B?n m??i n?m th? Vi?t h?i ngo?i (50): Nguy?n ??c Tùng

Ti?u s?:

clip_image002

Sinh t?i Tri?u Phong, Qu?ng Tr?. L?n ln v ?i h?c t?i Qu?ng Tr? v Hu?. Thuy?n nhn. Hi?n ??nh c? t?i Canada. Anh t?t nghi?p ??i h?c Mc Master, n?i tr ??i h?c Toronto, th??ng tr UBC. Lm vi?c trong ngnh c?p c?u t?i m?t b?nh vi?n ? B.C. Lm th?, vi?t ph bnh, ph?ng v?n, d?ch thu?t. ??ng bi trn cc trang m?ng trong v ngoi n??c.

Tc ph?m:

Hai m??i su nh th? Vi?t Nam ???ng ??i (in chung, NXB Tn th?, 2002)

Nh?ng cu chuy?n v? s?c kh?e (NXB Ki?n th?c v cu?c s?ng, 2003)

V?i Du T? L, ??i s?ng tr? nn th? m?ng h?n (NXB T? l?c, 2007)

Th? ??n t? ?u (NXB Lao ??ng, 2010)

??i tho?i v?n ch??ng (v?i Tr?n Nhu?n Minh, NXB Tri th?c, 2012)

Th? c?n thi?t cho ai (NXB H?i nh v?n, Nh Nam, 2014)

Cu?c ??i yu d?u (tuy?n t?p truy?n d?ch Alice Munro, NXB Tr?, 2015)

***

T?nh to, l?ng ??ng, tra v?n, ray r?t, th??ng c?m, l tr, mang nh?ng ch?n ??ng ng?m – th? Nguy?n ??c Tng c l? ??ng tch ra kh?i nh?ng ng??i lm th? cng th?i ? thm m?t ch? n?a: anh mang gi?ng ni ?iu ??ng m kh?e m?nh c?a mnh, ?i, v? pha m?t c?ng ??ng th?, m?t d? phng chung, m?t chn tr?i cho ta tin t??ng, m?t tin t??ng nh?t ??nh l th? ca c di?u d?ng c?a n, th? ca l c?n thi?t, th? ca l x?ng ?ng ?? chng ta ph?i lao ??u vo, b?ng ton b? tm tr, c?m xc. 

Nh?ng bi th? c?a Nguy?n ??c Tng ??t v?n ??, v?i th? s? v v?i ngn t?. Chng khi?n ng??i ??c b?n kho?n, ? ch? th? ni, v ? ch?, nh? ng??i th? t? xc nh?n, b?t kh? thng tri, qua l?i.  Nh?ng bi th? m?i g?i thao tc cng ?i, nh?ng c th? khng cng t?i. Chng khi?n ng??i ??c ph?i ??c l?i, t? tra v?n, t? d d?m ?i l?i ch? mnh v?a ?i qua. M?t thao tc ?i h?i nh?ng hi?u bi?t v? hnh trnh ngn ng? th? ca, ? ?nh, cn lm nh? ?i h?i nh?ng v?t b?, t?m gc. T?m gc m?t s? nh?ng ??nh ki?n, nh?ng ?inh ninh, nh?ng gi? ??nh. Th? anh, ci vi?t, nh?ng tch ly kh?i kh?i c?m xc t? s?, ? ?nh, n cn mu?n ?nh d?u h?i v?i chnh nh?ng cu c, ngn t? ?? v?, c?m xc ?? v?, s? hoang tn, vng hoang m?c.

Nguy?n ??c Tng ch?n l?a th? nh? m?t th? nghi?m, v nh? m?t tr? li?u php. Anh nhn th?y m?i bi th? nh? m?t n?i k?t h?u c?, nh?ng c?ng bi?t r?ng s? c?t bay c?a thn th? h?u c? ?y n?m ? ph?n linh ??ng t?o ra t? s? thay ??i ha tr? c?a t? ng? khi v? ??ng bn nhau. Tnh cch b?t ng?, duyn ??nh. Th? Nguy?n ??c Tng c nh?ng ch? c? tnh ?? tr?ng, nh?ng t?m ??t ?o?n, nh?ng l? h?ng khng r nng su. Ng??i ta hay g?i l ?a tuy?n, nh?ng th?c ra l ch? th? m?i g?i v tr? l?i cho ng??i ??c m?t d? ph?n.

