Anatoly Tille
Ph?m Nguyn Tr??ng d?ch
Ch??ng 7. B? my ?n p
V? m?t khoa h?c, khi ni?m chuyn chnh c ngh?a l m?t chnh quy?n d?a tr?c ti?p vo v? l?c, khng b? h?n ch? b?i b?t c? lu?t l? no, khng b? g b b?i b?t c? nguyn t?c no.
(Lenin)
Sau khi ginh ???c chnh quy?n, nh?ng ng??i Bolshevik l?p t?c t? b? chnh sch cy g?y v c? c r?t truy?n th?ng c?a giai c?p th?ng tr?, m thay b?ng m?t chnh sch r? h?n v h?u hi?u h?n: chnh sch cy g?y v L?I H?A v? c? c r?t.
Ng??i ta t?ng h?a: chnh quy?n v? tay X vi?t, ru?ng ??t v? tay dn cy, nh my v? tay cng nhn v quy?n t? quy?t v? tay t?t c? cc dn t?c.
Thng 5 n?m 1917, trong khi xem xt l?i c??ng l?nh c?a ??ng, Lenin ? vi?t: Hi?n php c?a n??c C?ng ha Dn ch? Nga ph?i h?a (b?n ? th?y ch?a? tc gi?):
4. S? b?t kh? xm ph?m v? thn th? v nh ?;
5. T? do l??ng tm, t? do ngn lu?n, t? do bo ch, t? do h?i h?p, t? do bi cng v cng ?on m?t cch khng h?n ch?.
Sau khi ginh ???c chnh quy?n, trong c??ng l?nh n?m 1919, s? b?t kh? xm ph?m v? thn th? v nh ? ? bi?n m?t, cn v? cc quy?n t? do th ???c vi?t nh? sau: Nhi?m v? c?a ??ng l ti?n hnh vi?c ?n p m?t cch th??ng xuyn s? khng c? c?a b?n bc l?t v ??u tranh v? t? t??ng v?i nh?ng tn d? c?a t? t??ng t? do v cc quy?n mang tnh ch?t t? s?n ? bm r? su trong x h?i (khi no v trong ??u c ai ? Nga ? k?p bn r? nh?ng tn d? ??), ??ng th?i gi?i thch cho qu?n chng bi?t r?ng vi?c t??c b? quy?n chnh tr? v nh?ng h?n ch? t? do ch? l nh?ng bi?n php t?m th?i trong cu?c ??u tranh v?i nh?ng m?u toan c?a b?n bc l?t nh?m b?o v? v khi ph?c ??c quy?n ??c l?i c?a chng.
Thng 6 n?m 1917, Lenin tn d??ng lu?t v? k? th c?a nhn dn c?a nh?ng ng??i Jacobin nh?ng l?i cho r?ng khng c?n my chm, ch? c?n b?t gi? ch?ng 50 ??n 100 trm t? b?n vi tu?n ?? lm r th? ?o?n c?a h? r?i th?. Ch? m?t n?m r??i sau, cu?c kh?ng b? ??m mu ch?ng l?i ton th? nhn dn ? v??t xa nh?ng ng??i Jacobin.
Ngay ngy 15 thng 11 n?m 1917, Lenin k ngh? ??nh V? cu?c ??u tranh v?i n?n ??u c?[1], theo ? t?t c? nh?ng k? ??u c?, ph ho?i, che gi?u cc kho?n d? tr?, c?n tr? vi?c v?n chuy?n v nh?ng t?i khc (!) ph?i b? b?t v giam ngay vo nh t Kronstadt ?? chuy?n cho ta n cch m?ng.
Ngy 28 thng 11 cng n?m l?i ban hnh ngh? ??nh V? vi?c b?t giam cc lnh t? c?a cu?c n?i chi?n ph?n cch m?ng[2] trong ? h? l?nh b?t giam v chuy?n cho ta n cch m?ng cc lnh t? ??ng Dn ch? l?p hi?n (Kadet). Ngh? ??nh ch? ni ??n cc lnh t? ch? khng h? ni ??n ho?t ??ng c? th? no.
Trong ton t?p tc ph?m c?a Lenin, ta c th? tm th?y r?t nhi?u m?nh l?nh c?a ng ta v? vi?c kh?ng b? t?p th?. Th d?, ngy 7 thng 7 n?m 1918, ng ta ra l?nh cho Stalin: Hy th?ng tay v?i b?n cch m?ng x h?i ch? ngh?a (??ng X h?i Cch m?ng – ESER) cnh t? (m?t ??ng ? t?ng gip c?ng s?n ginh quy?n l?c tc gi?) v thng bo th??ng xuyn. Thng 9 cng n?m, ng ta ra l?nh cho Sokolnikov: N?u ??ng ch tuy?t ??i tin r?ng khng c l?c l??ng ?n p m?t cch th?ng tay v khng th??ng ti?c th hy ?nh ?i?n (tc gi? nh?n m?nh). Thng 11, ng ta ? ph phn Zinoviev v ng ny ? ng?n ch?n khng cho cng nhn ?n p: Ti k?ch ki?t ph?n ??i!… Chuy?n ny l khng th? ???c! Ph?i ??ng vin tinh th?n v lm cho kh?ng b? tr? thnh r?ng kh?p. Hi?n nay, ng??i ta ? bi?t nh?ng m?nh l?nh tuy?t m?t c?a ng ta, th d? v? vi?c ?n p cc nh khoa h?c, v gi?i t?ng l?. Khng nghi ng? g r?ng vi?c b?n gi?t gia ?nh Sa hong c?ng ???c th?c hi?n theo ch? ??o tr?c ti?p c?a ng ta, m?c d ng ta ? d?u kn, khng ?? l?i d?u v?t no ho?c d?u v?t ch?a ???c tm th?y m thi. S? gi? d?i c?a Lenin th? hi?n r trong b?c ?i?n ngy 6 thng 7 n?m 1918 nhn v? gi?t h?i Mirbach, ??i s? ??c ? Lin X: ?y r rng l c bn tay c?a b?n b?o hong ho?c l nh?ng tn khiu khch mu?n ko n??c Nga vo cu?c chi?n. Nh?ng Blumkin, m?t nhn vin ?y ban ??c bi?t, chnh l ng??i ? gi?t Mirbach, anh ny sau ? cn lm vi?c trong ?y ban ??c bi?t m?t th?i gian di n?a.
T?i sao ti l?i nh?n m?nh tnh ch?t r?ng kh?p c?a kh?ng b?? Trong nhi?u n?m b? my tuyn truy?n X vi?t, cc b? mn khoa h?c x h?i v cc nh s? h?c c? tnh nh?i nht vo ??u c ng??i ta r?ng kh?ng b? l ?? b?o v? ng??i lao ??ng ch?ng l?i nh?ng k? p b?c bc l?t. Nh?ng n??c Nga v?n l m?t n??c nng dn. Nh?ng ng??i bun bn ch? chi?m 1% dn s?, t?ng l? c?ng kho?ng nh? v?y. ??u th? k? XX gi?i qu t?c khng cn l m?t giai c?p n?a (chnh Lenin c?ng l m?t qu t?c), ??a ch? cn t h?n. T?ng l?p v s?n ngh?a l nh?ng ng??i cng nhn cng nghi?p tch bi?t h?n kh?i nng thn c?ng khng nhi?u. V v?y, b?t k m?t cu?c kh?ng b? mang tnh qu?n chng no c?ng ch? c th? nh?m ch?ng l?i ng??i lao ??ng. S? th?t ? l nh? th?[3].
Khi ni v? nh?ng v? ?n p c?a b?n pht xt, bao gi? ng??i ta c?ng s? d?ng nhn hi?u: kh?ng b? pht xt ??m mu. Nh?ng cho ??n nay ch?a ai th?c hi?n vi?c so snh v? s? li?u. Nh?ng cc con s? th?t ?ng quan tm. Th d? trong 17 n?m c?m quy?n c?a Mussolini ? Italy ch? c 5 ??ng vin c?ng s?n b? k?t n t? hnh v 1 ng??i ch?t trong t (A. Gramsci). Con s? ny l do Palmiro Toliatti ??a ra trong di?n v?n ? Turin nhn k? ni?m 35 n?m ngy thnh l?p ??ng c?ng s?n Italy (bo V m?t n?n ha bnh b?n v?ng, v n?n dn ch? nhn dn, ngy 3 thng 2 n?m 1956). Bao nhiu ??ng vin c?ng s?n Italy b? t? hnh ? n??c ta? T?p ch Nh?ng v?n ?? ha bnh v ch? ngh?a x h?i (s? 5 n?m 1989) ni c ??n hng tr?m ng??i Italy b? ?n p. C th? khng ph?i t?t c? nh?ng ng??i ?y ??u b? x? b?n, nh?ng chng ta bi?t r?ng hai ph?n ba t nhn ? b? xc trong cc tr?i c?i t?o. S? li?u v? cc nh lnh ??o ??ng c?ng s?n ??c do gio s? ng??i ??c l G. Weber thu th?p ???c ch?ng t? r?ng cc ??ng ch cng an c?a chng ta khng h? thua km Gestapo trong phong tro thi ?ua tiu di?t ??ng vin c?ng s?n ??c[4].
Nh? v?y l CY G?Y ???c vung ln ngay sau khi ginh ???c chnh quy?n v cho ??n nay v?n ch?a ???c thu v?. Trong vi?c ny th Lin X v Campuchia, Cuba v Nicaragua, Etiopia v Rumania c?ng ch?ng khc nhau bao nhiu. B? my tuyn truy?n c?a chng ta th?t hoi cng khi c? g?ng trnh by nh?ng s? ki?n ? nh? l nh?ng l?ch l?c kh?i nh?ng tiu chu?n c?a Lenin, ch? x?y ra d??i th?i Stalin. B?t ??u b?ng t? do v gi?i h?n trong nh?ng l?i h?a ? l?p t?c bi?n thnh n?n ??c ti v gi?i h?n (nhn v?t Sigalev trong tc ph?m L? ng??i qu? m c?a Dostoievski).
