Mai An Nguy?n Anh Tu?n
?m nay, khi con s?ng trong ngi nh ?m p, nh? bi?t bao ng??i trn th? gian ?n ch? giy pht Ging sinh yn bnh, th t?i Ukraine, bi?t bao ??a tr? ?ang chm trong gi l?nh v khng cn tm tr h?i s?c ?u ?? mong qu c?a ng gi Noel nh? m?i n?m, tr??c s? ?e d?a c?a tn l?a, ??n pho th ??ch
Con ? qua tu?i ho h?c ch? ?n Ging sinh v?i qu c?a ng gi Noel nh? nhi?u n?m qua m?t truy?n th?ng ?ng yu c?a bn Thin cha gio ? tr? thnh m?t t?p qun chung c?a ton th? c?ng ??ng x h?i b?i ci gi tr? Tnh th??ng to l?n n?m trong cc khi ni?m Ph?c sinh, ?n C?u r?i, S? v? Bc i m nh?c s? V? Thnh An ? t?ng v chng nh? l nh?ng ng?n ?n ?? soi gip con ng??i ?i trong bng t?i cu?c ??i
N?m nay, con b??c vo con ???ng l?n c?a h?c v?n – tri th?c nhn lo?i, r?i s? b?t ??u ???c lm quen v?i kho tng sch v? kinh ?i?n trong ? c Kinh Thnh, Kinh Ph?t, m ci c?t li trong cc kho tng tri th?c ?, bn c?nh vi?c ro ri?t l gi?i b?n ch?t c?a s? T?n t?i l ?n su l?i ku g?i th?ng thi?t: Con ng??i c?n s?ng sao cho ?ng l Con ng??i, v x?ng ?ng v?i n?i Kh? ?au l?n K? v?ng c?a ??ng Sng t?o khi lm nn Th? gian v S? s?ng mun loi. N?m tr??c trong bi vi?t Ngh? v? S?ng ch?m gi?a ngy ??i d?ch, b? c nh?c ??n m?t b? phim ?o?t gi?i Cnh C? Vng t?i Lin hoan phim Cannes 2011: ??i d?ch hm nay c?ng c th? coi l m?t d?p hi?m c ?? khng t ng??i trn kh?p th? gi?i S?ng Ch?m l?i ?? t?nh ng? ?i ?i?u t nh?t l t?nh ng? v? Ci c do mnh hay ng??i khc ? gy ra cho ??ng bo, ??ng lo?i. V th?, nh?ng k? vu oan gi h?a cho gia ?nh nng Ki?u m ???c xem b? phim The Tree of Life (Cy ??i) c?a ??o di?n M? Terrence Malick, n?u ???c s?ng s? kinh ng?c tr??c s? sinh thnh c?a m?t con ng??i, ch?m ri, linh thing v v? ??i, snh v?i s? sinh thnh c?a v? tr? m cc nh lm phim kin nh?n miu t?, ch?c chng s? r?t b?t s? tham tn ??c c b?i ngh? t?i cha m? ? v?t v? ?? chng ???c thnh ng??i ra sao. V?y ? con , n?u khng c th? Tnh Th??ng m cc v? nhn kim c? – ?ng Ty nh? Thnh Gandhi, v?n ho L. Tolstoy, Vua Ph?t Tr?n Nhn tng, v.v., t?ng bao l?n ku g?i trong mu m?t, th m?i ch? tr??ng – kh?u hi?u Ha H?p Ha Gi?i Ha ?m s? ch? l nh?ng l?i ni cho vui, l k? hon binh, th?m ch ch? l s? l?a d?i ?ng h? th?n! Voici le temps des assasins (?y l th?i c?a nh?ng k? gi?t ng??i) cu th? ?y nh? m?t l?i tin tri d? d?i c?a nh th? Php Jean Arthur Rimbaud (1854-1891), ng c?nh bo r?ng: trong th? k? 20, nhi?u k? gi?t ng??i kht ti?ng ? xu?t hi?n! Nh v?n M? Henry Miller (1891-1980), ng??i t? nh?n l "h?u thn c?a Rimbaud" ? k?t thc chuyn lu?n v? Rimbaud The Time of the Assassins (Th?i c?a nh?ng k? gi?t ng??i), tc ph?m c?a m?t thin ti vi?t v? m?t thin ti, nh? sau: Khng c g ngoi kh?ng ho?ng, suy ??i, ?o ?nh v vi?n ?nh. N?n t?ng c?a chnh tr?, lun l, kinh t? v ngh? thu?t rung chuy?n. Khng kh ??y nh?ng d?u bo nguy v tin tri v? s? b?ng ho?i s?p t?i v n t?i trong th? k? 20! S? kh?ng ho?ng tinh th?n c?a th? k? 19 ch? m? ???ng cho s? ph s?n c?a th? k? 20. ? l, Th?i c?a nh?ng k? gi?t ng??i khng cn l?m l?n ???c. Chnh tr? ? tr? thnh cng vi?c c?a b?n cn ?? st nhn! (Nguy?n H?u Hi?u d?ch).
