Phạm Phương
Tác giả gửi Văn Việt
Nữ nhà văn Phạm Phương
Văn Việt: Phạm Phương sinh năm 1988, quê Kiến Xương, Thái Bình, hiện sống ở Hà Nội. Tốt nghiệp khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội nhưng ra trường không theo ngành nghề đã học mà làm đủ thứ việc thượng vàng hạ cám, ở nhiều nơi, Sài Gòn, Hà Nội, để kiếm sống và để viết văn. Với cô, viết cũng là sống, chỉ khi viết mới thấy mình đang sống, không quan tâm lắm đến việc in hay không in. Văn của cô là một thứ văn tràn đầy trực giác và ảo ảnh, vừa sống động, vừa không thể nắm bắt, đẹp và quyến rũ đến mức đau đớn và bắt chúng ta phải suy nghĩ.
ĐÊM VÀ MẶT TRỜI
Tôi sinh năm 1991 — năm Liên Xô tan rã, người bố quân nhân oai hùng của tôi phải rời quân ngũ vì có người thân vượt biên, hoen ố lí lịch trong sạch mấy đời bần nông của gia đình.
Tôi bị đẻ rơi giữa đồng trong đêm. Mẹ dứt khoát đặt tên là Minh Phương. Minh nghĩa là sáng, còn Phương là phương hướng. Hi vọng tôi không bao giờ chọn nhầm đường.
Năm nay, tôi vừa tròn hai mươi tuổi.
Chuyến tàu thuỷ dọc sông Hồng. Con sông nước đỏ, lịch sử hoà lẫn trong sự nhạt nhoà của dòng thời gian lưu chuyển. Màu đỏ cứ nhạt dần, hết năm cùng tháng tận. Chắc ngàn xưa, nước sông Hồng vốn là máu của các chiến binh. Khi người ta chết, máu vắt thành dòng để ghi nhớ. Ai bảo vô lý, bởi những con sông luôn là điều rất đặc biệt. Những điều đặc biệt phải được sinh ra một cách đặc biệt. Năm tháng, nước hoà nước, người vùng vẫy, sông chỉ còn màu đỏ nhờ nhờ. Dòng máu chiến binh đã trôi ra biển. Con người hình như cũng ươn hèn hơn.
Sông Hồng trong tâm thức của những người sinh ra ở đồng bằng Bắc bộ luôn là con sông giàu có, là người mẹ hiền lương, độ lượng, là những đồng lúa bát ngát vàng ươm, là ruộng cải ngồng với áo mớ ba mớ bẩy bay rợp kí ức, là người tình ấu thơ lén lút bên bờ dập dềnh sóng nước đêm trăng.
Chỉ là những kỉ niệm êm ái. Sao không biết rằng, có những buổi bình minh rực rỡ và cũng có những đêm đen kịt? Sao chỉ ghi nhớ quãng thời gian lững thững trôi đi ban ngày, kỉ niệm về tình yêu, về dòng vui ngọt ngào như chiếc kẹo lạc?
Sông Hồng ơi, sao không gầm thét lên đi. Sao không kéo lên những vĩ khúc của thuở khai thiên lập địa, rừng và nước, hồn thiêng sông núi nằm đây. Kéo về những con người biết đau đớn, biết xót xa trước hiện tại và viễn cảnh đầy đêm dài. Để sông đừng chảy êm êm mãi, hoài cảm về những tháng ngày xa xưa, hoảng sợ bên những cơn lũ lụt không bờ không bến. Thà cứ như thế, sông ơi!
Con tàu đi dọc sông Hồng. Sông êm ả nhưng người thuyền trưởng luôn miệng nhắc những đứa trẻ không được đứng quá sát lan can, đề phòng sóng ngầm.
Con tàu đã cũ, tiếng lạch cạch của nước vỗ vào mạn tàu luôn làm những kẻ yếu bóng vía, lần đầu đi tàu như tôi phải nổi gai ốc. Vị thuyền trưởng trẻ tuổi, ăn mặc chỉn chu, trắng toát như những chàng trai Pháp trong các bộ phim của Holywood trước thế chiến thứ hai, có vẻ quen nhìn thấy nỗi sợ hãi này trong mắt các vị khách của mình. Anh ta cầm một thùng nước khoáng, luôn miệng hỏi xem có ai cần nước uống không? Vài thuỷ thủ đi lại, nhìn anh với ánh mắt thân thiết.
“Sắp đến Đền tình yêu đấy các bác nhé.”Người thuyền trưởng nói.
Thứ âm sắc vừa to vừa nhẹ nhàng ấy chỉ có thể là người ở phía mạn Nam Định, Thái Bình. Cầm chai nước Lavie từ tay anh, tôi hỏi:
“Anh là người Thái Bình phải không?”
“Sao cô biết?” Anh ta ngạc nhiên.
“Tôi là người Thái Bình mà.” Tôi trả lời.
“Ô! Tôi thấy cô không nói giọng quê.”
“Tôi nói chuyện với người nơi khác nhiều nên bị lẫn giọng, tiếc thật.”
“Cô may mắn đấy chứ. Giọng cô rất hay.”