Ngay c? ng??i Lin X, nh?ng ng??i ? quen v?i m?i th? c?ng ph?i kinh hong v s? v nhn v v ngh?a c?a nh?ng v? kh?ng b? b?t ??u ngay d??i th?i Lenin. Ho?t ??ng c?a nhm tam nhn d??i quy?n Piatakov ? Kr?m l m?t v d? ?i?n hnh: sau khi chi?m ???c Kr?m, nh?ng ng??i Bolsevik tuyn b? r?ng giai c?p v s?n r?t khoan dung v by gi?, khi cu?c ??u tranh ? k?t thc, s? quan b?ch v? c th? t? do l?a ch?n ?i hay ? l?i. Ti hi?m khi ???c ch?ng ki?n khng kh an bnh nh? th?, nh v?n V. Veresaev k? l?i, sau khi c tuyn b?, cc s? quan b?ch v?, ?a ph?n l sinh vin ch? khng ph?i b?n Tr?m ?en ? s?n sng h?p tc v?i chnh quy?n m?i. ??ng th?i h? ???c ?? ngh? ??n ghi danh. Cu?c t?m mu v ngh?a l?p t?c b?t ??u. T?t c? nh?ng ng??i ??n ghi danh ??u b? b?t, ban ?m h? b? ??a ra ngo?i v b? b?n b?ng sng trung lin. Hng ngn ng??i b? gi?t nh? th? ??y. Ngay Djerzhinski, bi?t danh Ph??ng hong thp c?ng ? ph?i ni ?y l m?t sai l?m kh?ng khi?p! Th? m trong b?n Di chc n?i ti?ng, Lenin l?i coi Piatakov l ng??i k? t?c c?a mnh!
V?i cch t? ch?c v? m?t kinh t? v chnh tr? nh? th?, x h?i khng th? t?n t?i m khng c m?t h? th?ng ?n p ngoi kinh t?, khng th? t?n t?i n?u khng c kh?ng b?, khng c b? my km k?p m?nh. Tuy nhin, khng ???c ngh? r?ng kh?ng b? v ?n p trong x h?i x h?i ch? ngh?a ch? ???c th?c hi?n b?i m?t b? my ??c bi?t. Vi?c ?n p ???c ti?n hnh t?i t?ng nng trang, nh?ng ng??i nng dn khng tun ph?c c th? khng ???c c?t c?, khng c ph??ng ti?n chuyn ch?, khng ???c chia c?i ?un, ho?c ??n gi?n l b? ?nh ??p. Vi?c ?n p di?n ra trong t?ng x nghi?p, trong t?ng tr??ng ??i h?c, th d? sinh vin c th? b? ?u?i h?c hay b? b?t lnh ?? c?nh t?nh nh?ng sinh vin khc. M?i m?t t?p th? lao ??ng g??ng m?u, nh? bao che v ?n p, ??u l ph??ng ti?n h?u hi?u c?a b? my ??ng trong vi?c l?ng nh?c v ?n p con ng??i c nhn. Ban ch?p hnh cng ?on, theo l?nh c?a gim ??c, c th? ??a b?n vo nh th??ng ?in, b?n s? ph?i ? ? v th?i h?n v b?n c th? tr? thnh m?t k? tm th?n th?c s? sau m?t th?i gian ???c cc bc s? ch?m sc. Khng hi?u ?i?u ? th khng th? hi?u ???c ci khng kh ho?ng lo?n ??n l?nh ng??i v nh?p nha nh? m? hi c?a m?t c?a m?t ng??i b? ho lao, m?t ng??i lun ho?ng h?t khng nh?ng cho mnh m cn cho ng??i thn, cho b?n b c?a mnh n?a. G. Orwell ? m t? ?ng m?t cch ?ng kinh ng?c ci khng kh ? trong tc ph?m 1984.
Nh?ng d? nhin l trong b?t k nh n??c x h?i ch? ngh?a no quy?n l?c c?ng ???c b?o ??m b?ng m?t b? my ?n p m?nh v c?c k t?n km. V b? my ? ? ???c m t? trong nhi?u tc ph?m, ? ?y ch? xin ni ng?n g?n, trong ch?ng m?c lm cho b?c tranh v? nh n??c ? ???c hon ton m thi.
B? my tuyn truy?n Lin X b? ra bi?t bao cng s?c nh?m m t? th?i k c?m quy?n c?a Stalin nh? l giai ?o?n ?i ch?ch kh?i ch? ngh?a x h?i nhn ??o, nh?ng kh?ng b? khng h? ng?ng trong giai ?o?n tan b?ng d??i tro Khrushchev, c?ng nh? giai ?o?n tr tr? hay th?i k c?i t? hi?n nay. S? khc nhau ch? l hnh th?c v m?c ??. Khng ???c qun r?ng sau giai ?o?n Stalin, ch? gi? ngn tay ra d?a l ng??i ta c?ng ?? s? v? m?t r?i.
Nh?ng v? ?n p hng lo?t x?y ra ngay c? trong nh?ng giai ?o?n sau ny (Novotrerkassk, Temir-Tau). D??i tro Gorbachev, ng??i ta ? ?n p ??m mu cu?c bi?u tnh c?a sinh vin ? Alma-Ata (thng 12 n?m 1986); mi ??n d?p k? ni?m n?m n?m, nh?ng ng??i b? ?n p m?i ???c ph?c h?i v chng ta m?i bi?t m?t vi vi?c c? th?. Ti khng n?m ???c s? ng??i t? vong, nh?ng c 1.700 ng??i b? th??ng, 2.000 ng??i b? ??a ra ta. Xin nh?c l?i ngy ch? nh?t ??m mu ? Tbilisi, nh?ng cu?c ?n p ? Vinhuis, ? Riga v v? t?m mu ? Sumgait, ? Bacu Gorbachev, ng??i ???c ph??ng Ty o b?, ng??i ???c hun ch??ng Nobel v? ha bnh, nh? ng??i ta t?ng tuyn b?, l ng??i cu?i cng bi?t tin v? nh?ng v? ?n p nh? th?. V ph??ng Ty ? tin. Chng ta ch?c ch?n c?ng ? tin, n?u c m?t ng??i, d ch? m?t l?n b? tr?ng tr?.
C?nh st m?t
M?i n??c c m?t tn g?i khc nhau: GESTAPO, Stasi, Sekuritatia, cn ? n??c ta th tn g?i c?a n thay ??i th??ng xuyn: ?y ban kh?n c?p, ?y ban kh?n c?p ton lin bang, C?c b?o v? chnh tr? qu?c gia, Dn ?y n?i v?, B? an ninh, ?y ban an ninh qu?c gia, B? an ninh Nga, m?c d b?n ch?t v bi?n php th?c hi?n ch? l m?t. ? c r?t nhi?u ng??i vi?t v? c?nh st m?t r?i, ? ?y ch? xin xc ??nh v? tr c?a n trong h? th?ng[5]. ?y ban an ninh qu?c gia (KGB) l m?t t? ch?c c?c k to l?n v lin t?c pht tri?n, tuy?t m?t, ch? ch?u s? lnh ??o c?a T?ng b th? ??ng, cc ch? nhn ng c?a ??t n??c, t?c l nhn dn khng bi?t m?t t g v? t? ch?c ny. R?t nhi?u b? phim, nhi?u v? k?ch v tc ph?m v?n h?c vi?t v? n, nh?ng ??y l ?? qu?ng co, ?? t?o cho ng??i ta ?n t??ng v? nh?ng d?ng s? khng bi?t s? hi v khng bao gi? sai l?m, nh?ng ng??i ?ang ti?n hnh nh?ng cu?c chi?n ??u ngoan c??ng v ??y hi?m nguy v?i b?n gin ?i?p v nh?ng tn ph?n cch m?ng. Nh?ng nhi?m v? chnh c?a KGB l theo di nhn dn th khng th?y ? ?u v khng th?y ai nh?c ??n c?.
D? nhin l KGB ph?i lm nhi?m v? ??i ngo?i, r?t nhi?u gin ?i?p ? ???c ci vo NATO, vo Lin Hi?p Qu?c v.v Nh?ng trong l?nh v?c ny, tnh bo qun ??i (GRU[6]) ???c giao nh?ng nhi?m v? quan tr?ng h?n, th? m ngay trong th?i k cng khai ng??i ta c?ng t nh?c t?i n. ? n??c ngoi, bn c?nh cc nhn vin tnh bo n?m trong bin ch?, KGB cn tuy?n m? r?t nhi?u nhn vin ngoi bin ch?, ??c bi?t l trong s? cc ki?u dn Lin X, trong ? c c? nh?ng tn t?i ph?m hnh s? v gi ?i?m, h?p tc v?i KGB l ?i?u ki?n ra ?i c?a nhi?u ng??i trong s? h?. H? c th? n?m ???c g t? nh?ng khch hng vng lai? Nh?ng t? lu KGB ? ho?t ??ng theo nguyn t?c bi?n ch?ng l??ng bi?n thnh ch?t, t? nh?ng m?u tin v?n v?t, h? c th? s?p x?p thnh m?t b?c tranh hon h?o. Ngay c? nh?ng bi?u hi?n ??c th v? ??i s?ng tnh d?c c?a ??i t??ng c?ng c th? b? l?i d?ng ?? d?a d?m v tuy?n m?.
M?ng l??i c?a KGB bao trm kh?p n??c. Phng KGB huy?n c ng??i ph? trch t?ng t? ch?c, t?ng nh my, t?ng nng trang, t?ng tr??ng ??i h?c, th?m ch t?ng ngi nh, ng??i ny c trch nhi?m tuy?n m? nh?ng tn ch? ?i?m v?i trch nhi?m th??ng xuyn bo co tin t?c v? ng??i dn, v? nh?ng cu chuy?n h? ni v?i nhau v c? tm tr?ng c?a dn chng n?a. M?ng l??i thm nh?p vo qun ??i, cng an, nh t v tr?i giam v ngay c? b? my c?a ??ng. C?n v?, li xe c?a cc nh lnh ??o c?p cao c?ng l nhn vin KGB, nhi?m v? c?a h? l v?a b?o v? v?a theo di. KGB n?m ???c nhi?u thng tin nh? th? cho nn ng??i ??ng ??u t? ch?c ny lun lun l nhn v?t nguy hi?m trong nh?ng cu?c ??u ?, tranh ginh quy?n l?c. V v?y, Stalin th??ng xuyn kh? h?. ?? l?t ?? Khrushchev ng??i ta ph?i li ko b?ng ???c Semitrastn?i, ng ny v?a k? l?i nh? th? trn t? Ng?n l?a nh?. Khng nghi ng? g r?ng ? t?ng c m m?u ch?ng l?i Brezhnev, m c th? khng ch? m?t v? nh? ti ? ni t?i bn trn. V v?y, b? my c?a ??ng khng cho KGB qu nhi?u quy?n l?c v lun c? g?ng ki?m sot n. Nh?ng KGB l?i theo di ngay c? cc ?y vin B? chnh tr?. N?m 1990, vin t??ng KGB h?i h?u l Kalugin ? quay sang pha ??i l?p v t? co r?ng Gorbachev ? ra ch? th? c?m vi?c theo di nh? th?. T? x?a t?i nay k? th nguy hi?m nh?t c?a T?ng b th? trong cu?c ??u tranh ginh quy?n l?c ? v s? lun lun l nh?ng chi?n h?u thn c?n nh?t c?a ng ta.
