Mai An Nguy?n Anh Tu?n
Ma thu ny, nh th? Hong H?ng cng phu nhn tr? l?i th?m Th? ?. ng c g?i ti cng t?i studio ring c?a h?a s? Tr?n L??ng. Gi?a c?n h?ng tr chuy?n v?i h?a s?, ng tm ??n qu?c h?n qu?c ty qua s?i thu?c lo V?nh B?o, v ti ? ch?p ???c m?t hnh ?nh c?a ng ?? r?i ch?t th?m m?t n?i bu?n
Ng??i thi s? bao n?m nay c?m c?i tm d?ch bao th? Php, th? M? t? c?n ??i t?i hi?n ??i nh?m mong ?ng gp cht g cho vi?c ??i m?i th? ca n?i ??a; nh gio d?c h?c c?n c d?ch bi?t bao trang sch tm l h?c gio d?c hi?n ??i mong c?u gip cho n?n gio d?c qu?c gia ???ng l?n b?i; nh v?n ha say s?a v?i nh?ng tm ti sng t?o m?i c?a l?p tr? trong ngh? thu?t; nh bo k? c?u t?ng ?au ?u v?i nh?ng v?n ?? Dn tr, Dn sinh; con ng??i hi?n lnh v?i bao kht v?ng tinh th?n cao c? cho c?ng ??ng ?y cho ??n hm nay v?n b? chnh quy?n hoi nghi, ?? phng, c?nh gic sau khi ? xch tay ng b?t ng bc l?ch 39 thng t? m?y ch?c n?m tr??c ch? v lng yu Th?, yu s? sng t?o c?a Th? Hong C?m
N?a gi? nghe ng ?m ??o v? ngh? thu?t H?u hi?n ??i v?i h?a s?, r?i sau ? ???c ng m?i bia h?i H N?i v cng ng tr chuy?n, ti cng hi?u thm ?i?u ny: ng tr?n tr? nhi?u n?m ?i tm m?t mnh c?ng l ?i tm nh?ng v? ??p trong Sch v?, trong t?ng suy t??ng sng t?o ngh? thu?t c?a b?n tr? trong ? c c con gi Ly Hong Ly c?a ng ng ?i tm m?t mnh b?ng cch cng m?t s? nh v?n tm huy?t v?n ??ng thnh l?p trang V?n Vi?t ?? r?i sau ? b? h?ch sch, th?m ch b? th ??ch, m?c d ng ? vi l?n chn thnh v no lng ku ln r?ng: V?n Vi?t khng h? c ??nh ??i ??u v?i ai c?!.
Ti b?ng nh? l?i nh? in ci ?n t??ng khi l?n ??u ???c ??c bi Ng??i ?i tm m?t(1) c?a nh th? Hong H?ng khi ?ang l sinh vin v?n khoa n?m nh?t Ngy hm nay, ti cn ch?t nh?n ra ? bi th? ? thng ?i?p v? kht v?ng ?i tm nhn v?t th?m m? c?a nh th? cho s? nghi?p v?n ch??ng ring mnh.
Ta ?i m?t ng??i ta kht m?t ta
Ta v?ng m?t em m?t em ? ?u?
??t ?u?c t? ng?
Th? tm gip m?t th? ?i!
