con sứt mẻ
Một vài con nét tạc đã bị bào mòn
Nhưng dáng hình thì vẫn cứ vẹn nguyên
Vẹn nguyên dáng hinh. Nguyên vẹn…
Con ngồi trước cổng
Canh phòng hay đợi chủ về?
Con nằm thanh thản
Hình như sau một bữa thật no
Có con phủ phục dáng buồn so
Có phải chủ của ngươi đã chết?
Dáng nằm chó ấp mả gầy guộc
Dáng nằm bất động vẻ héo mòn
Có con đầu ngó ngó nghiêng nghiêng
Mày tìm bạn tình có phải?
Đúng vậy mày đang chăm chú liếc tìm bạn tình
Niềm hi vọng hiện rõ trên nét mặt
Có con nhe răng
Chó ơi mày đang hăm he ai?
Một tên kẻ trộm lớ xớ?
Hay một người ăn mày lỡ độ đường định ghé vô nhà xin độ nhật?
Có con như mũi tên lao thẳng
Như tên bắn mỗi chiều hè
Cùng cậu chủ thong dong lộng gió triền đê
Ơi những con chó đá
Chúng mày bị thờ ơ ghẻ lạnh khắp nơi nơi
Làng quê biến dạng
Người ta mang về những thú cưng sang chảnh
Những con chó từ đẩu từ đâu
Lông xù
Mắt trừng trợn
Răng nhe
Những con chó đá bỗng chốc ra rìa
Những con chó đá vô gia cư côi cút
Những con chó đá lăn lóc bên rìa
Người họa sĩ lang thang khắp thôn cùng xóm vắng
Xót thương những con chó đá bỗng chốc bị bỏ rơi
Mang về đây cho chúng được đứng được nằm được ngồi…
Này những con chó đá
Có nghe ta hỏi
Chúng mày có còn nhớ đường về
Quê hương bản quán?
Có còn nhớ?
Ơi những con chó đá!
CHÂN DUNG 39 – NGUYỄN ĐỨC SƠN
—
MỘT NÉT CHÂN DUNG
KÌ NHÂN SƠN NÚI
[Nhân hai năm thi sĩ đi xa…]
—
Phóng túng cực kì phóng túng
Hồn nhiên cực kì hồn nhiên
Làm thơ và trồng cây trên núi
Ông tên là Nguyễn Đức Sơn…
Với ông hình như thơ là
Lời nói hàng ngày giản dị
Thâm trầm nếu cần có thể
Rổn rảng vui tươi nhiều khi
Buột miệng thành thơ. Thật lạ
Không chia cao thấp sang hèn
Thăm thẳm cao xanh mây trắng
Hay người yêu đái bên đường…
Một mảnh trăng treo rừng thẳm
Hoặc ánh đèn khuya lều tranh
Đều hóa thành thơ. Tất cả
Thế gian muôn sự hữu tình
Ông có biệt danh Sơn Núi
Ngàn thông Phương Bối thơm hương
Vi vu tiếng thơ hòa điệu
Thấp thoáng bóng hình khói sương.
CHÂN DUNG 40 – TRỊNH CÔNG SƠN& KHÁNH LY
—
TẢN MẠN VỀ NHỮNG CHUYỆN KHÔNG ĐÂU
[Nhân đang rất ồn ào về những bộ phim về Trịnh…]
—-
Ta có quyền gì khi đòi Trịnh và những người đàn bà đã từng đi ngang
qua đời ông phải thế này hay thế nọ khi phim cũng chỉ là phim?
Ta có quyền gì khi lật lại những dòng chữ cũ, những ảnh hình cũ, những
chứng tích cũ để buộc tội Trịnh lá mặt lá trái, ăn ở hai lòng, hèn nhát và
này nọ?
Ta có quyền gì khi lên tiếng chê bai giọng hát Khánh Ly rồi nhân tiện
giễu cợt dự án trở lại lưu diễn khắp ba miền nước Việt?
Ta có quyền gì….
Hình như không ai dám trả lời…
Ồn ào, dữ dội
Loạn xà ngầu
Hình như người Việt mình luyến tiếc chiến tranh, luyến tiếc Mậu Thân,
luyến tiếc mùa hè đỏ lửa, luyến tiếc Xuân Lộc…nên có cơ hội là xông vào
nhau cắn xé bõ hờn rộng miệng cả tiếng tàn bạo ngang tiếng xe tăng đại
bác
Người Việt mình vẫn vậy
Vẫn hung hăng vẫn tàn bạo vẫn quyết giành giật lẽ phải về mình một thứ
lẽ phải chỉ có ta mà không có người.