V?y h? th?ng qu?c n?i c?a KGB ho?t ??ng nh? th? no? T?i cu?c th?o lu?n c?a X Vi?t T?i cao Lin X v? vi?c b? nhi?m Kruitrkov vo ch?c v? ch? t?ch KGB, Yeltsin ? k? l?i r?ng trong m??i n?m ng ta cng tc ? t?nh Svetlovsk, hng ngn, theo l?i ng ta, nhn vin tnh bo khng b?t ???c m?t tn gin ?i?p no. Hng ngn ng??i ?y lm g?
Trong th?i k di?n ra nh?ng bi?n ??ng cch m?ng ? ?ng ??c v Bulgaria vo n?m 1990 ng??i ta ? ni r?ng c? 10 ng??i dn th c 1 nhn vin an ninh m?t, c? trong v ngoi bin ch?. N??c ta c l? c?ng c t? l? t??ng t? nh? th?, m?t con s? th?t l kh?ng khi?p. M?ng l??i ? c bi?t r?ng tham nh?ng ?ang h?y ho?i b? my c?a ??ng hay khng? N?u bi?t th n c bo co v?i lnh ??o khng?
Nh?ng ng??i c ??u c dn ch? ? ph??ng Ty khng th? no t??ng t??ng ???c r?ng KGB kh?ng khi?p ??n m?c no v ngay t? khi thnh l?p, t? ch?c ny ? khng b? rng bu?c b?i b?t k ?i?u lu?t hay tiu chu?n ??o ??c no. Cc t??ng l?nh ngoi m?t tr?n ph?i s? vin trung y l?c l??ng SMERSH (vi?t t?t: gi?t ch?t b?n gin ?i?p – ND), v v?y, t ??c gi? c th? ?nh gi ?ng lng d?ng c?m v song c?a vin ch? huy khi ng ny b?t tay Solzhenitsyn ?ng vo lc Solzhenitsyn b? nhn vin SMERSH b?t gi?. Lao vo cu?c t?n cng, d??i m?a bom bo ??n m ??u v?n ng?ng cao c?ng khng nguy hi?m b?ng.
Hi?n nay chng ta ? bi?t nh?ng bi?n php tra t?n no ? ???c ?em ra s? d?ng nh?m p ng??i ta th nh?n nh?ng t?i c m h? ch?a t?ng ph?m. Nh? nh?t l khng cho ng?, bnh th??ng nh?t l ?nh ??p. C c? cc chuyn gia-ngh? s? n?a: m?t k? mang b danh l Boxer ch? ??m m?t ci l g?y quai hm, m?t tn khc ch? c?n ? m?t ci l gy x??ng ch?u, c c? cc hnh th?c nh? dm vo b?n a xt, ? nt b? ph?n sinh d?c, ?ng kim vo d??i mng tay, nh?ng chng ta khng th? no bi?t h?t ???c. D? nhin l cc c?nh st m?t c?ng khng ???c b?o hi?m kh?i s? ph?n nh? v?y, h? bi?t nh? th? v c? g?ng ch?ng minh lng trung thnh c?a mnh, song khng ph?i lc no ?i?u ? c?ng c?u ???c h?. Cng v?i Iagoda, Egiov, Beria, Abakumov (?y l cc ch? t?ch KGB b? thanh tr?ng d??i th?i Stalin) l m?t lo?t cc cng an m?t trung thnh b? h? b?. Sau ??i h?i XX, m?t s? trong nh?ng k? t?ng tra t?n cc cn b? cao c?p c?a ??ng b? ?em ra x? b?n. Nhi?u tn sc sinh trong s? ? th ?i vo l?nh v?c khoa h?c, ??c bi?t l l?nh v?c lu?t h?c, th d? Grishaev, k? ? ?i?u tra v? cc bc s? st nhn th nay tr? thnh gio s? lu?t khoa. Borovski, m?t tn ?ao ph? c?a KGB, h?n ? ?i?u tra 103 v?, trong ? c 51 ng??i b? x? b?n th tr? thnh ph ti?n s? s? h?c v sau ? l ti?n s? k? thu?t (?), sau khi b? khai tr? kh?i ??ng th tr? thnh h?i vin H?i nh bo Lin X, ma xun n?m 1988 h?n ta cn lm ??i di?n c?a bo ch Lin X ? Nam T?.
M?t s? tn ?ao ph? ???c cho ngh? vi?c c l??ng h?u ?ng hong (th d? nh? Khvata, k? ? tra t?n nh bc h?c thin ti Vavilov), nh?ng ?a s? d? nhin v?n ???c gi? l?i lm vi?c c? ?? b?o ??m s? lin t?c.
T?t c? b?n chng ??u l ??ng vin c?ng s?n!
Chnh ph? Lin X lun lun b?o v? quan ?i?m khng p d?ng th?i hi?u ??i v?i nh?ng tn ?ao ph? pht xt v nh?ng t?i ph?m chi?n tranh. KGB v?n cn ti?p t?c truy n v ta ku c? n t? hnh ??i v?i nh?ng c? gi ? m?t th?i c?ng tc v?i b?n pht xt, nh?ng c? h? ni ??n trch nhi?m c?a nh?ng tn ?ao ph? KGB, nh?ng k? gi?t ng??i trong cc tr?i c?i t?o th khng c ai ln ti?ng tr? l?i, cn b? my tuyn truy?n Lin X l?i ku g?i sm h?i, tha th?. C?ng d? hi?u thi: n?u ??a nh?ng tn ?ao ph? ? ra tr??c php lu?t th lm sao cn tuy?n m? ???c nh?ng ?ng vin cho ci cng vi?c c?c k c?n thi?t nh? th? ??i v?i ch? ?? c?ng s?n.
KGB cn c l?c l??ng v? trang ring. Ngoi b? ??i bin phng, c c? my bay v t?u chi?n (300 ngn ng??i), KGB cn c m?t l?c l??ng tuy?t m?t g?m 12 s? ?on (150 ngn ng??i), nhi?m v? c?a n l g c?ng khng ph?i l vi?c kh ?on (Lu?n ch?ng v s? ki?n, s? 30, n?m 1990). D? nhin l khng ph?i ?? b?t gin ?i?p c?a CIA r?i. ? ?u cn c c?nh st m?t, cn c KGB, GESTAPO, Stasi th ? ? khng th? c nh n??c php quy?n v n?n dn ch? ???c.
Qun ??i
Lin X c m?t l?c l??ng v? trang v?i qun s? ?ng nh?t th? gi?i, h?n c? M? v nu?c c?ng s?n khc l Trung Qu?c c?ng l?i. Trong b?t k n??c x h?i ch? ngh?a no, t? l? qun nhn trn s? dn bao gi? c?ng cao h?n cc n??c t? b?n ch? ngh?a v ???c g?i l qun ??i nhn dn (ci ??i qun ? dng xe t?ng ? nt cc sinh vin t?i qu?ng tr??ng Thin An Mn l?i mang tn Qun ??i gi?i phng nhn dn!). Khi m?i thnh l?p vo n?m 1918, qun ??i Lin X ???c g?i l H?ng qun cng nng.
Trong c??ng l?nh ??u tin c?a ??ng, cng b? vo n?m 1903, Lenin ?i: Thay qun ??i th??ng tr?c b?ng v? trang ton dn, nh?ng ngay sau cch m?ng, c??ng l?nh th? hai c?a ??ng, cng b? n?m 1919, ? t? b? yu c?u ny c?ng nh? nhi?u yu c?u khc. Bi?n ch?ng (n??c ?i) k?t h?p v?i ch? ngh?a duy v?t l?ch s? cho php ng??i ta vi?n c? hon c?nh l?ch s? ? thay ??i ?? ch?i ph?ng m?i l?i h?a. C??ng l?nh th? hai t? b? vi?c thnh l?p qun ??i trn c? s? t? nguy?n v xc ??nh ngh?a v? qun s?. C??ng l?nh ny c?ng chuy?n t? vi?c b?u c? cc c?p ch? huy ? tuyn b? tr??c ?y thnh b? nhi?m, t? v? trang ton dn thnh qun ??i th??ng tr?c nh?ng c thng thm r?ng sau ny, cng v?i s? c?ng c? nh n??c hnh th?c chuy?n ti?p ny s? ???c thay th? b?ng c?nh st v? trang theo vng lnh th?. Bu?c ph?i gi? thi?t r?ng nh n??c c?a chng ta ch?a hon ton v?ng m?nh, nh?ng tr??c ? (n?m 1903, trong bi bo V? s? ngho ?i ? nng thn, Lenin ? gi?i thch r?t ?ng r?ng: Qun ??i th??ng tr?c l qun ??i xa r?i nhn dn v ???c hu?n luy?n ?? b?n vo nhn dn. Chng ta s? th?y Lenin c l ??n m?c no.)
Sau khi n?i chi?n k?t thc, trong nh?ng n?m 20, nguyn t?c hu?n luy?n qun s? theo vng lnh th? v?n ???c b?o ??m ph?n no, ??y l do nhu c?u g?n b qun ??i v?i nhn dn.
B? my tuyn truy?n c?ng s?n v php lu?t nh n??c v?n kh?ng ??nh r?ng qun ??i l ?? b?o v? t? qu?c: L?c l??ng v? trang Lin X v cc n??c dn ch? nhn dn l thnh tr c?a ha bnh v c nhi?m v? b?o v? nhn dn v n?n ??c l?p dn t?c kh?i s? xm l?ng c?a cc n??c ?? qu?c ch? ngh?a[7].
Nh?ng ai ?e d?a xm l?ng Lin X? Ci ??i qun chi tiu ??n g?n m?t n?a ngn sch ?y dng ?? lm g[8]? Th? nh?t, ?? b?n vo nhn dn, ?? ?n p nh?ng cu?c b?o lo?n ? trong n??c (qun ??i ? khng t l?n ch?ng minh ???c kh? n?ng c?a mnh trong l?nh v?c ny; n c v? h?u hi?u h?n ? Afghanistan). V v?y, h?i ??ng t??ng l?nh ch?ng l?i nguyn t?c ph?c v? theo vng lnh th?, m?t nguyn t?c ?ang b? nhi?u n??c c?ng ha ?i h?i. T?i sao l?i khng th? hu?n luy?n m?t ng??i Grudia ? ngay Grudia, cn ng??i Latvia th ? Latvia? Chnh l v ng??i lnh s? khng bao gi? b?n vo ??ng bo c?a mnh. Nh?ng ngy ch? nh?t ??m mu ? Tbilisi hay ? Vinhuis, nh?ng v? chm gi?t ? Bacu s? khng th? no x?y ra ???c.
Th? hai, theo h?c thuy?t c?a Brezhnev, qun ??i cn c trch nhi?m gi? nhn dn cc n??c khc trong phe x h?i ch? ngh?a, qun ??i ? ch?ng minh kh? n?ng c?a mnh trong cu?c kh?i ngh?a ? Berlin, ? Hungary v Ti?p Kh?c.
