(Truyện đa phương tiện)
Từ một chế độ phong kiến thấm nhuần văn hóa Trung Hoa và Ấn Độ với sự phục tùng Phật giáo và Nho giáo qua hàng ngàn năm, tiếp tục trong ách cai trị của thực dân Pháp gần một trăm năm, xã hội Việt Nam và con người của nó chưa bao giờ biết đến tự do và dân chủ như một quyền căn bản của con người. Cuộc cách mạng của những người Cộng sản vào năm 1945, chấm dứt đồng thời cả chế độ quân chủ và thực dân, nhưng “độc lập – tự do – hạnh phúc” đến nay vẫn còn là một mơ ước.
Cho dù đã có những nỗ lực đổi mới, nhưng con người ở đây vẫn được định hướng để tuân phục. Đối diện với văn minh hiện đại, những giá trị mang tính nhân bản của thế giới bên ngoài đã làm cho người Việt Nam bối rối. Và họ đã ứng xử với tình thế mới đó như thế nào? Đó là một câu hỏi không chỉ để tự vấn mà sự trả lời của nó còn là cơ hội mô phỏng diện mạo con người Việt Nam hôm nay trong cơn khao khát hội nhập với thế giới, bằng cả sự cố gắng và cái bất khả.
Để có thể mô phỏng cái kỳ cục và phức tạp của xã hội Việt Nam đương đại, tôi nhận ra, văn chương cần một cách biểu đạt khác, phi truyền thống. Tác phẩm này, tôi gọi là “truyện đa phương tiện”, kết hợp những phương cách mới của truyền thông như một nỗ lực đến gần với sự thật nhất.
Nguyễn Viện
(*) Nhà xuất bản Mở Nguồn – 2019.
