Thơ Nhã Thuyên
Tác giả gửi Văn Việt
Nhã Thuyên
Văn Việt: Đỗ Thị Thoan bỗng nổi tiếng như cồn nhờ “vụ án” Luận văn Mở miệng (cảm ơn ai đây nhỉ?). Văn Việt muốn giới thiệu một Đỗ Thị Thoan “chưa nổi tiếng” ở những hoạt động phong phú khác, trong đó có Thơ – lĩnh vực mà có lẽ cô thầm tha thiết nhất (?). Đây là một sáng tác mới mà Nhã Thuyên gửi Văn Việt.
Nhã Thuyên, làm thơ, viết văn và đôi khi làm phim và chụp ảnh thong dong. Sáng tác của cô xuất hiện trên Talawas, Damau, Tienve, RHINO Poetry và một vài nơi chốn khác. Cô là tác giả của vài tập thơ và truyện cực ngắn, bao gồm Viết (2008), Ngón tay út (2011), Rìa vực (2011) và Màu cỏ xanh trong suốt (2012, đồng tác giả) cùng vài cuốn sách tranh nho nhỏ cho trẻ em. Dự án cá nhân “Những tiếng nói ngầm” (2011-2013), được hỗ trợ bởi mạng nghệ thuật châu Á Arts Network Asia tập trung nghiên cứu quá trình bên lề hoá trong thơ Việt Nam đương đại. Tác phẩm của cô gần đây được dịch và giới thiệu trong chuỗi tác phẩm của các tác giả thơ Châu Á Thái Bình Dương của Vagabond Press, Australia 2013. Cô đồng biên tập tạp chí văn chương Ajar.
website: www.nhathuyen.com
Dấu vết của khoảng trống
chuyến tàu qua thị trấn mỗi sáng và chiều kể tôi nghe câu chuyện về sự bất động của con đường. chẳng lẽ đây không là sự thật: tôi là đường ray, nằm đó và ảo tưởng mình chuyển động, những chuyến tàu chạy trên thân thể tôi úp sấp, gió phiêu dạt, hơi thở bập bềnh theo nhịp thở của đất. tôi đọc những kí hiệu tạo thành từ vệt tàu lăn qua để lại trên da thịt. bài thơ, dấu vết trầm tích trên đường ray, in dấu và xói mòn bởi ánh sáng, gió và những bất trắc, những dấu vết đắm đuối với chốn không người, những dấu vết trôi nổi, tự huỷ và vô hình trước khi người đọc đến.
bây giờ thị trấn đang chiều tà, mặt trời rút máu, chữ o tròn đỏ nhợt dần trong khoảng trống, cái miệng ngáp. tôi đã rung lên dữ dội đôi lần một ngày và giờ, tôi âm u đếm những dao động tắt dần trên da thịt để dụ dỗ giấc ngủ.
——————————————————————————————————————
bên kia sông, núi đen, và tôi biết tôi thẫm hơn bóng tối. những con ruồi rụng theo tóc, tôi buồn nôn vì màu đen dị biệt kết tụ trên những cẳng chân đã dẫm vào tất thảy sự vật trong thế giới người.
những đêm đến và rời khỏi tôi, chúng đã yêu tôi, chúng chầm chậm liếm láp, chúng biến dạng từng khoảnh khắc, chúng im lặng và tôi thở chậm, tôi áp mặt vào gương mặt ấy, bờ lưng ấy, dòng sông ấy, bầu trời ấy, tôi làm mòn những đường nét, tôi tẩy xoá những dấu hỏi về quá khứ, tôi bào mòn tôi bằng sự quên lãng, tôi cắt gọt những cái bóng của cơn mơ
tôi thích dòng suối cạn khô này, bầu không trống trải này, sự hoang vắng này, tôi thích việc tỉ mẩn đi dọc bờ suối cạn này nhặt những xác hoa chết, những giấc mộng nằm hớ hênh tái lạnh, tôi thích ngôn từ quạnh quẽ này, những thớ thịt vô cảm này, tôi thích sự biến mất của tất thảy gương mặt thân quen thơ ấu này, tôi thích những kẻ mơ nằm bại trận này, tôi thích sự kiệt cùng này sự tàn lụi này, sự huỷ hoại này, bài thơ khô hạn này, tình yêu loạn lạc những đêm này
bài thơ, sự im lặng tàn nhẫn, thản nhiên nằm đó, không mời gọi, chỉ im lặng im lặng và bất ngờ đốt cháy, làm đông đặc, làm ớn lạnh, toát mồ hôi, nhớ nhung dâng đầy ngực những kẻ qua đường may mắn.