Th? ba, qun ??i ? tr? thnh m?t h? th?ng ??c l?p, m?t lin minh gi?a t? h?p cng nghi?p qu?c phng v h?i ??ng t??ng l?nh. H? ? ???c v? bo b?ng nh?ng v? ??t hng qun s? v nh?ng chi tiu v ngh?a trong l?nh v?c qu?c phng. N?m 1990, M? s?n xu?t 6 tn l?a hnh trnh, trong khi Lin X s?n xu?t 120, xe t?ng m?i bn s?n xu?t t??ng ?ng l 1200 v 3500! Lin X, trong tnh tr?ng nguy kh?n nh? th? v? kinh t?-ti chnh, l?y ?u ra ti?n? Cc nh t? b?n gip! Ha ra phi l khng ph?i l ??c quy?n c?a ch? ngh?a x h?i! V v?y, ch? c hi v?ng vo vi?c ti gi?m binh b? nh? ng??i ta ? tuyn b?.
Cu?i cng, th? t?, qun ??i l l?c l??ng lao ??ng r? nh?t, khng khc g n l? (lnh ch? ???c nh?n c 5 rub m?t thng!) r? nh? lao ??ng kh? sai, th?m ch r? h?n v h? t? canh gc l?y mnh.
Nhn ti?n xin xem xt c? c?u c?a qun ??i. Ngy 21 thng 2 n?m 1990, t? Tin t?c cng b? s? ?? l?c l??ng v? trang Lin X m tr??c ? v?n ???c coi l ti li?u m?t. M?c d bi bnh lu?n km theo s? ?? mang tn B m?t c?a nh?ng ?i?u khng cn b m?t, s? ?? c? tnh che gi?u tnh hnh th?c t?. Ngh? quy?t c?a H?i ??ng b? tr??ng Lin X ngy 30 thng 3 n?m 1990, nhn ma tuy?n qun ? nh?c t?i: 1. l?c l??ng v? trang, 2. b? ??i bin phng, 3. b? ??i c?a b? n?i v? v 4. b? ??i ???ng s?t. Trong s? ?? nu trn ch? ni ??n l?c l??ng v? trang cn cc ??n v? xy d?ng qu?c phng th khng ???c nh?c t?i. B?ng cch ??a ra ngoi s? ?? m?t ph?n l?c l??ng v? trang, cc t??ng l?nh c th? bi?n bo nh?ng s? li?u v? qun nhn. B? ??i c?a KGB c?ng khng ???c nh?c t?i (h? khng ch? lm nhi?m v? canh phng bin gi?i nh? ? ???c ni t?i bn trn).
Ti khng bi?t cc n??c khc c nh? th? khng, nh?ng b? ??i ???ng s?t, c?ng ???c g?i nh?p ng? nh? cc l?c l??ng v? trang khc, l?i tr?c thu?c B? giao thng v?n t?i! Tri ng??c v?i cng ??c c?a T? ch?c lao ??ng qu?c t? (ILO), cc chng thanh nin c?a chng ta b? ??ng vin khng ph?i ?? hu?n luy?n qun s? v b?o v? t? qu?c m ?? lm nh?ng cng vi?c xy d?ng qu?c phng v b?o v? nh?ng con ???ng, m?t vi?c m m?t ng??i lao ??ng c tr? l??ng bnh th??ng c th? lm r?t t?t, nh?ng n?u lm nh? th?, nh n??c s? t?n km h?n r?t nhi?u.
Cc ??n v? xy d?ng qu?c phng chnh l n?i nh?c v s? ?au kh? c?a ??t n??c! Cc ??n v? ny c qun s? l 329 ngn ng??i v n?m d??i quy?n ?i?u khi?n c?a h?n 20 b? v t?ng c?c (Tin t?c, ngy 12 thng 6 n?m 1990). Nh? v?y ngh?a l, cc qun nhn c?a nh?ng ??n v? ny ???c B? qu?c phng g?i nh?p ng? r?i bn lm n l? cho cc b? khc ?? lm nh?ng vi?c v trong nh?ng ?i?u ki?n m khng m?t ng??i t? do, m?t ng??i th?t nghi?p no ch?u lm. Xin cc nh ho?t ??ng v cng nhn ??o v ???c tr? l??ng v cng cao c?a ILO tr? l?i xem ?i?u ? c ph h?p v?i cc cng ??c m Lin X ? k hay khng? V h? ? lm g v?i nh?ng s? vi ph?m nghim tr?ng cc cng ??c t?i cc n??c x h?i ch? ngh?a?
Ng??i ta cho r?ng cc chi?n s? xy d?ng c?ng ???c nh?n l??ng, nh?ng l??ng trung bnh c?a m?t s? th? xy d?ng ch? t? 9 ??n 15 rub (Ng??i ?on vin Moskva, ngy 15 thng 1 n?m 1991); ngoi ra, nh?ng ng??i lnh ny ph?i t? thanh ton ti?n ?n, ti?n qu?n o v ti?n nh ? n?a. K?t qu? l ?? ???c t? do, nh?ng ng??i lnh ny ph?i xin ti?n cha m? v th?i h?n tr? v? lm qun nhn d? b? ph? thu?c vo vi?c thanh ton s? n? m h? ? m?c ph?i trong th?i gian lm lm cng qu? ni trn. G?n m?t n?a binh s? lm nh?ng cng vi?c nh? r?a bt trong cc nh ?n, cc c?a hng caf, nhn vin qut rc, gi? tr? ho?c l th? ph? trong cc nng trang (t? bo ? d?n). Khng ph?i v tnh m ti ??t trong ngo?c kp cc t? ?n, nh ?, qu?n o. H?n m?t ngn b? ??i c?a B? xy d?ng Ty-B?c v h?n m?t tr?m ng??i c?a B? xy d?ng vng Ural-Sibiri ph?i ? trong cc tr?i giam v nh t m v thi?u ?i?u ki?n v? sinh ng??i ta ph?i ??a cc t nhn ?i n?i khc! Ng??i lnh cn ph?i s?ng trong khu v?c m? ph?t-pho v?i n?ng ?? b?i ph?t-pho cao g?p hng ch?c l?n n?ng ?? t?i ?a cho php. C m?t cu chuy?n ti?u lm c??i ra n??c m?t: khi ng t??ng h? l?nh: Thay o! th nh?ng ng??i lnh ? tr?i ny ??i o cho lnh tr?i kia. Th? m ngay ??ng l??ng ch?t ?i ?y c ?i khi m?y thng li?n h? c?ng khng ???c nh?n. Ng??i lnh cn bi?t lm g? Khng ph?i v tnh m trong cc ??n v? xy d?ng hng n?m x?y ra 8.000 v? t?i ph?m (s? th?ng k ???c), ngh?a l chi?m 42% cc v? t?i ph?m trong ton qun.
Ngy 12 thng 6 n?m 1990, t? Tin t?c c m?t bi bo ng?n d??i ??u ?? kh vui: V?nh bi?t lnh th? xy! ni v? d? th?o ch? th? (???c Gorbachev k ngy 16 thng 11 n?m 1990) v? vi?c gi?i tn cc ??n v? xy d?ng qu?c phng tr?c thu?c cc b? dn s? (!). Nh?ng c?ng ch?ng c g ?ng vui: ch? th? cn ?? l?i m?t lo?t tr??ng h?p ngo?i l? cho php gi? l?i tnh tr?ng n l? cho ??n n?m 1992[9] (lc ? s? tnh!).
Cu chuy?n v? tnh tr?ng n l? c?a nh?ng ng??i lnh s? l khng ??y ?? n?u khng ni thm r?ng lnh th? l nh?ng ng??i khng th? ph?c v? trong cc ??n v? v? trang, ngh?a l nh?ng ng??i y?u ?u?i, b?nh t?t. V v?y, sau th?i gian th?c hi?n ngh?a v? qun s? nhi?u ng??i trong s? h? ? tr? thnh tn ph?, m?t s? th ch?t.
Trong ch? th? c?a T?ng th?ng ban hnh n?m th? su c?a th?i k c?i t? ch? ni t?i nh?ng ng??i lnh th? b? ?em bn cho cc b? dn s?. Nh?ng v?n cn ? nh?ng cng tr??ng xy d?ng qu?c phng, trong ? c c? vi?c xy nh ? v nh ngh? cho cc t??ng l?nh n?a. ?i?u ki?n ? ?y c?ng khng khc g cc b? dn s? ? ni bn trn.
Chnh cc t??ng l?nh ? cho thu nh?ng ??n v? c?a mnh. Trong t? Ng?n l?a nh? c bi phng s? c?a A. Borovik-con v? cc ??n v? ?? b? ???ng khng. Cc chi?n s? ? ?y th??ng xuyn ph?i lm cng vi?c xy d?ng dn s? ??n n?i h? t? g?i mnh l th? xy ??i m? n?i xanh. Xin ni thm r?ng n?m 1990 cc ??n v? ?? b? v?i ??y ?? trang thi?t b? ???c ??a ??n g?n Moskva, cc t??ng l?nh bi?n h? r?ng ??y l ?? gip thu ho?ch ma mng. Nh?ng d sao lnh ?? b? c?ng ???c luy?n t?p qun s? v s? d?ng v? kh, h? ? ch?ng minh ?i?u ? ? Tbilisi v Vinhius. Lnh xy d?ng th khng bao gi? ???c h?c nh?ng ci ?.
Cn ph?i ni thm v? m?t lo?i lao ??ng n l? n?a: khi thi?u l?c l??ng lao ??ng nghim tr?ng (th d? nh? li xe vo ma thu ho?ch), b? my ??ng s? ra l?nh cho ban ch? huy qun s?, cc ban ny th?c hi?n l?nh ??ng vin g?i l ti hu?n luy?n v ngay ?m ? (bao gi? c?ng ban ?m) ra l?nh cho qun nhn d? b? t?p trung. Nh?ng qun nhn d? b? ny ???c ??a ??n nh?ng khu v?c cch nh hng ngn cy s? v ph?i s?ng v lm vi?c trong nh?ng ?i?u ki?n kh?ng khi?p. Ng??i cng dn bi?t lm g? Ch?ng ??i ho?c tr?n trnh s? b? ??a ra ta v sau ? l tr?i giam. ??y, ch?n ?i. Nh?ng ng??i kh?c ph?c s? c? (nh?ng nhn vin kh?c ph?c s? c? tai n?n nh my ?i?n nguyn t? Chernobyl) c?ng b? ??ng vin theo cch ?, nhi?u ng??i trong s? h? ? tr? thnh tn ph? ho?c ? ch?t. T?t c? nh?ng chuy?n ny ??u x?y ra ngay tr??c m?t ng??i ph??ng Ty.
