Nhật ký Sài Gòn lockdown (kỳ 17)

Đỗ Duy Ngọc

SÀI GÒN NGÀY PHONG TỎA THỨ NĂM MƯƠI BỐN

Nhà tôi nằm trên con đường nối Nguyễn Văn Trỗi qua Trần Huy Liệu. Cứ xem đầu đường là Nhà Văn hoá Phú Nhuận và cuối đường là Phú Nhuận Plaza. Đường đã bị bịt kín hai đầu cả nửa tháng nay mà tôi chẳng biết. Chặn để giữ vùng xanh. Tôi nằm nhà từ ngày bắt đầu bùng phát dịch ở Sài Gòn, chỉ một lần vào ngày đầu giãn cách, làm gan cầm máy chạy ra trung tâm chụp mấy tấm ảnh ghi nhớ một thời điểm lịch sử của thành phố. Từ đó đến giờ, tuân thủ “Ai ở đâu, ở yên đó”. Cho nên đường nhà mình phong toả, lập chốt chận hai đầu mà cũng chẳng hay. Nằm yên mà khát khao ngày trời yên bể lặn để được rong chơi, để được ăn món mình thích, gặp được những người bạn thân yêu, để được phanh ngực rú ga chạy khắp Sài Gòn, qua những con đường quen thuộc. Thành phố giới nghiêm, ngày dài quá, rảnh rang muốn làm nhiều việc mà chẳng làm được gì ra hồn. Tâm bất tại, lòng dạ lung tung nên không thực hiện được những dự định. Cứ đọc mãi tin tức về dịch bệnh, theo mấy văn bản với chỉ thị của chính quyền cũng đã rối đầu rồi. Tin giả, tin thật tùm lum, chẳng biết đâu mà lần. Ngay tin trên các báo chính thống cũng hôm nay giả, ngày mai thật, cuối cùng thật giả lẫn lộn. Báo chí, truyền thông của nhà nước tin tức một chiều, báo nào, đài nào cũng một giọng giống nhau, những góc khuất được dấu kín, toàn những tin đẹp mà ngẫm lại có nhiều thứ không thật.

Như chuyện “bom” hàng mua hộ. Mấy hôm nay báo đài nói nhiều về chuyện này nhưng chẳng thấy nêu một địa chỉ, một nhân vật cụ thể. Nhiều báo đăng có phường một ngày có 30 vụ, có báo lại bảo 100 vụ. Nhưng chẳng thấy mặt ai. Chỉ có một ngày mấy tờ báo đăng hình 3 cô gái và mấy chục cậu thiếu niên được cho là những kẻ “bom” hàng. Nhưng rồi bị phát hiện đó là những tấm hình cũ của một vụ ba cô lừa đảo tiền tỷ và một là của 42 nam nữ bay lắc trong quán karaoke ở Hà Nội bất chấp dịch từ hôm 18.6.2021. Người đặt hàng có tên tuổi, địa chỉ rõ ràng, tổ dân phố, phường nắm rất rõ, nếu có “bom” hàng hay lấy đó làm trò đùa thì tổ công tác biết ngay thôi, sao không nêu tên cụ thể mà chỉ nói bâng quơ. Thế báo chí, truyền thông thổi phồng chuyện này với mục đích gì? Chứng cứ không, người phạm tội không, vật chứng cũng chẳng thấy sao cứ tung tin như thế? Nếu chuyện đó là thật, phải xử lý ngay để làm gương bởi chuyện này không phải là trò đùa mà nó đụng tới lòng tự trọng của người Sài Gòn. Những trò trẻ trâu đó, nếu có, không thể chấp nhận được.

Sau một thời gian dài đòi xoá sạch, diệt sạch con virus Vũ

Hán. Giờ thì Thủ tướng Phạm Minh Chính phải công nhận là đó là chuyện không thể. Hôm qua, trong một cuộc họp, ông đã phát biểu: ”Xác định sống chung lâu dài với dịch, không thể khống chế tuyệt đối. Chúng ta đặt mục tiêu kiềm chế, kiểm soát dịch bệnh, song cũng xác định cuộc chiến này còn lâu dài, phải sống chung lâu dài với dịch bệnh, không thể khống chế tuyệt đối, phải thích ứng và có cách làm phù hợp; phòng là cơ bản, chiến lược lâu dài, chống là quan trọng, thường xuyên”. Tối 30.8, trong một cuộc họp, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên cũng cho rằng, khi thành phố hội tụ đủ điều kiện ở mức tương đối thì có thể nới rộng các giải pháp phòng, chống dịch.

Cũng mừng là người đứng đầu chính phủ và cũng là Trưởng ban chống dịch cũng như Bí thư thành phố đã ý thức được như vậy sau khi đã dùng mọi biện pháp cứng rắn siết chặt để mong tiêu diệt con virus. Càng cứng rắn, càng siết chặt càng khiến cho đời sống của nhân dân thêm khó khăn mà kinh tế cũng bị kềm hãm. Tìm biện pháp thích hợp để sống chung với virus nhưng cũng không chủ quan, lơ là với chúng là chủ trương đúng nhất mà cả thế giới đang áp dụng. Khi nhận thức được như thế, hi vọng thời gian sắp tới những biện pháp giới nghiêm, phong toả, giãn cách, cách ly sẽ nhẹ nhàng hơn, hợp lý hơn để đời sống của đại bộ phận nhân dân thuận lợi hơn. Có lẽ tốt nhất trong thời gian tới nên có chủ trương hàng quán có thể mở lại, đầu tiên là bán online để phục vụ cho dân thuận tiện mua bán hàng hoá cần thiết. Hiện nay, khâu cung ứng lương thực, thực phẩm, thuốc men, hàng hoá thiết yếu là lĩnh vực yếu nhất của thành phố. Chủ trương đem hàng đến tận nhà dân, đi chợ hộ xem như đã thất bại vì siêu thị không làm xuể, hàng hoá đến tay người cần mua chậm trễ, đội ngũ thực hiện cũng gặp nhiều lúng túng vì không quen việc mà người mua cũng chán nản vì phục vụ không đúng nhu cầu. Nên tập trung lực lượng quân đội vào việc giữ an ninh trật tự là hợp lý nhất. Thực tế cho thấy từ khi có quân đội ở các chốt chặn, tình trạng xung đột, cãi vã, xô xát giữa dân và lực lượng chức năng đã giảm đi rõ rệt.

Và để giải quyết việc lưu thông hàng hoá, UBND thành

phố cũng như Sở Công thương đã nhất trí sử dụng lại đội ngũ shipper. Đại diện Grab Việt Nam cho biết đã nhận được thông báo của Sở Công Thương và Sở Y tế TP.HCM về việc hỗ trợ xét nghiệm nhanh cho các shipper. Hãng đã tổng hợp danh sách tài xế đủ điều kiện, phân bổ và gửi về các cơ quan chức năng liên quan để triển khai việc xét nghiệm nhanh hàng ngày hoặc 2 ngày/lần.

“Dự kiến, việc xét nghiệm này sẽ bắt đầu từ sáng mai, 31.8 và duy trì đến khi có thông báo mới từ cơ quan chức năng”. Sáng nay các shipper xếp hàng chờ test nhanh tại Trường mầm non Vàng Anh, quận Gò Vấp. Đến 8h30, nơi đây đã lấy mẫu test nhanh cho gần 100 shipper. Trong tình hình dịch bệnh như thế này, hoạt động của các shipper cũng là một công việc nguy hiểm, dễ phơi nhiễm bệnh nên việc test nhanh là chuyện cần thiết. Tuy nhiên theo các chuyên gia y tế chỉ cần xét nghiệm shipper 2 lần một tuần là hợp lý nhất. Bởi con virus Delta khi xâm nhập vào người phải có 3 đến 4 ngày mới có thể phát hiện dương tính dù ngay ngày đầu tiên nó đã có thể lây nghiễm cho người khác. Khi virus sinh sôi chưa đủ mà test thì cũng vô ích vừa tốn công mà lại tốn của. Đồng thời để an toàn cho khách cũng như người giao hàng, cả hai phải tuân thủ các biện pháp 5K để bảo vệ cho nhau. Theo báo cáo, lực lượng y tế thành phố đã có hơn 2.000 ca phơi nhiễm và cũng đã người tử vong. Cũng theo Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, hiện lực lượng Công an đã có trên 2.000 cán bộ, chiến sĩ bị nhiễm virus Vũ Hán và gần 10 chiến sĩ hy sinh do nhiễm dịch trong lúc làm nhiệm vụ. Con virus này chẳng chừa một ai đâu.

Trước đây, trong những bài nhật ký lockdown, tôi cũng đã cảnh báo về mối nguy truyền dịch từ người nhân viên xét nghiệm không thay hoặc sát trùng găng tay. Cũng như việc sử dụng cho hàng trăm, hàng ngàn người một máy đo huyết áp khi tiêm chủng. Rất mừng là gần đây, các bác sĩ chuyên môn đã lên tiếng cảnh giác vấn đề này và sáng nay đọc được tin Thầy thuốc Nhân dân, bác sĩ Trần Sĩ Tuấn, cho rằng để đẩy nhanh tốc độ tiêm vaccine, ngành y tế cần bỏ qua những quy tắc không hợp lý, trong đó có việc đo huyết áp sàng lọc trước tiêm.

“Đi tiêm vaccine mà đo huyết áp trong tình hình cần phải tiêm thần tốc là không hợp lý. Ai đi tiêm vaccine thường sẽ lo lắng, căng thẳng, huyết áp tăng là tất yếu. Việc đo đi đo lại chỉ số huyết áp đến khi đạt yêu cầu rất mất thời gian. Quan trọng hơn, nguy cơ lây nhiễm virus Vũ Hán từ máy đo huyết áp là có thật”. Đồng ý với đề xuất trên của bác sĩ Tuấn, bác sĩ Trương Hữu Khanh, chuyên gia dịch tễ, cố vấn chuyên môn khoa Nhiễm, Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho rằng việc đo huyết áp trước khi tiêm vaccine nên bỏ vì việc này không giá trị và mất thời gian. Đọc tin này cũng thấy mừng trong bụng. Mấy hôm nay đang chờ để chích mũi thứ 2, tôi định hôm chích sẽ mang theo máy đo riêng của mình hoặc từ chối đo huyết áp vì thấy nguy cơ lây nhiễm dễ dàng quá.

Nhắc chuyện lây nhiễm thì cũng nói luôn chuyện trong tài liệu Hướng dẫn chăm sóc người mắc virus tại nhà ban hành kèm Quyết định số 4156, Bộ Y tế khuyến cáo người mắc virus không nên tiếp xúc với vật nuôi vì đã có bằng chứng cho thấy virus lây lan sang động vật, có thể qua các đường sau:Tiếp xúc, Giọt bắn, Không khí. Người cùng nhà với người không nhiễm cũng không nên tiếp xúc gần với vật nuôi. Đồng thời, gia đình cũng không để vật nuôi tiếp xúc với người và các động vật khác ngoài gia đình.