Tôi cười rồi quay lại phía bờ sông. Hai bên bờ, những ngôi nhà san sát nhau, có chỗ còn lấn ra cả lòng sông bằng những cái kè bê-tông. Đang mùa cạn nước, những chỗ rêu xanh phủ dập dềnh theo từng đợt sóng lên. Bèo hoa dâu trôi nổi. Lục bình tan tác như đã bị vùi dập qua bao dòng chảy. Sự êm ả vĩnh hằng bao giờ cũng ẩn giấu trong lòng quy luật muôn đời. Nước chảy thì đá cũng mòn huống chi cây lục bình yếu mềm ấy.
Ông ta đứng đó với hai đứa trẻ, một trai một gái. Đứa lớn là một cậu bé có đôi mắt thật buồn. Cô bé kia khoảng 3, 4 tuổi, rất xinh và hiếu động. Người đàn ông ấy cũng đã bước vào tuổi trung niên. Làn da trắng nhũn nhẽo với những lỗ chân lông có thể nhìn thấy được qua từng nếp nhăn. Đó là một người đàn ông tầm thước, mái tóc xanh rì và cái đầu hơi rụt xuống so với thân. Ngay khi bước lên tàu, ông đứng ngay trước tôi. Tôi nhìn thấy một nốt ruồi nhỏ sau gáy của ông, nơi đứa con gái nhỏ mà ông bế đang mân mê mấy sợ tóc đen của bố nó. Người tình đầu tiên của tôi cũng có một nốt ruồi đỏ sau gáy. Tôi yêu năm 17 tuổi, đã chia tay.
Tôi cảm thấy một sự thu hút kì lạ, nó gợi cho tôi một cái gì đó mà từ lâu, trong sâu thẳm trái tim mình, tôi đã cố gắng bỏ qua, nó nhắc cho tôi nhớ đến những kỉ niệm không vui thuở trước. Những người trẻ tuổi thường cứng rắn với hiện thực nhưng lại tìm cách trốn tránh cảm giác. Nếu họ đối mặt, hẳn là họ đang bất cần. Tôi không biết mình thuộc kiểu người gì nhưng vẫn trốn tránh. Tôi muốn quan sát họ mãi để tìm ra điểm thu hút ấy, nhưng không muốn nhìn trực diện vì ngại ngùng. Đôi mắt người đàn ông rất khô. Ánh nhìn ấy nếu quét qua tôi, có lẽ nó sẽ đốt cháy hết cảm xúc của tôi mất. Tôi nhìn vào tấm kính treo một cách vô lý trên cây cột buồm. Hơi sương buổi sớm làm nó mờ dần, những hình ảnh cứ méo mó, nhưng tôi vẫn cảm thấy thứ mùi Hugo Boss từ người đàn ông đang chăm chú nhìn vào khoảnh nước xanh lặng trước mặt. Trong trăm ngàn mơ tưởng và những nhớ thương vô biên về một tình yêu ráo hoảnh những tính người, tôi đã đi và bỏ lại, đã dừng lại và lại tiếp tục đi. Khi nào cảm thấy cái mùi không thể ngửi bằng mũi mà phải được ngửi bằng cảm giác này, tôi sẽ dừng lại.
Tôi cố gắng để họ không biết tôi đang quan sát họ, nhưng đôi mắt của cậu bé rất sắc, nó chậm rãi mà đờ đẫn, nó sâu như nước mà nhẹ như mây. Đôi mắt ấy từ từ tiến về phía tôi, một đôi tay nhỏ nhẹ nhàng quệt một đường trên tấm kính mờ hơi nước. Một dấu X. Tôi quay lại. Tôi tưởng sẽ bắt gặp một cái nhìn giễu cợt từ cậu bé. Nhưng không, cậu bé cười rất hiền.
“Chị sang đây chơi với bọn em không?”
“Chị á?” Tôi chỉ vào mình.
“Vâng, bé Bông nói chị rất xinh…”
Tôi mỉm cười rồi đi theo cậu bé. Tôi thấy người đàn ông vẫn không tỏ thái độ gì, ông ta có ý tránh ra phía sau để hai đứa con được chơi đùa. Nhìn vẻ căng cứng ở đôi vai, tôi có cảm giác như đó cũng là sự căng cứng của trái tim đang thì thầm đau khổ. Và đôi mắt ấy, có hàng mi lặng lẽ mang đầy nét xưa cũ, hoài vọng nặng ưu phiền. Tôi hơi ngại ngần, cái cách biểu đạt lạnh lùng ấy làm lòng tôi chùng xuống, suy nghĩ đầy mộng cảm.
Người đàn ông nhoẻn miệng cười như để khích lệ tôi. Từ đó, tôi không nhìn về phía ông ta nữa mà chỉ chăm chú chơi cùng hai đứa trẻ.
Con tàu ì ạch tiến lên phía sát mép nước. Sóng xoàm xoạp như có hàng ngàn mũi kim nhỏ đang vội vã may vá lại làn nước đang bị thứ sắt thép này xé rách. Dòng nước đỏ đục len lỏi vào những kí ức thần thoại về ngôi đền tình yêu – đền Chử Đồng Tử, Tiên Dung.
