Tim ??p m?nh h?n ngây không sao hi?u

Nhi

Nguyn H?ng t? Nh Nam v?, d?ng chi?c xe ??p mi-ni l?m lem ??t b?i vo b? t??ng bn hng tri nh 65 Nguy?n Du, H N?i, ??t c?p b?n th?o n?ng tr?ch xu?ng ??t, li hi tho g? chi?c ln sau xe Ng?ng ln, nhn th?y ti, ng c??i l?n: Con ??y . Ln ?y, ln ?y. Ti ? ??nh ra v?, l?i theo ng ln gc, n?i c m?t c?n phng lm vi?c kh r?ng. V?a b?o ti ng?i ch?i ng v?a li t? chi?c ln ra nh?ng mng mn ?en nh?m, ?m ??t, gi? gi? cho th?ng th?m r?i ?em ph?i ra ngoi ban-cng. Xong xui, ng l?i li t? chi?c ln ra m?t n?m c?m, m?t khc c kho, vui v? b?o: Con ?n v?i b? m?t mi?ng. Ti t? ch?i v cn ph?i v? th?i c?m cho c? nh. ng b?o: Th? th c?m tm nhn ny v? cho tr? con. ng li t? chi?c ln Th?ch Sanh c?a mnh ra m?t tm nhn cn xanh, di vo tay ti. Ti ngh?, ch?c ng ? v?t v?i chng trong v??n nh ?? ?em v? H N?i lm qu.

image

Nguyn H?ng yu th??ng b?n tr? chng ti. Ti v Xun Qu?nh g?i ng b?ng b?. ng g?i chng ti l con, l chng my. C l?n, g?p Xun Qu?nh v ti ??ng tr??c c?ng H?i Nh v?n, ng h?i, cc con ?i ?u ??y. Chng ti th?a s?p sang H?i V?n ngh? H N?i c vi?c (H?i V?n ngh? H N?i ?ang chu?n b? in cho hai chng ti m?t t?p th? thi?u nhi, c tn chung l Cy trong ph? – Ch? tr?ng, do ch? Minh Tm lm bin t?p). ng c??i: Th? th l?y nhu?n bt gip cho b? v?i. R?i ng nhy m?t: ?? mua ci th? n??c tr?ng tr?ng, cay cay ?y m. ng ngho l?m, ch? ?? ti?n u?ng r??u cu?c l?i (khng hi?u pha ch? t? th? g v pha ch? nh? th? no, nghe ?u ng??i ta cn cho cc th? ha ch?t ??c h?i vo ?? t?ng n?ng ??), gi?ng nh? Hong Trung Thng, Nguy?n Sng v nhi?u v?n ngh? s? th?i b?y gi?.

Nguyn H?ng lc no c?ng v?i v, t?t b?t. ng th??ng d?ng xe, quay s?n ??u xe ra pha ???ng ?? lc c?n ?i l ?i ngay, khng m?t th gi?. Nh?ng ngoi l do ti?t ki?m th?i gian, hnh nh? cn m?t l do khc n?a, lin quan ??n tnh l? ?ng c?a ng. C ng??i k?, l?n n? Nguyn H?ng ??p xe t? H N?i v? Nh Nam. Gi?a ???ng, th?y bu?n ng?, ng t?p xe vo v? ???ng, ?nh m?t gi?c ngon lnh. T?nh d?y, ng ln xe, c?m ci ??p, ch? ??n khi nhn th?y c?u Long Bin, ng m?i bi?t mnh ?ang quay ng??c v? H N?i. ng cho r?ng v mnh v , quay ??u xe v? h??ng H N?i nn m?i x?y chuy?n. T? ?, Nguyn H?ng c thi quen quay ??u xe ra ???ng. C ng??i ?a: C? s? ??ng xe vo t??ng.