Như thế vật nuôi như chó, mèo cũng có thể là tác nhân gây nhiễm bệnh. Chiều 30.8, Cục Quản lý khám chữa bệnh thông tin, Bộ Y tế ban hành hướng dẫn chăm sóc người mắc virus tại nhà trong ngày 28.8. Theo hướng dẫn trên, Bộ Y tế cảnh báo người mắc virus và người cùng nhà đều không nên tiếp xúc với vật nuôi. Bởi có bằng chứng cho việc virus có thể lây sang vật nuôi trong nhà.

Trong bài trước, tôi có nhắc đến trường hợp một gia đình người quen mất ba người cũng vì hai con chó cưng. Một đoạn dài kể về trường hợp này được một anh có mác là Chủ tịch Doanh nghiệp trẻ thành phố chép lại y nguyên và lan toả. Việc này cũng tốt vì giúp cho nhiều gia đình có nuôi động vật trong nhà lưu ý. Khi tôi kể ra là cho mọi người cùng đọc, càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên cái dở của anh này là khi copy bài này để phổ biến lại ký tên anh ta kèm chức vị. Cái này là không hay, thà anh để nguồn hay bỏ trống hay đề lượm trên mạng cũng được. Đằng này lại ký tên hẳn hoi khiến tôi đọc cũng cảm thấy không được vui.

Hôm qua, trong chương trình Dân hỏi – Thành phố trả lời của UBND TP.HCM thực hiện vào tối ngày 30.8, ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD-ĐT thông tin UBND thành phố đã đồng ý miễn học phí học kỳ 1 năm học 2021- 2022 cho học sinh các trường công lập để chia sẻ khó khăn với phụ huynh trong bối cảnh dịch bệnh. Tuy nhiên, đối với các trường ngoài công lập, do nhà trường thỏa thuận với phụ huynh. Sở GD trao đổi với các trường từ đầu năm học, đề nghị không tăng học phí nhưng nhiều trường vẫn đề xuất tăng từ 5 đến 10%. Lý do những trường này đưa ra là nhiều chi phí phát sinh khi duy trì việc dạy học trong bối cảnh dịch bệnh, chi phí giữ chân giáo viên… Lãnh đạo sở GD cho rằng, việc này họ có cơ sở pháp lý, nhưng xét về tính nhân văn, tăng học phí lúc này là phản cảm, không thể hiện sự chia sẻ với người dân. Ông Hiếu cũng kêu gọi người dân nếu có dư thiết bị để học online có thể đóng góp để giúp các học sinh không có điều kiện mua sắm.

Trong chuyện học hành, giờ lại nổi lên việc sách giáo khoa,

đặc biệt là sách giáo khoa lớp 1. Phụ huynh chóng mặt vì giá bộ sách. Năm nay, học sinh lớp 1 chọn học 1 trong 3 bộ sách là Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức với cuộc sống của NXB Giáo dục và bộ sách Cánh diều của NXB Đại học Sư phạm TP.HCM. Riêng bộ sách Cánh diều đã từng bị phê phán kịch liệt và phản ứng của xã hội. Không hiểu bây giờ vẫn tiếp tục tung ra cho học sinh học, bộ sách đã được sửa như thế nào, chỉnh lý ra sao, chẳng ai biết? Mà sao mới học lớp 1 mà lắm sách vở thế? Giá mỗi bộ sách niêm yết công khai dao động trên dưới 200.000 đồng/bộ. Tuy nhiên, các phụ huynh chia sẻ, khi đăng ký mua sách qua trường học của con thì vô cùng bất ngờ vì mỗi trường mỗi giá khác nhau. Do dịch bệnh không đi lại được cộng với muốn con học sách vở đồng bộ với các bạn nên phụ huynh đăng ký mua ở trường. Tổng giá tiền cho 12 quyển sách cùng Bộ dụng cụ học Toán và học vần là 538.000 đồng. Một số phụ huynh khác cũng cho biết, học sinh cùng vào lớp 1 nhưng có trường bán sách 249.000 đồng lại có trường lên tới 798.000 đồng, thậm chí có phụ huynh thông báo vừa mua hết 900.000 đồng/bộ sách. Như vậy, giá sách tuỳ theo từng bộ sách và cũng tuỳ từng trường. Mà sao trường học lại ôm vào cái chuyện mua bán này nhỉ? Chỉ cần nhà trường thông báo những sách cần cho việc học, những sách đọc thêm, những dụng cụ cần mua. Phụ huynh cứ theo đó cân đối tiền có mà mua sắm cho con, tránh được việc nhà trường bán sách ăn hoa hồng. Nhà trường tranh thủ bán sách giáo khoa, ngoài ra một số trường lại kèm thêm các loại sách không có trong danh mục sách giáo khoa do Bộ GD-ĐT quy định, lại bán kèm đồ dùng học tập. Nhà trường giờ trở thành nhà sách mất rồi. Tôi cũng từng làm việc liên quan đến sách nên biết rằng tiền hoa hồng phát hành sách khá cao nên trường bán sách giáo khoa số tiền kiếm được cũng không phải là ít. Người xưa đã bảo: Thợ may ăn giẻ, Thợ vẽ ăn hồ, Thợ bồ ăn nan, Thợ hàn ăn thiếc. Ngành nghề nào cũng có thứ để kiếm ăn cả. Tình trạng này đang gây xôn xao ở Hà Nội, chắc ở thành phố ta cũng thế thôi.

Định hôm nay viết ngắn nhưng rồi nhiều chuyện quá cũng hoá dài. Ngưng tại đây vậy.

Nhìn qua cửa sổ xuống sân vườn, trời Sài Gòn vẫn một màu ảm đạm và mưa.

31.8.2021

SÀI GÒN NGÀY PHONG TỎA THỨ NĂM MƯƠI LĂM

Cách đây mấy hôm, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát biểu: ”Xác định sống chung lâu dài với dịch, không thể khống chế tuyệt đối. Chúng ta đặt mục tiêu kiềm chế, kiểm soát dịch bệnh, song cũng xác định cuộc chiến này còn lâu dài, phải sống chung lâu dài với dịch bệnh, không thể khống chế tuyệt đối, phải thích ứng và có cách làm phù hợp; phòng là cơ bản, chiến lược lâu dài, chống là quan trọng, thường xuyên”. Qua ý kiến này, đã cho thấy nhà nước ý thức được việc chống và xoá sạch con virus Vũ Hán là điều không tưởng. Khi Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang phát biểu rằng “Đây như là trận chiến, không thắng không về”, thì ta nên hiểu đó chỉ là thể hiện sự quyết tâm, là lời cổ vũ, động viên chiến sĩ. Bởi cho đến nay, ngay các nước hùng mạnh, giàu có cũng như các nhà khoa học trên thế giới đều khẳng định không thể thắng được con virus này. Người ta chấp nhận sống chung với nó, chỉ tìm cách kềm hãm và giảm lượng người nhiễm bệnh và tử vong.

Gần đây nhất đã có cảnh báo biến thể COVID-19 đột biến nhiều nhất, có thể kháng vắc xin. Các nhà khoa học ở Anh đã phát hiện một biến thể mới của virus Vũ Hán đột biến nhiều nhất cho tới nay. Chủng này được đặt tên là C.1.2, lần đầu tiên được phát hiện ở Nam Phi vào tháng 5. Kể từ Zealand, Bồ Đào Nha và Thụy Sĩ. Các nhà khoa học lo ngại rằng C.1.2 có thể lây nhiễm nhiều hơn các biến thể khác và có khả năng thoát khỏi tác dụng của vắc xin.Trong báo cáo của các nhà nghiên cứu Nam Phi, biến thể C.1.2 có 41,8 đột biến mỗi năm. Tốc độ lây lan của nó nhanh hơn khoảng 1,7 lần so với tốc độ lây lan toàn cầu hiện tại và nhanh hơn 1,8 lần so với ước tính ban đầu về sự tiến hóa của virus Vũ Hán.

Tuy nhiên, WHO khẳng định biến thể C.1.2 của virus không có nguy cơ lây lan mạnh như lo ngại

Tổ chức Y tế Thế giới hôm 31.8 cho biết biến thể mới của virus là C.1.2 dường như không có nguy cơ lây lan mạnh như lo ngại và giới chức y tế đang theo dõi sát các hoạt động của biến thể này. Thật ra nhiều phát biểu của WHO từ khi có đại dịch đến nay đã khiến cho nhiều người nghi ngờ. Có người còn cho rằng chính WHO là tổ chức quá chậm chạp và nhiều khi lấp liếm về tin tức của đại dịch khiến cho con virus hoành hành như hiện nay. Đúng ra, khi có dịch đã lan ra toàn cầu, tính minh bạch là rất cần thiết để ngăn chận dịch kịp thời. WHO đã không làm được điều đó và một số nước cũng thiếu công khai đưa đến những hậu quả khó lường.

Ở Sài Gòn, sau hơn một tuần tăng cường, siết chặt với hình thức giới nghiêm, “ai ở đâu ở yên đấy”, mỗi nơi trở thành một “pháo đài” chống dịch, thống kê hàng ngày cho thấy con số người nhiễm bệnh và tử vong vẫn không giảm như mong đợi. Đã lên đỉnh dịch chưa? Chẳng ai dám trả lời. Trong báo cáo, một tuần qua từ ngày 23.8, số ca nhiễm mới trong cộng đồng vẫn tăng với hơn 33,900 ca nhiễm mới, đó là chưa kể rất nhiều ca F0 phát hiện khi xét nghiệm rộng trong những vùng có nguy cơ cao hình như không đưa vào thống kê hàng ngày. Con số tử vong mấy ngày gần đây tuy có giảm nhưng không nhiều, hàng ngày vẫn xấp xỉ từ 250 đến 300 người chết, là tỷ lệ cao so với thế giới. Và vẫn còn nhiều xe lạnh chứa xác xếp hàng để chờ đến lượt vào lò thiêu.

