Văn học miền Nam 54-75 (264): Cung Trầm Tưởng (4)

Thơ Cung Trầm Tưởng

 

Đêm sinh nhật

 

Mơi rơi đêm lạnh Saigon
Mưa hay trời khóc đêm tròn tuổi tôi?
Mưa hay trời cũng thế thôi
Đời nay biển lạnh, mưa bồi đất hoang.
Hồn tu kín xứ đa mang
Chóng hao tâm thể, sớm vàng lượng xuân
Niềm tin tay trắng cơ bần
Cuối hoàng hôn lịm bóng thần tượng xưa.
Đêm nay trời khóc trời mưa
Gió lùa ầm đục, trời đưa thu về
Trời hay thi khóc ủ ê?
Cổ cao áo kín đi về buồn tôi.

 

 

Điệu nghệ

(Tặng Nguyễn Thanh Nhã)

Nước dâng lớn, núi vươn cao phù phép
Ðời nhịp nhàng từng nụ ghép ra hoa
Tuổi ngân lên ví vút tiếng tre ngà
Tóc tiêu muối nhưng hồn xanh lá mạ

Ngọt đi em, cho thơm giòng sữa lạ
Búng một dây, dao động cả đàn trời
Kìa xuân bay vằng vặc khí chơi vơi
Khi mai sớm cũng thành sương nạm ngọc

Hãy ngây ngất cho cỏ say từng đọt
Cứ dạt dào độn lấy đợt mưa mê
Rồi đêm khuya chiếc đũa phép mang về
Trên mâm bạc ví đời ngon như yến

Vào tình ái như bước vào cung điện
Tuổi bốn mươi đeo vương miện ở hồn
Con thiên nga trong tím vút hoàng hôn
Vẫn điệu nghệ hình thơ và dáng nhạc

Vẫn tha thướt bay lên hồ nguyệt bạc
Cánh tay chèo cũng mềm vạt xiêm y
Tuổi bốn mươi ôi chuyến nữa dậy thì
Reo điễm huyệt như ngàn thông vi vút


(1974)

 

 

Chúc thư của một người lính vô danh

 

Nếu ngày mai cam phận tôi lên đường
Về một miền trời nồng mùi thuốc súng
Xin các người đừng tụ tập lăng xăng
Đừng đọc diễn văn, trương cờ xí
Đừng uý lạo tặng quà
Quàng vòng hoa chiến sĩ
Đừng chu choa tiếng kèn đồng
Bởi cái chết là một món hàng vô giá
Không lễ tiễn đưa nào chuộc được

Nếu ngày mai tâm lí chiên đàn
Lùa toán quân lao vào chiến địa
Mìn mù loà xé xác chiên ngoan
Xin các người đừng đến lầm rầm trước linh vị
Vinh danh tôi anh hùng liệt sĩ
Bởi cái chết giờ là
Một quan tài gỗ tạp – nếu có –
Đóng bằng ván lạnh lùng
Và đinh sắt lãng quên – vô ơn
Màu thời đại

Nếu ngày mai say mùi thuốc súng
Tôi miên du trong mưa đạn
Phiến ngực gầy làm tấm khiên che
Thân bung tung như xác pháo
Theo nhịp cười rồ dại cỗ liên thanh
Của một xạ thủ nằm rình
Bên chiến hào đối mặt
Hắn cũng như tôi
Đang say mùi thuốc súng
Mùi mê yên mị dược
Đánh thuốc lú hồn ta
Đang vô thức miên du
Trước khổ đau đồng loại

Vậy
Nếu vì cuồng vọng một người
Một triệu người phải ngã xuống
Vải tang sô không đủ để quấn đầu
Muộn sầu triệu nàng goá phụ
Vật vờ triệu mụn con côi
Tôi xin các người đừng đến cúi đầu mặc niệm
Tỏ tiếc vong linh người chồng / cha vắn số
Rồi ra về ngồi kí lệnh trưng quân
Lấy thịt đồng bào làm mồi cho súng ngoại
Bởi giết chóc này vô luân và phi lí
Chân lí không hồng, cứu cánh không xanh
Tôi muốn ngã xuống máu trắng
Trên một lằn ranh màu trắng

