Nguyên Bình
Những mảnh ghép tâm cảm đan kết thành một tác phẩm thơ mới mẻ, thanh tân, với ngôn ngữ thơ đời thường trong trẻo, hiện đại. Tròn trịa 70 bài thơ của Trần Hạ Vi trong tập thơ Vi đến với độc giả bằng mảng cảm xúc tức thời, đề tài chạm đến mọi ngóc ngách cuộc sống, thi ngôn, thi ảnh không kế thừa kiến văn, học thức, mà là những câu chuyện của cuôc sống, là những lay động ý thức, là cái nhìn vào bên trong của chủ thể sống động, giàu chất đời. Dòng ý thức ngẫu nhiên đến và đậu lại, tạo cho thơ Trần Hạ Vi một dáng vẻ tinh khôi mà trầm tĩnh, bi hài khó gặp.
anh gặp một cô gái đẹp là phải lòng
nhưng vẫn cặm cụi mỗi ngày tin nhắn
cho một cô gái hình như không đẹp lắm
một dòng tin nhắn mỗi ngày
Quá trình sáng tác của nhà thơ là một chuỗi những phát hiện thú vị về các mối tương quan giữa người với người, sự bộc lộ đối kháng bi hài giữa con người và những va chạm với khoảnh khắc sống, yêu, ghen và hờn lẫy:
khi em hôn anh
bài thơ dở dang
gọi là
hạnh phúc.
Trần Hạ Vi thấu cảm nội tâm nhân vật của mình như nhìn qua lớp pha lê trong suốt, hồn nhiên, ráo hoảnh, tường tận lẽ thường hằng của con người trong xã hội, tạo cho người đọc một cảm giác gắn kết thân thiện với tác giả, mà e dè với nhân vật trữ tình trong thơ:
sau lần hủy rồi kết bạn lại với nàng
anh bỗng trở thành một người khác
Cảm xúc yêu đương đến từ thực tại bản thân được Trần Hạ Vi giãi bày bằng cái nhìn thánh thiện, xây dựng nên lâu đài thơ tình độc đáo, rất trẻ thơ và cũng rất đàn bà:
“của em, Trần Hạ Vi”
em chết cứng người
tê tê đầu lưỡi
Nhà thơ không giấu diếm gì cả, khai phóng nỗi hoang mê giữa chữ và cảm giác, giữa thơ và tình yêu:
những câu nói đơn giản
nuốt em tận cùng mềm mại
hồn em điếng ngất
là câu chữ
hay tại anh.
Tôi có cảm giác Trần Hạ Vi viết mà không cần ý đồ sáng tạo, chính cuộc sống bắt nhịp cho nhà thơ tấu lên những thi khúc, những bài tình ca, và thơ chảy tràn từ chất liệu của khoảnh khắc hít thở khí trời, nhai kẹo chewinggum và gặm nhấm hương vị chocolate của cuộc đời.
Với sức sống của người phụ nữ hiện đại, sung mãn, giàu nghị lực, tư tưởng phóng khoáng, khát vọng khẳng định mình tiềm tàng, nhưng sẳn sàng manh động trong tâm thức đã thúc giục nhà thơ viết, ban đầu tưởng chỉ là một gợi ý so sánh, nhưng thực ra nhà thơ chẳng cần e dè khi vạch áo đàn ông cho bạn mình xem lưng:
hãy tưởng tượng
bạn hôn một người
ngủ với một người khác
và nhớ về một người khác nữa
Bọn đàn ông là thế, tại sao một phụ nữ lại không thể? cho nên cô gái hiền lành mà đầy lòng trắc ẩn Trần Hạ Vi nhỏ nhẻ ra tuyên ngôn:
bạn chờ gì
không dám yêu như đàn ông?
Càng đọc sâu vào thơ Trần Hạ Vi, tôi càng thấy rõ cái chất TRUYỆN NGẮN, biểu hiện ở những câu kết, mà ở đó nhà thơ giải quyết hết cái ngọn nguồn, cái bản chất của những chằng chịt nội tại trước đó, nó mang lại sự duyên dáng cho bài thơ, nó cũng chứng minh sự thấu hiểu tâm lí hết sức thuyết phục của tác giả:
những khi thích trêu anh
em viết những bài thơ rất ác
đá xoáy
giẫm
đạp
chà nát
…..
anh luôn cười
và thả tim
anh chỉ đau nhất
khi em đi viết thơ tình
cho một thằng khác
Sở hữu sức mạnh ấy, nhà thơ có đủ bản lĩnh để trêu ghẹo người đàn ông mà cô yêu thương, tỉnh táo mà chân thành, ráo hoảnh mà rớm lệ (?) chừng như mai mai mỉa mỉa, sự mai mỉa ung dung, hiện đại ghê gớm:
…
anh hôn em thật tình
anh yêu họ thật tình
vì anh là đàn ông.
Thơ tình Trần Hạ Vi nóng bỏng mà thật thà, nhà thơ như đứa trẻ tập yêu. Và trong những lúc như thế, tôi thấy một Trần Hạ Vi lãng mạn, thanh khiết và đắm say, nhà thơ viết nên những câu thơ đẹp hiếm thấy:
giá mà anh có thể ôm em
và ngủ một giấc
khi dậy thì trăng lên
…
em đánh rơi cái kẹp tóc, chúng ta đi tìm
trong bóng tối, dưới bóng dừa dưới bóng trăng…
Lãng mạn và thi vị đến đáng yêu!
Nhưng tình yêu không chỉ là lãng mạn, êm đềm mà luôn là đớn đau, Trần Hạ Vi cũng thế thôi. Tôi cho rằng đây là những câu thơ tuyệt bút viết về tình yêu, khi nhà thơ trẻ trở về với chính mình, vứt bỏ cái tôi uyên áo thấu cảm tình đời của một Trần Hạ Vi với giọng thơ tự tin mà đầy tính bỡn cợt. Vâng chúng ta chiêm ngưỡng Trần Hạ Vi yêu đương và tuyệt vọng trong mấy dòng thơ này:
nửa năm
lệ chảy bao nhiêu dòng
vui mừng bao nhiêu phút
…
bút nhúng mực trăng
thơm giấy tỏ tình
Có lẽ nào tôi bị cuốn trôi vào dòng chảy thơ vừa tươi mát vừa cuộn trào mà không tìm ra chỗ dừng cho bài viết. Điều đó một mặt nói lên sự cuốn hút tự nhiên của mạch thơ trẻ trung của Trần Hạ Vi, vừa cho thấy hiệu ứng tương tác hiếm gặp giữa người đọc và người viết mà tác giả đã tạo ra. Thơ Trần Hạ Vi hiện đại nhưng không khó hiểu, những bài thơ thành công không nằm ở sự sáng tạo ngôn ngữ mà ở sự phát hiện kì thú nội cảm và phơi bày tính cách ẩn sâu, giấu kín của nhân vật trữ tình.
Tôi thực sự may mắn khi được nhà bình luận Châu Thạch giới thiệu tập thơ Vi kì ảo, cộng với sự nhiệt tình dễ mến của Trần Hạ Vi đã tạo điều kiện cho tôi tiếp cận tập thơ nhỏ nhắn đáng yêu mà ẩn chứa nhiều thi vị. Chúc Trần Hạ Vi tiếp bước thành công trên cái nghiệp văn chương, nỗi đam mê tay trái bên cạnh cái học vị tiến sĩ và là giảng viên ở một trường đại học ở Canada.