??c th? Nguy?n ??c Tng cng v? sau ny ti cng g?n lin t??ng t?i th? Trung u th?i h?u Auschwitz. Th? h? c?a nh?ng ch?n th??ng. Nh?ng ch?n th??ng, v?t tch st l?i sau m?t ??i n?n l?ch s?. M?t di s?n chung, c?a nhi?u h?n m?t con ng??i.  K? vi?t, b??c ra t? ??ng ?? v?, h?n v?a l m?t ??n v? th?c, v?a l m?t ??n v? gi?a cm-l?ng-?m-?ng; v?a mong ni m?t ci g, v?a th?c v? s? gi?i h?n, s? b?t l?c, c?a ngn t?, v c?nh ?, s? phi l, c?a l?ch s?. Ngn t?, m?t gnh n?ng, v ci vi?t, m?t c? g?ng thng tri. Thng tri v?i nh?ng ai?  Nh?ng ci vi?t mang nh?ng l? h?ng, nh?ng c?t la kia, chng ? ch?ng lnh l?n, th? th chng m?u c?u ?i?u chi? Nh?ng ci vi?t nh? m?t hnh tc c?a k? s?ng st. Nh?ng b?nh nhn, nh?ng nh th??ng, nh?ng nh ga, nh?ng c?n phng, nh?ng chi?c gh?, nh?ng chi?c ??m rch, nh?ng ca ph?u thu?t khng tr? t. Nh?ng ghi ch ring t?.  Nh?ng ci vi?t th?c ho?ng, xoay tr?. Qu? v?y, ti ngh? t?i th? Nguy?n ??c Tng nh? m?t ti?p n?i t? pha ?: pha h?u chi?n m chi?n tranh ch?a h?t, 1945 c?a Trung u, pha 1954 c?a chia ?i Vi?t Nam, pha c?a vn c?u tang th??ng m anh ch?ng ki?n sau 1975 v v?n cn ch?ng ki?n lc ny.

Nguy?n ??c Tng l m?t nh th? b?n kho?n v?i di s?n ?? v?, nh?ng anh c?ng l m?t d?t khot, hy ??ng d?y m lm vi?c, thay v ng?i ? k? l?, th?ng thi?t. Anh c th? ch?a pha ch? tro l?ng nh? mu?n, anh c th?  cn ao ??c th? mnh c thm ch?t humour, anh c th? ngh? n cn c?n thm c t?ch hay thm ci ?a s? v?t hi?n, nh?ng m r, th? anh ?nh d?y ph?n then ch?t: m?t qun bnh t?nh to, c l tr, c ??ng lng, c ??ng li l?i, c kho?ng cch, c l?c thu ht kh gi?i thch c?a m?t ti n?ng m r?t nhi?u khi c? b? chn ph?n m??i cng l?c cho nh?ng d? phng v d? n chung, thay v ch?m cht cho ti?ng th? c?a mnh. 

Nh?ng bi th? c?a anh, v th?, l?m khi c th? ??c nh? nh?ng chim nghi?m ring t? ?ng qu, sau nh?ng d? phng chung anh ? lm – ? hon t?t hay cn dang d?. Nh?ng d? phng lm m?i, lm l?n, lm ??p th? ca. ?? n ch?a lnh nh?ng ch?n th??ng tm h?n con ng??i ta, trn m?t tnh th? ch?a qua nguy k?ch.

Nh th? Th??ng Qun

 

 

M?T LOI HOA C?A LNG TI

 

Ti mang m?t loi hoa c?a lng ti

?i su?t n?m ny qua n?m khc

Khng cn ai bi?t

 

?i khi g?p ng??i lng c?