Nếu ngày mai giữa khói lửa đỏ rực trời
Tôi bị hút vào từ trường phía trước
Viên đạn nào vô giác xoáy đầu tôi
Xin các người đừng làm trò thiểu não
Đặt vòng hoa phúng điếu, phân ưu
Biểu dương công trạng trước quân kỳ
Bởi mạng Việt Nam các người coi rẻ rúng
Tấm bạt thô phủ vội xác gầy gùa
Khách bộ hành hấp tấp bước băng qua
Không ngoảnh lại

Di ảnh tôi
Xin các người đừng phóng lớn, phô bày
Trong công viên, ngoài phố xá
Bởi sinh thời thường tránh chốn lao xao
Chỗ chợ người bon chen bát nháo
Tôi muốn được chết âm thầm, tan loãng giữa vô danh
Một vết xước nhợt nhoà
Trên vô tình lịch sử

Nay
Để hồn nhẹ nhõm lúc ra đi
Xin trả đủ lại các người
Những huy chương láng coóng
Những chiến tích mạ kền
Những hoa hoè hoa sói
Những loá mắt lập loè
Một thiên đàng mộng hoạn
Một chiến sử không vui
Một nghĩa địa hoang vùi
Triệu anh hùng mê muội
Phận mỏng con thiêu thân
Lao vào lòng hoả ngục

 

 

Chưa bao giờ buồn thế

 

Lên xe tiễn em đi
chưa bao giờ buồn thế
trời mùa đông Paris
suốt đời làm chia ly

Tiễn em về xứ mẹ
anh nói bằng tiếng hôn
không còn gì lâu hơn
một trăm ngày xa cách

Ga Lyon đèn vàng
tuyết rơi buồn mênh mang
cầm tay em muốn khóc
nói chi cũng muộn màng

Hôn nhau phút này rồi
chia tay nhau tức khắc
khóc đi em, khóc đi em
hỡi người yêu xóm học
để sương thấm bờ đêm
đường anh đi tràn ngập lệ buồn em…

Ôi đêm nay
chưa bao giờ buồn thế
trời mùa đông Paris
suốt đời làm chia ly

Tàu em đi tuyết phủ
toa anh lạnh gió đầy
làm sao anh không rét
cho ấm mộng đêm nay
và mơ ngon trên khắp nẻo đường rầy!

Trời em mơ có sao
mình anh đêm ở lại
trời mùa đông Paris
không bao giờ có sao
trời mùa đông Paris
chưa bao giờ buồn thế!


Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát Tiễn em.

 

 

Khoác kín

 

Chiều đông tuyết lũng âm u
Bâng khuâng chiều tới tiếp thu trời buồn
Nhớ ngày tầu cũng đi luôn,
Ga thôn trơ nỗi, băng nguồn héo hon.
Phường xa nhịp sắt bon bon,
Tàu như dưới tỉnh, núi còn vọng âm.
Sân ga mái giọt âm thầm:
Máu đi có nhớ hồi tâm đêm nào?
Mình tôi với tuyết non cao;
Với cồn phố tịnh buốt vào xương da;
Với mây trên nhợt ánh tà;
Với đèn xóm hạ cũng là tịch liêu.
Tôi về bước bước đăm chiêu,
Tâm tư khoác kín sợ chiều lạnh thêm.


Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát Chiều đông.

 

 

Khoảng cách

 

Dịch tễ nào cấm cố người thân
Ðồng thuyền mà cách xa khôn tả
Biệt ly nội trú ở ngay hồn
Kẻ lữ thứ thường xuyên chung chạ

Ta đi lạ lẫm gót minh lương
Chiếc bóng đeo lưng khắp dặm trường
Có một đi xa nào chẳng rớm
Ngỡ ngàng đôi chút phiêu-lưu-vong

Ngay từ lúc bước trượt ra ta
Ðiểm bất quy hồi đã vượt qua
Khoảng cách ngàn ngàn năm lãng đãng
Còn đi cầu khất một ngôi nhà

Con tàu khởi động đã từ lâu
Nên chuyến ra đi lại lỡ tàu
Ta ở lại lần mò bất động
Vẽ đồ trình ngược bến xa sâu

