Kính gửi những người yêu Môi trường và Khoa học,
Trong tuần này trên các mạng xã hội và các báo chí chính thống đăng rất nhiều tin phản đối xây dựng các nhà máy nhiệt điện than mới. Tôi rất hoan nghênh và rất vui khi đọc “Tuyên bố Hà Nội của các Liên minh kiến nghị dừng triển khai xây dựng các nhà máy nhiệt điện than MỚI trên lãnh thổ Việt Nam.
CHÚNG TÔI, những người đứng đầu và đại diện cho các Liên minh, Mạng lưới, Nhóm công tác của các Tổ chức xã hội và các tổ chức NGO, gồm:
- Liên minh Phòng chống bệnh không lây nhiễm Việt Nam – Vietnam Non-communicable Diseases Prevention Alliance
- Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam – Vietnam Sustainable Energy Alliance
- Nhóm Công lý, Môi trường và sức khỏe – Action Group of Justice, Environment and Health
- Liên minh Truyền thông và Quyền của những người dễ bị tổn thương – Coalition for Right to access to information and Media for Vulnerable group
- Mạng lưới Sông ngòi – Vietnam Rivers Network
- Liên minh hành động vì Khí hậu Việt Nam (VCCA)
- Và các tổ chức xã hội khác trong danh sách ký tên
-
Hủy hoại sức khỏe nhân dân và môi trường sinh thái.
-
Làm gia tăng phát thải khí nhà kính, đẩy mạnh biến đổi khí hậu.
-
Gây thiệt hại lớn về kinh tế cho đất nước.
-
Gây tụt hậu lớn cho ngành điện Việt Nam so với Thế giới.
-
Kìm hãm sự phát triển của điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối.
-
Vi phạm nghiêm trọng Luật đấu thầu.
-
Không nói thật với nhân dân.
.jpg)
Vì lý do ông Trần Viết Ngãi, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam trước đó đã “Đề nghị Thủ tướng chỉ đạo một số tỉnh phía Nam không được phản đối một số dự án nhiệt điện than bố trí tại địa phương mình”. Tuy nhiên đề nghị này, nếu chúng ta đọc kỹ câu trả lời của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, sẽ không được đáp ứng.
Mong mọi người lượng thứ cho, khi tôi vui và tự hào, vì mình tuy là con én nhỏ nhưng đã bay dẫn đầu và làm nên một mùa xuân điện xanh, điện sạch ở Việt Nam. Vì ngày 14/4/2018 tôi đã có thư gửi Thủ tướng và các Bộ, ngành liên quan, kèm bài viết “Qui hoạch phát triển Điện lực quốc gia giai đoạn 2011 – 2020, có xét đến năm 2030 là Qui hoạch hủy diệt sức khỏe và môi trường sinh thái, đổi lấy kinh tế không hiệu quả”. Không một thông tin phản hồi từ các cơ quan. Nhưng sau đó tôi nhận được nhiều emails phản đối mạnh mẽ đến từ một số các cây đa khoa học năng lượng, PGS.TS, đến từ trường Đại học Điện lực Hà Nội, Đại học Bách khoa… Buồn là toàn những thư phản đối chê nọ, chê kia, không có thư nào gọi là tranh luận, phản biện khoa học. Đọc những ý kiến ngắn ngủi, thiểu năng thông tin khoa học của họ càng làm cho tôi tự tin và tiến xa hơn nữa. Ngày 06/7/2018 tôi đã có thư gửi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo các Bộ, ngành kèm bài viết đã hoàn thiện hơn rất nhiều “Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 – 2020 có xét đến năm 2030 là phản khoa học và RẤT CÓ HẠI cho đất nước”. Để thực hiện Quy hoạch này chúng ta phải thắt lưng buộc bụng, bỏ ra 148 tỷ USD để “mua” được những tác hại vô cùng to lớn sau đây:
Và tôi đã thành công ở kiến nghị này. Các quân sư, cố vấn của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phải giật mình khi đọc 96 thực tế/sự thật tôi nêu ra để chứng minh cho 7 tác hại vô cùng to lớn của Quyết định do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký ban hành. Họ đã bị thuyết phục mạnh mẽ đến mức không cần phải trao đổi, thảo luận với Bộ Công thương, tác giả của bản Quy hoạch, mà báo cáo thẳng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và cho ý kiến chỉ đạo “Không được tiếp tục làm nhiệt điện than”. Bài kiến nghị của tôi và buổi họp của tôi với Cục Điện lực và NLTT của Bộ Công thương, sáng ngày 14/8/2018, đã “thức tỉnh” được họ khỏi cơn mê ngủ với mô hình điện lực thập kỷ 60 – 70, độc quyền và tập trung để đi theo mô hình phát triển điện xanh, điện sạch, dân chủ, phi tập trung của Thế giới.