Như vậy, biện pháp đóng băng xã hội và đông cứng người dân tỏ ra không hiệu nghiệm. Dù yêu cầu người dân không ra đường, nhưng cũng theo tin của báo, có ngày ở thành phố có 1,2 triệu lượt người chạy ở ngoài phố. Con số này đã khiến cho ông Vũ Đức Đam nổi nóng, khó chịu ra mặt với lãnh đạo thành phố. Dân ra đường ngoài những người được cấp giấy phép còn nhiều người có đủ lý do. Những lý do rất riêng khiến họ phải rời nhà: mua thực phẩm, đi chích ngừa, đi làm giấy tờ đi đường, đi mua hàng, mua thuốc cho người bệnh, tiếp tế thức ăn cho người nhà, đi kiếm cơm, đi theo thói quen, đi làm từ thiện, đi xét nghiệm theo yêu cầu…có biết bao lý do để ra đường, khó mà ngăn chận. Dù theo báo cáo thành phố đã xử phạt hơn 6.200 trường hợp vi phạm, thu được 8 tỷ 869 triệu đồng. Qua đó, cho thấy đi lại là một nhu cầu cấp thiết của người dân. Một tuần, nửa tháng còn chấp nhận nhưng kéo dài như hiện nay thì rất khó cho dân. Hơn nữa theo yêu cầu 5K trong đó có giữ khoảng cách và tránh tụ tập. Thế nhưng trong các khu nhà trọ và các xóm lao động nghèo, người ở chen chúc nhau, nhà cửa san sát nhau thì khi bắt mọi người ở yên một chỗ là việc rất dễ lây nhiễm. Bình thường, ở các khu vực đấy, sáng sớm là mọi người toả ra kiếm sống, công nhân vào nhà máy, nghề tự do ra đường, bán vé số, bán hàng rong ra phố. Xóm sẽ vắng, nhà trọ chẳng còn ai. Bây giờ giới nghiêm, hàng chục, hàng trăm con người trong đấy ở nhà, thất nghiệp, chen nhau sống, túm tụm nhau để giết thì giờ, xem như việc giữ khoảng cách và cấm tụ tập không thực hiện được. Và thế là biến thành ổ dịch. Thế thì giảm giãn cách cho họ đi tìm kế sinh nhai tốt hơn là nhốt lại như thế chứ. Nếu giới nghiêm mà giảm được người nhiễm thì nên tiếp tục. Còn không thì nên học theo thế giới để xã hội khỏi bị đóng băng như hiện nay. Như Italy từng là tâm dịch của châu Âu khi virus bắt đầu tấn công châu Âu năm 2020, Italy giờ dần chuyển sang cuộc sống bình thường mới giữa đại dịch. Vào đầu năm 2020, khi nhiều vùng của Italy bị nhấn chìm trong đại dịch, chính phủ nước này bị chỉ trích quá chậm trễ áp đặt các biện pháp hạn chế chống dịch. Nhưng rồi Italy đã rút ra một số bài học sau lần phong tỏa toàn quốc đầu tiên vào tháng 3 năm ngoái và giờ đây, hơn một năm rưỡi sau, quốc gia này đang thực hiện cách tiếp cận nghiêm ngặt hơn nhiều quốc gia khác. Quy định mới của Italy là giấy chứng nhận tình trạng sức khỏe được xem như giấy thông hành, và cuộc sống đã trở lại gần như bình thường. Từ ngày 6.8, chính phủ Italy đã yêu cầu người dân phải xuất trình “thẻ xanh”, một loại chứng nhận tình trạng sức khỏe kỹ thuật số, khi tham gia các sự kiện lớn, tới nhà hàng, phòng gym và nhiều địa điểm công cộng khác.

Thẻ xanh về cơ bản là hộ chiếu vaccine, chứng minh chủ sở hữu đã tiêm đủ mũi vaccine hoặc có kết quả xét nghiệm âm tính với virus trong vòng 48 tiếng, hoặc từng nhiễm dịch và đã phục hồi hoàn toàn. Tuy có một số bất tiện khi kiểm tra giấy thông hành này, nhưng biện pháp ấy đã có hiệu quả giúp xã hội bình thường hoá.

Mới đây, Thái Lan nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch từ 1.9. Quyết định này được cho là cần thiết để tiến tới mô hình “sống chung với dịch bệnh một cách an toàn” và vực dậy nền kinh tế. Theo đó, các chuyến bay thương mại nội địa dự kiến được nối lại từ ngày 1.9, các trung tâm mua sắm, tiệm cắt tóc, tiệm làm đẹp, massage và các câu lạc bộ thể thao được phép hoạt động trở lại. Tuy vậy, vẫn tiếp tục duy trì lệnh giới nghiêm từ 21h hôm trước đến 4h sáng hôm sau trong ít nhất 2 tuần nữa. Ở Indonesia, nước có người nhiễm và tử vong cao so với thế giới. Gần đây đã qua đỉnh dịch và con số có giảm nhưng số tử vong vẫn còn cao, số lượng tử vong hàng ngày cũng dưới mốc 1.000 người. Trong khi số ca mắc bệnh giảm ở thủ đô Jakarta và một số vùng ở Java, biến chủng Delta đang tiếp tục tăng ở các đảo khác như Sumatra, Kalimantan, Sulawesi… Tổng thống Joko Widodo cho biết ngày từ ngày 23.8, Indonesia sẽ bắt đầu mở cửa nhà hàng, trung tâm mua sắm, nơi cầu nguyện… tại một số khu vực bao gồm thủ đô Jakarta.

Với những biện pháp mới của nhiều nước trong chủ trương sống chung với virus. Hi vọng nhà nước ta sẽ có những biện pháp mới phù hợp hơn trong công cuộc chống dịch. Khi đã nhận thức được không thể thắng dịch, không thể nào loại bỏ được con virus thì cũng đừng nên đánh trống, phất cờ, ngạo nghễ đã chiến thắng. Nên giảm dần giãn cách, tìm mọi cách bình thường hoá sinh hoạt để người dân có thể tự do kiếm ăn, hàng quán được mở lại trong vòng kiểm soát, chợ lớn, chợ nhỏ dần dần được tiếp tục bán mua, người dân được dễ dàng đi lại, lương thực, thực phẩm khắp nơi được chuyển về. Lúc đấy trẻ con sẽ lần lượt đến trường, người già, người bệnh được dễ dàng đến bệnh viện để được thăm khám và chữa trị. Cuộc sống sẽ dần trở lại ổn định. Mọi đau thương rồi dần qua, những mất mát tuy còn đó nhưng cũng bớt dần nước mắt. Hi vọng và mong chờ ngày đấy.

Trên một facebook của một giáo dân Công Giáo tôi đọc thấy dòng chữ và hình ảnh một dãy các Soeur vừa qua đời vì nhiễm bệnh. Trong đó có nhiều Soeur là tình nguyện viên trên tuyến đầu: ”Xin mọi người hiệp ý cầu nguyện cho linh hồn quý Soeur Dòng mến Thánh Giá Chợ Quán. Quý Soeur Dòng Đa Minh Phú Cường. Đã ra đi về với Chúa vì con virus Wuhan. “Lạy Chúa, xin cho các linh hồn được nghỉ yên muôn đời. Và cho ánh sáng ngàn thu chiếu soi trên các lĩnh hồn ấy!”. Những tấm ảnh gây xúc động.

Trong thư gởi đến gia đình Tổng giáo phận gần đây của Tổng Giám mục Sài Gòn, Đức cha Giuse Nguyễn Năng có đoạn viết: ”Anh chị em rất thân mến, trước những đau thương của bệnh tật, nghèo đói, chết chóc, chúng ta hãy truyền đi một thông điệp: Đừng để mất niềm hy vọng. “Hãy nắm giữ niềm hy vọng dành cho chúng ta”.

Vâng! Đừng để mất niềm hi vọng.

1.9.2021

SÀI GÒN NGÀY PHONG TỎA THỨ NĂM MƯƠI SÁU

Lại tiếp tục một ngày đi vào đi ra, đi lên đi xuống và trông mong ngày giải toả giãn cách, giã từ giới nghiêm. Nhưng sáng nay đọc tin TS-BS Nguyễn Tri Thức, Giám đốc BV Chợ Rẫy cho biết do hiện tại số ca F0 chưa giảm nên ước tính đến cuối tháng 10, đầu tháng 11 số ca bệnh nặng mới bắt đầu giảm và khi đó, các trung tâm hồi sức mới giảm tải được. Như thế thì ngày mong đợi vẫn còn hai tháng nữa. Riêng mình thì chỉ cảm thấy tù túng thôi, nhưng nghĩ đến người lao động thì xót cho họ quá. Và những chủ quán, chủ tiệm, những người buôn bán nữa. Đã gần nửa năm nay, giới lao động thất nghiệp, người bán buôn ế khách rồi bị đóng cửa, tiền mặt bằng không kham nổi đành chia tay. Nhiều người mới khởi nghiệp đành ôm nợ. Ngay những quán tạp hoá nhỏ trong những xóm nghèo cũng trở thành người không còn phương sinh kế. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đành thúc thủ trước thời cuộc và tuyên bố phá sản. Chỉ tính từ đầu năm 2021, TP.HCM với hơn 13.000 doanh nghiệp tạm ngưng kinh doanh trong 11 tháng. Song song đó, số doanh nghiệp đã hoàn tất các thủ tục giải thể trong 11 tháng, theo thống kê của Sở KH-ĐT lên gần 5.200 doanh nghiệp. Còn theo Tổng cục Thống kê, tính chung 11 tháng cả nước có gần 93.500 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và hoàn tất thủ tục giải thể. Trong đó, có hơn 44.400 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn. Có 33.600 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và hơn 15.400 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Trung bình mỗi tháng có 8.500 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Đó chỉ là con số cuối năm 2020 đầu năm 2021. Trong 7 tháng đầu năm 2021, có 79.673 doanh nghiệp rút khỏi thị trường Việt Nam. Chỉ riêng thành phố, trong 8 tháng đầu năm, đã có 24.000 doanh nghiệp dẹp tiệm. Trong đợt bùng phát dịch từ cuối tháng 4.2021 đến nay, giãn cách, phong toả, giới nghiêm như hiện nay, con số rồi sẽ còn tăng nhiều hơn nữa. Doanh nghiệp lớn chấm dứt hoạt động kéo theo hàng ngàn công nhân thất nghiệp, doanh nghiệp nhỏ giải thể cũng có vài trăm, vài chục người. Biết bao gia đình đành phải gặp biết bao nhiêu thiếu thốn trong đời sống.

Tình hình dịch ở thành phố vẫn còn căng thẳng, theo Cổng thông tin Covid-19 TP.HCM khuya 1.9, trong ngày TP.HCM ghi nhận 5.330 ca nhiễm, có 2.699 trường hợp xuất viện và 303 ca tử vong.

Như thế so với con số từ ngày 20.8.2021 có 3375 ca đến ngày 25.8.2021 có 5294 ca và 30.8.2021 có 5889 ca , 1.9.2021 có 5368 ca nhiễm. Con số tử vong vẫn từ 250 đến trên dưới 400 ca một ngày, có ngày lên trên 500 ca. Ngày 31.8 và 1.9 có 658 ca tử vong. Với những con số so sánh sơ lược như thế, chúng ta thấy rằng tuy siết chặt giãn cách, số người nhiễm bệnh và tử vong vẫn không hề giảm, đó là chưa có thống kê F0 khi xét nghiệm mở rộng và số tử vong tại nhà.

