T? Nguy?n N?ng T?nh, Ph?m ?oan Trang ??n Nguy?n ?ình Quý: ?i tìm m?t t??ng nh??ng v? nhân quy?n Vi?t Nam

Nguy?n H?u Li�m

C? m?i l?n nh� n??c Vi?t Nam b?t giam v� truy t? m?t nh�n s? theo ?i?u 117 hay tr??c ?� ?i?u 88 c?a Lu?t H�nh s? Vi?t Nam th� th? gi?i v� ch�nh ph? Vi?t Nam l?i tung ra nh?ng t? c�o l?n nhau. G?n ?�y nh?t l� v? Ph?m ?oan Trang, Nguy?n N?ng T?nh, hay Nguy?n ?�nh Qu� � ph�a qu?c t? l?n n?a l�n ti?ng ch? tr�ch, l�n �n; ph�a Vi?t Nam th� ph?n ??i v� ph? nh?n c�c c�o bu?c vi ph?m nh�n quy?n.

NH?NG ?I?P KH�C NH�M CH�N, V� HI?U QU?

Ph�a �n X� Qu?c t? hay Ph�ng Vi�n Kh�ng Bi�n Gi?i, v� d?, th� cho ?� l� vi ph?m nh�n quy?n khi �?�n �p nh?ng ng??i b?t ??ng ch�nh ki?n.� Ph�a ch�nh ph? Vi?t Nam th� ?�p tr? r?ng Vi?t Nam ch? �truy t? nh?ng k? vi ph?m ph�p lu?t� v� cho r?ng nh?ng l?i ch? tr�ch t? c�c t? ch?c nh�n quy?n l� �ngang ng??c,� �v� c?n c?� v� �can thi?p th� b?o v�o chuy?n n?i b?� c?a m?t qu?c gia c� ch? quy?n.

Ph�a qu?c t? th� l?y ti�u chu?n nh�n quy?n tr�n c? s? t? do c� nh�n m� trong ?� quy?n t? do ng�n lu?n, ph�t bi?u quan ?i?m ch�nh tr?, ch? tr�ch ch�nh quy?n, l� c�c quy?n c�ng d�n c? b?n. Hi?n Ch??ng Nh�n Quy?n Li�n Hi?p Qu?c, m� Vi?t Nam ?� ??ng thu?n k� k?t tu�n th?, ?� n�i r� v? c�c quy?n c? b?n ?�.

Ph�a Vi?t Nam th� nh�n nh�n quy?n qua l?ng k�nh gi� tr? t?p th?. H? lu�n d?n bi?n r?ng quy?n con ng??i kh�ng th? t�ch r?i kh?i quy?n l?i v� nhu c?u an ninh, ?n ??nh qu?c gia. M?i n??c c� quy?n thi h�nh lu?t ph�p theo ti�u chu?n v� nhu c?u ri�ng. Vi?t Nam c?ng th??ng vi?n d?n l?ch s? ch?ng ngo?i x�m nh?m b?o v? quy?n t? quy?t v� s?ng c�n d�n t?c nh? l� m?t bi?u hi?n nh�n quy?n t?i th??ng.

C�u chuy?n quen thu?c n?y, ng�n ng? qua l?i nh? th?, nghe ho�i c?ng tr? n�n nh�m ch�n. Ch�ng vang l�n nh? l� nh?ng ?i?p kh�c c? t? m?t ??a nh?c b? m�n. ??n n?i m?i l?n nh� n??c Vi?t Nam b?t gi? m?t nh�n s? ho?t ??ng ch�nh tr?, th� c�c ng�n t? c? l?i ???c hai ph�a ??a ra nh? l� m?t b?n v?n s? c�ng th?n linh n?i ?�nh l�ng cho nhu c?u nghi th?c v� kh?u hi?u.

??i t??ng d�ng s? cho c?ng ??ng nh�n quy?n qu?c t? l� v? th?n t�n vinh ch?c n?ng v� gi� tr? t? do c� th?. Trong khi v? th?n cho Vi?t Nam l� m?t huy?n tho?i t? qu� kh? ??y h�o quang l?ch s? v?n ch? coi tr?ng nhu c?u qu?c gia ??i th? l� tr�n h?t.

Trong b?i c?nh quen thu?c n?y, ?�m th?n d�n th� ng? ng�o, nh?m m?t, che tai, r?a th?m c�i khung c?nh l? nghi tr?ng r?ng khi kh�ng ai c�n tin v�o nh?ng ?i?u m�nh nghe v� n�i.