Ngôi đền linh thiêng này như thể nằm trong khoảng giữa của không gian và thời gian. Đâu đó tím tái lịch sử đang oằn mình, đền đài cũ nguy nga, người xưa chống gậy úp nón, nay chỉ còn là rêu phong cổ tích. Một mối lương duyên hữu hạn mà trở thành vô hạn. Đời người chẳng thể an hưởng vật chất, sung sướng được mấy ngàn năm? Chỉ có tình yêu là ở lại trong thần thoại. Bia đá trơ trơ cùng tuế nguyệt. Thu thuỷ hồng hoang cũng sững lại dưới chân đền. Người đàn ông đứng đó, dưới những bậc đá, bóng cây đa đổ dài. Tôi thấy ông ta nhìn tôi rất lâu, cơ hồ như một khắc thời gian ánh mắt ấy đã lướt qua trăm nghìn lần ướt đẫm ảo vọng mơ hồ. Tôi chạy lại gần hơn phía họ, tôi nắm lấy tay bé gái và bế nó lên. Cảm giác tốt lành hơn, bởi ba người bọn họ không chỉ là ảo giác của mình, tôi thấy phấn chấn hẳn. Tấm lưng người đàn ông đi phía trước tôi vẫn trong suốt.
Chuyện kể rằng, có chàng trai họ Chử, nhà nghèo đến nỗi hai bố con chỉ có một cái khố. Cha chết, nhường khố cho cha, để thân mình bơ vơ giữa chốn hoang liêu không một mảnh vải che thân. Một lần, gặp nàng công chúa đi ngao du sơn thuỷ bèn vùi mình xuống cát để giấu đi tấm thân trần truồng. Trong khung cảnh chỉ có trời, đất và nước ấy, công chúa quây màn tắm, đúng chỗ chàng trai đang vùi mình. Hai người nên mối lương duyên. Người đời nay vẫn gọi là truyền thuyết Chử Đồng Tử – Tiên Dung.
Hạnh phúc là định nghĩa chưa bao giờ tồn tại hoặc thật sự lâu dài, chỉ có trạng thái hạnh phúc mới là thứ hiện hữu và là sự thật. Hạnh phúc trường tồn chỉ là mớ lý thuyết mà các triết gia và nhà văn tạo ra để vỗ về thế giới trong cơn vật vã của sự tồn tại hay không tồn tại. Tồn tại để lòng quặn đau vì những ràng buộc, truyền thống hay vọng tưởng về sự quá hoàn hảo của một luận thuyết. Không tồn tại để trở về với cát bụi hay là vô nghĩa. Vì là một con vật tiến hoá thành nên người ta không muốn chết. Vì do Chúa, Phật, Allah sinh ra, nên họ muốn thoát xác.
Nghịch lý quá đỗi!
“Bàn tay này vẫn giữ những kỉ niệm đẹp nhất về em.” Người đàn ông nói với tôi.
Tôi giật mình quay lại. Tại sao lại là một câu của Kawabata? Đôi mắt long lanh của người đàn ông ấy vẫn nhìn tôi. Hai đứa bé chạy nhảy trên thềm đá. Bóng của chúng nhoè dần như những cánh bướm.
“Thật ư?”
Tôi muốn siết chặt đôi bàn tay thô ráp của ông như cái cách mà người vũ nữ trong truyện của Kawabata đã làm. Nhưng tôi sợ đây chỉ là một câu chuyện.
“Đây không phải là một câu chuyện.” Ông nói.
“Em đã giữ lời hứa.”
“Em chưa từng đi tìm anh. Anh đã tìm em.”
“Em chỉ hứa là sẽ trở lại… Bây giờ em đã trở lại rồi.”
“Ừ.”
Không khí quanh tôi lạnh hơn bình thường. Cái giá rét của những tấm thân đơn độc, giữa trời, nước và huyền thoại. Tôi chưa bao giờ hiểu, tại sao những sự việc đơn giản, diễn biến rất đơn giản và kết cục cũng đơn giản, lại chỉ có thể có trong truyện cổ tích hay thần thoại. Tôi đã không cố gắng tìm đến nơi mà tôi có thể được thoả mãn những ước muốn phù du của tôi về thế giới hạnh phúc hơn thế. Tôi đã đánh mất ông ấy trong khi còn quá mù quáng vì những câu hỏi tại sao. Khi còn trẻ, người ta thường như vậy.
Năm ấy, tôi mới 17 tuổi…
“Đừng nhớ lại quá khứ nữa.”
“Đúng rồi.” Tôi khẽ cười.
Ông ấy đứng cạnh tôi, mùi Hugo Boss vẫn nồng, như ngày hôm qua chưa từng biến mất.
“Con anh, chúng rất đẹp.”
“Con của chúng ta, nó…”
Tôi không muốn nói nữa. Quay mặt nhìn về phía mặt nước mênh mang.
Nhớ có một buổi đêm, cùng với người tôi yêu. Từng con phố Hà Nội cứ dài ra, đen kìn kịt những bóng người. Trong cơn say lung linh, đứa con bé bỏng của tôi đã sinh ra và chết đi như quyết định của người mẹ mới 17 tuổi của nó muốn vậy. Đứa con của tôi chưa từng nhìn thấy ánh mặt trời. Đến khi nước mắt lưng tròng, thời gian xoá hết mọi thứ. Tôi chỉ còn nhớ đến khoái cảm khi ân ái với người đàn ông này và nỗi đau khi bà bác sĩ có đôi mắt trắng dã nhìn tôi, đưa nó ra khỏi cơ thể tôi.