Mnh ?i tm m?t mnh ?i tm m?t mnh ?i tm m?t
Khng ring g nh th? Hong H?ng ?i tm m?t mnh. C? m?t th? h? lc ?y, v cc th? h? sau ng ? tr?n tr? ?i tm m?t mnh, c?ng t?c l ?i tm ngh?a t?n t?i c?a mnh, tm ngh?a l cu?c s?ng Th? tm gip m?t th? ?i! khi m h? th?ng tuyn truy?n & gio d?c chnh th?ng c? nh?i nht nh?ng tn ?i?u xa l? kht l?t mu v thu?c sng, khi m n?n m? h?c Mao-t ch? mong bi?n v?n ngh? s? thnh nh?ng "th?a sai" trung thnh, ci loa pht ngn cho ng??i c?m quy?n ?ang s?ng ch?t b?o v? nh?ng quy?n l?i c?a t?ng l?p qu t?c m?i b?ng m?i gi k? c? ch ??p ln m?i quy?n c? b?n c?a con ng??i m h? v?n ru rao
Nh?ng nh v?n, nh th? tr? nh? Hong H?ng th?i ?y, ?m xu?ng r?i/ Ta l?n/ ?i tm m?t mnh, ?ang m m?i say s?a ?i tm nhn v?t th?i ??i th?t s? cho c?m h?ng sng tc c?a mnh, th ? b? gi?ng l??i thp t? t??ng than i, l?i do m?t s? v?n ngh? s? ?ng knh l?p tr??c b? th?n ph?c tung ra theo l?nh trn, v nh? nh?ng dng phn xt ny:
Tr? v? Th? ? m?i trn m?t n?m l c ng??i ? vi?t trong Giai ph?m ma xun:
Nh?ng con ng??i c?a chng ta
?ang l? m? xu?t hi?n
Le li hy v?ng
Nh?ng con ng??i no v?y? Ch?c ch?n khng ph?i l nh?ng con ng??i nh? L V?n Th?, Phan ?nh Git, Ng Gia Kh?m, Nguy?n Th? Chin [] Khng, nh?ng con ng??i c?a Giai ph?m ma xun ?ng l ci ?m ng??i c? b? d?n vo m?t gc v ?ang ngoi ??u d?y. Nh?ng con ng??i h? h?ng ?y trong bao lu b? chnh ngh?a d?n p, nay c hon c?nh ngoi ??u d?y l chng li?n ph v? n??c s?n Cch m?ng mong manh. Chng n qu?t d?y v?i ??nh tr? th, to t?n hung h?ng l?i cng cho mnh l d?ng c?m (2).
Th? r?i nh v?n canh c?ng t? t??ng ch? ?? ny ? dng chy thp ngn t? ging khng th??ng ti?c xu?ng t? cch, nhn thn c?a nh?ng ng??i theo ng l b?n ph?n ngh?ch, l qun m?u m lm chnh tr? ph?n ??ng, b?n mang n?c ??c, l? chu?t d?ch ??nh ki?m chc m?t mn to(3).
Ng??i ?i tm m?t sau khi v? m?t, tr? thnh Ng??i v? t? ci ?y, thnh k? xa l? th c?ng h?n ai h?t hi?u r s? th?t cay ??ng ny: khi nh?ng vin ch?c c?p cao thu?c t?ng l?p qu t?c m?i ???ng s?ng gi?a bi?t th? v cc ti?n nghi hi?n ??i d?ng d?ng tr??c n?i kh? c?a Dn oan, th?m ch cn cao gi?ng ln n h? l c b c??ng ho, c th? th?y r?ng h? khng gi? d?i ?ng k?ch cht no, m r?t chn th?c chn thnh. B?i trong mu h?, t? lc cn l h?c tr, ? nhi?m t? t??ng Ngi Sao, t?c l ci ??c quy?n ??c l?i ???ng nhin ???c h??ng ??i v?i gia ?nh mnh, v?i giai t?ng c?a mnh; do ? c cng l?n trong s? nghi?p ??u tranh gi?i phng Dn t?c v Giai c?p nn t? cho ci quy?n ???c ban ?n hay tr?ng tr?, quy?n sai khi?n lu?t php! D m?t s? ng??i nh? h? k?t c?c ? b? ??a vo l ??t c?a T?ng B th?, nh?ng b?y su ngy m?t sinh si n?y n?, ?e d?a nh?n chm khun m?t ?ch th?c c?a ki?u con ng??i c?n ph?i t?n t?i ?? c?u v?t x h?i!
Cng vin chi?u ??p qu v l?ch s? ??n thnh xa l?
T??ng vi n? m?a trn g?ch ??
M?t h? no ?? qu
H? vui d? th? kia
C? m?t ma hoa tm nh?t ?i
Trong n?ng h?.