C?N THI?N CH� H�A GI?I T? HAI PH�A

V?y l�m th? n�o ?? cung c�ch ??i tho?i v? nh�n quy?n cho Vi?t Nam ???c ??t trong m?t khung tham chi?u m� hai ph�a kh�ng c?n ph?i l?p l?i nh?ng ng�n t? g?n nh? v� ngh?a, ho�n to�n thi?u t�c d?ng?

Tr??c h?t, c? hai ph�a n�n ch?m d?t v� kh�ng c?n ph?i l�n ti?ng �d?y d?� nhau v? nh�n quy?n n?a. Khung tham chi?u v? gi� tr? v� ??i t??ng kh�n th�nh gi? trong c�u chuy?n n?y, kh�ng ph?i l� m?t kh?i kh�i ni?m tr?u t??ng, hay l� m?t th?n ?? m? h? ?? t�n vinh. Thay v�o ?�, t�i ngh? r?ng hai ph�a, qu?c t? v� Vi?t Nam, h�y nh�n v�o nh?ng � ngh?a v� t�c d?ng th?c ti?n v??t qua qu� tr�nh ??y nh?ng l?i qua ti?ng l?i v?n kh�ng ?i ??n ?�u. C? hai b�n ph?i bi?t nh�n nh??ng, ?i?u ti?t quan ?i?m c?ng ng?t c?a m�nh, v� tr�nh nh?ng tuy�n b? thu?n t�nh ch?t kh?u hi?u.

V? ph�a c�c c? quan nh�n quy?n, b�o ch� qu?c t?, tr??c khi l�n �n v? m?t v? b?t b? hay k?t �n n�o ??i v?i c�c nh�n s? ho?t ??ng, th� h�y nghi�n c?u n?i dung s? ki?n (facts) m?t c�ch kh�ch quan. H�y �p d?ng s? ki?n h�nh vi v�o lu?t ph�p Vi?t Nam v?i quy chu?n Hi?n ch??ng Nh�n quy?n Li�n Hi?p qu?c hi?n h�nh nh?m ?i ??n m?t k?t lu?n r?ng Vi?t Nam ?� vi ph?m ?i?u kho?n n�o v? ph�p ch?, v? tinh th?n v� ch? ??ch c?a c�c ?i?u kho?n nh�n quy?n qu?c t?, v� ?� vi ph?m ?i?u kho?n n�o theo Hi?n ph�p Vi?t Nam.

Qu?c t? ph?i bi?t t�n tr?ng m?t chu vi v?a ph?i trong b?i c?nh l?ch s? v� ch�nh tr? th?c ti?n hi?n nay ? Vi?t Nam v?n ??t tr?ng t�m v�o an ninh n?i an, ?n ??nh x� h?i v� duy tr� quy?n l?c ??c ??ng. D� r?ng bi�n ?? t�n tr?ng ch? quy?n qu?c gia c?a Vi?t Nam c� th? vi ph?m tr�n b�nh di?n tinh th?n n?i dung c�c c�ng ??c v? quy?n con ng??i ph? qu�t, nh?ng ?�y l� c�i gi� ph?i tr?, v?n c?n thi?t cho m?t cu?c ??i tho?i c� � ngh?a v? nh�n quy?n hi?n nay.

V? ph�a Vi?t Nam ph?i n�n bi?t nh�n nh??ng ?? nh�n nh?n r?ng nhu c?u ??c quy?n ch�nh tr? v� ?n ??nh x� h?i kh�ng ph?i ch? ???c duy tr� b?ng c�c ph??ng th?c tr?n �p m?nh tay v?i ng�n ng? bi?n ch�nh thi?u thuy?t ph?c � m� h�y b??c l�n m?t b??c v? ph�a ti�u chu?n quy?n c�ng d�n ho�n v?.

B??c nh�n nh??ng v?a ph?i v� h?p l� trong giai ?o?n n?y l� Vi?t Nam h�y h?y b? ?i?u 117 v� tr??c ?� ?i?u 88 c?a Lu?t H�nh s? ?i ??i v?i vi?c v� hi?u h�a c�c b?n �n li�n h?.

B??c k? ti?p v� h�y thi?t l?p m?t quy chu?n ph�p ch? v? h�nh vi, ng�n ng? v� ho?t ??ng ch�nh tr? m� theo ?�, c�ng d�n ch? b? b?t gi? v� truy t? h�nh s? khi h? c? v� b?o ??ng, �m m?u l?t ?? ch�nh quy?n b?ng v? l?c.