Tôi chưa từng hoảng sợ trước bất cứ điều gì. Ngược lại, càng ngày tôi càng trơ lì đến vô cảm. Tôi cũng không sợ điều đó, còn có phần vui mừng.
Người đàn ông nào cũng có một bộ mặt xã hội, một danh dự cần phải giữ. Tôi thì là một con ngựa hoang. Người này thuộc về bên kia chiến tuyến so với hệ tư tưởng vốn có của tôi. Tôi là người tự do đến mức phóng túng. Sẵn sàng bất chấp mọi thứ để đạt được tự do tuyệt đối, còn ông ta là người thuộc về thực tế. Sống trong một mảnh trời đầy cám dỗ nhỏ mọn, ông ta phải nương theo. Tôi trở thành kẻ man rợ hấp dẫn. Tôi thuộc về một thế hệ mới muốn vứt bỏ hết hào quang cũ để vươn đến đỉnh cao mới. Còn ông ta, cách tôi mấy thập kỉ tuổi tác, nhận thức đã đi về chỗ chỉ muốn có duy nhất bản thân mình.
“Công việc của anh dạo này sao rồi?”
“Anh ổn cả.”
“Không vướng vào vòng xoáy quyền lực và tiền bạc nữa chứ?”
“Vướng nhiều hơn. Anh thấy mình cần như vậy?”
“Nhìn anh già đi rất nhiều.”
“Anh đã 50 tuổi rồi.”
“…”
“Đã ly thân. Đợi nghỉ hưu rồi ly hôn.”
“Anh vẫn sợ sệt cho bộ mặt của mình nhỉ?”
“Anh không sợ. Anh thương con anh.”
“Em biết. Nếu có thể, chắc đã muốn làm tình với từ ‘thương’ của anh.”
“Lâu nay, anh vẫn tìm em…”
“Anh tỉnh ra đi, em mới chỉ 20 tuổi. Em vẫn chỉ là một đứa trẻ con.”
“Nếu em vất bớt cái tôi của em đi, nếu em biết thương người khác thì con chúng ta đã không phải chết, thì chúng ta đã có kết thúc…”
Tôi thở dài. Trên đời làm gì có từ “nếu”.
“Em vẫn đi theo đám người đó à?”
Tôi không trả lời nữa, tiến về phía hai đứa trẻ. Ráng chiều đỏ ửng phía xa. “Đám người” được nhắc đến là một nhóm nhà văn. Tôi là người trẻ nhất, viết mạnh bạo nhất và dứt khoát nhất.
Tất cả những người như ông ta đều coi đó là mầm hoạ. Còn tôi lại yêu ông ta cũng từ cái mầm hoạ đó mà ra.
“Thôi đừng nhớ về quá khứ nữa.”
Ông đưa tay xoa lên vai tôi. Đôi mắt đứa con trai lớn nhìn chằm chằm vào vai tôi rồi lảng đi chỗ khác. Tiếng còi tàu hú lên những hồi dài.
“Bố ơi, chúng ta về tàu đi.” Bé gái thỏ thẻ.
Người đàn ông quay qua nhìn tôi, ánh mắt ngập ngừng.
Sông Hồng gào lên bản hùng ca lúc triều xuống. Rào rào. Gầm gừ.
Sau hoàng hôn sẽ là đêm. Sau đêm, là mặt trời.
Ngày mai, chúng ta đã ở biển …
(PP)
ĐƠN ĐỘC
Lạc đường là một từ rất quen thuộc. Khi còn bé thường hay đi lạc, bố mẹ bắt phải học thuộc địa chỉ nhà, họ tên đầy đủ để lỡ lạc đường còn có người dẫn về.
Khi lớn lên cũng hay đi lạc.
Nhưng chẳng biết đường về.
Một thời gian khó khăn, tớ không ngủ được. Thời gian ấy, tớ thấy mọi thứ đổ ụp xuống đầu mình và bắt đầu mất ngủ triền miên. Tớ giết đêm tối bằng cách viết. Vừa nghe rock vừa viết, viết như điên. Những khi bình tâm hơn, tớ chat chít với một vài người không quen biết trên mạng.
Lên mạng.
Một thế giới mới, ảo giác thật sự và tràn ngập những bản ngã. Cần chat sex, cần tâm sự, cần người chơi game cùng, đủ loại. Ban đầu tớ hay nhảy vào những nickname có vẻ của những kẻ đang có nhu cầu tình dục ảo. Tớ thấy hiếu kỳ. Tớ tự hỏi không biết họ nghĩ gì? Tớ muốn biết về cái nơi mà tớ chưa bao giờ biết.
Ở ngoài đời, nó khuất sau những khuôn mặt đạo đức hay ra vẻ đạo đức. Trên mạng, những nickname không hề giấu giếm ham muốn, không hề tỏ ra quan cách, chỉ muốn thỏa mãn và tất nhiên là im lặng sau khi tớ nói không có hứng thú.
Biến mất.