Ng??i ?i ng??i ??i ta bi?t c
M?y ngy vui?
?i tm m?t mnh ?i tm m?t mnh ?i tm m?t mnh
Cho t?i hm nay, nh th? Hong H?ng cng khng t ng??i c?m bt v?n ?ang ti?p t?c ?i tm m?t mnh trong m?t tm th? x h?i: Quy?n l?c ? pha ny, s? s? hi ? pha kia, lun lun l nh?ng c?t tr? trn ? uy quy?n phi l ???c xy d?ng (Power on the one side, fear on the other, are always the buttresses on which irrational authority is built), nh? nh tm l h?c ng??i ??c Erich Fromm t?ng ni.
Nh th? t?ng T?n t?i trong s? tuy?t v?ng ch?c ch?n ch?a lc no qun ?i ci gi?c m?ng v? Nhn v?t th?i ??i l t??ng c?a mnh; k? c? lc M?t n?m sau cn ngh?n gi?a cu?c vui/ Hai n?m cn m?ng tot m? hi c?ng kh?c kho?i ngh? ??n:
Nh?ng con ng??i c?a chng ta
?ang l? m? xu?t hi?n
Le li hy v?ng
V?y, Nh?ng con ng??i c?a chng ta ? hi?n gi? l ai, v ?ang ? ?u? S? l? m? xu?t hi?n c?a n t? h?n n?a th? k? tr??c lm c? x h?i le li hy v?ng, ? xu?t hi?n ch?a? Hm nay, gi?a ma thu v?n ?ang cn r?m mu ny, ch?c ng v?n cn mu?n th?t ln:
??t ?u?c ln
Cho ta ?i tm!
??t ?u?c lang thang
Bn chn b?i ??t
??t ?u?c t?c ??
Chy vng bnh xe
??t ?u?c i tnh t?ng chi?c hn ??m say h? h?ng
??t ?u?c nh?p ?i?u
??t tr?i lo?ng xo?ng ngh?ch m
??t ?u?c s?c mu
Cu?n qu?n m?t tr?i Van Gogh
??t ?u?c t? ng?
Th? tm gip m?t th? ?i!
Mnh ?i tm m?t mnh ?i tm m?t mnh ?i tm m?t
Nh?ng cu th? xt ?au, tr?n tr? ??n th?ng th?t c?a nh th? trong qu trnh ?i tm m?t mnh ? khi?n lo thi s? Hong C?m nh?n xt: Ph?i vi?t ?? ph?i gan, gii c tr??c cu?c ??i m anh yu, l?m phen yu ??n cu?ng n? khi ch?ng may ci mnh yu l?i tr? m?t ph? phng v?i mnh. Qu yu nn m?i m?i m tm tm m?t hnh th gi?i ?p (4).
Gi? ?y, lng th??ng th?m l?ng c?a ti ??i v?i ng, tnh th??ng c?a tr x?a ??i v?i th?y c? d??ng ch?t l?n bi?n, ?? l?i tr?n v?n trong ti m?t lng knh ph?c v h?n, m?t ni?m t? ho kh gi?i thch T? ho, v tin t??ng, b?i ci kht v?ng ?i tm m?t ?i tm nh?ng g tinh khi?t, chn th?t nh?t gi?a trng ?i?p th?t-gi? h?u v?n cn nguyn v?n trong ng; b?i gi?a ci mi tr??ng x h?i ?ang b? b?ng ho?i bao ?i?u t?t ??p ny, v?n c nh?ng tr th?c nh? ng, vo tu?i h?c ??c v?n trn ??y sinh l?c tinh th?n v kht v?ng c?ng hi?n cho ??i s?ng v?n ha ?ng ngh?a ?ang ch?t v?t ha nh?p vo nh?ng dng l?n c?a Th? gi?i
————-
[1]. Ng??i ?i tm m?t, Nxb V?n ha thng tin, H N?i 1993.
[2], [3]. Tuy?n t?p Hoi Thanh, t?p II, Nxb V?n h?c, H N?i, 1982, tr.323- 324.