Bớt khoảng cách li ta quá đỗi
Hâm hơ hồn buốt nám thiên thu
Chầy khua mõ gõ vòm vong ức
Thoáng gợn buồn lâm râm váng nước

 

 

Kiếp sau

 

Bù em một tháng trời gần
Đơm hoa kết mộng cũng ngần ấy thôi
Bù em góp núi chung đồi
Thiêu nương đốt lá cũng rồi hoang sơ.
Bù em xuôi có ngàn thơ
Vẫn nghe trắc trở bên bờ sông thương
Quên thôi, bông sẽ phai hường
Mà xưa tiếng gọi nghe dường thiên thu
Non sông bóng mẹ sầu u
Mòn trong ngưỡng cửa, chiều lu mái sầu.

Thôi em xanh mắt bồ câu,
Vàng tơ sợi nhỏ xin hầu kiếp sau…


Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát cùng tên.

Nguồn: Tình ca, NXB Công Đàn, Sài Gòn, 1959

 
 

 

 

Mùa thu Paris

 

Mùa thu Paris
Trời buốt ra đi
Hẹn em quán nhỏ
Rưng rưng rượu đỏ tràn ly

Mùa thu đêm mưa
Phố cũ hè xưa
Công trường lá đổ
Ngóng em kiên khổ phút, giờ

Mùa thu âm thầm
Bên vườn Lục-Xâm
Ngồi quen ghế đá
Không em buốt giá từ tâm

Mùa thu nơi đâu?
Người em mắt nâu
Tóc vàng sợi nhỏ
Mong em chín đỏ trái sầu

Mùa thu Paris
Tràn dâng đôi mi
Người em gác trọ
Sang anh, gót nhỏ thầm thì

Mùa thu không lời
Son nhạt đôi môi
Em buồn trở lại
Hờn quên, hối cải cuộc đời

Mùa thu! mùa thu
Mây trời âm u
Yêu người độ lượng
Trông em tâm tưởng, giam tù

Mùa thu!… Trời ơi! Tình thu!


Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát cùng tên.

 

 

Núi nhớ

 

Chiều đầu sông ngóng cuối sông
Quê ai một rẻo lau bồng lẻ loi
Nước nguồn cuốn lá nguồn trôi
Thừng côi cút buộc thuyền côi cút bờ
Bơ vơ này níu bơ vơ
Kia mây núi vấn mây chờ nẻo mây
Nhớ khôn nguôi với dặm dài
Trước sau cách một miên trường
Còn chong đèn nhỏ lửa giường nhớ nhung
Nhớ vời một thoáng chân dung
Bao giờ hết được Vô Cùng thì thôi
Thuyền soi nước cũng bồi hồi
Núi kiên tâm vấn mây ngồi để tang
Chim tha thế kỉ bộn bàng
Chiều về trọ nghỉ nóc hoàng hôn cao
Nao nao sóng bóng thuở nào
Dặt dìu nước tỏ tường sao đậm đà

 

 

Suối dòng mộng ảo

 

Chim hồng về khu rừng cũ,
Xuân ấy hai lòng mới yêu.
Cùng hoa, bướm trắng sang nhiều,
Nắng thơm những chiều tình tự.

– Xin em ngồi trên nhung cỏ,
Nghe suối ca vui nhịp nhàng.
Anh ru cho hồn em ngủ,
Bằng điệu ca sang dịu dàng.

Chim xanh về khu rừng cũ,
Hè tới, hai lòng còn yêu.
Cỏ thơm mọc đã cao nhiều,
Cành mộng bao nhiêu hoa đỏ!

– Nếu bước chân ngà có mỏi,
xin em dựa sát lòng anh.
Ta đi vào tận rừng xanh,
Vớt cánh rong vàng bên suối.

Lá đỏ rơi trong rừng cũ,
Thu về, hai lòng còn yêu.
Đường tình trải một làn rêu,
Ngơ ngẩn hồn chiều tư lự.

– Em có lên sườn núi biếc,
Nhặt cánh hoa mơ gài đầu.
Này đôi nai vàng xa nhau,
Có tiếng gọi sầu thảm thiết.