——————————————————————————————————————
hồi ức: cánh cổng cũ đầy bóng râm và sắt gỉ màu xanh hiện diện vắng mặt của tuổi thơ tôi
(trong cơ thể tôi, những làng quê ám mộng, những bờ cỏ xao xuyến, những thị trấn lẻ bạn vỗ về, những đường phố tuyệt vọng đập cánh, những tiếng cười quạnh quẽ, những tiếng khóc mở hoác mê man đêm mưa, những bầu trời mây ngũ sắc tôi đã thơ thẩn bày chơi những chữ cái xếp lệch biến mất và trở lại từng giây, chiếc cầu vồng loãng dần màu sắc, cơn điên bạo lực của cha tôi, con mèo chết trong lùm rơm cháy rụi, tiếng kêu thét của nó làm bay tung những bụi tro, đứa trẻ không bao giờ dịu dàng được nữa, những giấc mơ luôn phản trắc)
tình yêu: tôi biết người đang rời khỏi tôi người tôi yêu hãy đến đây hãy trở lại bất kể lúc nào mang theo những quả tim của những kẻ lạ hoang đường
(đoá hoa hồng chết trước mặt và linh hồn bông hoa vừa trở lại từ một người yêu xa lạ, mùi hồng dại trong áo ngực chật căng, gọng kìm xiết chặt, những mặt những mặt kẻ lạ đang mờ dần và tôi không tìm thấy mặt tôi trong đó, tôi biết người đang rời khỏi tôi trong động tối chỉ còn con cá trên bức vẽ tổ tiên của chúng ta đã bỏ lại)
cuốn sách của giấc ngủ: trong những đêm lặng phắc nhất nỗi đau vẫn không ngừng gây ồn ào bài hát quái đản giọng ca tuyệt trần của người cá
ah cuối cùng một trang sách nói cho tôi sự thực này: mặt tôi không hề hiện diện bằng cái mặt,điều duy nhất chúng ta đang có là một hiện diện để sống và để chết
giết tôi đi, chẳng cần lý do gì! chết vô lý, trong quên lãng, trong nỗi buồn đau, trong hồi ức chưa nguôi mùi hương của người chết rữa ra đến khi tan loãng vào khoảng trống
——————————————————————————————————————
hẳn nhiên, tôi thấy rõ một con đường dài từ đôi mắt tôi tới đôi mắt hắn, những nụ hôn đang bay chơi vơi ở khoảng trống đó, nhưng không bao giờ đến.
tôi đã từng gửi hắn giữ giùm những cơn mơ bạo liệt, và giờ tôi cần mẫn vô vọng ngồi cạo những lớp bùn đóng cặn mang hình thù kì dị trong khuôn ngực hắn, để an ủi tội lỗi tôi, và để hắn nhẹ nhõm mang theo thân xác trong cuộc phiêu lưu mới trong thế giới của đất.
——————————————————————————————————————
ngâm tôi trong một dung dịch hỗn hợp đặc gồm hồi ức, tình yêu, ngôn từ, nỗi khao khát một cộng đồng người hoang vắng, xúc tác là những cơn điên bạo lực, xác mèo chết, phần quỷ dữ chuếnh choáng của con người.
dấu hiệu của thí nghiệm thành công: những chữ cái bắt đầu mọc rễ tua rua từ chân, nhưng tôi đang bị ăn mòn từ trên xuống, các bài thơ thành phẩm là những hệ từ vựng tái nhợt những con mắt mở.
