Lưu Trọng Văn
Người lính, gã chưa biết tên
Nhưng biết chàng từ bà con dân dã mà ra, biết chàng một thằng tử tế, có trái tim đập cùng buồn khổ của nhân dân.
Ôi, cái thời của gã, dân là nước mà nước lại là nước mắt, nước mắt làm sao mà chở thuyền, làm sao mà lật thuyền?
Nhưng dù sao cũng bớt tủi cho dân- nước mắt khi có chàng lính trẻ quân phục xanh hòa nước mắt vào nước mắt – dân.
Một cái chắp tay, một cái cúi đầu trước một bông hoa vừa nở là việc của thi sĩ.
Chàng không là thi sĩ, chàng là người lính.
Một cái chắp tay,
Một cái cúi đầu
trước dân
là việc của một anh hùng,
Số phận bất hạnh của dân tộc trong thời khắc không bình thường làm nên những bi hài như thế:
Cái lẽ thường của bất cứ kẻ nào dù là binh nhất hay thống tướng phải biết cúi đầu trước dân – lại trở thành hành động của kẻ anh hùng.