Chả có lợi ích nhóm nào ở đây cả, CHỈ CÓ KIÊU NGẠO VÀ QUYỀN LỰC NGỰ TRỊ LÂU DÀI NÊN HỌ NGỦ QUÊN TRÊN VÒNG NGUYỆT QUẾ; ĐÃ LẠC HẬU VỚI SỰ PHÁT TRIỂN NHƯ VŨ BÃO CỦA THẾ GIỚI. An ninh năng lượng của Thế giới từ năm 2025 trở đi sẽ chủ yếu dựa vào 3 trụ cột sau: NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO + HỆ THỐNG LƯU TRỮ NĂNG LƯỢNG + HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG (Renewable energy + Energy storage + Energy efficiency). Thực sự không có lợi ích nhóm ở đây, vì họ đã chọn một mô hình phát triển có hại cho chính bản thân ngành Điện lực của họ. Nếu vì lợi ích nhóm họ phải chọn mô hình có lợi nhất cho ngành Điện lực, đó là hòa nhịp vào với sự phát triển của Thế giới. Những năm vừa qua, công nghệ điện mặt trời của Trung Quốc dẫn đầu Thế giới. Máy móc, thiết bị, linh kiện của họ là vô cùng rẻ, xuất khẩu đi rất nhiều nước trên Thế giới. Vốn, tài chính hỗ trợ cho xuất khẩu điện mặt trời của họ cũng dư thừa. Tuy nhiên do Việt Nam đam mê nhiệt điện than, nên họ cũng sẵn sàng và vui vẻ chiều lòng khách hàng. Thực sự là không có nhóm lợi ích nào cả, vì ngành than cả nước sản xuất tối đa, hết mức cũng chỉ đạt 40 triệu tấn vào năm 2030, trong khi than phải nhập khẩu thêm từ 80 – 90 triệu tấn/năm. Bến cảng nào, đường xá nào, xe, tàu vận chuyển ra sao, bãi chứa than và xỉ từ 120 – 130 triệu tấn/năm là cả một vấn đề nan giải. Bộ Công thương không thể vì lợi ích nhóm nhập khẩu than mà gây hại cho cả nước và kéo tụt hậu chính ngành Điện lực của Bộ.
Vậy tại sao, duyên cớ nào dẫn tôi đến bài viết kiến nghị về Quy hoạch Điện lực gửi Thủ tướng Chính phủ?. Hoàn toàn tình cờ khi đọc báo mạng một bài viết về Quy hoạch Điện lực đưa ra một số thông tin. Tôi là người thích xem số liệu từ bản gốc, do vậy tôi đã tìm đọc Quyết định số 428/2016/QĐ-TTg, ngày 18/3/2016. Khi thấy cơ cấu sản lượng điện than vào năm 2030 chiếm tỷ trọng 53,2%, điện khí tự nhiên 16,8%, thủy điện 15,5%, điện sinh khối 2,1%, điện gió 2,1%, điện mặt trời 3,3% tôi đã thấy ngay là nguy hại. Nhiệt điện than là quân vương, trụ cột của nền kinh tế là nguy hiểm. Tôi cũng hiểu rằng để bản Quy hoạch này được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành, một báo cáo Đánh giá Môi trường chiến lược (ĐMC) đã được chuẩn bị rất “công phu” và Hội đồng thẩm định quốc gia do lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường là Chủ tịch Hội đồng đã phê duyệt báo cáo đó. Tiếp theo phải là ý kiến ủng hộ của các Bộ, ngành liên quan (ví dụ như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường v.v..). Từ đó tôi đọc rộng thêm nữa và viết kiến nghị, mất công phản biện lại cả những thông tin “bịa, không thể kiểm chứng” do các cây đa khoa học, giáo sư Điện và Năng lượng quẳng ra. Tuy nhiên điều đó cũng có ích vì tôi đã làm giàu thêm kiến thức cho bản thân mình sau khi đã đọc nhiều thông tin, tài liệu về Điện và Năng lượng trên Thế giới. Cho đến nay tôi đã có 31 bài viết tại chuyên mục ĐIỆN VÀ NĂNG LƯỢNG tại website Nguyenducthang.vn.
Có người có thể không thích, nhưng tôi vẫn phải công bố một sự thật 100% là tôi chưa một giờ ngồi giảng đường học về Điện và Năng lượng. Tuy nhiên, nếu chúng ta không cầu thị khoa học, vẫn quay lưng lại với những sự thật cay đắng và nghiệt ngã trong Môi trường và Khoa học hiện nay, tôi tin là dân tộc Việt Nam sẽ mãi bán rẻ tài nguyên, gia công, lắp ráp và làm thuê ngay trên chính quê hương, đất nước của mình. Tôi đã chứng minh nhiều và khẳng định rằng rất nhiều những tài sản (biệt thự, nhà lầu, xe hơi, các tòa nhà gương kính chói lòa, vàng, bạc, USD, EUROS v.v..) chúng ta tích được không phải do thông minh, trí tuệ, tài ba, sáng suốt của chúng ta làm ra, mà do chúng ta đã không thanh toán, không chi trả cho các dịch vụ của các hệ sinh thái trên lãnh thổ đất nước Việt Nam. Nói đơn giản là chúng ta đang ăn vào những điều kiện sống của thế hệ con cháu mai sau. 1000 năm qua, các đời cụ, ông bà chúng ta cũng khai thác tài nguyên sinh thái để tồn tại và cống nộp phương Bắc, nhưng không bằng 30 năm phát triển có sức công phá như vừa qua, do chính ½ đời chúng ta thực hiện. Đó là những sự thật không ai có thể bóp chết được.
Cuối cùng tôi tự thưởng cho mình một niềm vui, khi thấy trong mấy ngày vừa qua, trên các mạng xã hội và báo chí chính thống tràn ngập những thông tin phản đối mạnh mẽ nhiệt điện than xây mới.
Trân trọng cám ơn bạn đọc.
Nguyễn Đức Thắng, Hà Nội ngày 02/01/2020
