Thuật ngữ chính trị (87)

Phạm Nguyên Trường


279. Green House Effect – Hiệu ứng khí nhà kính. Hiệu ứng khí nhà kính làm cho không khí của Trái đất nóng lên do bức xạ sóng ngắn của Mặt trời có thể xuyên qua tầng khí quyển chiếu xuống mặt đất; mặt đất hấp thu nóng lên lại bức xạ sóng dài vào khí quyển để CO2 hấp thu làm cho không khí nóng lên. Xin liên tưởng tới những ngôi nhà kính hấp thụ ánh mặt trời. Khi năng lượng mặt trời xuyên qua cửa nhà hoặc mái nhà bằng kính. Nguồn năng lượng này hấp thụ và phân tán thành nhiệt lượng trong không gian. Khiến toàn bộ không gian bên trong ngôi nhà ấm lên.

Khí CO2 giống như một tấm kính dày bao phủ Trái đất. Làm cho Trái đất không khác gì một nhà kính lớn. Theo các nhà khoa học, nếu không có lớp khí quyển, nhiệt độ trung bình ở lớp bề mặt Trái đất sẽ xuống tới -23 độ C. Nhưng nhiệt độ trung bình thực tế là 15 độ C. Có nghĩa là hiệu ứng này đã làm cho Trái đất nóng lên 38 độ C.

Vấn đề là, khí CO2 càng ngày càng tăng. Đấy là do các hoạt động sinh hoạt, khai thác và phát triển của con người. Điển hình như các hoạt động chặt phá rừng, san rừng làm đất canh tác,… Điều này làm hiện trượng hiệu ứng nhà kính càng ngày càng tăng cao. Nhiệt độ không khí cũng theo đó mà tăng lên. Theo ước tính của các nhà khoa học, đến nửa thế kỉ XXI, nhiệt độ của trái đất sẽ tăng lên khoảng 1,5 – 4,5°C.

280. Green Party – Đảng xanh. Các đảnh xanh xuất hiện là do những lo lắng về sự ổn định về mặt sinh thái cùa hành tinh và chất lượng sống trong những xã hội công nghiệp từ những năm 1970. Đảng xanh Đức (Die Grünen) là đảng thành công và tạo được nhiều ảnh hưởng nhất; phong trào của họ bám rễ trong quần chúng và được các tổ chức bên ngoài ủng hộ, họ lập được danh sách các ứng viên trong các cuộc bầu cử địa phương và năm 1980, tự tổ chức thành một đảng.

Trong giai đoạn này, nhiều nước, kể cả phần lớn các nước Tây Âu đều đã thành lập được các đảng xanh. Một số đảng hiện hữu lúc đó đã đổi tên thành đảng xanh, trong đó có Đảng Sinh thái ở Anh và Đảng Values ở New Zealand.

Tai nạn hạt nhân ở Chernobyl, năm 1986, là cú hích cho phong trào “xanh” ở nhiều quốc gia và các đảng xanh thu được thành công đáng kể trong các cuộc bầu cử hồi những năm 1980. Nhưng đến đầu thế kỉ XXI, các đảng xanh lâm vào thoái trào ngay cả ở những nước họ từng thu được thành công. Đấy một phần là do họ thể hiện rõ thái độ phân liệt với các đảng và phong trào cực đoan, phần khác là do những đảng lớn hơn, có nhiều nguồn lực hơn, đã áp dụng những phân tích của họ.

281. Green Peace – Phong trào hòa bình xanh. Phong trào hòa bình xanh được thành lập năm 1971 bởi một nhóm nhỏ các nhà hoạt động Bắc Mỹ, những người này đã lái một chiếc thuyền nhỏ vào khu vực thử hạt nhân của Hoa Kì, gần Alaska. Đấy là hành động nổi tiếng và được nói nhiều trên truyền thông, lôi kéo được các công trình nghiên cứu và vận động hành lang. Phong trào này đề cập đến những vấn đề như biến đổi khí hậu, thử nghiệm vũ khí hạt nhân, xả bỏ các chất độc hại, đa dạng sinh học và đánh bắt cá voi. Phong trào hòa bình xanh thường va chạm với các chính phủ, đáng chú ý nhất là vụ đánh chìm chiếc tàu Chiến binh Cầu vồng (Raibow Warrior), gần New Zealand, do đặc vụ Pháp thực hiện.

Comments are closed.