Sau nh?ng v? b?n gi?t ? Bacu, ? Vinhius, v ? Riga, bo ch theo t? t??ng t? do ? Lin X ??t cu h?i: Li?u vi?c s? d?ng qun ??i ch?ng l?i th??ng dn tay khng t?c s?t, vi?c s? d?ng qun ??i ?? tu?n tra ???ng ph? l c ?ng lu?t, c ph h?p v?i hi?n php khng Nh?ng trong c? hi?n php l?n php lu?t v? lu?t ngh?a v? qun s? ??u khng c m?t l?i no v? m?c ?ch c?a ngh?a v? qun s? c?. C nh?ng l?i nh? trch nhi?m cao c?, nhi?m v? vinh quang v.v nh?ng ??y l nh?ng ?i?u m t?t c? cc cng dn ??u ph?i lm, cn c? th? ng??i ta ph?i lm g trong th?i gian t?i ng? th khng c. ?i?u ?, d? nhin l khng ph?i v tnh r?i.
Qun ??i, ci ??i qun m nhi?m v? chnh l chi?n ??u ch?ng l?i chnh ??ng bo mnh v lm nh?ng vi?c dnh cho n l? ch? khng ph?i l b?o v? t? qu?c” nh? ng??i ta v?n tuyn truy?n, ch? c th? t?n t?i khi ng??i lnh ph?i ph?c tng m?t cch m qung, khi ng??i lnh s? cy g?y c?a cai ??i h?n l vin ??n c?a k? th. Trong giai ?o?n bn cng khai, trn bo ch ? xu?t hi?n thng tin v? nh?ng hi?n t??ng nh? nhu?c, ???c g?i l nh?ng quan h? khng ph h?p v?i ?i?u l?nh, m tr??c ?y ng??i ta tm m?i cch che gi?u. Cc s? quan v h? s? quan ?nh ??p, c??p bc, ?n h?i l? chi?n s?, b?t chi?n s? ph?i lm vi?c cho mnh ho?c cho cc t? ch?c khc ?? l?y ti?n, ngh?a l cho thu chi?n s? d??i quy?n mnh. Cn c hi?n t??ng g?i l ma c?: nh?ng ng??i lnh c? b?t cc lnh m?i nh?p ng? ph?c v? mnh khng khc g n l? ph?c v? ng ch?. N?u khng lm th b? ?nh ??n ch?t (?nh ch?t c l?i h?n b? th??ng v n?u ch?t th lnh ??o s? che gi?u v bo co ln trn l tai n?n ho?c t? st cn b? th??ng s? d?n ??n ki?n co, ?i?u tra). Ni chung s? l??ng binh s? t? vong trong th?i bnh l r?t l?n, nh?ng t?t nhin l s? li?u khng ???c cng b?. Gia ?nh c?ng khng ???c nh?n xc n?n nhn[10].
C?nh st v L?c l??ng B? n?i v?
Cc l?c l??ng ny tr?c thu?c B? n?i v?. Shelokov ? t?ng cng b? hu?n l?nh trong c ni ??n hi?n t??ng thm nh?p c?a th? gi?i t?i ph?m vo l?c l??ng c?nh st[11]. Trn kia ti ? ??a ra m?t s? d?n ch?ng. Trn bo ch nh?ng n?m g?n ?y ? ni t?i s? tham gia tr?c ti?p c?a c?nh st vo cc b?ng nhm t?i ph?m, nh?ng v? c??p bc v.v C c? nh?ng hi?n t??ng khng th? no t??ng t??ng n?i: G. Elgert, m?t th??ng t cng an b? b?t khi ?ang mc ti ngay gi?a ch? (Tin t?c ngy 2 thng 2 n?m 1989).
V? m?t l thuy?t th c?nh st b?o v? x h?i kh?i b?n t?i ph?m, nh?ng nhi?m v? ny h? th?c hi?n r?t km, m?c d trn bo ch v phim ?nh ch? ngh?a anh hng v lng nhn i c?a cc chi?n s? cng an lun lun ???c ??a ln ??n chn t?ng my. Trong khi t?i ph?m gia t?ng khng ng?ng, ?i?u ny khng ni th ai c?ng bi?t. C th? bi?n h?, d khng hon ton thuy?t ph?c: cng vi?c v?t v?, l??ng khng cao, v v?y m c?nh st ph?i l?y ng??i t? nh?ng anh chng b? ??i xu?t ng? khng mu?n tr? v? lng. C?p trn l?i d?ng vi?c ?, ? tm cc bc l?t cc c?nh st vin m?t cch th?m t?, gy nhi?u ?m ?c. C?nh st c th? trt nh?ng ?m ?c c?a mnh ln nh?ng ng??i cng dn bnh th??ng v h? ? lm ?ng nh? th?.
Trong k h?p c?a X vi?t T?i cao Lin X, ng B? tr??ng B? n?i v? ? bi?n h? cho s? y?u km c?a c?nh st trong cu?c ??u tranh v?i t?i ph?m b?ng cch ni r?ng s? l??ng c?nh st ? n??c ta t h?n so v?i cc n??c v?n minh khc[12]. Nh?ng c?ng ph?i th?y ng??i ta s? d?ng qun s? nh? th? no: m?t s? l??ng l?n binh s? ???c s? d?ng ?? b?o v? cc m?c tiu nh? nh ngh? c?a b? my ??ng, huy?n ?y, t?nh ?y v th?m ch c? ta so?n bo! C ? ?u ng??i ta lm th? hay khng? C?nh st ng?n ch?n ai thm nh?p, th d?, vo ta so?n bo S? th?t thanh nin? B?n ?? b?, gin ?i?p CIA ?? R rng l c?nh st c ?? s?c ?? ng?n ch?n nhn dn, nh?ng khng ?? s?c b?o v? nhn dn.
Song trong giai ?o?n c?i t? v dn ch? ha t?t c? c?nh st ??u ???c pht di cui, h? ? bi?t s? d?ng chng ?? gi?i tn cc cu?c mt tinh v bi?u tnh. M?t l?c l??ng ??c bi?t g?i l OMON (l?c l??ng c?nh st ??c nhi?m), chuyn lm nhi?m v? ?n p ???c thnh l?p: ng??i ta ? chi?u cho chng ta th?y h? ??m, ?, ?nh b?ng di cui v x?nh kho lo ??n m?c no. H? s? ?nh ai? B?n b?o k v nh?ng tn l?u manh ?? Gorbachev, m?t ng??i r?t ???c ph??ng Ty ng??ng m?, m?t ng??i t?ng nh?n nhi?u hun huy ch??ng ? k ban hnh lu?t v? quy?n h?n c?a l?c l??ng v? trang B? n?i v?: trong r?t nhi?u quy?n m h? ???c giao c c? quy?n khm xt, b?t gi? m khng c?n l?nh c?a Vi?n ki?m st. Chuy?n ? (d? nhin l trn gi?y t? ch? khng ph?i th?c t?) ch?a t?ng x?y ra ngay d??i th?i Stalin.
L?c l??ng c?a B? n?i v? (khc v?i binh lnh c?a B? qu?c phng, trn ph hi?u binh lnh B? n?i v? c hai ch? ci ??) c nhi?m v? b?o v? nh t v tr?i giam c?ng nh? ?n p ??ng bo mnh. Trong giai ?o?n c?i t? ng??i ta cn s? d?ng h? lm nh?ng vi?c ny th??ng xuyn h?n tr??c.
Ta n
Ta n ch? x? theo lu?t. V theo ch? ??o c?a b th?.
(Ti?u lm)
L?ch s? hnh thnh h? th?ng php l Lin X th?t ?ng quan tm, nh?ng ? ?y khng c ?i?u ki?n ?i su vo v?n ?? ?. Ngay sau cch m?ng, t?i cc ??a ph??ng ? xu?t hi?n cc ta n cch m?ng, ???c d?n d?t khng ph?i b?i lu?t php m b?i nh?n th?c php l cch m?ng[13], theo ?, b?t k m?t tn t? s?n no (k? cc cc gio s?, lu?t s?, bc s?) ??u l k? th giai c?p, nh?ng k? u?ng mu nhn dn v v v?y ?ng b? tr?ng ph?t, k? c? x? b?n. Trong m?t th?i gian ng?n, ta n c? v?i php lu?t th?i Sa hong v?n ???c p d?ng, nh?ng ??y l ch? ?? gi?i quy?t nh?ng tranh ch?p dn s?.
Tr??c h?t, chnh quy?n m?i thi?t l?p cc c? quan ?n p bn ngoi ta n. Kh?i k th?y, ?y ban qun s? cch m?ng t? mnh th?c hi?n t?t c? cc ch?c n?ng: b?t, x? v k?t n, b? t ho?c x? b?n b?t k ai, khng c?n b?t k th? t?c v lu?t l? no. Ngay t? thng 11 n?m 1917, ng??i ta ? thnh l?p H?i ??ng ch?ng ph?n cch m?ng tr?c thu?c ?y ban qun s? cch m?ng ton Nga v thng 12 th thnh l?p ?y ban ??c bi?t ton Nga[14]. Cc nh lu?t h?c Lin X vi?t v? ?y ban ny nh? sau: C?n ph?i ni r?ng trong giai ?o?n ??u (tr??c cu?c can thi?p c?a n??c ngoi v n?i chi?n) ?y ban ??c bi?t khng c (ho?c g?n nh? khng c) quy?n l?c ??c bi?t[15]. Ch? c cc lu?t s? Lin X m?i c th? vi?t: ?y ban ??c bi?t khng c quy?n l?c ??c bi?t! ??n gi?n l quy?n l?c c?a n khng ???c xc ??nh, ngh?a l khng c gi?i h?n! ?i?u ??c bi?t l bao gi? ?y ban ??c bi?t c?ng ?ng trong cc ta nh c t?ng h?m r?ng v su (ngn hng, hng b?o hi?m ..v.v..), n?i ng??i ta c th? tra t?n, b?n gi?t, th??ng l ban ?m v b m?t mang xc ?i chn trong nh?ng n?m m? t?p th?[16].
Thng ging n?m 1918 xu?t hi?n cc ta n cch m?ng v?i hnh th?c xt x? c v? cng khai. Ngay vi?c b? ??a ra ta n cch m?ng ? c ngh?a l t?i n?ng r?i, tuy v?n c nh?ng tr??ng h?p ???c tr?ng n ho?c n nh?[17].
H? th?ng ta n ?? xem xt cc v?n ?? dn s? v hnh s?, khng c tnh cch chnh tr?, ???c thnh l?p vo cu?i n?m 1917 v ban ??u khng c tnh ch?t t?p quy?n: theo ngh? ??nh s? 1 v? ta n th ta n ??a ph??ng c quy?n gi?i quy?t t?t c? cc v? n, ta n huy?n ph? trch phc th?m. N?m 1918 ta n khu v?c ???c thnh l?p v sau ? th ta n phc th?m ? Moskva ra ??i. Quan ta v h?i th?m nhn dn do X vi?t ??a ph??ng, ngh?a l b? my ??ng b?u.