Phần tôi
Tất nhiên cũng không thể thờ ơ đến mức
Bỏ ngoài tai
Hay giả vờ bỏ ngoài tai
Tôi chỉ thấy tiếc
Thực lòng tiếc…
Giá như Trịnh Công Sơn vì lí do nào đó mà chết trước ngày – ba – mươi –
tháng – tư
Giá như Trịnh Công Sơn không có bài “Nối vòng tay lớn”…
Giá như Trịnh Công Sơn không viết những bài báo a,b,c gì đó… rồi đây
trở thành vật chứng cho vô số những đay nghiến chua chát
Giá như ông đừng kín đáo thái quá (sự kín đáo mà tôi đồ rằng có rất
nhiều toan tính cũng có thế chỉ là một thói quen sợ hãi đã ngấm vào máu
thịt ông…) mà cứ vung tay hô hét ồn ào vui nhộn tưng bừng và ông trở
thành dễ hiểu chặn đứng những ai ham huyền thoại hóa
Giá như và giá như
Và
Giá như Khánh Ly đừng kể lại những kỉ niệm riêng tư, rất đỗi riêng tư về
Trịnh
Những lời kể của Khánh Ly, ôi những lời kể biết đâu lại trở thành nguồn
cội cho vô số những dèm pha vốn luôn sẵn trong cõi ta bà
Giá như Khánh Ly không xem những gì người ta làm thành phim về
Trịnh
Và nếu có xem giá như Khánh Ly cũng im lặng mỉm cười
Giá như Khánh Ly không có dự án trở về Việt Nam lưu diễn ở tuổi xưa
nay hiếm
Giọng hát thời còn đi chân đất với giọng hát của người phụ nữ sắp bát
tuần thượng thọ hẳn là chênh nhau quá trời
Giá như giá như…
Dù tôi vẫn biết
Trịnh Công Sơn dẫu thiên tài thì ông vẫn là người
Khánh Ly dẫu có nhất đẳng cầm ca thì bà vẫn là người
Không thoát khỏi vòng tục lụy lợi danh
Cũng như tất cả chúng ta sợ chết
Cũng như tất cả chúng ta bấp bênh
Cũng như tất cả chúng ta ảo tưởng
Cũng như tất cả chúng ta lầm lối lạc đường
Cũng như chúng ta không thiếu khi tầm thường, hoang tưởng và rất có
thể là bệnh hoạn
Biết làm sao được cả Trịnh Công Sơn cả Khánh Ly đều là những con
người sống trên mặt đất
Ta có quyền gì để Phán xét?
Chả ai cấm ta Phán xét
Và giá như không có những phán xét
Trịnh Công Sơn và Khánh Ly chắc chắn đã bị lãng quên…
CHÂN DUNG 41 – HOÀNG HƯNG
—
HOÀNG HƯNG
[Một phác thảo đơn sơ…]
—
Có quá nhiều thứ để nhớ
Thành ra lại dễ bị quên…
Một nhà thơ
Một dịch giả có hạng
Một nhà báo một thời tài danh
Một diễn giả hài hước
Một – tù – nhân – lương – tâm
Xuất thân danh gia vọng tộc thế phiệt trâm anh
Một thầy giáo được trò quý trọng và không ít đồng nghiệp ganh ghét
Ông là “n trong 1” thành ra dễ bị lãng quên…
Ông là công dân
Cái xứ sở tạo vật đố tài
Hồng nhan đa truân
Được mặc định là chân lí ngàn năm!
Nhưng
Giữa cái thủ đô ngàn năm văn hiến im lìm
Im lìm và có phần u ám có phần ảm đạm
Bỗng nổ tung tiếng thở phì phào, tiếng thở hào hển, tiếng thở ngựa biển
Cường tráng sung mãn
Thở như bật ra máu lửa
Thở như bật ra sinh lực
Ngựa biển ngựa biển tung bờm trắng xóa
Mắt long lanh nhìn đăm đắm trời xa
Ngựa biển ngựa biển khiến ngôi đền thơ ca thâm u trầm mặc run rẩy và
đổ sụp
Ngựa biển ngựa biển hí vang lừng sung mãn
Sắc màu đung đưa
Phố ngả nghiêng theo nhịp thở hổn hển
Ngựa biển ngựa biển
Không – ai – quên!