Cho nên, rất đồng tình với Thủ tướng Phạm Minh Chính khi ông cho rằng: “Chúng ta không thể sử dụng biện pháp cách ly, phong tỏa mãi được vì khó khăn cho nhân dân và nền kinh tế là rất lớn. Việc ứng dụng khoa học y khoa trong phòng chống dịch là chìa khóa cốt lõi của thành công, để chiến thắng dịch bệnh”.

Cũng rất đồng ý với ông Nguyễn Văn Nên, Bí thư thành phố khi ông nói “TP.HCM không thể thực hiện Chỉ thị 16 mãi”. Thật ra phong toả ngắn hạn là biện pháp để ngăn chận lây lan dịch bệnh. Nhưng phong toả kéo dài mà thiếu những biện pháp an sinh xã hội cũng như không đủ giường cho người nhiễm bệnh, không đủ thiết bị để điều trị, không đủ nhân lực để chữa trị cũng như không thể ngăn người dân đi lại mãi được vì cuộc sống cần có nhiều việc, nhiều lúc phải ra đường để giải quyết vì đã bị cách ly thời gian dài thì giãn cách không mang lại hiệu quả. Tỷ lệ tử vong của Việt Nam đã lên đến trên 4% trên số người mắc bệnh. Một con số rất cao so với thế giới cũng như các nước đang cao trào dịch như Thái Lan, Ấn Độ… Khi không thể diệt hết dịch, phải tìm cách để sống chung với nó và có những kế hoạch để thích nghi.

Trước hết, nhà máy, cơ quan, xí nghiệp, công ty cho phép hoạt động trở lại. Công nhân, công chức, nhân viên đi làm phải có chứng minh đã được chích vaccine ít nhất một mũi. Sau đấy, tiệm ăn, hàng quán, các cửa tiệm, nhà hàng, khách sạn được mở cửa, có thể thời gian ngắn ban đầu các nhà hàng, tiệm ăn có thể bán online hoặc mua về. Chợ lớn, chợ nhỏ được buôn bán và người đi chợ bị hạn chế trong một khu vực nhất định. Những người trên 65 tuổi, có bệnh nền không khuyến khích di chuyển và nên hạn chế đi lại ngoài phố. Người buôn bán rong, bán vé số, kiếm ăn ở đường phố được tiếp tục hành nghề sau khi đã được tiêm chủng. Đến lúc đấy cứ xem như virus Vũ Hán là một bệnh truyền nhiễm bình thường như các căn bệnh khác và xem đã tiêm chủng vaccine như thẻ thông hành để tham gia các cuộc hoạt động đông người và vào ra nơi công cộng như các nước hiện nay đã làm và có được thành công nhất định. Được như thế, chúng ta sẽ từ biệt với giãn cách, với phong toả, giới nghiêm và cuộc sống dần dần sẽ trở lại bình thường.

Quái đản và não rỗng nhất là trên đài VTV của nhà nước vào ngày 18-8- 2021 trong chương trình Đối diện với chủ đề “Chống Virus tin độc”, anh chàng dẫn chương trình Quang Anh của VTV phát ngôn rằng những người chủ trương “Sống chung với COVID-19 là luận điệu của những kẻ rắp tâm chống phá!”. He… he giờ ông Thủ tướng rồi ông Bí thư thành phố HCM tuyên bố như thế thì có phải là chống phá không? Hỡi đài truyền hình nhà nước? Dân ta thường bảo ”Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe”. Đã thiếu suy nghĩ lại phê phán, chụp mũ lung tung.

Hôm qua, cũng tin trên báo nhà nước, PGS Phạm Duệ, nguyên Giám đốc Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai, cho biết để thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân nhiễm dịch, song song với hướng dẫn điều trị của Bộ Y Tế ban hành thì cần chú ý về vấn đề chăm sóc bệnh nhân. BS Duệ cho rằng việc điều trị bệnh nhân nhiễm dịch tầng 3 tại thành phố do thiếu nhân lực nên người bệnh chưa được chăm sóc chu đáo nhất là về dinh dưỡng, tâm lý đưa đến con số tử vong cao. Tình trạng khó khăn nhất hiện nay thiếu nhất là điều dưỡng, người trực tiếp chăm sóc người bệnh. Nếu bác sĩ hiện nay đã làm 200% công suất thì điều dưỡng đang làm 300% sức lực, không biết sẽ gục ngã lúc nào.

Nhiều bệnh nhân SpO2 tụt nhưng chỉ cần kiên trì cho ăn từng miếng thì SpO2 tăng lên, điều đó cho thấy người bệnh có thể bị suy kiệt vì thiếu dinh dưỡng. Những người nặng đã có thể ăn bằng xông, hoặc nặng hơn truyền tĩnh mạch nhưng bệnh nhân thở oxy qua mask khó ăn, uống hơn. Vì vậy, PGS Duệ đã gửi kiến nghị các biện pháp giảm số ca tử vong trong số đó cần ngay là tăng số người chăm sóc bệnh nhân.

Giải pháp đưa ra là gì? Bộ trưởng Y tế kêu gọi những bệnh nhân F0 đã được chữa trị hoặc khỏi bệnh nên trở thành tình nguyện viên ở lại các bệnh viện để giúp đỡ người bệnh. Việc này cũng là một giải pháp tốt. Đồng thời các bệnh viện cũng nên nghiên cứu cho phép người nhà được trực tiếp chăm sóc bệnh nhân, nhất là những bệnh nhân nặng. Thông thường, trong gia đình có người nhiễm sẽ đưa đến cả nhà nhiễm. Nhưng mỗi người có mỗi tình trạng khác nhau. Có người dương tính nhưng không triệu chứng, có người nhiễm nhưng triệu chứng nhẹ và có người, thường là ông bà, cha mẹ lớn tuổi, có bệnh nền dễ chuyển biến nặng. Khi đó, người F0 bị nhẹ sẽ có thể vào bệnh viện chăm sóc cho thân nhân bệnh nặng. Là con cháu thân thuộc, chỉ phục vụ một người nên sẽ theo dõi, chăm lo tốt hơn và kịp thời giúp người bệnh qua được cơn sinh tử. Có người thân bên cạnh, người bệnh an tâm hơn, lạc quan hơn, được sự giúp đỡ tốt hơn. Lỡ như có mất cũng thấy mặt người thân lần cuối, còn có người thân liên lạc được với gia đình, ghi được rõ ngày giờ qua đời, một chi tiết rất quan trọng đối với người Việt. Người chăm sóc đã là F0 nên việc lây nhiễm cũng không là vấn đề phải lo ngại. Tin rằng nếu được chăm sóc kịp thời, tỷ lệ tử vong sẽ giảm đi phần nào. Đồng thời cho phép người nhà trực tiếp chăm sóc bệnh nhân cũng là một giải pháp mang tính nhân đạo và nhân văn. Thu xếp ăn ở cho người chăm sóc cũng là vấn đề phải bàn tuỳ cơ sở có sẵn của bệnh viện hoặc có sự đóng góp của gia đình bệnh nhân.

Vấn đề lưu thông hàng hoá trong thành phố cũng đã

từng bước được cải thiện. Sau khi shipper được hoạt động trở lại, tốc độ giao hàng của hệ thống cung ứng nhanh hơn và nhu cầu đơn hàng “đi chợ hộ” của người dân TP.HCM giảm. Theo ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, cho biết từ 30.8 đến nay, 22.124 người giao hàng công nghệ (shipper) của 33 đơn vị đã đăng ký hoạt động trở lại tại 21 quận, huyện và TP Thủ Đức.

Cụ thể, ngày 30.8, 7.481 shipper đã đáp ứng các yêu cầu và đi giao nhận 138.101 đơn hàng. Ngày 31.8, 8.942 shipper đã giao, nhận 163.332 đơn hàng. Tình hình nhu cầu về đơn hàng “đi chợ hộ” của người dân có dấu hiệu giảm. Như vậy, áp lực cho hệ thống phân phối giảm nên tốc độ chuẩn bị đơn hàng cũng nhanh hơn. Vấn đề bây giờ là các ban ngành liên quan của thành phố phải thống nhất một phương án lâu dài, thuận tiện cho đội ngũ shipper. Bởi sau nhiều chỉ thị và văn bản, ai cũng thấy rằng không lực lượng nào có thể thay thế được đội ngũ chuyên nghiệp có tổ chức này. Do đó nên có một quy chế rõ ràng, nhất quán và lâu dài để mạch máu lưu thông hàng hoá của thành phố được chạy một cách trơn tru và kịp thời. Những dòng cuối của nhật ký hôm nay nhắc đến những cuộc thi do Sở Văn hoá và Thể thao, Hội Nhạc sĩ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động bấy lâu nay. Nào thi thơ, viết văn, kể chuyện, chụp hình, sáng tác tranh..nói chung là các loại hình nghệ thuật nhằm để động viên, khích lệ tinh thần đoàn kết, vượt mọi khó khăn, nhường cơm, sẻ áo, góp công, góp sức, quyết tâm chiến thắng dịch bệnh của các lực lượng tuyến đầu chống dịch. Nói tóm lại là một hình thức để cổ vũ phong trào, tuyên truyền. Cuộc thi của Tổng LĐLĐVN mang tên “Giai điệu nơi tuyến đầu” và “Thời khắc khó quên” với giải thưởng tổng cộng là 500 triệu đồng.

Sở Văn hoá và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh mở cuộc vận động sáng tác, dàn dựng và phổ biến các tác phẩm văn học, nghệ thuật với chủ đề “Chung một niềm tin chiến thắng,”. Ban Dân vận Thành ủy phối hợp Ban Tuyên giáo Thành ủy tổ chức Cuộc thi viết “Tình người nơi tuyến đầu phòng, chống dịch COVID-19”.

Theo ý kiến của một số anh chị em văn nghệ sĩ cũng như nhiều người dân. Trong tình hình đau thương và chết chóc đang diễn ra hàng ngày trên thành phố, những cuộc thi mang tính phong trào và tuyên truyền như thế này không nên tổ chức. Bởi các tác phẩm cũng sẽ có nội dung tuyên dương, cổ vũ, phản ánh chỉ được một mặt. Phần còn lại của cơn đại dịch như cảnh thiếu cơm của tầng lớp lao động, nỗi bi thương của những gia đình tan nát, những cái chết không có lễ nghi đưa tiễn, những xe lạnh chứa xác người, những hàng dài áo quan xếp hàng chờ đến lượt thiêu, những giây phút đau đớn cuối cùng của bệnh nhân sắp lìa đời, những khó khăn, gian truân của những người lao động nhập cư trên đường về quê, những thân phận của những người sống vỉa hè.., chắc chắn sẽ không hiện diện trong các tác phẩm hay sẽ không được trao giải. Và như thế sẽ không có tác phẩm nào phản ánh được một cách trung thực cơn đại dịch ở đất Sài Gòn.

