Phùng Quán
Tôi đã đi qua
Những xóm làng vùng Kiến An Hồng Quảng.
Nước biển dâng lên
Ướp muối các cánh đồng
Hai mùa lúa không trổ một bông.
Phân người toàn vỏ khoai tím đỏ!
Tôi đã đi giữa Hà Nội
Những đêm mưa gió bấc
Đường mùa đông nước nhọn tựa dao găm!
Chị em công nhân đổ thùng
Run lẩy bẩy chui vào hầm xí tối
Vác những thùng phân
Thuê một vạn một thùng
Nhiều người không dám vác
Các chị suốt đêm quần quật
Sáng ngày vừa đủ nuôi con…
Một triệu bài thơ không nói hết nhọc nhằn
Của quần chúng anh hùng – lao động
Đang buộc bụng thắt lưng để sống
Để xây dựng kiến thiết nước nhà
Để yêu thương nuôi nấng chúng ta!
Vì lẽ đó
Tôi quyết tâm rời bỏ
Những vườn thơ đầy bướm đầy hoa
Những vần thơ xanh đỏ, sáng loà
Như giấy trang kim
Dán lên quân trang đẫm mồ hôi và máu tươi cách mạng!
Tôi muốn đúc thơ thành đạn!
Bắn vào tim bọn làm càn
Bọn tiêu xài máu dân
Như tiêu giấy bạc giả!
Các đồng chí ơi!
Tôi không nói quá
Về Nam Định mà xem
Đài xem lễ họ cao hứng dựng lên
Nửa chừng thiếu tiền bỏ đó
Mười một triệu đồng dầm mưa dãi gió
Mồ hôi máu đỏ mốc rêu.
Đất nước chúng ta đêm nay không đếm hết người nghèo
Đêm nay thiếu cơm thiếu áo.
Bọn quan liêu Đảng đã phê bình trên báo
Và bao nhiêu tên chưa ai biết ai hay
Lớn, bé, nhỏ, to, cao, thấp, béo, gày…
Khắp đất nước
Đang nảy nòi
Đâu đâu cũng có!
Đảng muốn phê bình tất cả
Phải một nghìn số Nhân dân!
Tôi đã dự họp suốt ngày
Luận bàn xử tội
Những con chuột mặc áo quần quân đội
Đục cơm khoét áo chúng ta
Ăn cắp máu dân đổi chác đồng hồ
Kim phút kim giờ lép gày như bụng đói
Những mẹ già, em trai, chị gái
Còng lưng, rỏ máu lấn vành đai!
Trung ương Đảng ơi!
Lũ chuột mặt người chưa hết
Đảng cần phải lập đội quân trừ diệt
Tôi xin đi trong hàng ngũ tiền phong.
Tư liệu do nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng cung cấp. Văn bản bài thơ có khác chút ít so với văn bản đã đăng trên Giai phẩm mùa Thu tập II, 1956.