Chim buồn xa khu rừng cũ,
Đồi núi trập trùng cỏ rêu.
Hai lòng nay đã thôi yêu,
Có tiếng suối chiều nức nở.

– Em không nghe mùa thu hết?
Em không xem nắng thu tàn?
Trời ơi! Giọt lệ này tan,
Là lúc linh hồn anh chết!

 

 

Thai nghén

 

Da em thai nghén trái mơ xanh
Xót vị cay chua đến ngái mình
Qua trong muốt ấy của bình ngọc
Chực vỡ cái gì thật mỏng manh

Môi tái hay không và bải hoải
Sơ sơ vẫn thể vỡ nhân giòn
Dẫu là mớm nhẹ lên hồng bích
Sợ đổ bạo tàn lầu non

Thương yêu sóng óc buồn ơi buồn
Hình ảnh mây vần chiều tịch thôn
Yêu em dáng vóc mềm như lụa
Gió thổi nay lên tóc cỏ bồng

Anh dấu em trong cánh tay dang
Rào em biệt hẳn không gian
Quanh em chỉ có hồ im lặng
Không ắt và không nước lũ ngàn

Thức anh đèn thắp suốt đêm thâu…

Em ạ ngực đây em gối đầu
Vai đây ấm nệm kề nhung má
Rồi lặng lẽ chờ phút khổ đau

Cứ ngủ đi em yên giấc mộng
Ðắp trên bụng mẹ yêu và thiêng
Hồn anh che chở làm nệm ấm
Mang nặng đẻ đau! Ôi đức mẹ hiền!

 

 

Thân phận

 

Sống là một thứ đi buôn
Mang thân bán vốn, còn hồn cho thuê
Mỗi ngày một giấc ngủ mê
Sớm đi ảo mộng, tối về cưu mang
Bát cơm miếng cháy khê vàng
Miệng chua khó nuốt, địa đàng khó lên
Trăm năm trăm thứ tủi phiền
Vấn vương rồi cũng vô duyên một đời
Đêm nằm nghĩ biển thèm khơi
Nghe mây hồn dạt nước trời mênh mông

 

 

Thầm lặng

 

Người nhìn thuyền lượn quên nhìn sóng
Sóng nhả lực đưa trót lọt thuyền
người ngắm buồm căng quên bẵng gió
Sóng còng lưng, gió lả triền miên

Hoa nở để chờ mùa kết trái
Cành năng tâm tiếp vận an lành
Nhựa từ rễ xoắn sâu lòng đất
Hút mạch ngầm âm ỉ vô danh


Trời khô ráo, nắng thiều quang rực
Ðã trả mưa cho lúa được vàng
Kiến Tạo đơm đan dàn thượng thặng
Nắng lòng thầm lặng góp vinh quang

Thiện nguyện hóa thân làm chén hứng
Hứng nguyên điêu đứng lệ ai đầy
Tim se rót trả về tinh khiết
Rượu ấm, rượu nồng, hiền ngất ngây

Hãy nghiền ngẫm não như nghiền nho
Vắt kiệt cho trong nước rượu vò
Nào hỡi ai! Xin cùng cạn chén
Một ai đâu đó đụng chung đò

Ðau đớn lần hồi rồi biết ra
Lấy đêm im lặng làm ngôi nhà
Ðêm rơi trắng noãn, gieo trù mật
Thụ phấn ngày rồi chửa sữa hoa

 

 

Ðêm tròn trĩnh ngực, hoi dâng hiến
Bé úp mặt nhay vú mẹ hiền
Sáng Thế truyền lưu gien bất tử
Như Thần Linh Lửa gửi lòng lim

Suối róc rách kêu rừng thức dậy
Ðêm quằn quại dạ đẻ vừng đông
Một ngày như mọi ngày dương thế
Eo óc kim kê gáy rạng hồng

 

 

Thu ngây

 

