Vi?t Nam – hi?u ?? phát tri?n

�Ch�ng ta ?ang ??ng tr??c nguy c? kh�ng ch? m?t (m?t ph?n) l�nh th?, m� m?t v?n h�a, m� t? l� t? ?�nh m?t, t? n?a m?t m� kh�ng bi?t.�

(PGS. TS. ?? Lai Th�y)

H�n H??ng th?c hi?n

D??ng nh? c? ??ng tr??c m?t ng� ba, c?n c� m?t quy?t ??nh, ng??i Vi?t Nam l?i c?n hi?u Vi?t Nam, c?n tra v?n c�i c?n c??c c?a m�nh, n?i th�i th�c ?y ?ang x?y ra ? nhi?u ng??i trong ch�ng ta. N?m ngo�i PGS. TS ?? Lai Th�y c�ng Ng??i ?� Th? t? ch?c t?a ?�m v? �C?n t�nh Vi?t�, g�p � l�m m?c Ngh? Vi?t, c�ng TS. Nguy?n M?nh Ti?n x�y d?ng T? s�ch Hi?u Vi?t Nam d�nh cho c�c nghi�n c?u ??c l?p. Nh�n d?p �ng ?�o tu?i �th?t th?p, Ng??i ?� Th? h?i chuy?n �ng v? Hi?u Vi?t Nam.

Th?a, l� do n�o khi?n �ng ch? tr??ng t? s�ch Hi?u Vi?t Nam v� ch?n ti�u ng? (h�y) ?� l�m t�n t? s�ch?

L� m?t nh� ph� b�nh, t�i ?� tr?i qua c�c l?i ti?p c?n t�c ph?m v?n h?c t? t�c gi?, t? v?n b?n v� t? ng??i ??c. T?c t? v?n h�a ??n v?n h?c (ngo?i quan), r?i l?i t? v?n h?c ??n v?n h�a (n?i � ngo?i quan), c� ?i?u c�i v?n h�a sau kh�ng ph?i l� v?n h�a ?� bi?t, m� l� v?n h�a ch?a bi?t v� ch? bi?t sau khi ?� ph�n t�ch v?n b?n, do v?n b?n quy d?n t?i. Nghi�n c?u v?n h?c, nh? v?y, th?c ch?t l� nghi�n c?u v?n h�a, l� kh�m ph� con ng??i Vi?t Nam. M?t nghi�n c?u li�n ng�nh kh�ng ch? ? c?nh kh�a tri th?c, m� c? ? ph??ng ph�p: Vi?t Nam h?c.

�Hi?u Vi?t Nam l� nhan ?? cu?n s�ch Connaissance du Vietnam c?a m?t h?c gi? Ph�p. Ng??i Ph�p sang ?�y, th? h? ??u, nh?ng th?c d�n, c?n hi?u Vi?t Nam ?? chinh ph?c v� cai tr?, th? h? sau, nh?ng h?c gi? Ph�p, c?n hi?u Vi?t Nam ?? hi?u s�u v� l�m gi�u cho ch�nh v?n h�a c?a h?. ?i?u n�y �t nhi?u ?� gi�p cho ng??i Vi?t Nam t? � th?c v? m�nh. Tr??c ?�y, trong x� h?i c? truy?n, c�c nh� Nho soi g??ng ?? th?y kh�ng ph?i m�nh, m� m�nh gi?ng Trung Hoa ???c bao nhi�u. Ch? khi ti?p x�c v?i v?n minh/h�a ph??ng T�y, ng??i Vi?t m?i th?y m�nh kh�c T�u, m?i � th?c ???c v?n h�a Vi?t Nam kh�c v?n h�a T�u. H?n t? ?� m?i c� Vi?t Nam phong t?c c?a Phan K? B�nh, Vi?t Nam v?n h�a s? c??ng c?a ?�o Duy Anh, X� h?i Vi?t Nam c?a L??ng ??c Thi?p, N?n kinh t? c�ng x� Vi?t Nam c?a V? Qu?c Th�c�

V?y, hi?u Vi?t Nam b�y gi? c� g� kh�c v?i b?y gi? ( tr??c kia)?

D??ng nh? c? ??ng tr??c m?t ng� ba, c?n c� m?t quy?t ??nh, ng??i Vi?t Nam l?i c?n hi?u Vi?t Nam, c?n tra v?n c�i c?n c??c c?a m�nh. C� l? b�y gi? c�u h?i Vi?t Nam, anh l� ai? nghi�m tr?ng h?n bao gi?. Ch�ng ta ?ang ??ng tr??c nguy c? kh�ng ch? m?t (m?t ph?n) l�nh th?, m� m?t v?n h�a, t? h?n l� t? ?�nh m?t, t? n?a m?t m� kh�ng bi?t. T? s�ch Hi?u Vi?t Nam hy v?ng g�p v�o c?nh t?nh m?t ti?ng �chu�ng r�.