Th?i c?a nh?ng k? gi?t ng??i khng ng? ti di?n trong th? k? 21 ny, nh?ng k? gi?t ng??i ? v?n ?ang xu?t hi?n, b?n pht xt m?i, Sa hong m?i trong d?ng th tnh v hung b?o khng km ??ng ??o ? th? k? tr??c! Khi b?t ??u cu?c chi?n tranh xm l??c ? ??t n??c Ukraine xinh ??p, b? ? ch?y n??c tr??c b?c hnh b gi Nga ??m l? ch?p tay, v b?c hnh b trai Ukraine gi? kh?u hi?u: Chu khng mu?n chi?n tranh. B? ? vi?t status: Khng ph?i g?i cho cc Ngi!: B?c hnh b gi ch?p tay c?u xin Ngi v nh?ng hung th?n Chi?n tranh kia, khng ph?i g?i t?i cho Ngi ?u, d chnh Ngi l ng??i ??u tin c?n ???c nhn th?y n ?? nh?c Ngi nh? v? hai ng??i con gi c?a ngi t?ng lm nguyn m?u cc con gi T?ng th?ng cho m?t b? phim v? cu?c kh?ng b? b?t con tin trong nh ht* B?i Ngi s? c??i kh?y, b?n l?nh chnh khch mang mu pht xt c?a ngi s? coi ? ch? l tr ?a c?m c?a gi?i ngh? s? chuyn gi?i tr cho dn no ?? s?c r??u bia, b?i Ngi ? qu xa cch cc ??ng h??ng v? ??i c?a Ngi l Pushkin, Gogol, Turgenev, Tsekhov, L. Tolstoy
Ti ch? g?i cho chnh ti v nh?ng ng??i ??ng suy ngh? v?i ti, ?? tm trong nh m?t ?au ??n c?u xin bnh yn h?nh phc c?a b gi n? m?t cch ?ng x? ??i v?i Ngi m?t tn ?? t? kht mu c?a th? k? 21, hay v?n l m?t Con Ng??i nh? ??nh ngh?a v l?i ku g?i c?a M. Gorki, c?ng l m?t ??ng h??ng v? ??i c?a Ngi: Con Ng??i hai ti?ng vang ln kiu hnh bi?t bao!
V ti nh? nghe th?y ti?ng tht c?a bi?t bao ng??i l??ng thi?n tr??c nh?ng gi?t n??c m?t c?a em b Ukraine ?ang c?m bi?n ch? t? vi?t ku g?i l??ng tri nhn lo?i: Chu khng mu?n chi?n tranh ti?ng tht c?m gi?n ??i v?i nh?ng k? ti?n hnh chi?n tranh v bnh v?c chi?n tranh!
M?t nh v?n Nga t?ng k? s? ph?n c?a m?t ng??i lnh sau cu?c chi?n ch?ng pht xt, tr? v? nh mnh bn h? bom, tr??c ??a b m? ci v ??n ??c nh? ng, ng ? ch?y n??c m?t Ng??i ?n ng khi r?i vo t?n ?y n?i kh? ?au, t?ng tr?i qua bao c?nh ??a ng?c tr?n gian, lm g cn n??c m?t n?a, th? m v?n ph?i khc cho n?i kh? ?au c?a ??ng lo?i v nh v?n vi?t: ?i?u quan tr?ng l ??ng ?? n??c m?t ?n ng ph?i ch?y.
Cn n??c m?t c?a m?t ??a tr?, ch?a hi?u l do v sao mnh v ng??i thn ?au kh?, ? ci tu?i n?u c khc th ch? l h?n d?i, n?ng n?u cha m? anh ch?. ?i m?t tr? th?, th?i ??i no c?ng th?, ? ??t n??c no c?ng th?, ??u ch?a trong ?y m?t chng "bi ht c?a m? bi ht gip con nhn xuyn su?t v?n v?t ? trn ??i – nh? thi ho Tagore t?ng ca ng?i. Th? nh?ng, nh?ng ?i m?t tr? th? ngy ???c bao thi nhn, h?a s?, nh?c s? hng ch?c th? k? nng niu ? hi?n ?ang l n?n nhn tr?c ti?p c?a c?a nh?ng tham v?ng, tranh ch?p chnh tr? quy?n l?i c?a ng??i l?n, th gi?t n??c m?t tr? th? s? l l?i ln n m?nh m? nh?t, ?au ??n nh?t!