Rút cục phần hồn vẫn như thế, chẳng ai tránh được bụi bặm. Những gì không giả dối thường quá trần trụi, thô tục và có vẻ khó chấp nhận. Tớ thấy mâu thuẫn nhưng mặc kệ. Con người tớ lúc nào cũng đầy mâu thuẫn.
Tớ quen rồi.
Người ta thường muốn trốn tránh cô đơn bằng cách yêu nhau, trốn tránh khó khăn bằng cách yêu nhau. Và, cứ mãi trốn tránh, rồi tự thỏa mãn bằng cách thu mình lại trong vỏ kén được đặt tên là hạnh phúc. Lừa dối bản thân có phải là một kiểu lừa đảo không?
Suốt đời bị lừa cho dù rất ghét bị lừa, lại bị chính mình lừa.
Tớ gặp moonlight khi online lúc 1h sáng. Hắn nhảy vào nick tớ và rủ tớ chửi nhau. Tớ và hắn nói năng văng mạng. Hắn chửi thề như phát rồ. Mọi thứ đè nặng trong lòng tớ tuôn hết ra, tớ cũng chửi. Tớ chửi hắn như chính hắn là kẻ đã gây ra mọi chuyện cho tớ. Còn hắn, cũng chửi tớ chẳng ra gì. Tớ không quan tâm, chẳng tự ái, chẳng giữ gìn.
Rồi im lặng.
Hắn bắt đầu trầm xuống như con sóng gần tiến vào bờ. Hắn nói đủ thứ chuyện trên trời dưới đất. Tớ hỏi: ban ngày không nói được với ai à? Hắn cười. Hình emoticon hiện lên tròn trịa và ngộ nghĩnh, có cái gì đó tội nghiệp.
Tớ chợt thấy thương hắn, hình như tớ cũng đang như hắn, bị dìm chết trong thế giới của mình, truy tìm yên ổn trong một thế giới tạp nham, nhớp nhúa hơn thế. Thế giới trên mạng, nhiều cô đơn, nhiều nỗi đau. Tim tớ thắt lại. Tớ biết tớ đang đau khổ, mặc dù trước đó tớ chỉ thấy khó chịu, chưa cảm thấy đau đớn như thế bao giờ.
Tớ out mà không nói pp với hắn.
Tớ quay về với câu chuyện còn dang dở của mình, tớ viết.
Tớ thấy mình điên lên khi viết. Khi ấy, hồn tớ được thỏa mãn. Có thể thực chất, tớ là một người điên.
Những lúc như thế này, tớ cần phải viết như người ta cần làm tình.
Caffe đắng ngắt đổ loang lổ ở mép bàn, không gian lạnh lùng. Lôi chai rượu vẫn để trong góc tủ lạnh ra, đưa lên dốc vào họng. Ừng ực. Như uống Coca. Vừa uống vừa khóc. Nước mắt hòa vào rượu thành một thứ mùi vị dễ chịu đến lạ. Tớ nằm sấp xuống sàn nhà. Cảm thấy rượu đang chảy trong mạch máu mình.
Nóng ran.
Hừng hực.
Tớ nghĩ về những thứ tớ cần.
Tớ cần gì?
Cần một khoảng không gian im lặng như trong chiếc hộp thời gian của Doremon. Cần kí ức của mình bị xóa đi trắng phau như một anh chàng trong bộ phim Hàn Quốc nào đó mà tớ không nhớ tên. Tớ sẽ chui vào chiếc hộp đó, mãi mãi không bước ra ngoài, chẳng biết gì về những thứ bên ngoài, cũng chẳng quan tâm, bởi vì chẳng liên quan đến tớ.
Cậu đang cười phải không? Cậu sẽ hét vào mặt tớ, thực tế một chút đi nào.
Thực tế ư?
Thực tế, tớ đang say. Nằm trên nền nhà. Thẳng đơ như một xác chết, chẳng thèm nằm co. Bởi dù nằm thế nào, tớ vẫn say.
Cuộc sống.
Điên rồ, tình dục và được thỏa mãn đói khát là bản năng.
Người ta giấu giếm sự thèm khát tình dục vì đối với xã hội nó đáng chê cười. Ai cũng muốn, cũng tìm cách thỏa mãn, bằng cách nào đó, đôi khi được bao biện bằng những mỹ từ kiểu như tình yêu, hạnh phúc hay đơn giản chỉ là những thỏa thuận tiền bạc, mua bán…
Có những khái niệm thật buồn cười, rút cục cũng chỉ là nói về một thứ.
Sự điên khùng chẳng bao giờ được biểu hiện trừ trong bệnh viện tâm thần.
Chẳng ai muốn bị coi là kẻ điên!
Trên bề mặt, cuộc sống chỉ là một khu rừng. Nơi ấy, người ta kiếm ăn.
Thế thôi.
Sáng hôm sau thức dậy, tớ cảm thấy sảng khoái hơn thường ngày. Váy áo ngủ của tớ nhăn nhúm. Soi mình trong gương tớ thấy một người khác, tớ gầy và xanh xao như một quả dưa chuột trong siêu thị đã hết hạn sử dụng. Tớ lục tủ, lấy bộ quần áo đẹp nhất, đánh một ít son màu cánh sen, tô lông mày đủ để không ai nhận ra là tớ đã trang điểm, chải lại mái tóc dài và rối.