Ti th? ni tn vi l?n

Nh?ng b? hi?u l?m thnh th? khc

 

Ti nhn th?y n l?n cu?i cng

Cch ?y ? nhi?u n?m

Trn ?i m?t ng??i ?n b

Tr??c khi n hon ton bi?n m?t

 

 

? L CI BA C?A NGUY?N V?N TH?NG

 

? l ci ba khng bi?t ?ng ?inh

? l ??a tr? s? sinh b? b? vo r?ng

 

Ng??i ta b?o: c lc n mu?n ??ng ln

Ng??i ta b?o: c lc n mu?n t?p ni

 

? l khi m?t ng??i ?n b b?ng d?ng qu? g?i

Xu?ng, tr??c m?t n, ??m ??m nhn v?t mu

C?a ch?ng mnh, sau m?t t?m g??ng

 

 

NH?NG NG??I D?NG C?M

 

Nh?ng ng??i d?ng c?m th?t hi?m hoi

Nh?ng ng??i thng minh cn hi?m hoi h?n n?a

V nh?ng ng??i t? t? cn hi?m h?n g?p b?i

V t?t c? nh?ng th? ?y c?ng l?i

B?n ch? g?p m?t ng??i m?t l?n m?t ??i

 

Nh? b?n ?i d??i tr?i m?a t?m t

Khng m?, khng gi?y, s?m ch?p ? ?ng, m?t chi?c xe h?i

T?p vo l?, c?a m?

B?n khng c th gi? l?a ch?n

Nhn tr??c nhn sau, l?c ??u

N ch?y v?t ?i, b?n ti?p t?c b??c, m?a ngy m?t mau, b?n ngh? th?m

 

Th? r?i b?n ?i mi, m?t mnh, su?t bu?i chi?u

?i khi

B?n g?p m?t ng??i thng minh nh?ng khng d?ng c?m

M?t ng??i d?ng c?m nh?ng khng t? t?

M?t ng??i t? t? nh?ng khng thng minh

Nh? nh?ng chi?c xe h?i ch?y v qua, c khi qu nhanh

Nh? k? b?n r?n, c khi t t qu ch?m

Nh? k? l?c ???ng, l? ng? ch? b?n gip ??, ch? khng ph?i

Ng??c l?i, v b?n c? m?t mnh d??i tr?i m?a ?i mi

 

 

NH?NG K? PH HO?I

 

Chng ti?p t?c ph, nh?ng k? ba hoa

??u tin: m?t cnh c?a

Sau ?: m?t ngi nh

Chng mang ngi nh khng c c?a ?i qua

Tr??c m?t chng ta. Nh?ng cn nhi?u cnh c?a khc

 

 

Chng ta cn ngi nh khng c c?a

G?c cy bng mt gi?a tr?a

Nh?ng g ch?a ai tho ???c

Chng tho ???c, mang ?i

Nh?ng g khng th? ch?m tay vo

Chng ??u ch?m tay vo

Co s?ch ct trn sng, ?? b tng cc cnh ??ng

 

Nh?ng chng c?ng xy nh?ng ngi nh khc

To h?n, ?ng th?

Chng c?ng tr?ng nh?ng hng cy khc

Cao h?n, ?ng th?

C ?i?u g nh?ng k? ph ho?i khng lm ???c?

?o ni, l?p h?, ??n cy, ph ??n, d?i t??ng

Trong ?m t?i b?ng tr?i ln dinh th? nguy nga

Nh?ng mn nhung m i l??t qua

Nh?ng cnh c?a s?n xanh v

S?n ??, tm, h?ng le lo?t

V? ch?ng con ci chng ta, c??i ru rt, d?n vo

T?i khi nh?n ra

Th qu mu?n. Chng ? ph

Xong ngi nh c?

 

C ng??i ngh?: th? l m?t

S?ch. Nh?ng khng, chng ta v?n cn nhi?u

Mi tranh, b?p l?a, tnh yu

Cnh chim chi?u sa l?n

Ct mnh mng ngoi ??o v?ng

? ?u? Chng ta khng bi?t

 

Nh?ng chng bi?t

Nh?ng k? ph ho?i

Bi?t. S? c l?n chng tr? l?i

Chm l?a ??t ngi nh tranh cu?i cng

?? l?y ?i m?t vi ci ?inh

 

 

C PH V?A H SI GN

 

Mn hnh Tivi
M??i su n?m t
Tr?n Hu?nh Duy Th?c

C?n m?t c ph
?? nhn khng ch?p m?t

Tr?i s?m st
Tia ch?p lo?ng ngo?ng

M?t v?t n?t
Trn ly c ph ?

