“Xin đừng đổi tên, xin đừng tách nhập”

Hiệu Minh

Chuyện quận Hoàn Kiếm thuộc diện sáp nhập đang nóng trên mạng nhưng Cua Times “có niềm tin sắt đá trong lỗ” rằng, Hoàn Kiếm cũng như Ba Đình sẽ không bao giờ thay đổi.

Hồi mới sang DC (1995) cảm giác ban đầu tôi thấy thủ đô Mỹ bé bằng cái lỗ mũi chả bằng HN nhà mình nuốt cả Hà Tây và cắt Hòa Bình. Thời lập quốc Bộ Chính trị Mỹ đã cắt một ít của cô gái còn trinh (Virginia) và góc tam giác của nàng Mary (Maryland), thành cái hình vuông 10miles x 10miles (16km x 16km) và gọi đó là thủ đô Washington DC. Ở giữa có hai con sông Potomac và Anacosta chạy qua tha hồ lắm nước.

Sau này phần Arlington bị cắt trả về Virginia do muốn xây nhà cao tầng, nên DC từ vuông thành…méo kiểu cái quạt của Hồ Xuân Hương.

Hơn 200 năm qua, chưa bao giờ Quốc hội Mỹ cho phép mở rộng để đua với Hà Nội to đùng. Dân số DC khoảng 1 triệu hầu hết là da mầu, nhưng vào ngày làm việc khoảng 800k dân tinh hoa từ Maryland và Virginia đổ vào DC làm việc, hết giờ lại về “quê” nên buổi tối thủ đô Mỹ im phắc.

Tách, nhập, mở rộng, đổi tên, gây bao hệ lụy cho dân cho nên Hoa Kỳ có kiểu đặt tên phố theo vần ABC, 123, và tên người thông dụng (Andrew, James…) kèm theo hướng đông tây nam bắc… vô hồn nhưng thực dụng.

Họ hạn chế dùng tên người nổi tiếng cho các tên phố hay đại lộ, tránh mầu sắc chính trị trên đường, tên phố đã đặt là không làm lại biển một lần nào nữa. Zipcode phân danh giới không bao giờ được đổi, mỗi quận, mỗi bang có một số zipcode không thay đổi từ thời lập quốc.

Chả là hôm nay “nhân dân” cho rằng anh Adam X có công với nước nên cố tìm bằng được một phố để đặt tên. Bao nhiêu giấy tờ, địa chỉ, hộ khẩu, sổ đỏ, CMT…của dân đều liên quan đến phố đó.

Chục năm sau, đám con cháu phát hiện X là kẻ trộm cắp, thế là tên bị xóa, kéo theo bao hệ lụy. Hàng chục triệu dân phải thay lại địa chỉ, thay lại CMT, rồi cơ sở dữ liệu, làm lại sổ đỏ, đâu phải câu chuyện đổi tên trên tờ A4 là xong.

Nước mình đang trong quá độ tiến lên 4.0, quản lý dân cư thông qua bỏ hộ khẩu, cải tiến CMT/CCCD, xây dựng Cơ sở dữ liệu dân cư, nghe nói sắp được hoan hô, chỉ còn vài bất cập nữa là xong.

Nghị định Chính phủ về CMND đã xác định "Mỗi công dân chỉ được cấp một số CMND riêng" nhưng trong thực tế kha khá công dân có nhiều CMT/CCCD.

Ai có CMT cũ gồm 9 số có vân tay được cấp từ sau 1975 thì rất nhiều “tài sản” ăn theo số CMT này như sổ đỏ, sổ hộ khẩu, giấy kết hôn, mã số thuế, hộ chiếu, sổ tiết kiệm, số tù của vụ giải cứu kể cả giấy báo tử.

Bỗng một hôm “ta thích thì ta đổi tên” tỉnh, tên huyện, tổ thành nhóm, xã thành phường, tách nhập. Tôi có nguyên quán là huyện Gia Khánh (Ninh Bình), xa nhà hàng chục năm, về quê mới biết huyện đã đổi thành Hoa Lư.

Đổi CMT sang CCCD vẫn cần nguyên quán, thế là tôi có hai nguyên quán. Ai đảm bảo 20 năm nữa người ta còn nhớ Gia Khánh là Hoa Lư, chưa chừng nhập huyện với Nho Quan, đố đoán được.

Sổ đỏ được đăng ký theo số CMT cũ nên dù đã làm CCCD 12 số gắn chip nhưng mỗi lần giao dịch phải trưng cả hai, chưa kể CCCD chưa gắn chip tôi vẫn giữ, mất cái này còn cái kia.

Trong ví luôn có 3 cái CMT/CCCD vì sợ công an hỏi, đăng ký xe theo CCCD và bằng lái xe theo CMT dù đã cắt góc, không chứng minh được “hai thằng Cua” là một thì “bác tính sao đây”. Hộ khẩu của tôi được ghi chú thay đổi địa chỉ “dù HK được khai tử” nhưng thử hỏi đi giao dịch dân sự không có HK thì liệu có xong.

Bao nhiêu thông tin cá nhân đi theo địa chỉ, số CMT/CCCD, thế mà “bố thích là bố đổi”, không hề nghĩ đến dân méo mặt vì giấy tờ.

Cái vụ CMT 9 số và CCCD 12 số cũng loạn (hôm nào viết riêng), lẽ chỉ cần 9 số là đủ cho 999tr dân, nhưng lại thích 12 số (vì bên nước ngoài họ làm thế), bỏ đi 90 triệu số CMT cũ để làm lại từ đầu cho 12 số mới để có 4.0, rồi cái gì cũng muốn đưa vào chip quản cho hiện đại, CSDL dân cư chưa xong, giờ lại tách nhập.

Hôm nay nghe sáp nhập mà kinh. Gần 100tr dân VN cả đời đi làm lại giấy tờ vì ai đó thích.

Xin hỏi, các vị định hành dân đến bao giờ?

HM

May be an image of map and text