Phan Nam Sinh
Nh? c l?n ng L?i Nguyn n b?o v?i ti, ??i r?ng nn ??c nh?ng bi Hn v?n c?a Phan Khi v b?n d?ch ti?ng Vi?t trong Phan Khi, tc ph?m ??ng bo 1917-1924, xem ch? no sai st th gp ?? khi sch ti b?n ???c hon thi?n h?n. Ti ? tr? l?i ng l ti khng ?? trnh ?? ?? lm ci cng vi?c kh kh?n ?y. Nh?ng g?n ?y, nhn ??c bi Khai bt c?a Phan Khi v b?n phin m, d?ch ngh?a, in trong cu?n Phan Khi, tc ph?m ??ng bo 1917-1924 (nh xu?t b?n Tri Th?c, 2019), trang 121, ti nh?n th?y hai ch? cn ?ang phn vn nh?ng xin ?? ni sau, tr??c hy chp ph?n nguyn v?n v ph?n phin m, th?y ? sch ?y ?.
Nguyn v?n:
? ?
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
Phin m:
Khai bt
C?u gi?i tn chnh b?t tc thi,
Kim triu s? t?u th vi chi.
Khi?t lai ngh?ch l? xun nh? khch,
Thc l?c trung thin ng th? thy.
Kh?i tm hn hn ??ng th?o m?c,
C? ?ng m?c m?c ??i th nhi.
Lng ngm b?c ty thnh h s?,
Trng tu? kinh lm h?t b?t tri.
V? nguyn v?n, ti ng? ch? th? hai, cu th? n?m trong bi th? khng ph?i l ch? tm (?) m ph?i l m?t ch? c thanh tr?c, b?i n?u n l ch? tm (thanh b?ng) th bi th? thnh ra th?t nim, ?i?u ch?c ch?n l c? T ti nho h?c Phan Khi khng khi no cho php mnh lm!
Ch? tm (?) ?y, theo ti c th? l ch? t?t (?) nh? ch? t?t (?) trong kh?i t?t (? ?) ? bi th?t ngn bt c c?a vua Cn Long, ngh?a nh? hai ch? h t?t (??) l sao l?i ph?i ta v?n dng. Ti ch?a tm ra nhan ?? bi th? l g, ch? th?y ni l trong H?u cung nh? truy?n (? ? ? ? ?), ?? t? lng nh? th??ng Hi?u Hi?n hong h?u. Hai cu th? ?y nh? sau:
Nguyn v?n:
? ? ? ? ? ? ?
? ? ? ? ? ? ?
Phin m:
Kh?i t?t tn c?m chung b?t c?p
C?u thu c?u ki?m c?u t??ng ??u
Chnh v nh?m kh?i t?t (? ?) v?i kh?i tm (? ?) nn ng??i d?ch ? d?ch cu kh?i t?t hn hn ??ng th?o m?c (? ? ? ? ? ? ?) c?a Phan Khi l h trong lng h?n h? cng c? cy. ?ng ra cu ?y ph?i l Sao l?i ph?i vui v? cng c? cy, ch? ch? c trong lng no c?, thm r??m r.
V? ph?n phin m, ti t??ng ch? th? t? cu th? nh?t c?a bi th? (?) ph?i phin m l chinh m khng th? phin m l chnh, b?i n?u l chnh th bi th? thnh ra th?t lu?t. Ai bi?t m?t t ch? Hn c?ng bi?t r?ng ch? ? v?a ??c l chnh nh? chnh th?c (? ?), chnh danh (? ?) v?a ??c chinh nh? chinh nguy?t (? ?), chinh sc (? ?).
V trnh ?? c h?n, khng ch?c ti ni ? ?ng. V v?y n?u c g sai l?m, mong b?n ??c l??ng th? cho!
Vi?t thm v? sau:
Xem bi c?a ti lc cn trn Facebook, ng L?i Nguyn n ? g?i cho ti ?nh ch?p trang Nam Phong (?nh km theo) c ??ng bi Khai bt c?a Phan Khi, xc nh?n trong nguyn b?n l kh?i t?t (? ?) ch? khng ph?i kh?i tm (? ?). Trong ?nh ch?p trang bo Nam Phong, bi Khai bt (??) c?a Phan Khi t? dng 11 t?i dng 13, ??c t? ph?i sang, t? trn xu?ng.
14-7-2020