?�y s? l� m?t n?c thang chuy?n h�a v� c?i c�ch ph�p ch? mang t�nh thuy?t ph?c cao t?i c?ng ??ng qu?c t?. Vi?t Nam n�n ti�n phong ?i b??c ??u ti�n v� nh�n d�n v� th? gi?i mong ch? thi?n ch� m? ??u n?y.

T? N?I NH?C ??N NI?M H?NH DI?N QU?C TH?

Kh�ng l? m?i l?n m?t nguy�n th? qu?c gia v?n r?t th�n thi?n ??n th?m Vi?t Nam ??u m? ??u c�u chuy?n b?ng l?i khuy?n c�o v? vi ph?m nh�n quy?n. D� r?ng, nh?ng tuy�n b? ?� ch? l� ng�n ng? ngo?i giao ph?c v? ch�nh tr? n?i b? cho qu?c gia kh�ch ?�, nh?ng ??y ch�nh l� m?t n?i nh?c l?n tr�n b�nh di?n qu?c th? cho Vi?t Nam.

Kh�ng l? m?t d�n t?c h�o h�ng v?i c? ng�n n?m d?ng n??c, b?o v? ??c l?p th?ng nh?t tr??c c�c c??ng qu?c h�ng ??u th? gi?i, l?i ph?i nghe m�i nh?ng tuy�n b? mang t�nh d?y d?, l�n gi?ng ??o ??c t? c�c b? ngo?i giao, c? quan truy?n th�ng, c�c t? ch?c d�n s? th? gi?i. D�n t?c Vi?t Nam ?� hy sinh bao nhi�u th? h? chi?n ??u ?? ???c th? gi?i t�n tr?ng, n? ph?c, m� nay ch? v� v�i ?i?u lu?t hay nh?ng b?t b?, truy t? li�n h? m� tr? n�n m?t nh??c ?i?m ngo?i giao l?n tr�n c?ng ??ng th? gi?i.

?� nhi?u l?n, ch�nh t�i c� d?p g?p m?t c�c ph�i ?o�n ngo?i giao cao c?p Vi?t Nam c�ng t�c tr�n th? gi?i, trong nh?ng l?n n�i chuy?n ri�ng, h? than phi?n ph�a c�ng an v?i nh?ng quy?t ??nh b?t giam v� truy t? c�c nh�n s? ho?t ??ng m� kh�ng tham kh?o v� ?�nh gi� h? qu? t�c h?i v?i ph�a ngo?i giao.

C? th?p k? vun b?i thi?n � tr�n th? gi?i v? m?t h�nh ?nh Vi?t Nam v?n minh, h�a ho�n, ti?n b? l?i c? b? ph� h?y b?i nh?ng v? b?t b? kh�ng c?n thi?t v? b�nh di?n an ninh qu?c gia, v?i nh?ng b?n �n v� l� v� tr?ng tr?n, ho�n to�n phi ch�nh tr?. T?i sao m?t ??ng th� Vi?t Nam lu�n mu?n th? gi?i coi tr?ng m�nh, quan t�m ??n s? di?n qu?c gia, nh?ng m?t ??ng th� c? t? l?y tro b�i m?t m�nh? Xin B? C�ng An h�y ??n ?o, mang tr� tu? v�o s�ch l??c an ninh, ?? c�ng b�n Ngo?i giao c�n nh?c c?n tr?ng v? h? qu? tr�n tr??ng qu?c t? ??i v?i c�c h�nh vi tr?n �p nh? v?y.

Kh�ng ai ch?i c�i r?ng Vi?t Nam trong nh?ng th?p k? g?n ?�y ?� th�nh c�ng v� ti?n b??c kh� xa, kh� v?ng m?nh tr�n ti?n tr�nh x�y d?ng l?i ??t n??c sau chi?n tranh. Tuy nhi�n, nh?ng h�nh vi b?t giam v� truy t? theo ?i?u 117 v� 88 Lu?t H�nh s? l� m?t ?i?m ngh?n c?n ph?i v??t qua nh?m ?em qu?c gia v� d�n t?c l�n m?t n?c thang ti?n b? m?i, h�nh di?n ??ng ngang h�ng v?i c�c qu?c gia v?n minh, ti?n b? tr�n tr??ng qu?c t?.