FB Kiệt Anh Hùng
.
Ngủ sâu sau một đêm, thức dậy nhìn những thông tin từ facebook tôi không thể không ngậm ngùi. Kinh nghiệm đọc sử của mình, tôi biết lịch sử đã chính thức sang trang từ thời điểm này. Dấu hiệu hiển nhiên nó đã có trước đó, tản mác đâu đó và thật ra hơi khuất tầm nhìn của người quan sát sử như một sự kiện. Ở đây chúng ta không cần quan tâm đến những dấu hiệu tản mác kia, vì thật ra lịch sử nào cũng chảy trên một dòng chính là dựa trên những sự kiện có sức ảnh hưởng đến ký ức mọi người dân. Việc diễn đạt sự kiện chính đó, là một phạm trù khác, để rảnh rồi bàn. Tôi chỉ xin chỉ ra vài dấu hiệu từ những sự kiện chính, để nhấn mạnh rằng, lịch sử đã sang trang.
.
Có hai dấu hiệu theo tôi là quan trọng trong những sự kiện chính gần đây, hiển nhiên không chỉ riêng tôi nhìn thấy dấu hiệu đó, rất nhiều người quan sát đã nhìn và phân tích nó. Khác chăng, tôi nhìn dấu hiệu từ sự kiện kia ở một góc nhìn khác: Sự lựa chọn thái độ của người dân.
.
Hai dấu hiệu đó là: Một, xuất hiện quốc kỳ Quốc gia Việt Nam và cũng là quốc kỳ của Việt Nam Cộng Hoà sau đó, cờ vàng ba sọc, thấp thoáng một cách tản mác nơi người dân biểu tình ở Hà Tĩnh; và hai, ngày 15.04 hôm qua, người dân xã Mỹ Đức – Hà Nội đã bắt nhốt 20 cảnh sát cơ động vốn được điều đến để giải toả đất đai của bà con, có nguồn thông tin những cảnh sát cơ động có còn bị tẩm xăng.
.
Ở đây tôi không bàn về tính đúng sai của hành vi trên phương diện luật pháp hay đạo đức thế tục, tôi cũng không tán đồng hay phủ nhận hành vi của người dân là nên hay không nên, tôi chỉ nhấn mạnh là tôi nhìn dấu hiệu trên ở khía cạnh sự lựa chọn thái độ của người dân.
.
Năm ngoái, từ vụ cá chết Formosa, lần đầu tiên trong lich sử biểu tình người ta không còn nhìn thấy… cờ đỏ sao vàng nữa. Đến đầu năm nay, dưới sự dẫn dắt của nhiều linh mục miền Trung, người dân biểu tình đòi lại quyền lợi trên mảnh đất tổ tiên của mình với lá cờ công giáo; gần đây nhất, xuất hiện cờ vàng ba sọc đỏ. Sự thay đổi như vậy cần nhìn ở tác động vô thức của người dân, tất cả những người dân đã và đang biểu tình kia, đầu tiên họ từ chối lá cờ được chọn là quốc kỳ của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà vốn gắn liền với đảng Cộng sản. Sau, phải mất một thời gian để họ tìm thấy một biểu tượng để đứng cùng, là cờ công giáo. Và gần đây nhất, họ tìm đến một lá cờ đại diện cho một thể chế quốc gia đã chết. Tất cả đều cho thấy một thái độ chung nhất: Phủ nhận tinh thần quốc gia mà đảng Cộng sản đã lựa chọn, hay nói thẳng hơn, phủ nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản, mọi thứ mà đảng Cộng sản đã chọn làm biểu tượng quốc gia thì nay, bị người dân từ chối. Tóm lại, dấu hiệu thứ nhất cho thấy thái độ phủ nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản.
.