T? t? loang ra

 

 

K ?C NH?NG N?M 80

 

Hai phi?u tr?ng

M?t phi?u ch?ng

? New York

Hai phi?u tr?ng ? New York

 

Hai ng??i ng?i ?nh bi

Ba ng??i ng?i ?nh bi

Tr??c hnh lang l?p h?c

N?m ng??i ng?i ?nh bi

 

Trong phng h?c

M?t con b c?p

C?n v ng??i ?n b

Bn tri

Bn ph?i

Bn tri

 

Trong chi?u m?a r? rch

? Siem Reap

 

 

CHA
(T?ng  Ch? Lan Vin)

Anh l?t tri l sen h?
Th?y ?? m?y ch?
Ln cha
V?y l anh ln cha
Th?m Ph?t

Cha v?ng ng?t
H??ng la trn mnh mng
Lng vo ma g?t
Ch ti?u c?ng ra ??ng

Ngoi sn
D?m ?a h?ng m?i n?
H?i th?m
S? c? ? v? qu l?y v?

Anh ng?n ng? nhn ra ng
Hng tre gi th?i lao xao
M?t con chim ? ?u
Bay v? gy

Cc cu cc cu cc cu cc cu.

 

 

HY C?U NGUY?N

Hy c?u nguy?n cho sng Seine ch?y mi qua c?u
Hy c?u nguy?n cho Rimbaud, Verlaine
Cho nh?ng ng??i yu nhau
Cho nh?ng ng??i ch?t d??i ??ng g?ch ?
Nh?ng ng??i b? b?n vo l?ng, vo b?ng, vo ??u
Cho ??a tr? n?m trn tay ng??i ?n ng
Cho nh?ng ng??i khng bao gi? c?u nguy?n

Ci ch?t no c?ng bu?n
Chi?n tranh no c?ng bu?n
Nh?ng hy m? t?m ch?n ??p m?t ?? nhn xem
K? no ? b?n vo anh em chng ta
V ?i theo v?t mu trn ???ng
?i mi cho ??n khi b?n g?p
M?t ch? ng?i b m?t trong b?i r?m
N?i ?m qua m?t ng??i ? ng?i
?n b?a ?n t?i sau cng
???c mang t?i b?i m?t ng??i ?n b
o chong xm, kh? ?au, ho a, t? x?ng l m? c?a anh ta

 

 

NH?NG K? TRA T?N

 

Nh?ng k? tra t?n c?ng khc

Khi b? b? r?i

Chng c?ng m?m c??i

V?i ng??i h?u bn mang r??u t?i

 

Nh?ng chng thch h?n

Ng?i trong bng t?i
??p vo ng?c chng ta

B?t ng? t? xa

D dao ?i?n vo ch? kn

C?a m?t ng??i ?n b

Khi ng?, chng th? d?u dng

Bn tay xe ra nh? tr? con

B??c vo gi?c m? c?a chng ta

Khng ai bi?t, ng?i xu?ng gi?a chng ta

N?m ln gi??ng

Gi?a v? v ch?ng

 

Chng th th?m kin nh?n m?i ngy

Vo tai chng ta:

S? ph?n ? g c?a

Hy m? c?a ra

Hy qu xu?ng ?i no

 

V chng ta qu xu?ng

Nh?ng k? tra t?n khng c?n ?n u?ng

Nhi?u ngy, khng ng?

Nhi?u ?m, ?i nhn gt nh? mo

Trn t??ng, rnh r?p n?i s? hi

Gi chng l?i, nh? th?t m?, mang ??n v? con c?a b?n

Kh? n?ng ?i xuyn t??ng l v t?n

 

Nh?ng k? tra t?n c?ng thch n??c hoa

N?u chng l ?n b.

 

 

SAU M?T NGY DI

 

Sau m?t ngy di, khi nh?ng gi? c?ng th?ng

? tri qua, nh?ng ci v ? l?ng l?i, nh?ng l?i l?m

? m?c ph?i, ci s?a ???c ci khng, sau nh?ng pht b?c ??ng

B?n mu?n v? nh, ??ng tr??c g??ng, khng ph?i, b?n mu?n

V? nh, ??ng tr??c m?t ng??i ?n b, nh? m?t t?m g??ng, v h?i

Em c g cho anh ?n t?i khng

 

 

CHA BT NH

 

Ti?ng c rc sn cha
Th?ng b?n ti g c?a b?ng chn ph?i
C?a m?
Ti l?p t?c xng vo
Dng g?y qu?t ti b?i

 

M?t nh s? tr? tu?i ch?p tay
Ni?m Ph?t tr??c bn th?