Chi?c xe ??p mi-ni ?y (???c ng g?i l con ng?a s?t) l m?t ph?n khng th? thi?u c?a nh v?n. Chi?c xe c? k?, phanh h?ng, chung r ?y th?t h?p v?i ng lo m?c o nu, ?i dp l, ru tc b? ph?, da d? rm n?ng, nh m?t l?p la, n? c??i r?ng m?. Trong bi vi?t cho tuy?n t?p Nguyn H?ng, ngoi vi?c ni ??n s? c?n c, nghim c?n, t? m?, cng phu v trn tr?ng c?a Nguyn H?ng khi vi?t v?n, Nguy?n Tun dnh m?t ?o?n kh di ni v? cch ?n m?c c?a nh v?n: Trong c? x? Nguyn H?ng xu? xa, v cng xu?nh xong v? ?n m?c. M?t ng??i b?n ti, tr??c l ch? hi?u may v gi? l x vin ??ng ??u c?a h?p tc x may m?c H N?i ? ni tr?m v?i ti v? nh v?n Nguyn H?ng m ng ta thch ??c: – Nguyn H?ng c tnh l?p d? khng. ?i ra n??c ngoi khng bi?t m?y l?n r?i m sao gi?y m? qu?n o ng ta trng c? nh? l m?t ng??i mu-gich Nga tr??c cch m?ng thng M??i ?y! Ai ? th? ? m c?ng qu?n o nh? th? th chng ti th?t nghi?p h?t sao. Khng ph?i nh v?n ph?i m?c theo th?i trang m?t n? m?t kia, m ti mu?n l ???c c?t cho ng ?y m?t b? qu?n o g?n gng, ng ni ng ?y c? ??a m?y th??c hng l?i, ti khng tnh ti?n cng may ?u, chnh tay ti ?o l?y, c?t l?y, may l?y, g?i l t? ci tnh c?a m?t ng??i ??c gi? c? ngy nay v?n cn m v?n Nguyn H?ng. – Thi ng ?, ng b?n ??ng nghi?p c?a ti khng b?n tm v? qu?n o, m?c th? no c?ng xong, xu?nh xong quen ?i r?i. Tnh ng ta th?, ng t?t th?c ??y nh?ng khng nn ??ng vo chuy?n ny. ? m?t ?o?n khc, Nguy?n Tun k? chuy?n Nguyn H?ng ??n khch s?n Metropole g?p m?t nh bo Php v ? ni r?t hay v? Romain Roland. Nh bo Php ? vi?t bi v? cu?c g?p g? v c m?t nh?n xt kh nh?: Nguyn H?ng ? ??a vo phng khch s?n thnh ph? t?t c? ph sa qu gi c?a ??ng ru?ng ven sng H?ng. C v? nh? Nguy?n Tun ? th?c s? th?u hi?u ng??i b?n v?n c cung cch s?ng tri ng??c h?n v?i ng.[1]

Qu? th?t, ti khng th? hnh dung ra m?t Nguyn H?ng qu?n o ch?n chu, tc tai g?n gh?, giy dp tinh t??m. Nguyn H?ng khng ch?u n?i s? g b, ki?u cch, d ch? l trong s? ?n, s? m?c.

C l?n ti ?i tu ch? v? H?i Phng. Ti v?a thu x?p ???c m?t ch? ng?i th nghe c ti?ng ng??i g?i tn mnh. Trong ?m ?ng chen chc, l? nh?, ti nhn th?y Nguyn H?ng ? cu?i toa. ng lch qua ?m ng??i, ??n ch? ti, h?i th?m ti ?i ?u, c vi?c g. ng b?o, ng ??a con gi h?c ? Ba Lan v? th?m H?i Phng. Sau ny ti ? ghi l?i hnh ?nh c?a ng trong l?n g?p g? tnh c? ?y vo m?t bi th? c tn: Nh v?n Nguyn H?ng.[2]