Có gì vui đâu mà thi với cử. Có gì hay đâu mà phát động phong trào ngợi ca. Dùng tiền thưởng đấy góp phần mua máy thở hay thêm gạo cho dân nghèo có lẽ hợp lý hơn.

2.9.2021

SÀI GÒN NGÀY PHONG TỎA THỨ NĂM MƯƠI BẢY

Lại một ngày như mọi ngày, một hôm như mọi hôm. Khi Thủ tướng, Bí thư thành phố đã có cái nhìn khác về đại dịch và dân đang mong sẽ sớm có một chiến lược khác để chống dịch. Chống dịch chứ không diệt dịch vì đó là điều chẳng có ai, chẳng có nước nào thực hiện được. Loài người phải sống chung với nó và nó sẽ trở thành một căn bệnh truyền nhiễm như những căn bệnh khác. Dân đang mong sẽ không còn dây giăng, không còn hàng rào dây kẽm, không còn chốt chặn, không còn khu cách ly, không còn hoảng sợ, không còn phải xin ăn mà được sống bằng ngành nghề và đôi tay lao động của mình. Và điều chắc chắn là mỗi người sẽ tự rút ra cho mình những bài học từ cơn đại dịch. Ngay nhà nước cũng sẽ rút ra nhiều kinh nghiệm từ việc đối phó với dịch. Con virus đang tràn lan, các con số của thành phố này sẽ giảm dần, nhưng chắc sẽ tăng lên ở các tỉnh thành khác. Chính phủ sẽ thấy rằng những chính sách duy ý chí, phong toả, cách ly sẽ không còn hiệu quả nữa. Càng phong toả, con số nhiễm bệnh càng cao. Càng cách ly, con số tử vong càng nhiều.

Ngày hôm qua, ông Nguyễn Huy Nga, nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho rằng nên có hình thức riêng cho người tiêm đủ mũi. Và ông đưa ra suy nghĩ “Chả nhẽ tiêm 2 mũi vắc xin xong rồi cũng… nằm nhà?”. Từ câu hỏi ấy, ông Nga nói rằng người đã tiêm đủ 2 mũi vaccine có nguy cơ mắc virus thấp hơn nhiều lần so với người chưa tiêm, nếu có mắc thì tải lượng virus cũng thấp hơn và tình trạng lâm sàng cũng nhẹ hơn, nguy cơ làm lây lan cho người khác cũng ít hơn.

Tuy nhiên, chỗ nào cũng giãn cách, giới nghiêm giống nhau nên mọi người đành ai ở đâu ở yên đấy. Đúng ra, người đã tiêm đủ mũi vắc xin và áp dụng 5K có thể đi làm, buôn bán, học tập trở lại. Hàng quán, tiệm ăn, chợ búa, nhà hàng nên cho mở cửa có kiểm soát. Người dân không những bị tù hãm lâu ngày mà còn phải kiếm ăn. Có lẽ giữa tháng hoặc cuối tháng, chính quyền nên bắt đầu nới lỏng cho người dân bắt đầu những sinh hoạt bình thường.

Đến lúc này, cũng chẳng cần lưu tâm đến số người nhiễm bệnh nữa vì kinh nghiệm cho thấy gần 80% người nhiễm đều không triệu chứng hay triệu chứng nhẹ sẽ qua đi theo đúng chu kỳ của bệnh. Đa số người chết là người già và có bệnh nền. Do vậy nên tập trung vào thành phần này. Khi toàn thành đạt được tỷ lệ trên 70% được tiêm chủng đủ 2 mũi, cũng là lúc chúng ta có thể an tâm về dịch.

Trong năm 2020, hơn 122 nghìn người Việt tử vong vì ung thư. Mỗi năm ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư. Số người chết do ung thư ở Việt Nam cao thứ 50 thế giới.

Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 200.000 người tử vong do các bệnh tim mạch, cao hơn cả số tử vong do ung thư. Bệnh tim mạch hiện là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu và số người mắc căn bệnh này ở lứa tuổi trẻ ngày càng tăng.

Trong 6 tháng đầu năm 2021, do những hạn chế không ra đường vì dịch, tai nạn giao thông giảm về số vụ, số người chết và bị thương. Tuy nhiên, số người chết vẫn lên đến 3.192 người. So với những năm trước chưa có đại dịch, đây là con số giảm rất nhiều. Trung bình hàng năm Việt Nam có hơn 10.000 người chết vì tai nạn giao thông.

Con số tử vong vì giao thông giảm nhưng có lẽ con số người chết vì ung thư và tim mạch hàng năm sẽ không giảm. Cho đến hôm nay, số người chết vì virus ở Việt Nam đã là 12.138 ca, chiếm tỷ lệ 2,5% so với tổng số ca mắc và cao hơn 0,4% so với tỷ lệ tử vong do virus trên thế giới (2,1%). Trong đó số ca tử vong tại TP HCM chiếm 80,7%. Số liệu tử vong của thành phố từ ngày 22.8 đến 30.8 như sau: 22.8: 340, 23.8: 292, 24.8: 266, 25.8: 242, 26.8: 287, 27.8: 271, 28.8: 256, 29.8: 245, 30.8: 335. Như vậy, con số tử vong ở thành phố vẫn chưa giảm từ khi bắt đầu giới nghiêm toàn thành. Cơ bản theo các chuyên gia y tế đánh giá là bởi thiếu nhân lực và thiết bị. Người nhiễm dịch chưa được theo dõi và chăm sóc kịp thời nên dễ đưa đến diễn biến xấu.

Làm một so sánh giữa số người chết vì virus Vũ Hán từ khi có dịch đến nay, ta sẽ thấy số lượng người tử vong cao so với thế giới nhưng so với người chết vì ung thư thì chỉ mới 1/10 và so với tim mạch cũng chỉ 0,5%. Thế nhưng vì đại dịch, những người mắc bệnh ung thư và tim mạch không được chăm sóc và điều trị như bình thường nên có con số tử vong cao nhưng không ai lưu ý. Những người đi cấp cứu vì bệnh trở nặng cũng dễ chết hơn vì nhiều bệnh viện không tích cực cứu chữa hoặc từ chối. Con số này cũng không ít. Tất cả bệnh viện công, tư tập trung vào virus mà lơ là với những căn bệnh thông thường. Đó cũng là một nguy cơ.

Khi nhà nước yêu cầu các bệnh viện tư tham gia điều trị người nhiễm dịch, các bệnh viện tư nhân đồng tình nhập cuộc ngay. Nhưng rồi, thời gian kéo dài, nhiều bệnh viện tư đuối sức. Ông Đặng Văn Thanh, Tổng giám đốc Bệnh viện Đa khoa Nam Sài Gòn, cho biết rằng để phục vụ công tác điều trị, bệnh viện huy động 300 nhân viên, chi tiền mua 50 máy oxy liều cao và máy thở, hóa chất xét nghiệm… Trong đó, mỗi máy thở 600-800 triệu đồng, máy oxy liều cao 150 triệu và đang đặt một máy ECMO với giá khoảng 5 tỷ đồng…Ông Thanh cho biết, chi phí điều trị F0 tùy vào mức độ bệnh, loại thuốc điều trị, vật tư y tế, trong đó có những mũi thuốc giá lên đến 10-15 triệu đồng. Trung bình một bệnh nhân nhẹ mỗi ngày bệnh viện chi khoảng 5-10 triệu đồng; người nặng phải vào điều trị chăm sóc tích cực (ICU) hết 20-50 triệu đồng, có bệnh nhân nằm 1-2 tháng. Nếu nhà nước không có chính sách hỗ trợ, các bệnh viện tư đành phải đóng cửa vì mang lắm nợ nần. Nên chăng những bệnh nhân được điều trị tại các bệnh viện tư, là nơi phòng ốc tốt hơn, giường nằm khá hơn, chăm sóc kỹ hơn thì cũng nên tính đến việc thu phí với sự hỗ trợ của bảo hiểm xã hội và nhà nước. Có như vậy, các bệnh viện tư mới tiếp tục trên con đường dài được.

Nhiều bạn bè của tôi nhắn tin thèm ăn ổ bánh mì thịt quá. Ổ bánh dòn, thịt đo đỏ có chút mỡ, chan miếng nước sốt, hành, ngò, dưa leo. Hay ổ bánh mì với heo quay da dòn xắt nhỏ. Hay là ổ bánh mì bì Ngọc Xuyến. Hay là chơi một chảo trứng với thịt nguội ở Hòa Mã nhỉ? Ôi chao là thèm. Mấy tháng rồi chỉ ăn bánh mì nướng lại, bánh không ngon thì nhét chi vào ăn cũng không ngon. Giải toả là chạy mua một ổ bánh mì liền, đứng ăn tại chỗ, ngon phải biết .

Hôm nay khớp và gout lại hành, đau nhức xương, không ngồi dậy đi được. Viết vài chuyện cho qua một ngày. Dừng tại đây thôi.

3.9.2021

SÀI GÒN NGÀY PHONG TỎA THỨ NĂM MƯƠI TÁM

Mấy hôm nay, nhiều bạn già nhắn tin, điện thoại hỏi tôi về mũi vaccine thứ 2. Tất cả đều quá ngày hạn định đã một hoặc hai tuần. Tôi cũng nằm trong hoàn cảnh đó, đã quá một tuần rồi. Đau khớp dữ dội không ngồi dậy được mà không dám uống thuốc vì trong quy định chích vaccine là không được uống thuốc có Corticoid, mà thuốc kháng viêm, giảm đau hiệu quả nhanh nhất mà tôi thường dùng là Medrol 16mg lại chứa đầy corticoid nên dùng dằng mãi mà chưa uống vì đợi được gọi chích mũi 2 Moderna. Tôi trả lời với các bạn là thành phố đang có kế hoạch tiêm mũi 2 nhưng hiện thời Moderna CHƯA CÓ THUỐC đành chờ. Sáng nay đọc báo thì thấy báo cáo của Sở Y tế TP.HCM đến ngày 3.9, tổng số liều vắc xin mà thành phố nhận được từ phân bổ là 10.349.200 liều, trong đó có 4.456.490 liều vắc xin AstraZeneca, 571.200 liều vắc xin Moderna, 312.510 liều Pfizer và 5.009.000 liều Vero-cell.

“Trong khi các loại vắc xin AstraZeneca, Pfizer, Vero-cell về khá nhiều đợt thì vắc xin Moderna hiện mới chỉ về vài đợt với 571.200 liều. Số vắc xin này đã được phân bổ cho các địa phương và các bệnh viện tiêm mũi 1, một số người may mắn đủ điều kiện tiêm mũi 2”.