Tớ đi học.
Giảng đường đại học làm tớ cảm thấy mình đi lạc, cảm giác đứng giữa phố đông người mà vẫn đơn độc. Tớ không hợp với nơi này. Tớ biết vậy, nhưng còn tấm bằng Tiến sĩ, còn danh vọng. Tóm lại tớ vẫn không đủ can đảm để bước vào cuộc đời của riêng mình.Trong đầu tớ vẫn còn những tính toán và nhiều trách nhiệm với ước mơ, kì vọng của người khác.
Thật khó hiểu khi người ta lại làm những thứ mình không muốn, khó hiểu nhưng vẫn làm theo. Vì không hiểu nên cứ nghĩ rằng nó đúng.Thậm chí, tớ đã học rất quyết liệt, rất nghiêm túc.
Tan học.
Tớ phóng xe như bay. Chiếc xe của tớ đổ kềnh khi dừng lại mua một cuốn sách… Bị hỏng nặng, cho dù đó là một chiếc xe xịn. Nó vẫn đổ khi dừng lại và vẫn bị hỏng.
Đừng bao giờ dừng lại, sẽ không đủ sức đi tiếp nữa!
Tớ sợ dừng lại một lần, cho dù tớ muốn thế vì tớ sợ mình sai lầm.
Những sai lầm thường khó cứu vãn.
Tớ nhắn tin SMS chửi moonlight là đồ quạ đen.
Rồi gọi taxi về nhà.
Chiếc xe quá khổ khó nhọc len lỏi vào con ngõ nhỏ. Ngôi nhà tớ hiện ra như một khối đen sì đáng sợ. Tớ tưởng tượng ra cảnh bị con quái vật ấy nuốt sống. Tớ sợ. Có lẽ, tớ đang bước vào thời kì bị hoang tưởng.
Anh chàng lái xe có mái tóc cắt kiểu một bên ngắn, một bên dài hất về phía sau gáy, rất có phong cách. Tớ khen mái tóc của anh ta đẹp. Anh ta quay lại nhìn tớ với đôi mắt long lanh, vừa trong trẻo, vừa sáng. Tớ thấy lòng mình ấm lại.
Đôi khi chỉ cần một ánh mắt xa lạ như thế cũng đủ xua đi những cô độc.
Tớ chỉ đường cho anh ta đi quá một đoạn đến siêu thị sáng trưng ánh đèn. Anh ta nhìn tớ đầy ngụ ý. Có lẽ anh ta cho rằng tớ là gái ăn sương. Mặc kệ. Tớ hất mái tóc về phía sau và bước quay trở lại. Nhà tớ đã bớt đen đúa hơn. Có vẻ khi từ trên xe bước xuống dưới đất sự việc sẽ thay đổi theo chiều hướng tích cực. Tớ bước vào nhà.
Trước khi lên giường nằm, tớ đọc một bài thơ.
Một bài thơ tình.
Tình yêu?
Nhảm nhí!
Tớ uống một liều thuốc ngủ mặc dù thừa biết nó chẳng có tác dụng gì. Tớ đã bị nhờn thuốc từ lâu.
Hôm nay tớ không viết.
Tớ ngủ và thử mơ.
Tớ ngủ được thật, nhưng không mơ.
Thật là hạnh phúc.
Khi ngủ, có lẽ tớ đã mỉm cười.
* *
*
Cuối tuần tớ đi dã ngoại cùng lớp ở một vùng ven biển Nam Định.
Sáng sớm, ngồi trên chiếc ô tô nóng nực. Chiếc ô tô quá cũ kĩ cho những chuyến đi, như một bà già ngán ngẩm những đoạn đường xa thỉnh thoáng lại rú lên thảm thiết. Thế mà vẫn cảm thấy ban mai mát rượi ùa vào trong lòng. Những ruộng lúa lá xanh mượt mà và đã bắt đầu có bông non nhú lên. Qua một lớp cửa kính mà vẫn cảm thấy hương lúa ngọt lịm. Có một vài chiếc nón trắng thấp thoáng trong đó. Dưới chiếc nón ấy là một nụ cười hồn hậu hay một đôi mắt buồn? Cười vì cuộc sống quá đẹp mà buồn vì cuộc sống quá khổ. Những khía cạnh khác nhau được nhìn bằng những đôi mắt khác nhau.
Bởi thể cuộc sống vẫn cứ tồn tại cho dù một số người khá bất mãn với nó. Những đứa trẻ vô tư mặc những bộ đồ rách rưới đi lại dưới cái nắng cháy da và mút kem ngon lành.
Chúng có khuôn mặt thật đẹp: Háo hức và thỏa mãn. Ít khi nhìn thấy những gương mặt như thế ở những nơi phồn hoa. Giữa những nơi ấy người ta căm ghét nhau, người ta muốn loại trừ nhau, ẩn sau những khuôn mặt cười nói là những giả tạo, những toan tính. Không có hạnh phúc dù là thứ hạnh phúc đơn giản nhất.