Dấu hiệu thứ hai, theo tôi là không tốt, đó là hành vi sử dụng bạo lực với công cụ cai trị của chính quyền. Nên nhớ, từ xưa đến giờ, người Việt dưới chế độ Cộng sản thường phản kháng bằng tiếng nói, bằng phẫn nộ, bằng tiếng khóc và cả bằng cái chết; họ chưa bao giờ dùng đến vũ lực, nếu có, là thứ vũ lực què quặt của người đàn bà cố tự vệ cho mình mà thôi. Thật ra người dân cũng không thể nào dùng vũ lực để chống lại công cụ cai trị của chính quyền, bởi đám công cụ đó được đào tạo chuyên môn và cả vũ khí; chúng luôn ở vị thế áp đảo người dân. Điều này chính là lý do ở những quốc gia toàn trị, người dân sở hữu vũ khí là một trọng tội; cho đến giờ nước Mỹ vẫn không dám chạm vào điều khoản sở hữu súng của người dân trong hiến pháp, dù lâu lâu vẫn có vụ xả súng chết người vô tội, lý do là vì hiến pháp Mỹ nhận thấy tính chất yếu thế của người dân với công cụ cai trị; khi cần, người dân có thể dùng chính vũ khí mình sở hữu để lật đổ một kẻ độc tài. Khi người dân lúc này, bắt đầu dùng vũ lực với đám công cụ nhà nước, thì đó cũng là lúc mà người dân không còn một chọn lựa nào khác: Hoặc phải dùng vũ lực để bảo vệ tài sản mình hoặc, mất trắng và tương lai đám cháu con thì mù mịt vô định. Dấu hiệu này cho thấy, thái độ người dân với chính quyền không còn ở mức độ phản kháng, mà là hành động, họ bắt đầu chủ động với vũ lực.
.
Cả hai dấu hiệu trên đều khắc hoạ một tâm tính người dân trong xã hội lúc này: Họ không công nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản và, họ đã chấp nhận dùng vũ lực với cả chế độ cai trị.
.
Kinh nghiệm đọc sử của tôi, khi tâm tính người dân xuất hiện điều đó thì chắc chắn lịch sử phải sang trang, cứ so sánh cuộc cách mạng Pháp thì chúng ta dễ thấy sự tương đồng hơn. Khi tâm tính này đang lan dần ra ở toàn bộ phận người dân, nó cần thời gian, và đó cũng là thời gian để đảng Cộng sản bắt đầu lựa chọn vai trò lịch sử của mình kết thúc trong bảo toàn hay kết thúc trong ô nhục, họ sẽ lựa chọn thay đổi như ý nguyện người dân hay tiếp tục xếp ý nguyện đó như một thái độ thù địch và phải trừng trị. Tôi e rằng họ không lựa chọn cái thứ nhất, vì đã nhiều lần trong lịch sử họ có lựa chọn tốt hơn cho đất nước nhưng họ từ chối nó. Và thật ra thời điểm này, thay đổi đã là quá muộn, khi tình cảm người dân đổi chiều, thái độ người dân với vũ lực càng lúc càng mạnh; thì nơi đó tôi lại nhìn thấy một tương lai u ám, những cuộc chiến giữa chính quyền và người dân sẽ kéo dài âm ỉ nhiều năm, những con người sẽ chết hoặc bị tù tội, những gia đình tản mác khắp nơi, những đứa trẻ sẽ mất đi gia đình, một nước Việt đổ nát khắp nơi trước khi lịch sử bước sang chương mới. Cái chương mới kia sẽ kế thừa cái di sản mâu thuẫn dân tộc từ năm 1975 đã đành, mà nó kèm theo cả di sản của chế độ Cộng sản đã chết gồm tài sản và gia đình của những kẻ cai trị, đó là chưa bàn đến công cụ. Nhìn cái chương mới đó, thú thật, tôi không lạc quan cho tương lai Việt Nam cho lắm.
.
Hy vọng thời khắc đó, một vĩ nhân về chính trị xuất hiện để cải sửa quốc gia theo kịp với quỹ đạo tiến bộ của nhân loại hoặc, vĩ nhân đó trở nên vĩ cuồng thì sớm muộn gì người ta cũng ướp xác và dựng tượng hắn. Nước Việt lại bắt đầu chu kỳ điên loạn mới.
.