Như vậy có nghĩa là trong đợt này thành phố không được phân bổ Moderna. Và trong điều kiện chưa xác định nguồn vắc xin Moderna có thể cung ứng, TS Nguyễn Huy Luân cho rằng ngành y tế có thể cân nhắc chuyển qua tiêm mũi 2 bằng một loại vắc xin khác, có thể là Pfizer. Kiểu này thì trước đây theo khuyến cáo của WHO và Bộ Y tế chỉ cho phép áp dụng tiêm trộn vắc xin AstraZeneca và Pfizer, chứ không được phép chích Moderna với loại vaccine khác. Bây giờ thiếu thuốc lại cho rằng có thể chích mũi 2 bằng Pfizer. Trước đó Bộ Y tế khuyến cáo chích mũi 1 là Moderna thì mũi 2 phải là Moderna, không được chích loại nào khác. Giờ thì bảo là được. Các ông kiểu nào nói cũng được tuỳ tình hình. Thế giới chưa ai trộn Moderna với thứ vaccine khác. Việt Nam lại định đem mấy người già ra làm chuột bạch thử nghiệm à? Nếu chết thì im còn nếu tốt thì ngạo nghễ chứ gì. Theo WHO, vaccine Moderna được khuyến cáo ưu tiên tiêm cho những người trên 65 tuổi mắc các bệnh nền, gồm phổi mãn tính, tim, béo phì nặng, đái tháo đường, gan và nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người nhiễm HIV. Những người này được đánh giá tăng nguy cơ mắc virus Vũ Hán nặng. Nhưng cho đến nay, thực tế là KHÔNG CÒN THUỐC Moderna ở Việt Nam.

Rõ ràng là Bộ Y tế Việt Nam chẳng có một kế hoạch nào trong việc tiêm chủng vaccine. Chính phủ và nhân dân ai cũng biết để ngăn chận được dịch bệnh thì phải có vaccine, thế nhưng các quan chức lại bị động và lúng túng trong việc này. Hiện giờ thì vaccine Pfizer và Astra Zeneca và cả Sinopharm tương đối có đủ trong thời gian ngắn tới tuy không có thể đầy đủ để phủ 70% dân số theo yêu cầu nhưng cũng có thể tạm thời cung ứng cho đến cuối năm. Nhưng Moderna thì thiếu trầm trọng. Theo nguyên tắc khi chích mũi 1, người ta đã phải chuẩn bị đủ mũi 2, nếu không có được mũi 2, mũi 1 quá hạn định thì tiêm chủng sẽ trở thành vô ích. Thống kê dân số đã có sẵn, ghi rõ Việt Nam trong năm này có bao nhiêu người trên 65 tuổi. Người có tầm, có kế hoạch cụ thể sẽ định được cần có bao nhiêu liều vaccine để đáp ứng cho lứa tuổi này. Còn ở ta thì có bao nhiêu chích bấy nhiêu, mọi chuyện tính sau. Vẫn biết vaccine ở ta phần lớn là đi xin chứ không chủ động được. Nhưng người có trách nhiệm phải tính để loại nào không xin được thì bỏ tiền ra mua để cung ứng kịp thời và đúng hạn chứ. Xin thì người ta cho gì lấy nấy nhưng thứ gì thiếu thì tự mình tìm cách để mua cho có chứ không lẽ nằm đợi người ta mang tới à? Thật là khó hiểu. Trong khi thế giới người ta chuẩn bị chích mũi thứ 3, ở ta đang trong tình trạng không có thuốc để chích mũi thứ 2. Lúng túng, việc gì cũng lúng túng. Chung quy cũng do thiếu quy hoạch, thiếu chiến lược, thiếu chuẩn bị và thiếu cả tầm nhìn. Trong kế hoạch chích mũi 1, thành phố được cấp 571.200 liều vắc xin Moderna và ưu tiên cho người trên 65 tuổi, đó quyết định hợp lý. Tuy nhiên trong đợt chích này, người ta thấy nhiều người ở lứa tuổi 50 cũng được tiêm Moderna, có phải vì lý do đó mà người trên 65 tuổi bị thiếu thuốc chích mũi 2 chăng?

Theo kết quả nghiên cứu, nguy cơ nhiễm dịch sau khi tiêm chủng sẽ cao hơn ở những người sống ở các khu vực kém phát triển và những người có bệnh nền hoặc người già yếu. Do đó, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh cần phải nhắm vào các nhóm có nguy cơ cao để từ đó đề xuất các chiến lược như chương trình tiêm liều tăng cường kịp thời và các biện pháp kiểm soát lây nhiễm.

Tờ Science Daily dẫn lời Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Claire Steves từ Đại học King’s College London: “Tiêm đầy đủ 2 mũi vaccine làm giảm đáng kể nguy cơ nhiễm virus và giảm phát triển các triệu chứng lâu dài nếu bạn mắc bệnh. Tuy nhiên, trong số những người già yếu và những người sống ở các khu vực kém phát triển, nguy cơ vẫn còn đáng kể và họ cần được ưu tiên gấp để tiêm vaccine liều thứ 2 và tiêm mũi tăng cường”. Nhưng người Việt chờ mãi mà không được mũi thứ 2 nên đành sống trong âu lo. Tiêm được mũi 1 mà không có mũi 2 thì xem như là chưa tiêm mũi nào.

Ông Phan Văn Mãi, tân chủ tịch thành phố vừa phát biểu thành phố đặt mục tiêu tới 15.9 sẽ kiểm soát được dịch nhưng không phải “tới đó là hết dịch bệnh” và sẽ sớm thành lập bộ phận xây dựng kế hoạch cụ thể để bổ sung các biện pháp từ đây đến 15.9 và sau đó, tham khảo ý kiến của cơ quan chức năng, các chuyên gia trong và ngoài nước. Cũng có tin sau ngày 15.9 khi thành phố trở lại các hoạt động kinh tế thì chỉ có những người đã tiêm chủng đủ 2 liều vaccine mới được đi làm, có thể bao gồm cả việc tham gia các hoạt động xã hội khác. Không biết tin này có thật không nhưng nếu đúng như thế thì xem như trên tuổi 65 đã bị ra rìa rồi, đành tiếp tục nằm nhà chờ thôi.

Hôm trước cũng đã nghe ông Nguyễn Văn Nên, Bí thư thành phố bảo: “Không thể để TP cứ phải thực hiện Chỉ thị 16 mãi được. Nhưng, cũng không thể nới rộng, khi chúng ta chưa đủ điều kiện. Phải đủ điều kiện cần và đủ ở mức tương đối mới có thể nới rộng các giải pháp”. Đọc phần đầu thì mừng và hi vọng nhưng phần sau lại thấy ông đi kiểu hàng hai. Ông bảo không thể giãn cách mãi nhưng cũng không thể nới rộng vì chưa đủ điều kiện. Thôi thì cũng đành chờ như chờ vaccine vậy thôi.

Mới đây, Hội đồng Tư vấn Du lịch (TAB) đã đề nghị Chính phủ cấp miễn phí thẻ thông hành xanh để chứng nhận an toàn dịch bệnh. Đây là chìa khóa để mở cửa lại nền kinh tế.

Theo TAB, “Thẻ thông hành xanh Việt Nam” thay cho cách gọi “Hộ chiếu vaccine” sẽ được sử dụng cho cả đi lại trong và ngoài nước. Loại thẻ này sẽ tích hợp 3 loại thông tin là: định danh cá nhân; hộ chiếu (nếu có) và thông tin phòng dịch gồm: Chứng nhận chích ngừa vaccine, chứng nhận xét nghiệm, chứng nhận phục hồi (âm tính) sau khi nhiễm.

Hiện nay, số người nhiễm ở Việt Nam vì virus Vũ Hán đã lên đến 501,649 ca, trong đó, riêng đợt dịch thứ 4 (từ ngày 27.4) đến nay là 497,391 ca. Như vậy tỷ lệ tử vong toàn quốc trên số ca nhiễm là 2,45%. Riêng thành phố là 9%. Con số này cao hơn Thái Lan (0.94%), Mã Lai (0.93%), Phi Luật Tân (1.71%), Campuchea (2.03%), và cả Ấn Độ (1.34%). Và đứng thứ 3 chỉ sau Trung Quốc và Indonesia.

Dù không còn quan tâm đến số ca nhiễm nhưng báo cáo thống kê ngày hôm qua 3.9 cũng làm giật mình nhiều người. Hôm qua Việt Nam ghi nhận 14,922 ca mắc mới, tăng 1,708 ca so với ngày 2.9, trong đó, riêng Tp HCM ghi nhận số ca nhiễm kỷ lục tính từ đầu dịch đến nay với 8,499 ca.

Số người nhiễm bệnh và tử vong ở thành phố đã cho thấy y tế ở Việt Nam dù trải qua bùng phát dịch lần thứ tư vẫn chuẩn bị gì cho trường hợp dịch bùng phát. Lý do dễ thấy nhất là nhà nước ta chủ quan với những thắng lợi bước đầu. Ngạo nghễ với những thành tích ban đầu nên không quan tâm đến việc chuẩn bị phòng dịch và đối phó với dịch bệnh. Vì chủ quan nên ngay từ đầu chính quyền không đồng ý cho các bệnh viện tư nhân tham gia. Đến khi bùng nổ dịch, không chịu thấu nên chấp nhận và đề nghi sự tham dự của tư nhân. Nhưng sức của hệ thống bệnh viện tư có hạn, dịch bệnh kéo dài nhưng không được hỗ trợ của chính quyền, không cho phép thu phí, hệ thống này đuối sức, không kham nổi. Bóc tách người F0, xét nghiệm lung tung tốn sức, tốn tiền mà không hiệu quả. Chăng dây, cách ly, giãn cách cũng không mang lại kết quả như mong đợi, càng giãn cách, phong toả, số người nhiễm, tử vong càng cao. Và cuối cùng phải chấp nhận sống chung với con virus. Nhưng điều kiện cơ bản khi sống chung được với nó mà khống chế số tử vong thì phải đủ liều vaccine. Đây lại là vấn nạn của nước ta. Vui mừng vì chích được mũi 1 nhưng âu lo vì không được chích mũi 2 và không biết chờ đến bao giờ.