Cậu bạn bên cạnh đưa ngang mặt tớ chai nước. Tớ cười và nhận lấy. Trong đôi mắt cậu ấy, tớ nhìn thấy tớ, nhìn thấy tớ trong veo, ánh lên thanh sạch dưới màu đen thủy tinh.
Hôm nay là một ngày đẹp vì tớ thấy nụ cười của mọi người rất đẹp, vì tớ không quá buồn và vì tớ muốn mình hòa nhập vào cuộc sống. Lòng tớ thanh thản như thể tớ là một phần trong những gì trước mặt, ý nghĩ này không cần phải làm quen , vì nó quá tuyệt vời.
Mùi biển mặn quyện vào không khí quanh tớ. Gần đến biển, cảm xúc bao la như trời cao. Bước xuống lớp cát mềm mại gần mép nước, đi chân trần mới cảm thấy hết cái dư vị khó quên của biển. Có lúc cảm thấy mình là con cá vùng vẫy dưới lòng biển, có lúc lại cảm thấy mình là hải yến chao lượn trên bầu trời.
Đứng trước biển tớ thấy cả trời và biển đều chảy hết vào hồn mình, chảy hết vào những cái bao la, tinh túy nhất. Tớ thấy tim mình trải rộng hơn. Những đợt sóng như xóa hết những ý nghĩ vu vơ, những nỗi đau và cả những nỗi buồn. Rồi tớ cảm thấy được bay. Được chinh phục những ước mơ theo đúng ý nghĩa lãng mạn của từ ước mơ.
Tớ ngồi trên những lớp cát mịn cho đến khi thủy triều lên, ráng chiều ửng đỏ phía bên kia của bầu trời. Đám bạn phấn khích hết cỡ trước cảnh hoàng hôn trên biển, ngoạn mục và gợi cảm. Người đánh cá thu lưới in rõ trên bóng mặt trời. Làn nước giát vàng rực rỡ một vùng ảo mộng.
Bất chợt quay sang bên cạnh, tớ thấy đôi mắt một người phụ nữ có nước mắt, tớ nghĩ vậy nhưng im lặng. Có lẽ chị ấy cần khóc.
Đó là một người phụ nữ miền biển, cái vẻ lam lũ hằn trên đôi mắt, khóe miệng, đôi tay rắn rỏi, nước da bánh mật quyến rũ lạ lùng.
Nước mắt, chỉ là những cơn mưa của số phận.
Tớ bước về phía mấy cái trại được đám con trai dựng từ lúc chiều. Lửa chưa được đốt lên nhưng đã có những cây gỗ khô gác vào nhau. Mùi gỗ thông vừa chặt vẫn vương vấn nồng nàn. Đâu đó có tiếng cười rúc rích của đám con gái đang trò chuyện. Chân tớ đi lún vào cát. Tớ xách đôi giày và đi xa hơn về phía đồi thông. Những cây thông khẳng khiu, trườn mình trong gió và trăng. Có lẽ là rất đẹp nhưng vẫn gợn một chút ma quái.
Tớ không thích những cảm xúc lừa mị. Tớ thích sự bình yên.
Nhắn tin cho moonlight.
Em nghĩ con điên trong em đã ngủ rồi.
Cứ im lặng như thế để nghe những điều quanh mình thầm thì. Như được nghe một chàng trai nói rằng: Anh yêu em.
Có bóng dáng thấp thoáng sau tảng đá, tớ hơi giật mình nhưng cuối cùng cũng trấn tĩnh lại. Khi nghe những tiếng nói khẽ khàng, tiếng thở dồn dập, tớ biết họ đang làm gì. Tớ đứng dậy định bước đi. Nhưng khựng lại khi nghe thấy tiếng người đàn bà đứng khóc lúc hoàng hôn.
Thứ tình cảm trần trụi, thứ tình cảm xác thịt mua bán này lại nảy sinh từ những giọt nước mắt làm tớ quên đi nỗi cô độc trong lòng. Chẳng lẽ cuộc sống dễ lừa dối cảm xúc của tớ thế sao. Nó đang cười cợt tớ. Ồ, rút cục tớ chỉ là một sinh linh dễ điều khiển.
Đừng cố gắng thoát khỏi, đừng cố gắng vùng vẫy, bởi vì vô ích, bởi vì nực cười, bởi vì tớ chỉ là con khỉ nhỏ trong bàn tay của đức Phật Như Lai. Tớ chỉ là một con người, bình thường. Đừng bao giờ nghĩ rằng mình khác người khác bởi vì như thế là đang lừa dối bản thân. Cuộc sống đã sắp xếp cho tớ. Nếu nói là số phận có lẽ hơi thiên cưỡng nhưng nếu muốn chạy trốn khỏi mình thì càng buồn cười hơn.
Bởi vì, tớ là một con người!
Hiển nhiên là như thế.
Tớ cảm thấy có người đứng cạnh tớ, mùi dầu gội đầu đàn ông thoảng vào mũi tớ. Tớ vốn vẫn không thể chịu được thứ mùi này. Tớ im lặng và cũng không ngẩng mặt lên nhìn xem người đó là ai. Tớ bước tới, nhưng cánh tay người ấy đặt lên vai tớ khá nặng nề. Tớ ngẩng mặt lên thách thức. Nhìn vào đôi mắt thủy tinh đen, đen hơn dưới ánh trăng và đêm tối, lòng tớ dịu lại.
