Chi chi chành chành…
(Tranh Bùi Xuân Phái)
*
Thôn đông mỏ quạ ra rì
ủ ê chẳng đặng bỏ đi không đành
tóm con chi chi chành chành
đem về lột xác cái đanh rầu rầu.
Hạn là tháng hạn mưa ngâu
đành hanh bổ củi xỏ xâu thằn lằn
xương xa mát lạnh tiền căn
ngày nhằn hột lựu đêm nhằn hột le.
Bước qua nấm cỏ sè sè
vén quần tận bẹn măng hoe hoe vàng
cũng đòi học thói làm sang
bán thân từ độ hai hàng râu ria.
Nhớ làm chi chỉ trật trìa
kêu nhiêu cũng chỉ chầu rìa mà thôi
hôm nao theo nước về xuôi
la vang một tiếng lạnh đồi không hư.
Phế tích của ảo ảnh (2)
*
Thốt nhiên tôi quay về hướng mặt trời
một ngày thoát thân – xác quạ lót đường đi
những đám mây tích vô tích sự
dửng dưng với bầu trời xanh
bất chợt một góc trời điêu hao thành lũy
giữa muôn trùng cảnh lạ bến nước bủa giăng.
Tôi chờ đợi một tiếng kêu bằn bặt thổ ngơi
ẩn nhẫn như cơn mộng oan khiên phong vận
thoát thai thành một nghĩa cử tầm thường
bốn phía trời căm dù hờn tủi cũng đành.
Trăm lần như một tôi không có chọn lựa nào
hiện hữu những cơ ngơi ảo hoặc thánh hóa
định vị bởi khí hậu nhiệt đới không lối thoát
như một kẻ hành hương lạ thất lạc
trong ngôi đền không có nổi một lư hương.
Đứng dưới rượng hoa già kí ức tràn về khiển trách
không không tôi không chấp nhận
lời nguyền rủa ấy xin đừng trút lên tôi
một mai làm người tôi sẽ gửi lời thâm tạ
như lá chúc thư trần tình cho phiên bản cuối.
Dù tôi biết mình không còn chỗ chạy
không cả một tòa án giả hình
thu hẹp trong vòng tròn định mệnh
trên cả những giao ước biển lận trớ trêu.
Chiều đã xuống quảng trường nhức nhối lói
cho tôi xin một hồi chuông
để làm gì tôi chẳng biết
xung quanh người đeo mặt nạ hóa trang
ban nhạc luân xướng hân hoan bước lên đoạn đầu đài
cử chỉ khinh mạn của gã ôm lưỡi hái
khiến tôi thèm một nụ hôn cuối và bữa tiệc giã từ.
Những âm hồn rỉ rén trở về – không không
đây không phải chỗ cho các ngươi khiếu oan
ôi thật kinh khiếp thế chỗ những cảm xúc chết
là kí ức của cảm xúc hoen quẹn da non.
Người con lịch sử khuôn mặt ngươi ở đâu
sau tấm biển quảng cáo nịt vú đàn bà
hay bên kia rừng trảng thâm u
bên dưới những nấm mồ oan khốc.
Vẫn biết sự thật là tiếng vọng thiên thu
nhưng hãy cho tôi hòa giải
bởi cuộc chiến với kí ức
là cuộc chiến với sự lãng quên.
Kí ức như mộ phần người chết
hãy để nó vĩnh viễn nằm dưới đáy ngục sâu
bởi đào lên chỉ thấy toàn hồn ma và xương xẩu kinh người.
Phế tích của ảo ảnh (3)
Hãy để người chết kể cho người chết nghe chuyện gì đã xảy ra.
– Czeslaw Milosz (1911-2004)
Tôi trở về đây vòng quay của đất trời tê tái
thăm hỏi những con người bị lãng quên nằm chen chúc
dưới đám ruộng chiêm trũng lúc giao mùa phất phơ.