Tôi mong là tôi sai. Nhưng lúc này, tôi không có gì để lạc quan, bởi cuộc cách mạng từ người dân lên chứ không phải từ trên xuống, bao giờ cũng tàn khốc.
-
Người phụ trách Văn Việt:
Trịnh Y Thư
Emails:
Văn:
Thơ:
Nghiên cứu – Phê bình:
Vấn đề hôm nay:
-
DANH NGÔN
-
Viết là một hình thức trị liệu; đôi khi tôi tự hỏi làm thế nào tất cả những người không viết, sáng tác hoặc vẽ có thể thoát khỏi sự điên rồ, u sầu, hoảng loạn và sợ hãi vốn có trong thân phận con người.
-
Writing is a form of therapy; sometimes I wonder how all those who do not write, compose, or paint can manage to escape the madness, melancholia, the panic and fear which is inherent in a human situation.
-
(Graham Greene, Ways of Escape, 1980)
-
Viết, tôi nghĩ, không tách biệt với sống. Viết là một dạng sống kép. Nhà văn trải nghiệm mọi thứ hai lần. Một lần trong thực tại và một lần trong tấm gương luôn chờ đợi trước hoặc sau.
-
Writing, I think, is not apart from living. Writing is a kind of double living. The writer experiences everything twice. Once in reality and once in that mirror which waits always before or behind.
-
(Catherine Drinker Bowen, The Atlantic, số tháng 12, 1957)
-
Tôi có thể viết những thứ rác rưởi, nhưng văn chương rác rưởi thì người ta bao giờ cũng có thể sửa. Chứ một trang trống thì đành thua.
-
I may write garbage, but you can always edit garbage. You can't edit a blank page.
-
(Jodi Picoult, npr ngày 22.11.2006)
-
Tôi chưa bao giờ bắt đầu một bài thơ mà tôi biết trước kết thúc. Viết… là khám phá.
-
I have never started a poem yet whose end I knew. Writing... is discovering.
-
(Robert Frost, Selected poems, ed. 1963)
-
Nếu có một cuốn sách bạn muốn đọc nhưng nó chưa được viết thì bạn phải viết đi.
-
If there's a book that you want to read, but it hasn't been written yet, then you must write it.
-
(Toni Morrison, bài nói tại Hội đồng Nghệ thuật Ohio 1981)
-
Cứ viết đi, bất kể điều gì. Vòi mở thì nước mới chảy.
-
Start writing, no matter what. The water does not flow until the faucet is turned on.
-
(Louis L’Amour, Education of a Wandering Man, 2008)
-
Bài viết mới
- Kiều bào gởi bao nhiêu tiền về Việt Nam trong 50 năm qua? 3 Tháng Mười, 2025
- Dịch thuật là một nghệ thuật tái tạo văn bản 3 Tháng Mười, 2025
- Chủ nghĩa dân tộc tai họa – sự sụp đổ của nền văn minh tự do (kỳ 2) 3 Tháng Mười, 2025
- Thơ Lê Thanh Trường 3 Tháng Mười, 2025
- Báo Thơ tháng 9-2025, số đặc biệt Thời Hiện Đại 3 Tháng Mười, 2025
- Tưởng niệm 50 năm ngày Saint-John-Perse ra đi (20/9/1975): Lời giới thiệu cho một tập thơ dịch sắp ra mắt “Những ngọn gió” (Vents) của Saint-John Perse 2 Tháng Mười, 2025
- Lũ ống và lũ quét đâu chờ bão trong những cơn lũ cuối mùa… 2 Tháng Mười, 2025
- Trần gian thưa thớt – Khi nhân cách suy đồi và kẻ trí dửng dưng 2 Tháng Mười, 2025