Y?t ?? y?t ?? ba la y?t ?? ba la t?ng y?t ??
?? ch ?? tn

Gi? d?i k? ph?n b?i

Ti ht ln
Cho ?? s? hi

 

Th?ng b?n ti ? gi li vo nh??ng chn
Lm h?n ng ng?a
Ti ko ra gi?a sn
H?n co ng??i l?i v ?au

Ti ??y l?t nho
L?n ?i m?y vng xu?ng h? su

Ci ??u tr?c l?c l?n theo

Mu r? ra

Ti tr? v? nh
Sai v? l?y kh?n n??c nng

Lau m?t, chi s?ch, t?m n??c hoa

Gate gate paragate parasamgate

R?i ngm mnh trong b?n t?m su?t ngy

 

Ti ng?i im ngy nhn b?n b?c t??ng
Tr?ng tot th?t lu
M?t con mu?i ??u ln t??ng
Chn cn dnh mu

Ti th?n th? su?t ?m
L?ng tai nghe pha ni
N?u ti?ng c rc thm
l?n
n?a
Ti s? m?c
o c sa v ra ?i

 

 

? L M?T MA

 

? l m?t ma

? l m?t ma h trong ??t

 

M?t ng??i ?n b

B?ng d?ng bi?n m?t

Sau ngy c??i

 

Ng??i ta v?i ?? ?i tm

Ngoi sng, trn cnh ??ng

Khng ai th?y

 

Ti tm ra ch?

D??i hn ? ong xanh bi?c

 

Ch? ti mang v? ??t bn gi?ng n??c

Lm ch? r?a chn

? l m?t ma h hnh tri tim.

 

 

QU H??NG

 

Anh b? nh ?i n?m m??i b?y tu?i
C?m tay em gi d?n d
S?n sc m? cha
Ch?m lo v??n t??c c?a nh
??ng qun con ch nh?

Anh ?i m?t m?ch ba m??i n?m
Khi v? m? cha ? m?t
Em gi khng cn
Con ch chn ? gc v??n
C ?ang ra n?, hoa kh? r?ng ??y sn

Anh ng?c nhin
Th?y nh s?ch s?
Bn th? ngt th?m h??ng khi

Ng?i ? c?a sau
M?t con kh? lng vng
?ang ?n chu?i

 

 

??I L TH? ?

 

Anh nh? em giy pht m ??m

Anh nh? em ngy vui nh? ?in

Anh nh? chng ta nh?ng ng??i kh?n kh?

 

Anh nh? em ??ng ki?ng m?t chn

Anh nh? em h?m nh t?i t?m

 

Anh nh? em n?m trn th?m ?m

Anh nh? em qu?n lt v??ng gt chn

 

Anh nh? em trong pht m ??m

 

?n b?t sng.

 

 

KHI NGHE TIN M?T NG??I B?N

 

Khi nghe tin m?t ng??i b?n

Ch?t v tnh yu, anh khc, r?i c??i

Anh ??ng trong c?a s?, nhn tr?i, m?t ci cy

Rung ln nh? ng??i ?n ng ??u tr?n ?i trong ging bo

Khng qu?n o, ch? mang giy, ?i mi

Nh?ng anh nhn k? l?i, khng c gi, ch?ng m?a, tr?i

Xanh ng?t, vi c?m my tr?ng nn nh? hm no

M?t chi?c l trn cao b?t ??u rung kh?, r?i chi?c th? hai, r?i hng tr?m chi?c

Hng ngn chi?c l cng rung ln, trong m?t bu?i tr?a h khng c gi, vi c?m my

Tr?ng nn, bay, ch? c m?t ng??i v m?t ci cy

 

 

THNG T? R?I THNG N?M, L DO ?? T?N T?I

 

Bao gi? c?ng cn l?i m?t ?i?u g

Sau t?t c? nh?ng tan v?

 

Trong gc nh t?i, khi ti tr? v?

C m?t chi?c my may c?

 

B?i b?m, ti ng?i xu?ng

??t chn ln bn ??p, s?i ch? quay vng

 

Quay vng, r ro, r ro

Nh? ng??i ga ph?, kin nh?n, ?i ?u

 

C?ng mang con theo, m?t ??a b trai g?y kh?ng khiu

Hay ng?m v m?, ngay c? trong ?m c??i

C?a b, l?n th? hai.

 

 

Comments are closed.