Thời buổi chống dịch mà rất nhiều quan chức và cả rất nhiều ban ngành mang tư duy, phong cách, ngôn từ của thời chiến tranh. Con virus hoàn toàn khác với địch quân. Chống dịch không có chiến trường vì nó có mặt khắp nơi và vô hình, vô ảnh. Cho nên rất buồn cười khi nghe PGS. TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam chủ trương “Lấy âm nhạc làm vũ khí chống dịch”. Hướng tới chào mừng Ngày Âm nhạc Việt Nam năm nay, với truyền thống Âm nhạc đồng hành cùng dân tộc, Hội nhạc sĩ Việt Nam tổ chức series Chương trình với tiêu đề: “Tiếng hát át Covid”. He..he con virus không sợ âm nhạc đâu mà ông đòi át tiếng của nó. Thời chiến, tiếng hát át tiếng bom là để lên dây cót cho chiến sĩ quên đi những chết chóc, hi sinh để cầm súng xông lên. Nó cỗ vũ tinh thần chiến đấu. Còn bây giờ người bệnh thì thở không ra hơi, người chết chỉ còn nắm tro, người sống thì đang lo méo mặt vì sợ dính bệnh, vì lo đói đến nơi, hồn phách đâu, thời gian đâu mà nằm thưởng thức nhạc của các ông cỗ cũ với động viên. Làm chuyện tào lao chỉ tốn tiền thuế của dân thôi. Các cuộc thi được phát động mấy lâu nay thấy đã nản rồi giờ còn bày thêm “Tiếng hát át Covid” nghe buồn cười bỏ mẹ, cười mà chảy nước mắt vì ngân sách quốc gia phải nuôi những hội đoàn, những “tinh hoa” chỉ làm chuyện ruồi bu.

Đã tự nhủ lòng là không xem các clip thực trạng đau

buồn đang diễn ra ở thành phố này bởi muốn cho mình có năng lượng tích cực để tiếp tục tồn tại. Nhưng rồi cũng tìm xem hoặc vô tình xem những cảnh quấn tử thi vào bao liệm xác mang thiêu của nhóm Mai táng 0 đồng, hình ảnh ấy ám ảnh mãi. Hôm qua xem một clip một cậu bé khoảng 10 tuổi đi xe đạp ra đường, công an hỏi đi đâu, biết là cấm ra đường không? Cậu bé trả lời là mang đồ ăn cho bà ngoại. Lại hỏi mẹ đáu không mang mà bắt con đi? Cậu bé mếu máo, rơm rớm nước mắt: Mẹ vừa chết rồi. Chú công an cũng một chút sững sờ và tôi bỗng nhiên nằm khóc. Thương quá! Trong cơn đại dịch này có biết bao đứa trẻ phải mất mẹ, mất cha như thế? Biết bao gia đình phải chia lìa như thế. Biết bao con người phải chết oan ức. Nói oan ức vì đáng lẽ ra họ không phải chết, đáng lẽ ra sẽ không có những đứa bé mồ côi. Đáng lẽ ra sẽ không có cảnh cả gia đình tám người chết hết cả tám, căn nhà trống người với 8 hũ cốt xếp hàng. Họ chết oan vì hệ thống y tế quá tệ, họ chết vì thiếu máy thở, thiếu thuốc, thiếu được chăm sóc kịp thời. Họ chết oan vì không được chích vaccine đúng lúc khi mới bùng phát dịch. Họ chết oan vì dính bệnh lúc bị tập trung lây nhiễm chéo. Những oan hồn của họ vẫn còn lang thang, luẩn quẩn đâu đây. Và nước mắt vẫn lặng lẽ rơi từ trong những căn nhà trong xóm nhỏ cho đến những căn biệt thự xa hoa. Con virus chẳng phân biệt ai, chẳng từ một ai nếu không biết giữ cũng như không được chữa trị tận tình. Nặng như hai cha con người Trung Quốc hay anh chàng người Anh khi mới chớm dịch, các bác sĩ Việt Nam cứu sống vì lúc đó chẳng mấy người nhiễm bệnh, máy móc, thiết bị tập trung dồn vào cứu chữa. Còn bây giờ thiết bị thiếu, nhân lực thiếu, giường nằm cũng chẳng còn nên cứ trở nặng là chết. Đến độ lứa tuổi 20,30,40 cũng liên tục tử vong chứ đừng nói đến người già trên tuổi 65. Từ cuối tháng tư, Sài Gòn nhuốm bệnh, Sài Gòn đau thương và bây giờ Sài Gòn đã thấm mệt trong những thời gian cuối cùng. Sài Gòn đang hấp hối. Ai hát được những nỗi đau này không. Ai vẽ hết những tang thương này không. Ai viết được những nỗi buồn và oan trái của những cái chết oan ức. Hay chỉ là những lời cỗ vũ quyết tâm thắng giặc. Hay những lời ca tụng một chiều. Hay chỉ viết về ánh sáng mà bỏ quên bóng tối. Bóng tối của bi thương, tù hãm với tang tóc của một Sài Gòn đầy nước mắt.

4.9.2021

SÀI GÒN NGÀY PHONG TỎA THỨ NĂM MƯƠI CHÍN

Lại tiếp tục với mong đợi những tin tức về mũi vaccine thứ

2. Cũng như các tin khác về virus Vũ Hán, tin về vaccine cũng loạn cào cào. Đặc biệt là loại Moderna dành cho người trên 65 tuổi. Được biết ở thành phố số người cao tuổi, người có bệnh nền đã chích mũi 1 là 691.358 người. Nhóm người này đã được tiêm mũi 1 từ cuối tháng 7 và đang ngóng chờ mũi thứ 2. Mong đợi của họ là được tiếp tục chích loại Moderna như trước cũng như theo ý kiến của Bộ Y tế là các vaccine không thể thay thế cho nhau. Nếu đã sử dụng vaccine ngừa virus của Pfizer hoặc Moderna, sẽ được tiêm cùng một loại sản phẩm cho lần tiêm thứ hai.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo chiều 4.9, trả lời câu hỏi của phóng viên về việc khi nào TP.HCM triển khai tiêm vaccine Moderna mũi 2 cho người dân, bác sĩ Nguyễn Hồng Tâm, Phó giám đốc điều hành Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, đến nay TP.HCM chưa nhận được vaccine Moderna để tiêm cho người chưa tiêm mũi 2. Ngành y tế TP.HCM đang tính các giải pháp thay thế, phù hợp nguyên tắc về khoa học và chuyên môn.

Theo chuyên gia bệnh truyền nhiễm BS Trương Hữu Khanh thì sau khi tiêm Moderna mũi 1, chậm nhất tối đa 4 tháng phải tiêm mũi 2. Nhưng lo nhất là trong thời gian chờ thì bị nhiễm bệnh. Về giải pháp, theo bác sĩ Khanh, một số nước trên thế giới khi thiếu vaccine đã tiêm trộn Moderna với Pfizer và ngược lại; AstraZeneca tiêm trộn với Pfizer, Moderna; tuy nhiên chưa có nghiên cứu tiêm Pfizer, Moderna mũi 1, dùng AstraZeneca mũi 2.

Theo thông tin từ Sở Y tế TP.HCM, TP vừa được Bộ Y tế phân bổ hơn 1 triệu liều vaccine Pfizer và hơn 500.000 liều vaccine AstraZeneca. Như vậy, khả năng TP.HCM sẽ tiêm Pfizer mũi 2 cho người đã tiêm Moderna mũi 1.

Thế nhưng, theo văn bản khẩn Sở Y tế gửi UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện; các sở, ban, ngành và các cơ sở y tế ngày 4.9 về việc tổ chức tiêm chủng vaccine từ ngày 1 đến ngày 15.9, thành phố có 2.713.843 liều vaccine, trong đó có 680.000 liều tiêm mũi 1 và 2.033.843 liều tiêm mũi 2. Trong 2.033.843 liều tiêm mũi 2 có 446.118 liều Moderna (khoảng cách giữa hai mũi tiêm là 4 tuần) cho người đã tiêm mũi 1 từ ngày 1 đến 15-8. Như vậy, người đã chích Moderna mũi 1 sẽ được chích thuốc gì ở mũi 2? Ông nói gà, bà nói vịt kiểu này làm dân hoang mang quá. Tin thì nói hết, tin lại nói còn. Cứ minh bạch một lời cho dân tin. Giờ biết tin ai đây?

Trước đây văn bản của Bộ Y tế cũng ghi rằng nên tiêm mũi thứ hai sát nhất có thể với thời khoảng khuyến nghị 3 tuần hoặc 4 tuần. Tuy nhiên, liều thứ hai của có thể được hoãn tới 6 tuần (42 ngày) sau mũi đầu tiên nếu cần thiết. Cũng không nên tiêm mũi thứ hai sớm. Thế nhưng BS Khanh lại bảo có thể trễ đến 4 tháng? Thưa ông bác sĩ, 42 ngày với 4 tháng là 120 ngày xa nhau lắm ông bác sĩ ạ! Ông nói lố quá, 4 tháng thì chích chi nữa ông? Con virus nó ghê quá, chỉ tin vào vaccine mà mỗi ông nói mỗi kiểu thế này thì lo quá, sợ quá. Chỉ ngán chưa kịp tiêm đã nhiễm rồi.

Lại nghe, sáng nay Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên khi trả lời báo chí, đánh giá TP.HCM phải mở cửa dần, chậm nhưng chắc. “Không thể mãi giãn cách nghiêm ngặt và cũng không thể quét sạch F0”. Cũng theo ông phải lưu ý, bình thường khác với bình thường mới. Bình thường như trước đây là mọi người có thể tự do làm việc mình muốn nhưng tình thế giờ đã khác. Nếu để xảy ra tái phát dịch một lần nữa như chúng ta đã đi qua thì cực kỳ khó khăn.

Có nghĩa là thành phố đang chuẩn bị để có một kế hoạch mới, sẽ giảm giãn cách nhưng trong giới hạn nhất định. Trên mạng đang lan nhanh nội dung dự báo mở cửa lại thành phố và một số tỉnh thành. Trong đó có chi tiết đáng chú ý là hiện nay thành phố chỉ còn loại vaccine Sinopharm để tiêm mũi 1 cho tất cả người từ 18 tuổi trở lên (bao gồm cả người trên 65 tuổi và người có bệnh nền). Và sau 15.9.2021, khi thành phố quay trở lại các hoạt động kinh tế thì chỉ có người đã được tiêm vaccine mới được đi làm và tham gia các hoạt động xã hội khác. Vụ này hơi gay vì hiện nay vẫn còn nhiều người không đồng ý chích Sinopharm, vẫn đợi để có thể chích thuốc khác. Nếu cứ dùng dằng với những tin tức mâu thuẫn nhau như thế thì tiến độ tiêm chủng sẽ chậm lại đưa đến tình trạng khó có thể an toàn cho cộng đồng khi giảm giãn cách.