Ti t?ng nghe nhi?u ng??i ni r?ng Nguyn H?ng r?t d? xc ??ng v hay khc. H?i ti cn lm bin t?p th? t?i nh xu?t b?n V?n ngh? gi?i phng ? ???c nghe nh?c s? Hong Hi?p k? m?t cu chuy?n lin quan ??n vi?c khc c?a Nguyn H?ng. Nh xu?t b?n V?n ngh? gi?i phng l n?i in nh?ng tc ph?m c?a cc nh v?n, nh th?, nh?c s?, h?a s? ? chi?n tr??ng g?i ra. T? Ban gim ??c ??n bin t?p vin ??u l ng??i mi?n Nam. Anh em, ch chu s?ng v?i nhau thn i. Anh Hong Hi?p lo ph?n m nh?c, lc ny ? r?t n?i ti?ng v?i cc ca khc ph? th? Chnh H?u, Ph?m Ti?n Du?t nh? Ng?n ?n ??ng gc, Tr??ng S?n ?ng – Tr??ng S?n Ty. Anh Hong Hi?p khng c gi?ng nn m?i l?n vi?t xong bi ht, ph?i nh? L Duyn, m?t bin t?p vin Ban V?n ht th?. L Duyn ht hay (t?ng ?o?t huy ch??ng vng Ti?ng ht Sinh vin) v r?t tinh ngh?ch, lm l?nh, ??i ?p s?c s?o. M?i l?n nh? v?y, anh Hong Hi?p ?i chng ti m?i ??a m?t ??a ?c lu?c (d?t khot ch? m?t ??a thi), hnh nh? h?i ? gi m?t hai ho g ?. M?t l?n, sau ch?u ?c lu?c, m?y anh em ng?i ni chuy?n phi?m, nh?c ??n nh v?n ny, h?a s? n?, Hong Hi?p than v?i ?m bin t?p vin tr? chng ti: ng Nguyn H?ng l cha mau n??c m?t. C l?n ?ng k? cho anh nghe cu chuy?n v? hai ng??i li?n anh, li?n ch? yu nhau m khng l?y ???c nhau. M?i k? ???c m?t ?o?n, ?ng ? tht tht khc, mi m?i k? ti?p ???c. Chng ti h?i k?t c?c cu chuy?n. Hong Hi?p b?o: H? c? ch? ??i ?? g?p nhau, ht cng nhau, r?i l?i chia tay. C? mi nh? v?y, h? bu?n l?m nh?ng khng c cch no ?? l?y nhau v ? l lu?t b?t thnh v?n t? nhi?u ??i r?i, khng ai dm v??t qua. Th? l th? l. Hong Hi?p d?ng l?i, ngh?n ngo mi m?i th?t nn l?i: Cu?i cng, h? ch?t. Chng ti ng?i im. L Duyn, v?n ph?n ?ng r?t nhanh trong m?i tnh hu?ng, c?ng khng dm bnh lu?n. Nguyn H?ng khc th ch? m?i nghe k?, cn Hong Hi?p khc th chng ti ? ???c m?c s? th?.