Nh?ng k? trong phng my l?nh m ch s?n v hn ht ng??i tnh ? b?m nt kch ho?t chi?n tranh v nh?ng k? ngu xu?n bnh v?c h?, ai m ch?ng c con, c chu nh?; n?u h? cn cht l??ng tri c?a con ng??i, c?a m?t ng??i cha, ng??i ng t? t? v l??ng thi?n, hy m? to m?t m nhn n??c m?t c?a em b Ukraine kia! M?i l l?, l?p lu?n, h?c thuy?t, chi?n l??c ??u tr? thnh v ngh?a h?t, ?ng ph? nh?, n?u tu?i th? con tr? bi?n thnh bia ?? ??n cho cc ngi! Cc ngi hy mau chng tm cch ch?m d?t n?i ?au kh? tr? th?, hy lau s?ch n??c m?t cho cc em, n?u cc ngi cn c cht tnh ng??i!.
Nh?ng con gi , tnh h?u i gi?a Con ng??i may thay ? khng b? m?t ?i trong th? gi?i b?o tn ny! Con c nh? b? ? g?i vo di ??ng c?a con ngy chu?n b? n thi cu?i c?p hnh ?nh nh?ng chi?c xe ni dnh cho cc b m? tr? Ukraine ch?y n?n cng bi vi?t nh? b? ph?ng v?n sinh vin, ni v? lng Nhn h?u Ba Lan. ? l ??t n??c c?a nh?c s? thin ti Chopin, c?a nh th? v? ??i Adam Mickievich, c?a v?n ho ?o?t gi?i Nobel Sienkievich ??t n??c t?ng b? b?n pht xt ?y ??a, d?ng ln bao tr?i t?p trung rng r?n, l thiu ng??i, ??t n??c ? cng cc binh ?on H?ng qun X Vi?t st cnh tiu di?t t?ng tn lnh d th ?eo th?p ngo?c B? ? ch?y n??c m?t xc ??ng, v b?i ni?m vui n?a, tr??c lng Nhn h?u cao c? c?a ng??i dn Ba Lan ???c nhn ln trong nh?ng c?n ??i h?ng th?y (tn m?t tc ph?m c?a Sienkievich), ???c duy tr cho t?i hm nay, ?? v t?, h?t lng c?u mang ng??i dn lnh c?a n??c b?n ?ang lm nguy, trong m?t th?i ??i s?t mu, tr?ng v?ng tnh ng??i, khi m tham v?ng c?a nh?ng k? ??c ti ?ang l m?i ?e d?a kh?ng khi?p c?a Ha Bnh. B? cn nh?c con c?n ngh? t?i nh?ng ?i?m s?a xe mi?n ph, ?i?m n?u hng tr?m su?t ?n, nh?ng ch?t pht ti?n cho b con v? qu trong cu?c tho ch?y kh?i Si Gn trong ??i d?ch n?m ngoi
V con gi , khng c hnh ?nh no khi?n b? ph?i xc ??ng v suy ng?m nhi?u b?ng hai hnh ?nh trn ng?p trn m?ng x h?i su?t n?m qua: m?t c gi Mi?n ?i?n b? gi?t ch?t v ?i TNH YU v m?t b gi Mi?n ?i?n xu?t hi?n trn m?t ???ng ?ang nhu?m mu ng??i l??ng thi?n, ?? ?i TNH YU (nh? cch ni c?a nh gio-nh th? tr? Vi?t Nam) – Tnh yu T? Do, Tnh Yu ??i v?i quy?n s?ng lm Ng??i, nh?ng th? m trong cc M?c tiu thin nin k? c?a nhi?u Qu?c gia c ni ??n song ch?a th?c hi?n ???c bao nhiu, th?m ch c n?i ch? l?y ? lm bnh phong che ch?n cho tham nh?ng, ??c quy?n, s? trng tro ch ??p ln Quy?n S?ng… May thay, gi?a s? gi? d?i l?a b?p v b?o quy?n, v?n c nh?ng c gi, nh?ng em b gi tm h?n trong sng ??ng ln tr??c h?ng sng ?i nh?ng ?i?u t?t ??p cho Nhn dn mnh, T? qu?c mnh. H? mang trong tri tim mnh Tnh Th??ng l?n m Con ng??i ?ang c?n, ?ang ?i h?i