Nh?ng tr??c h?t, cc ta n ny l ?? ph?c v? cho vi?c ?n p, xin trch d?n bi V? nh?ng nhi?m v? ti?p theo c?a chnh quy?n X vi?t c?a chnh Lenin: D?n d?n, khi nhi?m v? chnh khng ph?i l ?n p b?ng v? l?c n?a m l qu?n l th bi?u hi?n c?a ?n p v c??ng ch? khng ph?i l x? b?n t?i ch? m l ta n.
H? th?ng ta n hi?n nay ???c xy d?ng nh? sau: b?c th?p nh?t g?i l ta n nhn dn (c?p huy?n hay thnh ph?). Th??ng th ta l?i chia thnh cc ta n khu v?c v?i m?t th?m phn, tr?c thu?c (ng??i ta vi?t trn bo nh? th?) ch? t?ch ta n nhn dn. Cc th?m phn nhn dn do X vi?t c?p trn b?u (th d? th?m phn ta n huy?n th do X vi?t t?nh b?u), cc h?i th?m nhn dn th do qu?n chng b?u b?ng b? phi?u cng khai. Th?m phn v h?i th?m Ta n T?i cao (lin bang, n??c c?ng ha, c?ng ha t? tr?) do X vi?t t?i cao t??ng ?ng b?u (th?m phn 10 n?m, h?i th?m 5 n?m).
Ngo?i tr? m?t s? tr??ng h?p do th?m phn t? quy?t ??nh, t?t c? cc v? n ??u ???c m?t th?m phn v hai h?i th?m c quy?n l?c ngang nhau xt x?.
Qun ??i ???c cc ta n qun s? ph?c v?, cc ta n ny tr?c thu?c H?i ??ng qun s? c?a Ta n T?i cao Lin X.
Xin b? qua nh?ng tam nhn, nh? nhn v cc h?i ngh? ??c bi?t h?i nh?ng n?m 30 m s? m t? m?t cch c? th? h? th?ng ta n hi?n nay v nguyn t?c t? ch?c c?a n c th? ???c tm th?y m?t cch d? dng trong cc tc ph?m c?a cc lu?t s? Lin X c?ng nh? n??c ngoi[18]. Tuy v?y c?ng c?n m?t thi ?? c ph phn ??i v?i cc ?nh gi v? ho?t ??ng c?a cc ta n v t?t c? cc tc ph?m c?a Lin X ??u c tnh cch bi?n h? (khc ?i th khng th? no xu?t b?n ???c), cn cc tc gi? ngo?i qu?c th th??ng l?i khng bi?t nh?ng ho?t ??ng h?u tr??ng c?a ta n.
O. Luchterhandt, trong bi ?i?m sch v? tc ph?m c?a O. Ioffe, m?t c?u lu?t s? Lin X (hi?n nay l lu?t s? M?), ? ph phn tc gi? l qu d d?t trong vi?c s? d?ng nh?ng hi?u bi?t v? h?u tr??ng c?a mnh, c? th? l ni qu t v? nh?ng ta n ??c bi?t lm cho ??c gi? ph?i th?t v?ng[19]. Ti s? r?ng Ioffe ch? lm b? l ng ta b?o v? b m?t c?a ta n Lin X v ch? ni nh?ng ?i?u ng ta c th? ni v? ta n ??c bi?t m thi. Nh?ng ta n ny b m?t ??n n?i ch? nh?ng ng??i tr?c ti?p tham gia m?i c th? ni, nh?ng h? s? khng ni ?u. Cc lu?t s? khc th ho?c l khng n?m ???c ho?c g?n nh? khng n?m ???c g.
Theo ti bi?t, qua nh?ng m?u tin thu th?p ???c m?t cch v tnh, th t? ta n ?i km v?i t? ??c bi?t c th? ch? nhi?u lo?i ta n khc nhau. Ta n ??c bi?t c th? l ta n tr?i giam ngh?a l ta n xt x? t?i tr?ng c?a t nhn ?ang b? giam gi?. ?y l lo?i ta n t ???c gi? b m?t nh?t v v? hnh th?c th n ???c coi ta n bnh th??ng, nh?ng ti c?ng ch?a t?ng ???c ??c b?t c? ti li?u no ni v? ho?t ??ng c?a n.
Cc ta n trong cc khu dn c? b m?t c?a Lin X c?ng thu?c lo?i ta n ??c bi?t. ?a s? dn chng khng bi?t g, r?t t ng??i bi?t r?ng c nh?ng lo?i ta n nh? v?y (cng khai ha ch?ng thay ??i g trong l?nh v?c ny).
C th? cn nh?ng lo?i ta n ??c bi?t khc n?a. Th d? n?u nhn vin KGB ph?m t?i hnh s? ho?c t?i ph?n b?i t? qu?c th b? ?em ra xt x? ? cc ton n binh bnh th??ng.
T?t c? cc th?m phn ??u l ??ng vin v v l ??ng vin h? ph?i ch?p hnh k? lu?t ??ng ngh?a l n?m d??i quy?n c?a b th?, lm g c chuy?n ??c l?p c?a th?m phn ? ?y. Khng th?c hi?n ch? th? ???c coi l t?i n?ng nh?t, ko theo k? lu?t khai tr? kh?i ??ng ho?c c?nh co v l?p t?c b? mi?n nhi?m.
Cc nh Lu?t h?c-X vi?t h?c ph??ng Ty c thi ?? ph phn ??i v?i h? th?ng ta n Lin X c?ng ch? bi?t h? th?ng ny qua nh?ng ti li?u mang tnh bi?n h? ch? khng bi?t cc ho?t ??ng h?u tr??ng c?a n. Th d? ng D. Khazard, m?t ng??i kh n?i ti?ng, ? t?t nghi?p khoa lu?t tr??ng ??i h?c T?ng h?p Moskva, khng cho r?ng p l?c c?a ??ng ln cc ta n l ??c tr?ng c?a h? th?ng ta n Lin X; ng ta kh?ng ??nh r?ng ta n Lin X tun theo ???ng l?i c?a ??ng, nh?ng quy?t ??nh c?a h? v? nh?ng v? vi?c c? th? khng b? p ??t t? trn xu?ng[20]. R rng l ng ta khng bi?t g v? lu?t mi?ng, th?c ch?t c?a n l khng ch? anh hai m cn anh ba, anh t? c?a huy?n (c?a t?nh, c?a trung ??ng th ti?ng ni cng c tr?ng l??ng h?n), th?m ch gim ??c s? th??ng m?i, n?i cung c?p l??ng th?c th?c ph?m cho con ci th?m phn c?ng c th? h??ng d?n (hay l ?? ngh?) th?m phn qua ?i?n tho?i cch x? m?t v? n hnh s? hay dn s? m h? quan tm[21].
Th?m phn c?a cc ta c?p trn (k? c? ki?m st vin) th??ng ???c b? my ??ng b? nhi?m, c ng??i tr??c ? ch?ng c lin quan g ??n l?nh v?c php lu?t c?. Th d?, sau khi Stalin ch?t, ?? lo?i Gorkin kh?i ch?c th? k Ch? t?ch ?on X vi?t T?i cao, ng??i ta ? b?u ng ta lm Chnh n Ta n T?i cao Lin X, m?c d ng ta ch?a t?ng h?c lu?t v ch?a cng tc trong ngnh ta n ngy no.
Cc th?m phn ta n c?p d??i khng ???c b?o ??m v? v?t ch?t (n?m 1989, l??ng trung bnh c?a cng nhn vin ch?c l 250 rub, trong khi l??ng th?m phn l 180 rub), s?ng ngho kh? nh? th? cho nn khng ?i?u lu?t no v? s? ??c l?p c?a th?m phn c ?? s?c ng?n ch?n ???c lu?t mi?ng.
Cc ta n th??ng n?m trong cc khu v?c t? h?i nh?t, th??ng l trong cc ta nh s?p s?p ??n n?i; ngay ? Moskva c?ng khng c phng ch? dnh cho nhn ch?ng, h? ph?i ng?i ??i ngoi hnh lang. Phng lm vi?c c?a th?m phn ??ng th?i l phng h?p c?a ta v v?y m ?i?n tho?i, th?m ch ?i?n tho?i ??c bi?t n?i v?i cc c?p lnh ??o lc no c?ng s?n sng[22].
Chng ta s? cn tr? l?i v?i ta n v cng tc xt x? v n lin quan ??n php lu?t, ? ?y chng ta ch? ni ??n v? tr c?a ta n trong h? th?ng ?n p v ?? trnh b? k?t t?i l thin ki?n (m?c d ch?ng th? no trnh ???c) xin k?t thc ph?n ny b?ng nh?ng ch? d?n c?a Lenin b?t t?, ng??i sng l?p nh n??c c?ng s?n: trong th? ?? ngy 17 thng 5 n?m 1922 g?i Kursky, dn ?y t? php, v? d? th?o Lu?t hnh s?, lnh t? yu c?u: ??t ra m?t cch cng khai quy ch? c tnh nguyn t?c v chn th?c v? m?t chnh tr? (ch? khng ch? php l) nu r b?n ch?t v bi?n minh cho s? kh?ng b?, nhu c?u v gi?i h?n c?a n.
Ta n khng ???c bi b? kh?ng b?; h?a h?n ?i?u ? l t? l?a d?i, m ph?i ch?ng minh v lu?t ha n v? m?t nguyn t?c, r rng, khng d?i tr, khng thu d?t.
Amen!
Vi?n ki?m st
Ni v? ??c ?i?m c?a Vi?n ki?m st, m?t c? quan quan tr?ng c?a ch? ?? X vi?t, nn b?t ??u b?ng m?t trong nh?ng tc ph?m hay nh?t c?a Lenin lin quan ??n v?n ?? php lu?t, t?c l b?c th? ?? ngy 20 thng 5 n?m 1922 c?a Lenin g?i Stalin ?? chuy?n cho B? chnh tr? v?i nhan ?? V? s? ph? thu?c kp v lu?t php. Nguyn do l ?a s? cc ?y vin Ban ch?p hnh trung ??ng quy?t ??nh r?ng Vi?n ki?m st m Lenin ?ang cho thnh l?p ?? t?ng c??ng quy?n l?c theo chi?u d?c ph?i ???c xy d?ng theo nguyn t?c ph? thu?c kp, ngh?a l ph? thu?c c? trung ??ng l?n chnh quy?n ??a ph??ng. Lenin ph?n ??i quy?t ??nh ?, ng cho r?ng quy?t ??nh ? ph?n nh quy?n l?i v thnh ki?n c?a gi?i ch?c quan liu ??a ph??ng. ng kin quy?t b?o v? tnh t?p quy?n.