Ti ??c Nh?ng ngy th? ?u c?a Nguyn H?ng t? ngy cn nh?, v?a ??c v?a r?m r?t khc v th??ng c?u b H?ng ci ct, c?c kh?. L?n ln m?t cht, ti d?n d ??c B? v?, cc truy?n ng?n, cc ti?u thuy?t, cc h?i k v?n h?c c?a ng, hnh dung m?t Nguyn H?ng kh?c kh?, ?a c?m, phong tr?n. H?i ti h?c n?m th? hai ??i h?c, cc th?y m?i Nguyn H?ng ln ??i T?, Thi Nguyn (n?i tr??ng ??i h?c T?ng h?p s? tn) ni chuy?n v?i sinh vin, l l?n ??u ???c nhn th?y ng trong b? qu?n o c?, ???c nhn th?y ng trong ?i dp l ??y b?i, hai chi?c cng m?t pha (chng ti ch? cho nhau nhn chn ng d??i g?m bn), ???c nghe ng v?i gi?ng ni cao, ??y xc ??ng. H?i ?, th?i bu?i chi?n tranh, m?i ???c m?t nh v?n ln t?n Thi Nguyn l c? m?t s? c? g?ng c?a cc th?y. Chng ti ho h?c ??t ra nhi?u cu h?i v l?ng nghe l?i ng v? nguyn m?u c?a cc nhn v?t ti?u thuy?t, v? vi?c ??a th?c t? cu?c s?ng vo tc ph?m, v? vai tr c?a chi ti?t ?i?n hnh, v? vi?c xy d?ng hnh t??ng ng??i anh hng Gi?a cu chuy?n mang tnh h?c thu?t nh? v?y, m?t b?n nam sinh vin h?c l?p trn b?ng h?i ng: Nh v?n c cn gi? ??ng xu ci c?a mnh khng. Nguyn H?ng s?ng l?i m?t cht, m?t h?i ngh?ch ln, v? ngh? ng?i r?i ch?t hi?u ra: b?n sinh vin ny nh?c t?i th?i c?u b H?ng ?i ?nh ?o ki?m ti?n, qu ??ng xu ci ??n n?i khi ng?, v s? m?t nn th??ng bu?c ??ng xu vo d?i rt. ng c??i ph ln, chm ru rung rung nh?ng gi?ng l?i nghn ng?n nh? c n??c m?t, v ?p ??i : ng ? c nh?ng ??ng xu ci khc.

ng ?? l?i trong lng ti m?t ?n t??ng th?t l?, th?t g?n, th?t ??p. C l? v v?y m khi v? lm vi?c t?i nh xu?t b?n Tc ph?m m?i, ???c g?p ng, ti thn v?i ng ngay, khng cht ng?i ng?n. V c?ng vo lc ny ti m?i m?t l?n nhn th?y ng khc. Hm ?y ti ?i lm s?m. Ngang qua v?n phng H?i Nh v?n (Nh xu?t b?n ? pha sau), th?y ng ?ang ng?i m?t mnh, ??u h?i ci xu?ng, v? t? l?. Nghe ti cho, ng gi?t mnh, ng?ng ln: Con ??y . Vo ?y b? ??c cho nghe bi th? m?i. N?u ti nh? chnh xc th ? l bi th? vi?t v? m?t ng??i ph? n? thnh thi?n, c lin quan ??n nhn v?t n? trong m?t ti?u thuy?t c?a ng. ng h?ng gi?ng, gi?i thch, bi th? c ba ph?n. Gi?ng ng vng vt, run run. V?a ??c xong ph?n m?t, ng ? tht tht khc nh? m?t ??a tr?. ng ??a tay ra d?u b?o ti ng?i yn ??i ng. Th? nh?ng ng khng th? km c?n xc ??ng. ng ni, gi?ng ngh?n ngo: Hm khc b? s? ??c ti?p.

Th? r?i ng ra ?i ??t ng?t, nghe ni trong lc ?ang ??p chu?ng l?n t?i nh ng ? Nh Nam, ch?ng k?p ??c cho ti nghe hai ?o?n sau c?a bi th?.

Ti ??n 51 Tr?n H?ng ??o d? l? truy ?i?u ng. Lng b?t r?t, kh ch?u v nh?ng nghi th?c, nh?ng di?n v?n, nh?ng m?t ng??i, c c?m gic chng ch?ng ?n nh?p g v?i m?t Nguyn H?ng gi?n d?, n?ng nhi?t, chn tnh. Ti t? h?a th? no c?ng v? Nh Nam, ??n m? ng th?p h??ng v ni l?i v?nh bi?t ng. Mi sau ny, khi ??c Ct b?i chn ai c?a T Hoi ti m?i t? ngu?n c?n vi?c Nguyn H?ng b? H N?i v? Nh Nam. B?a ?, sau th?i gian ki?m ?i?m, ph bnh, ch?n ch?nh t? t??ng trong gi?i v?n ngh?, sau khi bo V?n c?a Nguyn H?ng b? ?nh b?n, Nguyn H?ng ? quy?t ??nh r?i kh?i H N?i. Tr??c khi ??a gia ?nh ra ?i, ng m?i T Hoi ??n ch?i nh, c l? l ?? u?ng cng nhau m?t chn r??u chia tay. Nh?ng r?i s? c? b?t ng? x?y ra khi T Hoi ??a cho Nguyn H?ng bi Nhn l?i m?t s? sai l?m trong bi bo v trong cng tc c?a mnh in trn bo Nhn dn. Nh?ng dng t? ki?m ?i?m v nh?n l?i c?a T Hoi khi?n Nguyn H?ng gi?n d?:

Nguyn H?ng bung t? bo xu?ng. R?i Nguyn H?ng xua xua tay, ni nh? ht vo m?t ti:

Tin s? my, th?ng Cu Ti?n. ng th khng. Nguyn H?ng th khng.

Nguyn H?ng qu? xu?ng tr??c ti, r?i c? ph? ph?c th?, khc tht tht. Ch? ?y b? ch?o nem, ch?y ??n. Th?y n lm sao? L?i lm sao th?? …Chng ti ng?i tr? l?i, yn l?ng nh? t? ny v?n th?. Nguyn H?ng ni kh?:

Tao tnh c? r?i. Trng ?y ny.

Gian phng v?n b? b?n mn mng nh? m?i khi. Nh?ng ?? th th?y c khc. M?i th? ? ???c gi, bu?c l?i nh? d?o tr??c ti ? quen m?t th?y sng s?m cc th? trong nh s?p s?n ?? qu?ng ra b? ro trnh my bay. Ti g?t g, nh?ng th?t c?ng ch?a hi?u ra nh? th? no.

-Tao v? Nh Nam

-V? Nh Nam?

-?, Nh Nam. ??, ?? l?m r?i. ng ?. ch?i v?i chng my n?a. ng v? Nh Nam.

Tr? l?i Nh Nam, trong khi nh ? yn n?i ?n ch?n ? v tr??ng l?p cc chu ?i h?c, ch? ?y ? c vi?c lm. Nh?ng nh?t ??nh khng ? n?a. Th? l b? h?t, l?i ln Nh Nam, ?p c?u ?en, ?p ??i Chy, l?i ? ??i nh?ng n?m t?n c? trn qu? ??i l?a th?a tre pheo cn l?i l? th? m?y nh ng??i lng, ci tr??ng h?c c?p m?t, mi l?p n?a, t??ng trnh ?p x?p, qu?nh qu?. V?n ? ci nh nh? h?i ch?y Ty m?i t?n c? Nguyn H?ng v? Nh Nam. Ch?a bao gi? nghe Nguyn H?ng trch mc, ??ng gi? ai R?i Nguyn H?ng v? h?u non, ? tu?i 52, v?i l do: C?ng ti?n, kh?i ph?i ng?a tay nh?n l??ng thng, ch?ng ph?i b?a ??t bo co cng tc, ch?ng phi?n aiNguyn H?ng ?y, khi no ti c?ng c? ng? ng?. Nh?ng ti l?i tin ci kh phch c?a con ng??i c?ng m?t mnh m?t tnh.[3]

Nh?ng, d khng c nh?ng dng v?n ny (nh?ng dng v?n khi?n ti ?a n??c m?t khi ??c), ch? b?ng vo nh?ng g ti bi?t v? ng, ti v?n tin r?ng Nguyn H?ng s? lm nh? v?y trong m?t c?nh ng? nh? v?y. V ch? duy nh?t Nguyn H?ng c th? lm ?i?u ?, m?t cch qu? quy?t, m?t cch ngy th?, m?t cch khng thm tnh ton.