Về đây tôi gặp lại mùa
Thu nghìn thu cũ về lùa nắng trong
Thu về bằng lối rêu phong
Bánh xe diệu nghệ khép vòng thời niên
Trời nong chật nỗi thu phiền
Hồn cây hồng mộc ngợp miền thu Tây
Tôi về lạc lối thu ngây
Rừng thu tiếng sóc nghe gầy tim hao
Ôi thông xanh ôi hồng đào
Phong rêu mấy thuở hồn nào không đau

 

 

Tiếng gọi đầu năm

 

Gọi sang đất thù
Bạt phủ
trăm linh năm
 
Cho rừng yên giấc ngủ

Gọi sang núi địch
Tháo kíp nổ
năm trăm pound
 
Để con về thăm má
Đường quê xuôi thong thả

Gọi sang lũng mù
Không ánh sáng
hoả châu
 
Để tình nhân đau đáu
Thắp đuốc đi tìm nhau

Gọi sang chốt uất
Chẳng
M trăm mười ba
 
Để đồng xanh yên ả
Cưu mang những mầm mạ

Gọi sang hố hận
Gác giá
M bảy hai
 
Để lành lặn chân tay
Mai về trùng tu xứ sở

Gọi sang luỹ hào lì
Tháo gỡ rào kẽm gai
Mai xây lên trường học
Nơi chiến trường thảm khốc

Gọi sang não cân căng
Tiếng chuông chùa dìu dặt
Nhạc thánh đường réo rắt
Nguôi bỏng rát hờn căm

Gọi sang tâm đa mang
Bằng tiếng gọi bắc ngang
Qua con sông u ám
Một chiếc cầu thông cảm

Gọi sang tâm kiêm thương
Bằng nhịp điệu thuần lương
Của tim rung để nhớ
Khoé mắt nhìn để mong
Hàng mi buông để khóc
Khi thấy mỗi chúng ta đang đánh mướn
Trận chiến phá quê hương, giết tình người

Gọi sang phía người
Nửa đêm chuông hưu chiến
Pháo nổ đón xuân sang
Mười phương kinh cầu nguyện
Hoà bình này vĩnh viễn
Mẹ Tổ quốc an khang
Sinh trăm con kháng kiện
Trên quê cha vinh hiển

 

 

Trong trời anh xanh vút

 

Mở cửa đón em vào
Xem sông núi hồn anh
Tình yêu không năm tháng
Như hương rừng cẩm lai.

Anh là cây thao lao
Xuân thu dầm mưa nắng
Vào em xem thạch động
Tình yêu đội mũ hồng.

Vào em nghe thương điệu
Bông Quỳnh một đêm trăng
Em như dây thập lục
Rưng rưng tỳ bà hành.

Anh sớm núi chiều khơi
Cho tình em hóa biển
Ngón tay em vây sứa
Ngực môi em cá hồng

Mắt em nghiêng hướng gió
Tóc em xuôi chiều mây
Anh hát lớn du ca
Cho tình em vời vợi

Như thuở đất sơ khai
Trong trời anh xanh vút
Em bay như chim hạc
Em tuyệt như mây hồng.

 

 

Truyện tình

 

Trời ngoài mưa dầm đục
Dây trùng dây đan nhau
Thương yêu thành ngã bốn

Quán trong nhỏ môi thầm
Tình nhân đôi gặp gỡ
Đan nhau bằng ngón tay

Ý riêng tôi nhân ái
Chứng kiến ngồi vu vơ
Tình nhân đôi nho nhỏ
Đan nhau bằng mắt ngơ

Phút ấy thật hiện sinh
Truyện tình ôi dung ái!

 

 

Tương phản

 

Đêm chớp ngày tàn
Theo tiếng xe lăn về viễn phố
Em ơi!
Sương rơi
Ngoài song đêm hạ
Ôi buồn phố xá…
Hoang liêu về chết tha ma
Tiếng chân gõ guốc: người xa vắng người
Em có nghe dồn giã
Bước ai vất vả
Bóng ai chập chờn
Hồn ai cô đơn
Say sưa tìm về ấm cúng
Em có nghe bi ai
Tình ai ấp úng
Thương ai lạc loài
Ăn mày sáng lạn một ngày mai