Cậu muốn gì?
Tớ muốn cậu đi dạo với tớ một chút. Được chứ?
Đi cùng cậu ấy trên cát. Cát mềm như bông, ẩm ướt sương đêm, thấm vào chân trần. Cậu ấy không cố gắng nói nhiều để tớ vui như những người đàn ông khác nhưng đi bên cậu ấy tớ cảm thấy lòng mình nhẹ hơn. Chỉ im lặng thôi cũng đủ để tớ biết và cảm nhận thấy những cảm xúc đang có trong lòng cậu ấy.
Cứ đi như thế, mặc kệ lửa trại đã được đốt lên, mặc kệ những tiếng reo hò, cười nói. Tớ và cậu ấy như hai con người đứng trên hoang đảo. Trong lòng mỗi người cũng là những hòn đảo hoang vắng. Trong cuộc đời người ta luôn cô đơn như thế. Giữa một xã hội lúc nào cũng cố gắng bò lên những bậc thang tiến hóa thì vẫn có những hoang đảo không bao giờ được khám phá, mãi mãi cô độc.
Tớ nhớ đến Trăm năm cô đơn của Macquez và ước gì được như cô gái hóa thành bướm bay đi giữa một buổi chiều cô tịch. Nếu được như thế thì chắc thế giới không còn thực tế mà đầy những mơ mộng, thậm chí có thể là hoang tưởng và cuộc đời chỉ là trò đùa.
Tớ sẽ tìm cậu, khi chúng ta không còn gần nhau như thế này.
Cậu ấy nói nhưng không nhìn thẳng vào tớ.
Tớ im lặng.
Cậu sẽ không bao giờ tìm thấy tớ đâu.
Vì chính tớ cũng không bao giờ tìm thấy bản thân mình.
(PP)
CÂY QUỲNH KHÔNG RA HOA
Bố không ngủ nhiều đêm.
Những đêm không ngủ bố thường đọc sách hoặc uống trà.
Từ khi về hưu, thú vui của bố chỉ có vậy. Trời đất nhiều khi đem đến những khoảng thời gian vô định, nhập nhằng giữa thực tại và quá khứ. Những lúc uống trà, đọc sách là lúc bố dừng hẳn lại: dừng già đi, dừng bất hạnh… Chỉ có dòng suy nghĩ là vẫn chảy. Chảy từ từ như hoàng hôn xuống, chầm chậm như bình minh lên.
Tóc bố đã bạc phân nửa, nhìn như những hạt muối.
Bố là bộ đội pháo binh nhưng rất ít khi kể về quá khứ. Mẹ hay nói nhưng là vợ hiền. Chị em tôi đã tốt nghiệp đại học cả. Ai cũng bảo bố là người hạnh phúc. Bố gật gù.
Mấy năm trước, bố về hưu. Khi tiết trời hơi se lạnh, bố trồng một cây quỳnh. Vài tháng sau đó, mẹ trồng một cành giao. Quỳnh và giao lớn rất nhanh, năm nay đã có hoa.
Tối ấy, mẹ trở về nhà sau khi họp hội phụ nữ xã. Đưa bản nghị quyết gì đó ra đọc một hồi nhưng ngủ quên mất. Tập giấy rơi xuống nền đất phát ra tiếng kêu khô, yếu ớt. Mùa hè, trời nóng, mẹ ngủ, mắt chớp ra nước. Bố nhẹ nhàng lấy khăn lau mắt cho mẹ rồi ra ngồi ở khóm quỳnh.
Hoa nở che hết vầng trăng sáng. Bố cũng khóc.
Mùa hè, tôi về nhà chơi. Nhà chật.
Bố nằm giường ngoài nhưng thường ngủ đâu đó trên sân thượng. Mẹ lặng lẽ quay mặt vào trong. Thở dài.
Mỗi khi bố ngủ cùng mẹ. Có tiếng lạo xạo giây lát trong giường bố mẹ rồi lại yên ắng hoàn toàn. Sự yên ắng khô bỏng những giấc chiêm bao khó đến.
Cây giao tự nhiên chết. Cây quỳnh không ra hoa nữa. Đêm nào bố cũng độc ẩm, lặng lẽ đến vô thường. Mẹ vẫn hay nói. Hàng tuần vẫn đi họp hội phụ nữ xã rồi về ngủ quên khi đang đọc một nghị quyết trên giấy.
Bố và mẹ, không làm chuyện vợ chồng.
Hôm cuối ở nhà, tôi nghe tiếng mẹ thút thít sau bể nước, ở một góc khuất nhiều cỏ cây. Tôi không đến bên mẹ mà bước vào giường bật Radio. Chiếc đài bán dẫn cổ vang lên tiếng đọc hơi quê mùa và đậm chất Bắc Bộ của chương trình đọc truyện đếm khuya. Chuyện kể rằng:
Có một người đàn ông đi bộ đội trở về bên người vợ trẻ với những vết thương thể xác không bao giờ nói được thành lời.
Người đàn ông thích đọc sách và uống trà, tóc muối tiêu. Mới trồng một cây quỳnh không bao giờ ra hoa nữa…