L?n ??u, ti cng con trai l?n theo ?on c?a v?n phng H?i Nh v?n, do nh th? Chnh H?u d?n ??u, v? vi?ng m? ng. Nh?ng v?a ??n B?c Giang, hai m? con ti say xe ??n pht ?m, khng th? ?i ti?p, ?nh ? l?i th? x, ??i ?n xe v?. Hai m? con lang thang trong ch? r?i gh vo H?i V?n ngh?, ??nh th?m vi ng??i b?n quen. Nh?ng vo gi? ngh? tr?a ch? g?p m?t anh (ti qun tn) chuyn nghin c?u v sng tc cho, ? t?i c? quan. Nghe ti x?ng tn v ni l do ??n B?c Giang, anh b?o anh l h?c tr c?a ba ti ? tr??ng Ngh? thu?t ca k?ch dn t?c v d?t khot n?u c?m m?i hai m? con, m?c cho ti phn tr?n ? ?n tr?a ngoi ph? ch?.

L?n sau, ti ?i v?i Ban Nh v?n tr? c?a H?i, trong ?on c nh v?n Kim Ln. Nh v?n Kim Ln ?em theo t r??u g?o, r??i ln m? Nguyn H?ng, ni m?y l?i v?i gi?ng th?ng thi?t, ti ch? nh? mang mng: ng H?ng ?i, ti cng cc anh ch? trong Ban Nh v?n tr? ??n vi?ng ng ?y (ng x??ng tn t?ng ng??i trong ?on). Ti mang r??u ??n cho ng ?y R?i ch?p tay vi l?y r?t cung knh.

Nhn n?m m? xanh c? gi?a cnh ??ng quang ?ng, d??i vm tr?i xanh cao, ti th?m ni v?i ng: B? ?i, ?y ?ng l n?i yn ngh? c?a b?, c?a m?t nh th?.

Nh?c ??n Nguyn H?ng, ng??i ta th??ng ni t?i nh?ng tc ph?m v?n xui n?i ti?ng v ?? s? c?a ng nh? B? v?, C?a bi?n, Sng g?m, C?n bo ? ??n, Ni r?ng Yn Th? Ring ph?n mnh, ti nh?: Ng?m ngh? voi ?i/ thc Khn c??i tr?ng xa v Ta c?i o l?i dng sng ta ht/ M Kng ch?y:M Kng c?ng ht/R?ng ni li xa/ ??t ph?ng th? chan ha. Nguyn H?ng, v?i ti, tr??c h?t l m?t nh th?, m?t con ng??i su?t ??i Tim ??p m?nh, h?n ngy, khng sao hi?u.

5/2002


[1] Nguy?n Tun, Con ng??i Nguyn H?ng (Tuy?n t?p Nguyn H?ng, t?p 1 ), trang 59-60, NXB V?n h?c, 1983.

[2] Nh v?n Nguyn H?ng:

N?m 1976

Trn chuy?n tu H N?i – H?i Phng

Ti ? g?p nh v?n

Gi?a ?m ?ng hnh khch

ng tht g?i ng??i quen

Ti?ng vang

su?t c? toa tu

 

Trn ??m m? hi

Tay kh? kh? m chi?c ti c? s?n

ng gi?ng nh? m?t vin ch?c b?c trung

Gi?a ???ng cng v?

M?t lo nng v? qu sau chuy?n ?i xa

M?t k? lang thang tm ??t m?i

 

Khng ch?ng can v ng?m t?u

Kh?ng kh?nh bn ??n cc mn ?n, r??u ngon, t? ng?

Khng ch?y nhng trn cc di?n ?n

Rao gi?ng v?n ch??ng

Khng lm b? tr?m t? cao ng?o

Nh v?n Nguyn H?ng ?i trn cc chuy?n tu

Trn ??m m? hi

Tay kh? kh? m chi?c ti c? s?n

Nh? m?t vin ch?c b?c trung gi?a ???ng cng v?

M?t lo nng v? qu sau chuy?n ?i xa

M?t k? lang thang tm ??t m?i

V?i gi?t l? l?n

n?m d??i ?y ?i m?t ?ang nheo c??i.

[3] T Hoi, Ct b?i chn ai, NXB H?i Nh v?n 1992, tr. 131,132, 133.

Comments are closed.