Phong Quang
Văn Cao, 20 năm vào cõi thiên thai…*
Một ngày cuối tháng 7 năm 1993, nhà báo Huynh Dung Nhan rủ tôi sang văn phòng toà soạn báo Văn Nghệ TP Hồ Chí Minh nằm trên đường Đồng Khởi tham dự khai mạc triển lãm tranh của một số hoạ sĩ tên tuổi. Tôi xách theo máy ảnh Nikon F2 chụp phim với ống kính 105mm/f2.5 Ais mà sau nhiều năm lăn lộn với ảnh tôi mới mua nổi nó.
Tại đây lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất tôi diện kiến Văn Cao, một người mà tôi đã bị mê hoặc bởi “Thiên thai”, “Buồn tàn thu” từ khi còn bé qua tiếng hát Thái Thanh.
Khi lên lầu một, tôi nhận ra ông đang chăm chú xem tranh của các hoạ sĩ bạn bên cạnh khung cửa sổ mở ra một tàng cây ven đường. Ánh sáng trong phòng hơi tối, khó cho kiểu chụp chân dung không flash. Thật nhanh chóng tôi quyết định chụp một tấm silhouette.
Chỉ vừa kịp bấm một tấm duy nhất, ông chuyển chỗ đứng và bắt đầu trò chuyện với hoạ sĩ … . Trong câu chuyện ông tỏ vẻ không bằng lòng với lời nói và thái độ nhẹ nhàng do hoạ sĩ này đã bán được tranh của ông với cái giá chỉ là….đô la, thấp hơn ông mong đợi. Ông đã nhẫn nhịn yên lặng sau khi bị chính hoạ sĩ này cằn nhằn ngược lại ông!
Sau đó ông quay trở lại chỗ treo tranh của mình cùng vợ. Ông chợt vui khi tôi xin chụp ông bà đứng bên bức tranh “Đồng dao hoà bình” có dán mảnh giấy nhỏ ghi chữ “đã bán”.
Tôi đã không chụp thêm được tấm ảnh nào nữa. Đây là lần duy nhất khi tham dự triển lãm mà tôi chỉ chụp có ba tấm ảnh, tấm đầu tiên là chụp cho chị phụ trách phòng tranh mà tôi đã có quen biết.
Sau khi rọi tôi đặc biệt yêu thích tấm ảnh này, và tâm đắc với nó mà không biết phải làm gì ngoài nhiều lần mang nó ra ngắm, rồi sau đó lại cất vào tủ.
Tin ông từ giã cõi đời ngày 10-7-1995 loan trên báo đài làm tôi xúc động và tôi đã quyết định bỏ ảnh nhân dung ông vào bao thư, mang đến toà soạn báo Tuổi Trẻ trên đường Lý Chính Thắng gửi cho ban biên tập qua cổng bảo vệ.
Thật bất ngờ, không biết lúc này anh nào: Trong Chuc Nguyen, Trung Quan Do hay Đông Thức Nguyễn đã biên tập và layout một trang báo tuyệt đẹp đăng trên báo Tuổi Trẻ chủ nhật số ra ngày 16-7-1995 nhằm tưởng nhớ sự ra đi của ông.
Thấm thoát 20 năm đã trôi qua, một kỷ niệm đẹp về nhạc sĩ, hoạ sĩ Văn Cao tài danh nay được ôn lại với một cảm xúc vẫn nguyên vẹn như ngày nào.
Trong một khoảnh khắc xuất thần, tôi đã ghi lại được thần sắc của ông vào trong tấm ảnh này. Thật là một duyên may của người cầm máy khi chụp một nhân vật văn hoá lớn chỉ một lần duy nhất mà được như thế! Chỉ tiếc là không có lần gặp lại để xin chữ ký của ông.
Được biết, trong chuyến hành phương nam này, một chương trình văn nghệ dành riêng cho Văn Cao được tổ chức tại nhà văn hóa Thanh Niên ngày 31-7 và 1-8-1993 . Và tại đây tiếng hát Anh Tuyết Phòng Trà Atb đã tỏa sáng và làm rung động cõi lòng nhạc sĩ bằng chính các sáng tác của mình!
Nguồn: FB Quang Phong
* Bài viết năm 2015, kỷ niệm 20 năm ngày mất của Văn Cao, được đăng lại nhân dịp 100 năm ngày sinh của ông (1923 – 2023).
