Bạn Nguyễn Đức Tùng là cộng tác viên trang mạng Văn Việt, cũng là thành viên Thê đội 4 Cánh Buồm, thê đội khá đông đảo nhà giáo và nhà văn tham gia biên soạn sách bậc Trung học cơ sở Cánh Buồm.
Là nhà thơ, anh Nguyễn Đức Tùng được tặng Giải thưởng Văn Việt, và là nhà biên soạn sách, anh Tùng để tiền giải thưởng tặng cho nhóm Cánh Buồm. Tặng cho chính nhóm nghiên cứu phát triển Giáo dục hiện đại anh tham gia.
Cơ duyên để Nguyễn Đức Tùng tham gia biên soạn loạt sách giáo khoa mới này bắt nguồn từ công trình tâm lý học nghệ thuật của anh in tại Hà Nội Thơ đến từ đâu. Trước tác phẩm này, ở Việt Nam mới chỉ có những tuyển tập thơ có kèm lời bình, chưa có tác phẩm nào đi sâu vào tâm lý người làm thơ. Vì lý do đó, nhóm Cánh Buồm đã rủ Nguyễn Đức Tùng tham gia cuốn Văn Lớp 6 có chủ đề CẢM HỨNG NGHỆ THUẬT, với bài Vì sao người ta làm thơ.
Bộ sách Cánh Buồm dùng vật liệu thơ văn để giáo dục tư duy nghệ thuật cho học sinh phổ thông được xây dựng trên cơ sở phân biệt sự khác nhau và giống nhau giữa người đã định hình là nhà văn và nhà thơ so với trẻ em không là nhà văn hoặc nhà thơ.
Cách tổ chức dạy Văn cho trẻ em bị thất bại vì nhồi nhét những “cái hay, cái đẹp, cái cao siêu” của văn thơ cho những thực thể người chỉ mang tiềm năng nghệ thuật trong mình – trong đó chỉ có số rất ít sẽ đi vào con đường thành nhà văn hoặc nhà thơ cho đến hết đời.
Đường lối giáo dục nghệ thuật Cánh Buồm tổ chức khơi dậy những tiềm năng nghệ thuật của trẻ em, và giúp các em đi lại con đường người nghệ sĩ chân chính đã đi. Các em tập làm ra tác phẩm nghệ thuật để không cần nghe giảng mà vẫn hiểu biết sâu xa cái Đẹp nghệ thuật. Các em tập sống lại nỗi lòng đồng cảm của người nghệ sĩ và làm ra tác phẩm nhờ thực hiện các thao tác tưởng tượng, liên tưởng và bố cục.
Cuối năm 2016, vào ngày 19 tháng 11 năm 2016, tại Hà Nội đã có cuộc ra mắt toàn bộ 18 cuốn sách Tiếng Việt và Văn Cánh Buồm từ Lớp 1 đến Lớp 9. Tại cuộc hội thảo này, với tên gọi Hành trình trí tuệ, nhóm Cánh Buồm đã trình xã hội xét duyệt hành trình cụ thể với môn Văn và môn Tiếng Việt là những cái mẫu.
Trong ngày vui này của Văn đoàn độc lập, của Nguyễn Đức Tùng, của nhóm Cánh Buồm, xin ăn theo các em học sinh tặng các bạn một số bài tập nghệ thuật của các em, luôn tiện cho thấy phương pháp Cánh Buồm hình như có giúp các em yêu thích và học có kết quả.
Đây là một số bài thơ các em dịch vui với nhau từ bài thơ tiếng Anh do nhà thơ Hoàng Hưng thách dịch. Nguyên bản tiếng Anh như sau:
Night in the garden
Moonlight drops softly
From small flowers. Night wind sings
Like a lost lover
Gele Mehlam, lớp 11 (Ohio)
Đây là mấy bản dịch của học sinh lớp 5 cô giáo Phạm Hải Hà (Thê đội 3 Cánh Buồm) năm học 2014-2015
Mặt trăng nhẹ nhàng lặn
Từ những cánh hoa nhỏ. Gió cất lời
Gửi người tình đã mất
(Ánh Minh dịch)
Ánh trăng mơn man
Gió cất lời từ những nụ hoa
Như người tình xưa
(Anh Kiệt dịch)
Ánh trăng nhẹ rơi
Từ nhành hoa nhỏ. Gió và đêm cùng hát
Như chuyện tình đã qua
(Gia Kiên dịch)
Ánh trăng từng giọt nhẹ rơi
Từ bông hóa nhỏ, gió cất lời
Nó hát về người yêu đã mất.
(Ngô Minh Hà dịch)
Ánh trăng rớt xuống nhẹ nhàng
Từ bông hoa nhỏ. Đêm về gió hát
Như người tình lạc mất nhau.
(Thùy Trang dịch)
Cũng những bản dịch của học sinh lớp 5 cô giáo Phạm Hải Hà năm học 2015-2016, hình như có hay hơn các anh chị năm trước:
Ánh trăng rỏ xuống nhè nhẹ
Từ bông hoa bé nhỏ, gió đêm hát lên
Như là mất một người ta đã yêu…
(Quang Duy dịch)
Ánh trăng tỏa xuống mềm mại
Trên những bông hoa nhỏ, gió vi vu
Như người thất tình…
(Đăng Phan dịch)
Ánh trăng rơi rất nhẹ nhàng
Từ các bông hoa bé bỏng. Cơn gió đêm hát
Như tìm người yêu mất tích…
(Quang Minh dịch)
Ánh trăng rơi dịu dàng từ bông hoa nhỏ
Gió đi ngang qua đêm và đang hát
Như mất đi người mình yêu
(Thuận An dịch)
Xin chớ vội lên án học sinh nhỏ bé của Cánh Buồm chỉ đam mê nghệ thuật thuần túy, và quên những khó khăn của đất nước.
Mấy bài thơ sau của học sinh Lớp 4 cô giáo Đinh Thị Phương Thảo (Thê đội 1 Cánh Buồm) trong hai năm học vừa qua cho ta câu trả lời:
CÁ CHẾT
Cá biển đang chết rất nhiều
Mọi người thôi việc buổi chiều ra khơi
Ngư dân đáng thương mẹ ơi
Họ đang trong cảnh cuộc đời đắng cay
Hôm nào cũng bị trắng tay
Họ buồn biết kể chuyện này với ai?
(Chí Kiên)
NHỊN ĐÓI
(Lời của một em bé vùng biển)
Cá biển đang chết rất nhiều
Mẹ đừng ra biển buổi chiều mẹ ơi
Nhà mình đành ăn bó xôi
Ngày mai thì phải nhịn thôi mẹ à!
(Hạo Nhiên)
KHÔNG ĐỀ
Cá biển đang chết rất nhiều
Mọi người ăn cá chết nhiều, chết nhanh
Chúng ta giữ môi trường xanh
Formosa lại giết nhanh môi trường.
(Ngọc Kiên)
BUỒN
Cá biển đang chết rất nhiều
Có thể do biển nhiễm nhiều thủy ngân
Biển đang thêm nhiều tủi thân
Khiến cá chết hết, người cần cá thêm.
(Khôi Nguyên)
Hà Nội, 26 tháng 2 năm 2017
Phạm Toàn (Châu Diên)