H?n n?a, v?i Vi?t Nam hi?n nay, v?n ?? l� ph�t tri?n ?? gi? v?ng ch? kh�ng ph?i ng??c l?i, do gia nh?p v�o l�n s�ng to�n c?u h�a l� t?t y?u. C� ?i?u n�n ch? ??ng �c??i s�ng� nh? B� Tri?u ng�y x?a hay ?? b? s�ng cu?n theo? V�, ch�ng ta c?ng n�n ?inh ninh m?t ?i?u kh�c n?a l� c?n t�nh tuy h�nh th�nh trong qu� kh? nh?ng l?i thu?c v? t??ng lai. Tr??c b??c ngo?t mang t�nh h? h�nh n�y, c?n t�nh Vi?t c� th? v� c?n ph?i thay ??i.

Th?a, ?? hi?u Vi?t Nam th� tr??c h?t, �ng hi?u Vi?t Nam l� th? n�o?

Vi?t Nam l� m?t qu?c gia ?a t?c ng??i. Trong di?n tr�nh l?p qu?c tr??c ?�y, ng??i Vi?t gi? vai tr� ch? ??o, c�c t?c ng??i kh�c �t nhi?u xoay quanh c�i l�i n�y. T? ?� h�nh th�nh m?t c�i nh�n Vi?t t�m lu?n: n�i ??n Vi?t Nam t?c l� n�i ??n ch? ng??i Vi?t, v� n�i ??n ng??i Vi?t l� n�i ??n c? Vi?t Nam. C?ng t? ?� h�nh th�nh quan ni?m ng??i Vi?t �ti?n b?� h?n nh?ng ng??i mi?n n�i kh�c, n�n c� nhi?m v? �gi�p ??� h? ti?n k?p m�nh. Kh?u hi?u �n�ng th�n ti?n k?p th�nh th?, mi?n n�i ti?n k?p mi?n xu�i� ?� t?o ra s? nh?t lo?t h�a, m?t ki?u �th?c d�n n?i ??a�, l�m m?t ?i s? ?a d?ng kh�ng ch? l?i s?ng, v?n h�a, m� c�n c? m�i tr??ng s?ng, c?nh quan ??a l�, ??ng v?t, c�y c?i. C?n quan ni?m Vi?t Nam l� m?t ch?nh th?, trong ?� c�c t?c ng??i l� nh?ng y?u t? thu?c v? ch?nh th? ?y n�n ??u c� gi� tr? t? th�n, c� t�nh t? tr? t??ng ??i. N?u m?t y?u t? n�o ?� l?n �t c�c y?u t? kh�c th� s? ph� v? ch?nh th? ?y, hay ch� �t c?ng l�m cho ch?nh th? ?y b? y?u ?i v� m?t

s? c? k?t n?i t?i. C� l? ?� ??n l�c c?n ph?i c� m?t quan ni?m m?i v? Vi?t Nam nh? m?t qu?c gia ?a t?c.

V?y Hi?u Vi?t Nam mu?n l�m g� trong s? chuy?n ??i v? quan ni?m, th?a �ng?

Trong c�c nghi�n c?u c?a m�nh, ch�ng t�i ch? tr??ng gi?i�Vi?t t�m lu?n, ?? x�y d?ng v?n h�a Vi?t Nam nh? m?t ch?nh th?. L�m sao c� m?t th? V?n h�a Vi?t Nam kh�ng ph?i l� s? c?ng, m� l� k?t tinh c?a 54 th�nh ph?n d�n t?c. V?n bi?t l� kh�, nh?ng kh�ng th? kh�ng l�m.