Lenin ? th?ng v cho ??n nay Vi?n ki?m st v?n l c? quan t?p quy?n, n l t? ch?c m theo php lu?t l ??c l?p v khng ph? thu?c vo chnh quy?n ??a ph??ng. Tuy nhin, chi?n th?ng c?a Lenin lm ti nh? l?i m?t cu chuy?n ti?u lm x?a nh? sau. ? m?t lng kia, dn chng chia lm hai phe khi xy d?ng nh t?m: m?t phe ?i bo nh?ng thanh g? lt sn v n?u khng th s? b? d?m ?m vo chn, phe kia ni r?ng bo th s? d? tr?n tr??t v ng. H? li?n ??n g?p ng t?. ng ny ? ??a ra l?i khuyn lm cho c? hai phe cng hi lng nh? sau: G? ph?i ?em bo! R?i ??t m?t ? bo xu?ng pha d??i!. Cc ki?m st vin ph?i ???c b?u trong s? cc ?y vin ban ch?p hnh ??ng b? c?p t??ng ???ng, nh? v?y anh ta n?m d??i quy?n lnh ??o c?a anh hai cng c?p. T? ? anh hai, nh? ? ni bn trn, khng nh?ng c quy?n ch? ??o ki?m st vin m cn c th? t?ng kh? ki?m st vin ra kh?i phng lm vi?c c?a mnh.
T??ng t? nh? cc nh Lu?t h?c-X vi?t h?c ?i tm ngu?n g?c tnh tr?ng v lu?t php v kh?ng b? ? Lin X, Lenin ? vi?t v? quan ni?m ngn ??i v thi quen m?i r? c?a ng??i Nga mu?n gi? lu?t php c?a t?nh Kaluga khc v?i t?nh Kazan. N?u m?t s? nh khoa h?c ph??ng Ty (th d? nh? S. Kutrerov) hon ton c l khi cho r?ng n?n php ch? x h?i ch? ngh?a c m?t kho?ng cch toang hac gi?a l?i v?n v th?c ti?n v nguyn t?c php ch? chung nh?t c?a t?t c? cc n??c x h?i ch? ngh?a chnh l nguyn t?c c??ng ch? th nh?ng ng??i khc (th d? J.N.Hazard), d?a vo logic hnh th?c ph??ng Ty v lu?t trn gi?y l?i kh?ng ??nh r?ng php ch? v ?n ??nh l c?n thi?t ngay c? ??i v?i Trung Qu?c v v v?y, vi?c vi ph?m tnh ch?t php l khng ph?i l ??c ?i?m c?a php lu?t x h?i ch? ngh?a.
T?t nhin l tnh tr?ng v lu?t php gy cho nh n??c nhi?u thi?t h?i. T?t nhin l cc nh c?m quy?n mu?n r?ng m?nh l?nh c?a h? ph?i ???c th?c hi?n v ?i?u ki?n, v v?y nh?ng l?i ku g?i tuy?t ??i tn tr?ng php lu?t khng ng?ng ???c ??a ra, t? Lenin t?i Gorbachev (k? c? th?i Stalin). ??ng th?i h? l?i mu?n ???c ??c ?on, chuyn quy?n. Hai ci ny khng th? no s?ng chung v?i nhau ???c v v v?y ??c ?on, chuyn quy?n v v php lu?t lun lun th?ng th?.
V? m?t hnh th?c th ch?c n?ng c?a Vi?n ki?m st l ki?m st vi?c tun th? php lu?t trong t?t c? cc l?nh v?c, k? c? KGB, B? n?i v?, nh t Nh?ng trn th?c t?, vai tr c?a n ch? l kh?i t? cc v? n hnh s? v lnh ??o vi?c ?i?u tra (chuy?n ny hi?n ?ang b? x h?i ch?ng ??i), ngh?a l n ?ng vai tr quan tr?ng trong h? th?ng ?n p.
Ni v? ki?m st vi?c tun th? php lu?t th trong su?t ti?n trnh l?ch s? ch?a bao gi? n c ki?n ph?n ??i cc v? ?n p t?p th? v tnh tr?ng v php lu?t c?. N?u c ai ? cn d?n ra nh?ng th d? khc n?a th c?ng khng ph? nh?n ???c ?i?u g, h?n n?a, ? ?y ti l?i xin trch d?n Lenin: trong b?c th? ? ni ? trn, Lenin tuyn b?: Khc v?i t?t c? cc c? quan hnh php, vi?n ki?m st khng c quy?n l?c g, khng c ti?ng ni quy?t ??nh v? b?t k v?n ?? g.
Dng y t? ?? tr?ng ph?t
Nh? ? ni, ? n??c ta t?t c? cc c? quan, k? c? nh?ng bu?i h?p nng trang, bo ch, ?i pht thanh, v tuy?n truy?n hnh ??u tham gia vo vi?c ?n p (xin hy nh? l?i nh?ng v? l?ng nh?c cc bc s?-st nhn, nh?ng ng??i theo ch? ngh?a qu?c t?, nh?ng tn ph ho?i, r?i Pasternak, Brodsky v bi?t bao ng??i khc). Ng??i ta ? vi?t nhi?u v? vi?c s? d?ng cc b?nh vi?n tm th?n nh? m?t ph??ng ti?n ?n p, th? m cc bc s? tm th?n Lin X (chnh l h?!) khng h? nh?n trch nhi?m g, c?ng khng h? sm h?i, v?n ???c ph??ng Ty hoan nghnh v gi? ???c v? tr danh d? trong ngnh tm th?n h?c th? gi?i.
V v?y ti ? phn vn kh lu tr??c khi ??a m?c ny vo cu?n sch. Y h?c l l?nh v?c nhn ??o nh?t trong ho?t ??ng c?a con ng??i. ? n??c ta y h?c c?ng lm nh?ng ch?c n?ng nh? ? t?t c? cc n??c khc. ?a s? bc s?, d ?i?u ki?n s?ng v lm vi?c v cng kh kh?n (bnh th??ng m?t b?nh nhn ???c khm trong 8 pht; trong th?i gian ? bc s? ph?i nghe b?nh nhn r?i vi?t vo s? khm b?nh, khm v chu?n ?on, l?i ph?i vi?t vo s?, ghi toa v li?u dng, r?i c?ng ph?i ghi vo s?), khng c thu?c v thi?t b?, h? v?n d?ng c?m v??t qua t?t c? ?? hon thnh nhi?m v? c?a mnh. Tuy th? ngnh y t? c?a chng ta cn th?c hi?n c? ch?c n?ng ?n p n?a.
Trazov, m?t ng??i r?t ???c lng ph??ng Ty, m?t bc s? c?a b? my ??ng v nh n??c Lin X, ng??i ? ???c t?ng r?t nhi?u hun huy ch??ng, ? ra l?nh khng ???c ghi nh?ng tr??ng h?p nhi?m phng x? v cc b?nh lin quan, k? c? cc tr??ng h?p t? vong, m coi l cc b?nh bnh th??ng! Ch? l? ?y khng ph?i l t?i c ch?ng nhn lo?i, khng ph?i l t?i di?t ch?ng m?t cch c? ch? v nh n??c khng mu?n tr? ti?n b?i th??ng v khng ch?u th?c hi?n cc bi?n php c?n thi?t ?? Ch? m?y ngy sau th?m h?a Trernob?l ng??i ta ? bu?c tr? con Kiev tham gia bi?u tnh nhn ngy 1 thng 5 ?? ch?ng t? v? n? khng nguy hi?m trong khi b?i phng x? v?n ti?p t?c r?i! Cc bc s? ? khng ku ln r?ng: Cc ng??i ?ang lm ci g v?y?, hng ngn bc s? nh?n nh?c th?c hi?n m?nh l?nh c?a Trazov: khng chu?n ?on l ng??i ta b? b?nh phng x? m ??a ra nh?ng chu?n ?on gi?. Khng c s? gip ?? c?a h? th m?nh l?nh c?a Trazov s? v?nh vi?n n?m trn gi?y, nh?ng h? ? l ??ng ph?m c?a hng ngn v? gi?t ng??i m?t cch c? . H? l nh?ng bc s?!
Mi ??n by gi?, sau 14 n?m, khi t? l? ng??i b?nh v ng??i ch?t ? ??n m?c kh?ng khi?p (n?u ???c ch?a tr? k?p th?i th ? ng?n ch?n ???c nhi?u tr??ng h?p) c?p trn m?i cho php ??a ra chu?n ?on ?ng.
S? li?u v? nh?ng ng??i b? nhi?m x? (theo m?t s? ngu?n tin l kho?ng 4 tri?u ng??i) v?n ???c gi? kn t?i 3 v? c?a B? y t? v B? qu?c phng Lin X.
Vi?n ki?m st t?nh Gomel ? kh?i t? v? n hnh s? v? v? khm b?nh gi? cho 50 ngn ng??i (trong ? c 5 ngn tr? em). Cc bc s?, tuy khng nhn th?y ng??i, ? ghi vo s? s?c kh?e c?a h? l khng pht hi?n ???c b?nh t?t g! Cc cu?c khm nghi?m hi?n nay cho k?t qu?: 100% tr? d??i 3 tu?i, 62% tr? d??i 7 tu?i, 13% tr? d??i 15 tu?i b? b?nh thi?u mu; tuy?n gip tr?ng b? t?n th??ng lm nhi?u ng??i b? b??u c?. Nh?ng sau ? Vi?n ki?m st ? h?y b? v? n v cc bc s? ch? lm theo l?nh c?a B? y t? (S? th?t thanh nin, ngy 15 thng 9 n?m 1990). H? ? th?c hi?n m?nh l?nh!
Cc bc s? thu?c vi?n tm th?n mang tn Serbsky ? t?ng tham gia ?n p nh?ng ng??i b?t ??ng chnh ki?n l?i c?ng tham gia ch?ng l?i nh?ng ng??i b? nhi?m phng x? khi h? t? co l chu?n ?on lo. Cc bc s? tm th?n ? ni r?ng h? b? “tm th?n do nhi?m phng x?!
Th? m su?t 5 n?m, c? T?ng th?ng, ng??i r?t ???c ph??ng Ty knh tr?ng, c? cc ngh? s?, c? chnh ph? ??u khng bi?t g? KGB, khng ci g khng bi?t, m c?ng b? che m?t ??
G?n ?y ng??i ta ? cho cng b? cc bin b?n c?a B? chnh tr?, ha ra m?c ?? thi?t h?i c?a th?m h?a ? b? che gi?u l do quy?t ??nh c?a chnh t? ch?c ny.