Đêm nay say đất lở
Em có nghe rạn vỡ
Ra muôn mảnh ly rơi
Pha lê vạn chuỗi cười
Bên nớ dạ thành khoe tráng lệ
Trơ trẽn giai nhân phô loã thể
Bên ni phố vãng lòng ngoại ô
Em có nghe mơ hồ
Bước ai thao thức
Gõ nhịp hẹn hò
In dài ngõ cụt
Bóng ai giang hồ
Bên nớ bên ni đêm lạnh cả
Lạnh đêm mà chẳng lạnh vuông phòng

Em ơi bên trong
Dù chia ly đôi phút
Đồng mang nhớ đèo mong
Hai tâm hồn giam kín
Bốn mắt xanh bịn rịn
Anh ngồi làm thơ
Anh ngồi bấm đốt con thơ ra đời

Bên ngoài liếp ngỏ sương rơi
Bên trong kín gió ấm ơi là tình!…


Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát Bên ni bên nớ.

Nguồn: Tình ca, NXB Công Đàn, Sài Gòn, 1959

 

 

 

Vô vàn

(Tặng vợ)

Em là nàng Mạnh Quan thời Hán
Mặc quần vải bố, cài gai trâm
Đương lúc anh mong rầu rĩ ruột
Lòng em đứt đoạn lệ tuôn thầm

Đứng thế làm cha nuôi con dại
Để nhà có nóc lúc chồng xa
Em đứng thay nam tròn chữ hiếu
Thờ cha phải đạo, dưỡng mẹ già

Chải gió dầm mưa chưa hết hạ
Vai chồng em thử áo ngừa đông
Cắn chỉ luồn kim may gấp gấp
Vuông khăn còn ấm lệ đưa chồng

Khoảng cách Sâm Thương bao ánh sáng
Tình em chẳng ngại nước sông dài
Em điểm màu lê lên rêu ám
Của đời nhạt mận, rữa đào phai

Mỗi chữ thư em gầy nét liễu
Anh ôm trên núi, ấp trong khe
Em là lửa ấm đêm đông rét
Trận gió đem mưa đến hạn hè

Là nắng thu hanh, mây lững thững
Thông reo trầm vút đỉnh trời cao
Em giăng mộc thảo xanh triền núi
Ly cách lòng anh khói lũ trào

Biển động thuyền lay, em vững lái
Anh thương hạt gạo xẻ làm đôi
Tình nghĩa em như sau bão thổi
Bãi yên bể lặng, cát về bồi

 

 

Việt Nam 1968

 

Trong cuộc sống gài dối gian
Mỗi bước đi là dò dẫm
Trên một bãi mìn ngầm

Mỗi ý thoạt tiên là mở lộ
Vào đục xám như sương mai
Của những cái nhìn ám muội

Mỗi tiếng nói ra một dấu vấn
Sự điên rồ là không biết làm thinh
Khi sa giữa một rừng tai mai phục

Mới đêm nao con vòi khóc với mẹ cha
Sớm hôm sau pháo rớt chết cả nhà
Núi đứng câm, sông cũng không ngùi nước mắt

Trên triền sống chuồi bấp bênh
Khó tìm ra quân bình thế
Sao mắt tôi còn ấm lệ

Hay tôi khóc vì đứng nghe
Rồi thấy mình không ngoại cuộc
Đời reo lên như một giác đấu trường

Mũ áo xênh xang chờ xem một thiên đường nhuộm phẩm
Người sống say mềm bằng những sấm ngữ viết hoa
Đến cái chết cũng là dịp để bày phô sặc sỡ
Những màu cờ ảo hoạn
Những áo mị hương hoa
Một liên minh đàn đúm
Sum suê lái xác với buôn hòm

Trong dòng sống ngầu rối ren
Chúa treo trên móc sắt
Những bàn tay xưng tội

Người sang người bằng những cái nhìn nứa nhọn
Rào đời cao như một chiến ấp
Với mỗi nửa đêm linh hồn kẹt đạn
Dõi mắt chờ mà không thấy hoả châu

 

Nguồn: http://www.thivien.net/Cung-Tr%E1%BA%A7m-T%C6%B0%E1%BB%9Fng/Vi%E1%BB%87t-Nam

 

 

 

 

 

 

Comments are closed.