(Ti?u thuy?t c?a Th??ng H, Nxb H?i Nh v?n, 2021)
T? Duy Anh
B?n ??c s? s?m bi?t P.T.S.D l g, sau vi pht m? sch. Ha ra n l tn vi?t t?t t? dng ti?ng Anh: Post-traumatic Stress Disorder (c?n b?nh r?i lo?n c?ng th?ng h?u ch?n th??ng), m?t c?n b?nh ch? tr? nn ph? bi?n ? M? sau cu?c chi?n Vi?t Nam.
V Sam, c?u binh M?, l m?t trong s? cc b?nh nhn ?y.
Sau khi gi?i ng?, Sam ? m th?m tm cch chu?c t?i tr??c cho mnh, b?ng vi?c ??n c nhi vi?n, nh?n nui m?t ??a tr? Vi?t Nam m? ci c? cha l?n m?, tn l Thu. R?i b?n ??c s? ???c th?y, ? khng ch? l m?t th? duyn tnh c?, m n g?n v?i m ?nh c?a Sam v? m?t t?i c kinh hong m trong su?t h?n 500 trang sch, ta v?n khng bi?t c ph?i do Sam tr?c ti?p gy ra? Chnh cch xa nh gi?a ?o (nh?ng hnh ?nh trong c m?ng c?a Sam, v?i m?t c?p m?t bm theo ng m?i lc m?i n?i) v th?c, ???c chnh Sam h?i ?c l?i, khi?n b?n ??c c?ng b? ko vo cu?c ?i?u tra v? k? th? c th?c s? trong s? ki?n m?t b m? v m?t ??a tr? s? sinh b? lnh M? st h?i d man b?ng cch b?n th?ng vo ??u, ci s? ki?n bm theo Sam su?t cu?c ??i v l c?n nguyn c?a nh?ng c?n c m?ng ng th??ng xuyn ph?i ??i m?t.
? c?ng cn l chi?c tr? v?ng ch?c ?? m?i cu chuy?n th?a s?c tung honh m khng b? v?ng ra ngoi.
Chng ta bi?t r?t t v? cu?c s?ng c?a Sam v Thu. Nh?ng b?ng nh?ng trang ??i tho?i r?t ??p, gi?a Thu khi ? l?n, ? thnh ??t v?i ng??i cha nui lc v? gi c?a mnh, c?ng ?? ?? th?y Sam t?n tnh ch?m sc v dnh s? yu th??ng cho c con gi nui chu ?o v su s?c nh? th? no.
Nh?ng c?n b?nh PTSD th v?n khng tha cho ng. M?i ngy s?ng c?a Sam l m?t c?c hnh, d xung quanh ng yn bnh v ng khng b? thi?u th?n b?t c? th? g. ng khng ng?ng s?ng v?i nh?ng c?n c m?ng. C? qua m?i c?n c m?ng c?a Sam, tc gi? l?i h cho b?n ??c bi?t v? nh?ng g ng lm, ho?c ch?ng ki?n, trong th?i gian tham chi?n. Bom ??n tn kh?c, t?i c kh?ng khi?p, s? ?in lo?n c?a k? ?nh m?t nhn tnh ngoi th?c c? hi?n d?n ln, gh r?n v ??y m ?nh, gi?ng nh? nh?ng c?nh mu me, ch?t chc b? lm m?, ho?c ?i lc l hnh ch?ng hnh trong th? php ?i?n ?nh. Th? php ny ???c Th??ng H s? d?ng m?t cch ??y ??c trong Ng??i PTSD.
D khng dm tr? l?i qu nh do s? ph?i nh? l?i tu?i th?, nh?ng Thu l?i khuyn v c? v? Sam hy m?t l?n ??i di?n v?i m?nh ??t m ng t?ng gy t?i c. Chuy?n du l?ch c?a Sam ??n Vi?t Nam sun s? m?i nh?, nh? s? chu ?o c?a Thu v nh? b?n c, h??ng d?n vin du l?ch tn l Lm. Lm v?a l ??i di?n c?a m?t th? h? sinh sau chi?n tranh, v?a l ng??i pht ngn thng ?i?p tha th?. Nh?ng trang vi?t v? cu?c g?p g? gi?a ng??i b? c?a Lm, c?ng l m?t c?u chi?n binh, v?i Sam, t?i c?n nh ring c?a h?, th?c s? gy b?t ng?. H? khng th? khng ni v? cu?c chi?n, nh?ng v?i tm th? c?a nh?ng ng??i cng g?p n?n v may m?n thot n?n. Cch th?c ch? nh t?n tnh h??ng d?n khch cch ?n, cch ph?i gia v?, cch th??ng tr, r?i nh?ng lo toan th??ng nh?t khi t?o d?ng c? nghi?p, nui d?y con ci… khi?n qu kh? ch?t chc b? ??y l?i tt pha sau. Cch ti?p c?n ny kh m?i trong v?n h?c h?u chi?n.
Th??ng H ? t?o ra ???c m?t khng kh truy?n ??y cu?n ht, ?n ch?a nhi?u n?ng l??ng gy bng n?. Th? php ny khng m?i nh?ng lun kh, khng ph?i ai c?ng d? dng thnh cng. Cc nhn v?t c?a c ??u ra t?m ra mn, ??u c kh? n?ng li ko b?n ??c tham gia cu chuy?n c?a h?, ??u c n?ng l?c t? pht sng. V?n c?a Th??ng H sinh ??ng, linh ho?t, cho th?y r s? t?ng tr?i c?a ng??i vi?t. Trong ?a s? tr??ng h?p c ??u lm ch? ngi bt. ??c bi?t nh?t l nh?ng trang c miu t? tm l. N ch?m t?i nh?ng t?ng r?t su c?a th?c, nh?t l th?c v? th h?n v t?i l?i.
?i?u ?ng ti?c m ti mu?n ni v?i tc gi?, l c ch?a ki?m sot t?t c?m xc. H? l?y c?a n l c khng t trang c say s?a v?i nh?ng thuy?t gio m mi chnh tr?, khi?n c th? gy ra n?i oan u?ng cho chnh tc ph?m c?a c. (V d? ai ? kh tnh, h? s? c?n c? vo nh?ng trang nh? v?y ?? ?nh gi v? cu?n sch r?i d?ng l?i m khng ??c h?t).
Th??ng H ?ang m?nh m? kh?ng ??nh mnh. V ti tin vo kh? n?ng sng t?o c?a c. Cu?n ti?u thuy?t c t?ng ti c ci tn r?t ?ng ?? t m. Tuy th?, ti ? ?? trn bn c? n?m tr?i, tr??c khi ??c n khng d?t ra ???c, trong ba ngy.
