Đã lâu lắm rồi, có một vị hiền triết sống trên đỉnh ngọn núi cao. Dân làng dưới chân núi mỗi khi gặp khó khăn thường tìm đến vị hiền triết để xin lời khuyên.
Ngày nọ, một chàng trai được xem là khá thành đạt, đang băn khoăn cho chặng đường sắp tới của mình, quyết định lên núi gặp vị hiền triết.
– Điều gì có thể giúp con thành một người thực sự vĩ đại? – Chàng trai hỏi
Vị hiền triết nhìn thẳng vào mắt anh và hỏi:
– Có chắc là ngươi muốn biết điều đó không?
– Vâng! Cháu thực sự rất muốn biết – Chàng trai quả quyết trả lời.
– Được! – Vị hiền triết đáp – Ngươi hãy tự tìm cho mình câu trả lời qua câu chuyện ta kể sau đây:
“Thuở xưa, có một chàng thanh niên ở đất nước Hy Lạp mắc bệnh hiểm nghèo. Biết mình không còn sống được bao lâu nữa, anh xung phong gia nhập quân đội lúc đó đang bước vào trận chiến khốc liệt với kẻ thù. Với hy vọng được hy sinh anh dũng trên chiến trường, anh ta đã chiến đấu hết mình, không ngại phơi mình trước làn tên mũi đạn của kẻ thù và không mảy may lo cho mạng sống của mình. Cuối cùng, khi kẻ thù bị đánh bại, anh ta vẫn còn sống!
Vô cùng cảm phục trước sự dũng cảm, can trường của người lính nọ đã góp phần không nhỏ tạo nên chiến thắng ấy, vị tướng quyết định thăng chức và trao tặng cho anh huân chương danh dự cao quý cho lòng dũng cảm cùng một chức vụ, nhiều bổng lộc, nhà cửa.
Song, đến ngày trao huân chương, anh ta trông rất u buồn. Ngạc nhiên, vị tướng hỏi lý do và được biết về căn bệnh nguy hiểm mà anh ta đang phải gánh chịu.
Người lính khóc nói và hứa với vị tướng là nếu được chữa khỏi bệnh sẽ sống và phục vụ hết lòng, hết sức cho thần dân và vương quốc.
Vị tướng động lòng nhìn vẻ thành khẩn, khổ sở của người lính. Ông xúc động!
Làm sao ông lại có thể để cho người lính dũng cảm của mình phải chết!
Vị tướng đã ra lệnh cho tìm những vị lương y giỏi nhất vương quốc về trị bệnh cho anh ta.
Căn bệnh chết người cuối cùng đã được chữa khỏi.
Nhưng – từ đó trở đi – người ta thấy người lính can-trường-một-thời nghiễm nhiên hài lòng yên vị với những gì đã có như một đặc quyền, đặc lợi. Anh ta đã không còn xuất hiện nơi tuyến đầu vất vả hiểm nguy như đã từng thề, đã từng hứa nữa! Anh ta xem những việc đó là của người khác – không hề liên quan đến mình.
Anh luôn tìm cách né tránh mọi khó khăn, cố gắng bằng mọi cách tích góp thêm tài sản, bảo vệ mạng sống chức vụ của mình thay vì đương đầu với thử thách và vận mệnh quốc gia dù đất nước đang gặp hiểm nguy và giặc ngoại xâm.
Tình cờ, có dịp gặp lại, mặc cho người lính năm xưa nịnh bợ, xun xoe, thăm hỏi – vị tướng nhìn người lính một hồi lâu – khinh bỉ quay lưng lại – rồi nói:
– Giờ đây, nhà ngươi mới thực sự là đã chết hẳn rồi! Chờ ngày chôn!
Không biết ở nước ta, còn những ai sống mà như đã chết như trong câu chuyện vị hiền triết đã kể cho chàng trai kia không?
Nguyễn Văn Phước
Tuyển tập Hạt Giống Tâm Hồn