Ng??i ta v?n cn s? d?ng khoa tm th?n nh? m?t ph??ng ti?n ?n p. D? nhin l s? d?ng khoa tm th?n vo cc m?c ?ch chnh tr? ? gi?m nhi?u v tr??c h?t l vi?c dn ch? ha cc quan ?i?m v th? hai l do s? t?ng c??ng ch c?a x h?i. Nh?ng t?i cc ??a ph??ng, b?nh vi?n tm th?n v?n th??ng xuyn ???c s? d?ng ?? tr?n p nh?ng ng??i gy nhi?u. Th d? m?t ng??i dn lng Slavkino tn l Iu. Sobolev c ??nh pht bi?u ch?ng l?i anh hai c?a t?nh Ulianovsk t?i cu?c h?p v?n ??ng b?u c?. Theo l?nh c?a anh hai huy?n, Sobolev b? ??a vo nh th??ng ?in nh?ng sau ? tr?n ra ???c. V. Kalamov, ng??i bc s? chu?n ?on cho Sobolev, sau ? ? gi?i thch: Ng??i ta h? l?nh nh? th?, bi?t lm sao ???c? (Tin t?c ngy 28 thng 6 n?m 1989).
??o ??c c?a cc bc s? ? th?p ??n m?c khng th? th?p h?n ???c n?a. Khi vi?c s?n xu?t ma ty v?i s? l??ng l?n ch?a ???c t? ch?c th cc nhn vin ngnh y l nh?ng ng??i cung c?p chnh ch?t gy nghi?n ny. H? c?ng ??u c? cc lo?i thu?c qu hi?m b?ng cch ?n c?p t? cc b?nh vi?n, cc phng khm v nh thu?c. G?n m?t n?a b?nh nhn AIDS (trong ? c c? tr? em ?m ng?a) l do cc bc s? gy ra trong qu trnh truy?n mu t?i b?nh vi?n.
Trong cc n?m 1988 -1989 g?n 33 ngn nhn vin y t? ? b? kh?i t? (Tin t?c ngy 17 thng 10 n?m 1990).
[1] ton t?p lu?t php C?ng ha x h?i ch? ngh?a lin bang Nga,1917, s? 3, trang 33.
[2] ton t?p lu?t php C?ng ha x h?i ch? ngh?a lin bang Nga, 1917, s? 5, trang 70
[3] Bo co c?a ta n qun s? h?m ??i Baltic v? nh?ng ng??i b? k?t n n?m 1919. Thnh ph?n giai c?p nh? sau: cng nhn, nng dn 871 ng??i, tr th?c 173 ng??i, t? s?n 5 ng??i, ngh?a l t h?n 0,5%. V? ??ng t?ch cn ?ng quan tm h?n: 801 ng??i khng ??ng phi, nh?ng k? ??ng lo (c th? l cc ??ng vin Melsevik v cc ??ng phi khc) 17 ng??i, b?ch v? – 3 ng??i (t h?n 0,3%), ??ng vin c?ng s?n 196 ng??i, ngh?a l g?n 20%. ?. Zinger. Bo co c?a ta n qun s? h?m ??i Baltic. Petrograd. 1921
[4] H. Weber “Weisse Flecken” in der Geschichte. Die KPD – Opfer der Stalinschen Suberungen und ihre Rehabilitierung. ISP. 1990. Xem thm bi gi?i thi?u cu?n sch c?a Weber c?a ti trn t?p ch L?ch s? hi?n ??i, 1990, s? 2.
[5] Ch? xin nu hai cu?n sch n?i ti?ng c?a John Barron ? ???c d?ch ra hng ch?c th? ti?ng: KGB v KGB ngy nay.
[6] Xem V. Suvorov, Acvarium, London, 1989.
[7] T? ?i?n bch khoa, t?p 1, ?., 1953, trang 336.
[8] M?i ng??i ??u bi?t r?ng ngn sch qun s? ???c cng b? chnh th?c l m?t s? gi? m?o. Ngoi ra n ch? li?t k cc chi ph qun s? tr?c ti?p. Nh?ng th d? nh my may bnh th??ng, v?n cho ra nh?ng b? qu?n o h?p th?i trang cho ph? n? l?i c?ng may c? qun ph?c n?a. Nh my s?n xu?t t c?ng ??ng th?i s?n xu?t c? xe b?c thp v.v
[9] ?ng ti?c l n?n kinh t? c?a chng ta ch?a th? t? ch?i vi?c s? d?ng cc qun nhn chuyn v? xy d?ng ???c, thi?u t??ng php ch? V. Katunin ni (bo Tin t?c, ngy 1 thng 10 n?m 1989.
[10] T? ch?c M? chi?n s? xc ??nh r?ng m?i n?m c g?n 7 ngn ng??i lnh t? vong (c? m?t s? ?on!) hay l g?p 4 l?n s? qun nhn thi?t m?ng t?i Afghanistan. Cc bc s? v ki?m st vin th??ng che gi?u nguyn nhn th?t s? c?a cc v? t? vong ?.
[11] Ng??i ta cho r?ng 75% cc b?ng nhm t?i ph?m ???c ng??i c?a B? n?i v? bao che, 5% ???c ng??i c?a KGB bao che (Ng??i ?on vin Moskva, ngy 20 thng 12 n?m 1991).
[12] ?. Lukianov, nguyn ch? t?ch X vi?t T?i cao Lin X, khi cn l ?y vin trung ??ng ph? trch cc c? quan b?o v? php lu?t ? khoe r?ng ng ta ? bc b? l?i bu?c t?i c?a cc lu?t s? ph??ng Ty r?ng n??c ta l nh n??c c?nh st b?ng cch ni r?ng t? l? c?nh st vin chia cho ??u ng??i ? n??c ta th?p h?n cc n??c dn ch? ph??ng Ty.
[13] Lenin ni v? nhi?m v? c?a cc ta n t?i ??i h?i ??ng VIII nh? sau: Xt x? trn c? s? nh?n th?c php l c?a cc giai c?p c?n lao th ai c?ng lm ???c, ngh?a l khng c? ph?i l lu?t s?.
[14] N c m?t ci tn r?t di, b?t ??u b?ng ?y ban ??c bi?t ton Nga nh?m ??u tranh ch?ng l?i b?n ph?n cch m?ng. Lc ? c r?t nhi?u ?y ban ??c bi?t ???c thnh l?p, nh?ng nhn dn ch? nh? c m?t.
[15] L?ch s? nh n??c v php lu?t Lin X, ph?n 2, ?., 1981, trang 45. Gio s? Iu. Titov nh?n ???c b?ng ti?n s? cho lu?n n ca ng?i ho?t ??ng c?a cc ta n cch m?ng, coi ??y l hnh m?u c?a vi?c xt x?.
[16] Nh?ng v? x? b?n nh? th? ???c t??ng thu?t trong tc ph?m Shepka c?a nh v?n V. Zazubrin, m?t nh v?n kh n?i ti?ng th?i ??u cch m?ng, ng l m?t nhn ch?ng, m c?ng c th? l m?t ng??i tr?c ti?p tham gia cc v? x? b?n ?. Tc ph?m ny m?i ???c in l?n ??u tin trn t? t?p ch Ng?n l?a Siberia, s? 2, n?m 1989. Cn chnh nh v?n th b? x? b?n vo n?m 1937.
[17] M?t trong nh?ng v? ?i?n hnh: ? ??c Shasky ? c?u ???c h?m ??i Baltic, khng ?? r?i vo tay qun ??c v trong nh?ng ?i?u ki?n b?ng gi kh?c nghi?t ng ? ??a ???c h?m ??i v? Kronshtadt. Nh?ng theo ch? th? c?a Trotsky, ng b? ??a ra ta n binh v b? b?n vo ngy 22 thng 5 n?m 1918! Cc nhn ch?ng ?ng h? Shasky khng ???c pht bi?u t?i ta. Ch? c m?t nhn ch?ng ???c ni, ??y l Trotsky. Trong b?n n c cu: Shasky ? th?c hi?n m?t hnh ??ng anh hng v nh? v?y ? t?o cho mnh danh ti?ng ?? sau ny ch?ng l?i chnh quy?n X vi?t! C?ng v nh?ng b?n n gi? m?o m Dumenko, ng??i t? ch?c qun ?on k? binh s? 1 v ton b? b? tham m?u b? x? b?n. Budenn?i v Voroshilov, nh?ng k? t? gic th ???c vinh danh l nh?ng ng??i thnh l?p ??o qun ny.
[18] Xem, th d?, tc ph?m c?a S. Kucherov. Organs of Soviet Administration of Justice. Leiden.1970.
[19] O. Luchterhandt “O. loffe. Soviet law and Soviet Reality”, Osteuropa Recht, 1989, H. 2., S. I 47-149.
[20] J. N. Hazard Communists and their Law. Chicago, 1969, p.92- 93.
[21] M?t th d? th?i c?i t?: chnh quy?n ??a ph??ng v bo ch t?o p l?c v?i th?m phn v? v? n m gim ??c m?t nh my mu?n c b?n n nh? . Chnh n b? ?e d?a tnh m?ng, ng??i ta cn t? ch?c c? nh?ng bu?i mt tinh (dn ch?). Trong bi bo c ni ??n m?t ci ?i?n tho?i ?? trong gc phng th?m phn: khng c?n quay s?, n?i tr?c ti?p ??n phng b th? khu ?y. D? nhin l c?ng ch? c ng ta g?i ??n s? ny thi, by gi? th t h?n, khng ph?i nh? ngy x?a n?a (Tin t?c, ngy 20 thng 10 n?m 1989.
[22] Ti ? t?ng l h?i th?m nhn dn trong m?t bu?i th?o lu?n v? m?t v? n hnh s? v th?y b th?m phn g?i ?i?n cho m?t cn b? c?a ta c?p trn ?? tham kh?o v? v? n m chng ti v?a xt x? cng khai v th?a thu?n v?i ng ta b?n n. C?n ph?i ni thm r?ng n?u ta phc th?m m h?y b?n n th c? th?m phn c?a phin ta, c? cn b? c?p trn theo di c?ng b? coi l c l?i cho nn h? ph?i th?a thu?n tr??c nh? th?. Kh m c th? tm th?y trong sch bo Lin X v ph??ng Ty h? th?ng theo di ny. V ti c?c l?c ph?n ??i b?n n, chnh n quy?t ??nh ??a ph?m nhn ?i gim ??nh tm th?n. N?m 1948 ti ???c bi?t m?t v? n hnh s? lin quan ??n vin b th? s? qun Anh. Tnh nhn c?a ng ta, m?t nhn vin ng??i Nga trong s? qun, b? k?t n ??u c? (ch?c ch?n l c ta hay ng ta khng ch?u h?p tc v?i KGB). C ta ? bn m?t s? t?ng ph?m n??c ngoi, ?i?u ki?n lc ? r?t kh kh?n. ??y ???c coi l ??u c?. ta n c hai phng x? n, nh?ng l?i c m?t phng ngh? n v nh? v?y phng ny c hai c?a ra vo. Khi ta r?i kh?i phng xt x? ?? vo phng ngh? n th t? c?a th? hai c m?t s? cn b? KGB b??c vo tham gia (b?n n ? ???c xc ??nh tr??c khi xt x?).
