?inh B Anh
??c gi? c?a Nh xu?t b?n Gi?y V?n ? c d?p bi?t ??n George Orwell qua tc ph?mTr?i sc v?t,b?n ti?ng Vi?t?n hnh n?m 2008. L?n ny, chng ti l?i hn h?nh ???c gi?i thi?u m?t ki?t tc n?a c?a ng,1984, tc ph?m b?t h? ? tr? thnh huy?n tho?i rng r?n v? nh n??c ton tr?, qua b?n d?ch xu?t s?c c?a Ph?m Minh Ng?c.
N?u ?Tr?i sc v?t, ch? ?? trung tm l s? hnh thnh nh n??c ton tr? qua cu?c Cch m?ng V s?n, th1984?i su miu t? c? ch? ho?t ??ng c?a nh n??c ny sau khi Cch m?ng ? thnh cng v b? my hnh chnh quan liu ? ???c xy d?ng hon ch?nh.
George Orwell vi?t cu?n ti?u thuy?t ny trong hai n?m 1946 1948. Tn tc ph?m,1984 (??o ng??c c?a 1948), l ?n d? cho m?t m?c th?i gian r?t xa trong t??ng lai theo hnh dung c?a ??c gi? th?i ?. Winston Smith, nhn v?t chnh, l m?t ??ng vin lm vi?c trong Ban L?ch s? c?a “B? S? th?t” (B? Tuyn truy?n). Cng vi?c chnh c?a anh l xa ho?c c?t xn t?t c? nh?ng s? ki?n c th? gy b?t l?i v bin t?p chng sao cho c l?i cho ???ng l?i c?a ??ng. B?ng cch ?, anh ? gp ph?n vo vi?c th? tiu l?ch s? theo ngh?a l l?ch s? c?a s? th?t v thay vo ? l m?t l?ch s? c?a s? d?i tr. Nh?ng khng ch? c th?: do ???ng l?i c?a ??ng c? thay ??i xonh xo?ch, nn c nh?ng s? ki?n v nh?ng con s? c? ph?i s?a ?i s?a l?i, ??n n?i khng ch? c m?t l?ch s? m l v s? l?ch s? c?a s? d?i tr. R?t cu?c, trong c? n??c khng cn ai bi?t ???c ci g l th?t, ci g l gi? n?a, v ngay c? nh?ng ??ng vin lm vi?c trong Ban L?ch s? c?ng khng th? nh? n?i s? ki?n no ? ???c ng?y t?o ??n l?n th? bao nhiu, b?i v c? sau m?i l?n ng?y t?o, d? li?u g?c l?i b? h?y ngay l?p t?c.
Trong thm tm, t? lu Winston Smith ? chn ght ??ng. Song anh khng th? ?? l? suy ngh? c?a mnh, b?i v kh?p n?i ??u c cng an t? t??ng (an ninh v?n ha) theo di. Ch? m?t cht s? h?, anh s? b? khp vo “t?i t? t??ng” v s? ph?i tr? gi b?ng m?ng s?ng c?a mnh. Tuy nhin, khao kht tm hi?u s? th?t, nh?t l khao kht tm hi?u b?ng cch no ??ng c th? xy d?ng nn m?t x h?i qui ??n nh? v?y, ? t?ng b??c ??a Winston Smith tr? v? qu kh?, gip anh d?n nh?n ra qu trnh thu tm quy?n l?c v c? ch? v?n hnh c?a ??ng. Nh?ng hnh trnh nh?n th?c s? th?t c?a anh c?ng l hnh trnh ??a anh t?i ci ch?t, m?t k?t c?c khng th? trnh kh?i c?a t?t c? nh?ng con ng??i cn cht l??ng tri v lng t? t? trong ch? ?? ton tr?.
? th?i ?i?m George Orwell vi?t tc ph?m ny (1948), th? gi?i v?a tr?i qua ch? ?? ton tr? ki?u pht-xt, cn ch? ?? ton tr? ki?u x-vi?t v?n cn ?ang c?c th?nh. Ngay c? ? Anh v M?, vi?c nh n??c ki?m sot ho?c can thi?p vo ??i s?ng (trong ? c ??i s?ng t? t??ng) c?a cng dn c?ng ?ang l m?t khuynh h??ng ?ng lo ng?i, ??n n?i nhi?u h?c gi? bi quan cho r?ng, nh n??c ton tr? l m?t khuynh h??ng pht tri?n khng th? trnh kh?i c?a x h?i loi ng??i. Tuy nhin, nh?ng g ? di?n ra trn ph?m vi th? gi?i h?n su m??i n?m qua cho th?y, nh n??c ton tr? khng ph?i l m?t khuynh h??ng t?t y?u, m n ??n gi?n l m?t sai l?m v? t? t??ng. Ng??i ta c th? trnh sai l?m ny, v ng??i ta c?ng c th? s?a n khi ? m?c ph?i. Nhi?u qu?c gia, trong ? c m?t s? n??c Ty u v Anh-M? ? trnh ???c, cn nh?ng n??c nh? Nga v ?ng u ? nh?n ra v s?a sai l?m ?. Trung Qu?c v Vi?t Nam ?i con ???ng ring, con ???ng ti?m ti?n, nh?ng chng ta c quy?n tin r?ng, ??n m?t ngy no ?, hai qu?c gia ny c?ng ph?i ?i ??n nh?n th?c r?ng: Con ng??i sinh ra c quy?n t? do!
1984c?a George Orwell miu t? m?t x h?i ?en t?i cng c?c, nh?ng n gip ta nh?n di?n su s?c ch? ?? ton tr?, ?? chng ta c th? th?u hi?u v trnh l?p l?i n, c?ng nh? gip ta s?a ch?a nh?ng sai l?m cn t?n ??ng m ta khng th? ho?c khng dm nhn th?y. Hi?u theo ngh?a ?, cu?n ti?u thuy?t gy ?n l?nh c?a George Orwell chnh l m?t thng ?i?p c?a hy v?ng.
Cc b?n c th? tm ??c 1984 t?i:
http://phamnguyentruong.blogspot.com/2011/06/george-orwell-1984-ki-1.html