——————————————————————————————————————
chúng ta sẽ tìm mọi cách trở lại điểm khởi đầu và tìm ra nguồn gốc của mình, lời hẹn với tương lai trượt khỏi lưỡi bập bềnh trôi và tôi không bao giờ có lý do trở lại.
tôi sẽ thường xuyên ghé lại đây và trò chuyện cùng người đã chết, lời hẹn với quá khứ trượt khỏi lưỡi bập bềnh trôi và tôi không bao giờ có lý do trở lại.
chúng ta sẽ dõi nhìn nhau trong đêm rộng ngất ngây, lời hẹn với hiện tại trượt khỏi lưỡi bập bềnh trôi và tôi không bao giờ có lý do trở lại.
tương lai, quá khứ, hiện tại – những từ ngữ to xác, tôi không thích đứng trong cái bóng của chúng, tôi không muốn nghĩ về chúng thêm nữa, ngoài nỗi ám ảnh về huỷ hoại, tôi biết những điều đã không trở lại nhưng không biết điều sẽ đến.
——————————————————————————————————————
đây xanh xanh xanh xanh tôi tái nhợt vì yêu những cành cây rướn mở và tôi ngã vào sự im lặng hoàn hảo của người, sự im lặng làm tôi giàu có, làm tôi đau khổ, làm tôi cô đơn, làm tôi ân hận, làm tôi tan rữa, làm tôi trống trải, và tôi trầm mình trong bài thơ ngắt lạnh ấy
đây tôi đã quen với những nấm mồ quanh mình, tôi yên ổn, họ dạy trẻ con yêu khoa học, không ai gặp những bóng ma thêm nữa, cả trong những câu chuyện của mẹ
mọi bước chân của chúng ta chỉ để đến được nơi vắng lặng, đi trong mồ, ánh sáng mịn của hơi sương và mùi hương thân thể sẽ làm nỗi đau tan biến, hãy tin tôi, bây giờ không còn ai xa lạ và kêu than vì sự đơn lẻ của mình
——————————————————————————————————————
câu chuyện xám xịt ngày chủ nhật: một con bò khổng lồ xuất hiện từ phía chân cầu, bóng nó trùm phủ mặt nước vàng rực, khu chợ tan tác ngói vỡ. bọn trẻ chúng tôi nghe được những vọng âm của tiếng rống bạo lực: tôi là một động vật nhai lại, tôi nhai tôi, tôi ăn tôi, tôi gặm tôi, tôi thải tôi, tôi cỏ của tôi, tôi mòn tôi, tôi vỗ bụng tôi, tôi uống nước tiểu tôi, tôi nới rộng tôi, tôi trùm bóng tôi. chúng tôi vừa đuổi theo con bò khổng lồ vừa khóc vừa cười, lá phượng bay thốc màu xanh vào mắt, hổn hển, tôi dẫm trên cái bóng của nó, chân tôi nhớp nháp.
tôi dừng chạy, nhìn bàn chân, những giọng nói loãng ra trong máu những giọt mưa loãng ra trên tay tôi đỏ ối, máu rút cạn khỏi cơ thể, thuỷ triều đang dềnh lên màu trăng.
chúng tôi đến chân cầu, con bò khổng lồ đã biến mất, một đám mây vàng rực trôi nổi trên mặt nước xám ngắt.
người hoạ sĩ già đang xoá đi bức tranh vừa vẽ, lẩm bẩm không thôi: tôi là một động vật nhai lại, tôi nhai tôi, tôi ăn tôi, tôi gặm tôi, tôi thải tôi, tôi cỏ của tôi, tôi mòn tôi…
——————————————————————————————————————
bây giờ, tôi vẽ một vòng tròn trên bãi cát, và tôi lún sâu mãi xuống cát ướt, cho tới khi hoàn toàn vắng lặng, và tôi sẽ không trở về.
2012