T? ch?c nh� n??c Li�n X� tr??c kia c� th? l� m?t b�i h?c, sau m?y ch?c n?m x�y d?ng V?n h�a X� Vi?t, con ng??i X� Vi?t kh�ng th�nh c�ng, m?t ph?n v� t�nh g� �p, nh�n t?o c?a d? �n n�y, ph?n kh�c v� v?n d?a tr�n Nga t�m lu?n. M? �t nhi?u th�nh c�ng v� hi?n nay ng??i ta ?� n�i ??n m?t th? V?n h�a M?, l?i s?ng M?, hay ??n gi?n l� ng??i M?. Nghi�n c?u v?n h�a Vi?t v� c�c v?n h�a t?c ng??i kh�c trong m?i quan h? v?i nhau v� quan h? v?i Vi?t Nam nh? m?t ch?nh th?, r?i c? nh? v?y Vi?t Nam v?i khu v?c ?�ng Nam ��, th� s? l�m cho ??i t??ng nghi�n c?u hi?n ra v?i nh?ng khu�n m?t m?i, tho�t kh?i khu?t l?p, n?y sinh � t??ng m?i�

�ng ?� vi?t t?i 11 cu?n s�ch, bi�n so?n 7 cu?n, l?i t?ng ch? tr??ng T? s�ch V?n h�a h?c, nay th�m T? s�ch Hi?u Vi?t Nam , li?u �ng c�n c� nh?ng d? ??nh n�o n?a?

T? s�ch V?n h�a h?c do t�i v� c�c c?ng s? th?c hi?n ?� in 15 cu?n trong v�ng h?n 15 n?m qua ?? gi?i thi?u c�c t�c ph?m kinh ?i?n trong d�n t?c h?c, x� h?i h?c, nh�n h?c x� h?i v� v?n h�a� c?a th? gi?i v�o Vi?t Nam, nh?m b??c ??u x�a b? t�nh tr?ng l�m ngh? m� kh�ng c� kinh ?i?n v� t? s?, ho?c ch? c� m?t t? s? duy nh?t. T? s�ch n�y s? v?n ti?p t?c d�y th�m v?i s? m?nh ri�ng c?a n�.

C�n Hi?u Vi?t Nam m?i ra ??i mang nhi?m v? kh�c, t�nh ??n h�m nay m?i ???c 1 cu?n � tr� b? cho t? s�ch� l� Nh?ng ??nh n�i du ca c?a TS. Nguy?n M?nh Ti?n v� 3 cu?n ch�nh th?c. Cu?n th? nh?t Nh?ng c?nh kh�a c?a l?ch s? v?n h?c ??a ra m?t c�ch nh�n l?ch s? m?i c?a c�c t�c gi? tr?, nh?ng ng??i nghi�n c?u ??c l?p. Cu?n th? hai Huy?n Giang b�n v? v?n h�a t?p h?p nh?ng b�i ?� in ho?c ch?a in b? khu?t l?p th�nh ch? ?? c?a nh� nghi�n c?u Nguy?n Ki?n Giang, m?t g??ng m?t tr� th?c n?i b?t v�o nh?ng n?m 80-90 th? k? tr??c. Cu?n th? ba S?ng ??i c?a ch? c?ng c?a TS. Nguy?n M?nh Ti?n nghi�n c?u ch?c n?ng ch? B?c b? v� th�m �t nhi?u v�ng Thanh- Ngh? trong c?u tr�c c?a l�ng ng??i Vi?t.

T? ?�y, Hi?u Vi?t Nam d? ??nh s? in ba lo?i s�ch: 1, s�ch nghi�n c?u nh?ng v?n ?? m?i, theo c�c ph??ng ph�p m?i c?a c�c t�c gi? tr? l� ch? y?u; 2, s�ch t? li?u, t?p h?p l?i nh?ng c�ng tr�nh c� gi� tr? ch?a ???c c�ng b?; 3, s�ch k? ni?m nh?ng ng??i c� ?�ng trong nghi�n c?u Vi?t Nam h?c, nh?ng kh�ng ph?i theo kim l? l� t?p h?p nh?ng b�i t?ng ca, m� ch? nh?ng b�i c�ng ho?c g?n v?i khuynh h??ng c?a t�c gi? ?? t?o ra m?t ???ng ?i.

Vai tr� c?a ng??i v?a ?�o tu?i �th?t th?p� trong t? s�ch Hi?u Vi?t Nam l� g� th?a �ng?

(C??i), t�i �th?t th?p� nh?ng kh�ng ph?i �c? lai hy�. Th?c ra t�i kh�ng c� vai tr� g� c?. T�i ch? l� ng??i g�y c?m h?ng, c�n l�m vi?c tr�n th?c t? l� TS. Nguy?n M?nh Ti?n v� c�c c?ng s? tr? tu?i. Ch?ng qua t�i th�ch ch?i v?i ng??i tr? v� may m?n ???c ch?i/ch?i ???c.

Xin c?m ?n �ng v? cu?c tr� chuy?n, v� ch�c cho ng�y c�ng c� nhi?u c�ch hi?u Vi?t Nam ???c t?p h?p trong T? s�ch Hi?u Vi?t Nam.