Họ là ai tôi tự hỏi những bản văn tự không ấn dấu
xung quanh một bến nước có tiếng hát phù trầm
quay quắt một đêm mưa hàng cau đánh sập
sân từ đường vỡ vụn những viên gạch khép nép nghìn thu.
Trên nỗi đau phận người là những lời lừa phỉnh
dù bóng tối không bao dung và nỗi khiếp sợ ngập tràn
nhưng hi vọng ngày mai tia rực sáng vui đùa cùng cỏ cây
trong khi sự lừa phỉnh là bóng tối đời đời
nhốt chặt những linh hồn muôn kiếp không cơ may cứu chuộc.
Hồn ma còn sợ bóng tối không tôi tự hỏi
nhưng chắc chắn họ không tự biện hộ được
khi lịch sử kì oan buộc tội ngay lúc lâm minh
và sự lừa phỉnh phỉnh lừa chính nó.
Nằm đếm sao trời đêm đêm họ gửi chúng ta thông điệp gì
gia phả không đủ chỗ viết những lời nhắn nhủ
cựa mình chạm vào rễ gai trợn trừng hai hốc mắt
không họ chẳng nói gì bởi tất cả những điều cần nói
đã được nói ra từ trước đó lâu lắm rồi.
Nhưng tôi quả run sợ bởi đó là bước khởi đầu
dù không biết gọi nó là gì lịch sử hay kì tích
của những con người khổng lồ biết bay
và phủ trùm lên ý thức tội đồ tôi nhận ra
không ai chết cho kẻ khác
kể cả người bị đóng đinh trên núi Sọ.
Phế tích của ảo ảnh (4)
Quay về một cõi riêng thôi
Liệu trong tấc cỏ kiếm trời ba xuân
– Bùi Giáng
Tôi nhìn thấy gì trong đôi mắt lá răm
ở nơi có ánh chiều tháng Chạp
và những quả ổi mơn mởn xanh
rầu rầu liếp mía con dẻ cùi phụ họa
lời ru mái nhà nâu hiu hắt à ơi.
Miệng lúng liếng giọng luyến láy
những điều tôi không hiểu – chẳng sao cô gái ạ
tôi vốn là kẻ lạ khát vọng hoài thai
trên những rui mè ngôi nhà huyền sử
thất lạc trong chuyến đi tìm quá khứ vong thân.
Bóng ma quá khứ không làm cô sợ hãi
miểng bom cắm trên hương thờ trở thành linh thiêng
vẫn nhịp nhàng như điệu chày ba thuở ấy
ngây tạnh một đêm mưa nước trổ đòng đòng.
Gió tây bắc hốt hoảng bữa cơm chiều đạm bạc
như một kẻ dại khờ tìm ánh lửa khoan dung
làn tóc rối che giấu niềm cảm thông vội vã
rồi vụng trộm khép lại ước vọng thuở đầu đời.
Tôi nghe thớ gỗ rung niềm đau của núi
ứa từng giọt lệ từ kẽ nứt ban sơ
dòng máu đỏ khôn ngăn triền cát lở
hạn trăm năm sao chưa hẹn được một lần.
Con nước chảy hoài bờ biên tái
một thoáng xanh về trong lệ xanh
tan đi giữa cõi mù sương ấy
hoa lê một nụ điểm trên cành.
Thư hương để lại lầm vạt bụi
khấn thầm trên những nẻo chim di
khói chưa tan mộ phần phiếm bạc
mà sao nấm cỏ đã xanh rì.
Một mai trở lại với cồn sương
dùng dằng dăm bước ngẫm đoạn trường
phân vân nước chảy hồn nẻo ý
một nhánh phù dung cũng đủ thương.
Đến hạn tôi về trong mây thôn
trống chiêng không gọi đã khua dồn
đếm đi đếm lại chừng năm tháng
điểm tóc tro phai mặt mạc hồn.
Cô gái ạ ước vọng không bao giờ đạt được của tôi là
chỉ một lần nhìn thấy quê hương mình trong
đôi mắt lá răm.