CHÂN DUNG 42 – PHẠM VĂN VŨ
—
PHẠM VĂN VŨ
[Nhìn gần…]
—
Cái thời buổi này
Buộc y phải già trước tuổi
Giữa lúc bậc cha chú hớn hở vui
Vui hớn hở
Khoe một bài thơ không nên viết
Khoe một tập thơ không nên in
Khoe một giải thưởng kiểu chia phần khi đến lượt
Khoe một người bà con xa lơ xa lắc thành đạt
Rưng rưng xúc động trên ngôn từ bóng loáng
Rưng rưng
Y lặng lẽ
Và ngơ ngác
Không ngạc nhiên mà chỉ khẽ lắc đầu
Hình như thở dài ngán ngẩm…
Vạn sự nhãn tiền quá
Như hình trên chiếc đèn cù
Quẩn quanh đến thành vô nghĩa
Vô nghĩa hóa thành linh hồn thời đại
Ngấm vào thi ca
Ngấm vào giọng nói
Ngấm vào tiếng cười
Ngấm vào những hội hè yến ẩm sang trọng giả vờ
Ngấm vào yến ẩm chè chén vỉa hè chân thật
Vạn sự nhãn tiền quá
Y phát hoảng
Khi nhìn lại ngôi nhà nơi đã sinh ra
Bầu bí dường như đã biến dạng
Biến dạng cả gốc đa già
Biến dạng cả tiếng gà báo sáng
Biến dạng ruộng đồng biến dạng núi rừng biến dạng bản làng biến dạng
câu hát ân tình xưa cũ
Y thấy sợ…
Thơ
Thơ
Thơ…
Cũng biến dạng
Trở thành những sáo ngữ
Sáo ngữ của những cây đa cây đề ủ rũ
Sáo ngữ của những ai ai
Y thấy muộn phiền…
Thì vẫn cứ phải sống
Vẫn cứ phải bắt tay
Vẫn cứ phải chúc mừng
Vẫn cứ phải…
Nhiều đêm
Chong đèn
Nhìn bóng im lặng trên tường
Bài thơ nào cho riêng mình?
CHÂN DUNG 43 – VÕ NGUYÊN GIÁP
—
ĐẠI TƯỚNG
Ông, một Đại tướng huyền thoại
Huyền thoại về ông rất nhiều
Lung linh cầu vồng bảy sắc
Ông, một Đại tướng huyền thoại
Thời hiện đại có những huyền thoại mới
Bảy sắc cầu vồng lung linh
Cầu vồng hiện ra khi trời chuẩn bị trút những cơn mưa lớn
Chuẩn bị bão giông
Bảy sắc cầu vồng tan biến
Đầy trời mây xám chớp xé rách sấm hãi hùng
Ông là Đại tướng của Đảng
Ông là Đại tướng của một nửa Việt Nam
Ông là Đại tướng của Nhân dân, một nửa
Ông là Đại tướng của vô số binh sĩ ngày chiến thắng trở về
Ông là Đại tướng của vô số binh sĩ đã nằm dưới ba thước đất suốt từ
Nam ra Bắc, từ Bắc vào Nam và cả bên kia biên giới…
Ông là Đại tướng của rất nhiều Sĩ quan huân huy chương đầy ngực
Ông là Đại tướng của vô số tướng về hưu, tá về hưy, úy về hưu bơm xe,
bán chè, buôn gà, theo đít con trâu, xuôi ngược tầu chợ cùng chiếc ba lô
sờn bạc
Ông là Đại tướng của ngàn pho sách trang nghiêm, của vô số bài thơ,
khúc ca hình như đã nằm trọn vẹn trong trí nhớ và lãng quên
Ông hóa thân vào sân khấu, điện ảnh, điêu khắc, tượng đài và cũng hóa
thân vào tiếu lâm cười ra nước mắt
Những chính khách nói về ông, trang trọng
Những sử gia nói về ông, lạnh lùng
Nhà thơ nào nói về ông giọng vẫn run run
Nhà thơ nào nói về ông giọng tưng tửng
Nơi vỉa hè đường phố nhà thơ dân gian giễu nhại Đại tướng không
quân…
Ông chết rồi vẫn là Đại tướng
Cái chết của ông cũng trở thành huyền thoại
Và hình như cũng gây tranh cãi.
Đ.T