Trong tổng số liều vắc xin đã được tiêm cả nước là 21.046.279 liều, trong đó tiêm 1 mũi là 17.998.754 liều, tiêm mũi 2 là 3.047.525 liều. Thế nhưng ở thành phố tính đến hết ngày 3.9, TP.HCM đã tiêm 6,3 triệu liều, trong đó hơn 5,9 triệu mũi 1 và chỉ gần 398.000 mũi 2. Con số mũi 2 quá ít không đủ để có thể an tâm khi mở cửa trở lại. Không ngại tiến độ chậm vì trước đây có ngày thành phố tiêm chủng với số lượng 600.000 liều/ngày. Nhưng khó khăn nhất là thiếu vaccine. Chuyện thiếu này xuất phát sự không đồng bộ giữa thành phố với trung ương, thiếu chuẩn bị và có kế hoạch trong việc tính toán số lượng thuốc cần thiết để tiêm chủng đợt 2. Rõ ràng là trong việc phòng chống dịch, chính quyền đã có nhiều lúng túng, không có một kế hoạch dài hơi mang một tầm nhìn sâu xa nên đưa đến những khủng hoảng không đáng có.

Kế hoạch hỗ trợ và túi an sinh cho người dân là một chủ trương đúng nhưng không kịp thời của thành phố đến với những người lao động nghèo, thất nghiệp vì đại dịch. Tuy nhiên, việc thực hiện cũng gặp nhiều trở ngại và cũng có nhiều tiếng kêu ta thán của dân. Những khu nội thành thì việc cấp phát ít bị kêu ca hơn những khu xa hơn như quận 8, Bình Tân, Tân Phú…Trong chương trình “Dân hỏi – Thành phố trả lời” được phát trực tiếp trên facebook của Trung tâm Báo chí TP HCM với MC Quyền Linh là người dẫn dắt chương trình. Ta sẽ nghe rất nhiều tiếng kêu của dân. Chủ trương không bỏ sót một ai, không để ai phải đói nhưng chỉ cần theo dõi chương trình đó ta thấy người bị sót quá nhiều, người đang đói ăn cũng không thiếu. Chủ trương đã có, theo các cán bộ phụ trách thì tiền, túi an sinh, thực phẩm hỗ trợ cũng đã sẵn sàng, thế nhưng tại sao nhiều đối tượng chưa nhận được? Vì thủ tục rối rắm, vì lãnh đạo địa phương quan liêu, xa rời quần chúng? Vì người cán bộ thiếu trách nhiệm hay có thể có tình trạng mang những thứ hỗ trợ của nhà nước phân chia cho gia đình, người thân của mình. Chuyện này đã xảy ra ở phường Phú Hữu, TP Thủ Đức. Đó là trường hợp của Huỳnh Hồng Sơn, cán bộ UBND phường Phú Hữu vừa bị bắt với cáo buộc đưa người quen vào danh sách nhận tiền hỗ trợ khó khăn vì dịch. Tối 4.9, ông Sơn đã bị Công an TP Thủ Đức bắt tạm giam về hành vi Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo Điều 356 Bộ luật Hình sự. Cơ quan điều tra xác định, ông này đã lợi dụng vị trí xét duyệt hồ sơ nhận hỗ trợ theo Nghị quyết 09 của HĐND TP HCM, đưa tên nhiều người quen (không đúng đối tượng được hỗ trợ) vào danh sách. Sự việc bị cảnh sát phát hiện khi thấy tên nhiều người tại một nhà trọ nhưng thực tế những người này không ở đây, không đủ điều kiện được hưởng hỗ trợ. Sau khi nhận khoảng hơn 10 triệu đồng. Dân nhiều nơi kêu ca cũng có nghĩa rất nhiều địa phương đã thi hành sai chính sách. Cứ lên mạng xã hội thì thấy rõ tình cảnh của người dân đang khao khát sự hỗ trợ và túi an sinh như thế nào. Quận nào cũng có, khu nào cũng có tiếng kêu nhất là những khu nhiều nhà trọ, vùng xa của thành phố.

Để giải quyết cái ăn cho người lao động cũng như nhân dân toàn thành phố, giải pháp căn cơ và đúng lúc nhất bây giờ là tái khởi động sản xuất kinh doanh. Việc tái khởi động các hoạt động kinh tế tại thành phố sẽ giải quyết tình trạng đa số các doanh nghiệp hiện nay vốn đã đóng cửa kéo dài từ đầu tháng 7.2021 hoạt động lại trong lúc chờ phủ vắc xin 2 mũi.

Đây được xem là biện pháp khẩn cấp để mở cửa trở lại các hoạt động kinh tế khi tỷ lệ lao động được tiêm vaccine phòng dịch còn thấp. Do vậy, chỉ mở cửa theo từng giai đoạn để đảm bảo mục tiêu kép, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế ở mức tối đa cũng như duy trì hoạt động sản xuất bền vững và liên tục ngay cả khi phát hiện ca nhiễm tại nhà máy.

Cùng lúc đó, các chợ và hàng quán nên cho phép mở cửa trở lại. Người buôn bán có thu nhập, người dân thuận lợi trong việc mua sắm hàng hoá, thực phẩm không phải qua một trung gian nào. Có lẽ cũng nên giảm dần chuyện ngoáy mũi xét nghiệm, cứ đà này nghe chuyện ngoáy ai cũng ngán lắm rồi.

Cơn đại dịch kéo dài mấy tháng nay ở thành phố không những làm đời sống trở nên quá khó khăn mà còn khiến cho những sinh hoạt tinh thần của người thành phố cũng gặp nhiều bế tắc. Đám tang cho người chết không được làm theo nghi lễ đã đành, suốt một thời gian dài, thành phố không còn đám cưới. Đại dịch đã khiến cho đôi lứa yêu nhau không tổ chức cưới được vì giãn cách, vì phong toả, cách ly. Nhiều gia đình phải chấp nhận hoãn lại không biết đến bao giờ. Những người yêu nhau nhiều khi chỉ cách nhau một con phố, một con đường mà mấy tháng trời không được gặp. Cũng may còn thấy mặt nhau, còn nói được với nhau qua điện thoại. Ở gần mà thành yêu xa. Thời buổi gì buồn thế? Người mất đi không đèn, không hoa, không ai đưa tiễn. Đám cưới cũng chẳng ai được cử hành. Một xã hội như bị đóng băng. Người sống, người chết đều bị những hạn chế để có những sinh hoạt, nghi lễ bình thường.

Ngoài những người khổ sở vì khó khăn trong cuộc sống. Đội ngũ y tế trên tuyến đầu chống dịch là những người phải hi sinh nhiều nhất. Họ chấp nhận xa nhà, cận kề với những cái chết, lao vào chỗ nguy hiểm có thể lây nhiễm bất cứ lúc nào đến kiệt sức. Nên chăng sau khi họ chấp nhận sống chung với virus suốt thời gian dài cách ly, phong tỏa, nhà nước nên có chế độ khen thưởng cho lực lượng này. Đã có người qua đời vì nhiễm dịch và những người còn đang chiến đấu nhưng cũng đã phải tiêu hao nhiều sức lực. Do vậy, phải thưởng bằng hiện kim có giá trị chứ không nên chỉ là tấm giấy khen đã có thành tích trong phong trào chống dịch. Các tỉnh phía Bắc đã có 16.000 nhân viên y tế chi viện cho miền Nam, miền Trung và Tây nguyên cũng đã góp mặt. Các bộ phận tại chỗ cũng đã xung phong ngay từ những ngày đầu. Tổng lực lượng có thể lên đến khoảng 40.000 người. Chỉ cần sự giúp sức của các doanh nghiệp lớn hay tạm trích ra từ Quỹ Vaccine của chính phủ, ta có thể có được 2 hoặc 3 ngàn tỷ đồng. Mỗi người sẽ được thưởng một lượng vàng, tương đương hơn 50 triệu. Thưởng thế mới xứng đáng công sức và sự hi sinh của họ suốt mùa dịch. Với đội ngũ tình nguyện viên, thưởng 15 triệu mỗi người. Cứ thực tế thế mà vui gấp mấy chục lần lãnh cái bằng khen hay món quà tặng về để khoe ở trên bàn. Đề xuất thế thôi chứ thấy cũng khó. Nhưng mong sao đội ngũ y tế được đền đáp xứng đáng. Sau ba tháng quên mình, xa gia đình cũng nên có món quà có giá trị mang về cho nhà chứ.

Bài này đang dở dang thì đọc được tin mới. “Đại diện Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch TP.HCM khẳng định địa phương chưa có kế hoạch cụ thể cho người đã tiêm 2 mũi vaccine và làm rõ một số tin giả khác.

Làm rõ một số thông tin thất thiệt lan truyền trên mạng những ngày qua là điều đầu tiên được ông Phạm Đức Hải, người phát ngôn của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP.HCM, cung cấp tại cuộc họp báo chiều 5/9. Hôm nay là ngày thứ 14 TP.HCM thực hiện Công điện 1099 của Chính phủ và Chỉ thị 11 của UBND TP.HCM.

Thời gian qua, một số thông tin lan truyền trên mạng như: “Bắt đầu thực hiện sống chung với Covid-19 từ 15/9. Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh được hoạt động khi đảm bảo an toàn phòng chống dịch. Việc mở cửa có lộ trình tăng dần tỷ lệ 30-50-70%. Cấp chữ ký số cá nhân để thực hiện online. Chuyển dân sang điều trị Covid-19 có thu phí…”.

Ông Hải khẳng định những điều trên đều là thông tin sai sự thật.

Ngoài ra, về thông tin “ai tiêm 2 mũi sẽ được hoạt động sau 6/9 hoặc 15/9”, ông Hải nhấn mạnh TP.HCM chưa có chủ trương này. Sau khi kiểm soát dịch bệnh, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 sẽ có thông tin cụ thể cho từng đối tượng tham gia hoạt động, đến nay chưa có thông tin về quy định cụ thể. Ông Hải đề nghị người dân bình tĩnh và chờ quy định được ban hành từ UBND TP.HCM. Người phát ngôn của Ban Chỉ đạo thông tin thêm rằng sáng nay, trong buổi làm việc của Bí thư Nguyễn Văn Nên với UBND quận 7, địa phương này đã trình một phương án thúc đẩy sản xuất kinh doanh, trở lại trạng thái “bình thường mới”. Ông Hải nhấn mạnh đây chỉ là phương án dự kiến.” (Báo Tuổi trẻ)

Ừ thì là một tin giả, nhưng ai cũng mong đó là tin thật. Nói thật lòng đấy. Vì từ trước đến nay thường giả thành thật, thật thành giả là chuyện thường ngày ở huyện mà.

Giờ thì chờ thông báo của chính quyền về việc mở cửa là thật, dẹp dây giăng, hủy hàng rào để làm nhiều chuyện đợi chờ lâu nay. Cũng chỉ là những chuyện bình thường của một cuộc sống bình thường thôi. Sau những tù hãm vì đại dịch, chỉ cần được sống và làm những việc như ngày bình thường cũng đã là hạnh phúc.

5.9.2021