?m nay, b? ngh? ??n Gia ?nh Thnh Trsa Hi ??ng Gisu bn dng H??ng Giang do th?y Ph t? – nh?c s? V? Thnh An sng l?p m b? may m?n ???c ti?p xc, tm hi?u thng tr??c ? Hu? m?t c?ng ??ng ch?c gi? ny ?ang b?n r?n v?i sinh ho?t ma V?ng Ging sinh b?ng nh?ng n? c??i r?ng r? th??ng tr?c trn mi v nh?ng mn qu nh? k?p th?i ??n v?i nh?ng s? ph?n h?m hiu b?t h?nh, c?ng nh? h? ? t?ng v??t ?o Khe Tre ??n v?i b con vng cao m?i k? gip T?t nh?ng ng??i gi n?m co ro bn b?p l?a, nh?ng em b thi?u s?a thi?u ch?n o gi?a ma ?ng gi rt Chnh Tnh th??ng su xa l?n r?ng m ng??i sng l?p nn Gia ?nh ??c bi?t ny cng cc c?ng s? c?a ng ? gip b? c thm ngu?n c?m xc ?? xy d?ng b? phim ?i?n ?nh NH?NG TNH KHC CH?A ??T TN. Nh?c s? – th?y Ph t? V? Thnh An sau nhi?u n?m t?m d?ng l?i vi?c sng tc nh?ng Tnh Khc Khng Tn ?? chuy?n sang nh?c Thnh. Khi tr? l?i Vi?t Nam, tr??c hi?n th?c m?i m? v ng?n ngang c?a cu?c m?u sinh nh?t l m?u sinh c?a ng??i dn ngho, c? nh?, b?t h?nh, ng ? quy?t tm xy d?ng h? th?ng Nh Tnh th??ng Teresa t?i T? qu?c m? ??u l ? Hu?; ??ng th?i, ng tm l?i ???c m?ch ngu?n sng tc m?i c?a mnh, hng lo?t bi Tnh Khc Khng Tn m?i l?i ra ??i m n?i dung ch? y?u, ngu?n c?m h?ng c? b?n chnh l Tnh Th??ng
Th?y Ph t? – nh?c s? V? Thnh An v?i tr? em ngho t?i Hu? trong m?t Ma Ging sinh L Vi?t Ha cung c?p
B?t ??u t? Ging sinh ny, con hy coi ?m Noel l m?t l?n c? Nhn lo?i ???c nh?c nh? v c?nh bo v? Tnh Th??ng Tnh Th??ng c?n thi?t ra sao v ?ang b? truy lng, b? ?e d?a gi?t ch?t th? no
?m nay, ??c h? con m?y cu tnh c? b? ??c ???c trong KINH THNH:
H?i cc ng??i, Danh d? c?a ta s? b? s? nh?c cho ??n bao gi?
Cc ng??i ?a thch chuy?n h? khng v tm ki?m ?i?u d?i tr cho ??n ch?ng no?
K? c kiu c?ng s?n ?u?i ng??i kh?n cng
Nguy?n h? sa vo m?u ch??c chng by ra.
Cc dn ? sa xu?ng h? m chng ? ?o;
Chn c?a h? m?c vo l??i m chng ? gi?ng
K? c b? m?c b?y do chnh tay chng ? gi.
(THI THIN)
Khi x? s? lo?n l?c
Th c nhi?u lnh t?
Nh?ng nh? m?t ng??i hi?u bi?t, sng su?t
??t n??c s? b?n v?ng lu di.
Ng??i cng chnh bi?t quy?n l?i c?a ng??i ngho kh?
Cn k? c khng hi?u ?i?u tri th?c ?y.
Khi k? c t?ng thm th t?i l?i c?ng gia t?ng
Nh?ng ng??i cng chnh s? th?y s? s?p ?? c?a chng.
(CHM NGN)
(Kinh Thnh – C?u ??c v Tn ??c, B?n truy?n th?ng hi?u ?nh – NXB Tn Gio 2011).
________
* B? phim u – M? h?p tc s?n xu?t: "Command Performance" c?a ??o di?n Dolph Lundgren (sang Vi?t Nam c tn: Bu?i ha nh?c ??m mu) k? v? m?t bu?i ha nh?c t? thi?n ? Nga tr? nn ??m mu khi b?n c??p c v? trang b?t nh?ng ngi sao nh?c pop hng ??u c?a M? v T?ng th?ng Nga cng v?i gia ?nh ng ta ?? lm con tin