- Khai trương M² Gallery 2 Tháng Mười, 2025
- Bùi Chát, chúng ta đang trôi đi đâu? 1 Tháng Mười, 2025
- MƯA NGANG, mưa mà ngang, hay là mưa mà cũng ngang? 1 Tháng Mười, 2025
- Cái đẹp mỹ thuật Việt Nam từ Đông Dương tới Lê Quang Đỉnh (4) 1 Tháng Mười, 2025
- Thơ Trung Dũng Kqđ 1 Tháng Mười, 2025
- Cái đẹp mỹ thuật Việt Nam từ Đông Dương tới Lê Quang Đỉnh (3) 30 Tháng Chín, 2025
- Triển lãm “Bên bờ khoảnh khắc” của Trần Trọng Vũ 30 Tháng Chín, 2025
- Nguyễn Duy: Nhà thơ du / ru ca 29 Tháng Chín, 2025
- Đọc tập truyện Hạt U Minh của Trần Kiêm Trinh Tiên 29 Tháng Chín, 2025
- Văn Hải ngoại sau 1975 (kỳ 314): Trần Hồng Châu, nhà thơ 29 Tháng Chín, 2025
- Schumann – Clara – Brahms, còn mãi một tình yêu 29 Tháng Chín, 2025
- Loạn “người của công chúng” 28 Tháng Chín, 2025
- Cổ vũ cho hư cấu vu khống – cái được riêng và cái mất chung 28 Tháng Chín, 2025
- Thơ Bùi Chát 28 Tháng Chín, 2025
- Thơ Lê Vĩnh Tài 28 Tháng Chín, 2025
- Chủ nghĩa dân tộc tai họa – sự sụp đổ của nền văn minh tự do (kỳ 1) 28 Tháng Chín, 2025
- Cái đẹp mỹ thuật Việt Nam từ Đông Dương tới Lê Quang Đỉnh (2) 27 Tháng Chín, 2025
- Ý nghĩa của thơ từ góc nhìn hiện tượng luận 27 Tháng Chín, 2025
- Buổi giới thiệu sách Einstein “Từ những năm sau của đời tôi” 27 Tháng Chín, 2025
- Bộ phim One Battle After Another của đạo diễn Paul Thomas Anderson 27 Tháng Chín, 2025
- MỘT NÉN HƯƠNG CHO NHẠC SĨ NGUYỄN VŨ 26 Tháng Chín, 2025
- Nguyễn Khắc Dương – Đức tin Công giáo và lãng tử trần gian 26 Tháng Chín, 2025
- Tú Xương là một dịch giả rất độc đáo 26 Tháng Chín, 2025
- Văn Hải ngoại sau 1975 (kỳ 313): Hồ Trường An, nhà văn quê Nam 26 Tháng Chín, 2025
- Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (2) 26 Tháng Chín, 2025
- Bố và tôi và nhạc của Tchaïkovski 26 Tháng Chín, 2025
- Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (1) 26 Tháng Chín, 2025
- Thơ Phạm Công Trứ 26 Tháng Chín, 2025
- “Giáo dục lòng căm thù” – Một bi kịch của nền giáo dục hậu chiến 25 Tháng Chín, 2025
- Cái đẹp mỹ thuật Việt Nam từ Đông Dương tới Lê Quang Đỉnh (1) 25 Tháng Chín, 2025
- Thông cáo báo chí: Triển lãm tranh Miền Thiêng Xanh của Huỳnh Lê Nhật Tấn 25 Tháng Chín, 2025
- Về triển lãm Miền Thiêng Xanh của Huỳnh Lê Nhật Tấn 25 Tháng Chín, 2025
- Nói thêm về Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục 25 Tháng Chín, 2025
- Chân mây 25 Tháng Chín, 2025
- Vài cảm nhận về truyện ngắn “Trăm ngàn” 25 Tháng Chín, 2025
- Lật lại một cuốn sách “có vấn đề” về Trung Quốc 24 Tháng Chín, 2025
- Về sự độc hại của thi đua 24 Tháng Chín, 2025
- Vĩnh biệt Tiểu Tử 24 Tháng Chín, 2025
- Provenance: Vùng trống nguy hiểm trong nghệ thuật Việt Nam 24 Tháng Chín, 2025
- Albert Einstein, Từ những năm sau của đời tôi 24 Tháng Chín, 2025
- Thơ Bùi Chát 24 Tháng Chín, 2025
- Giới thiệu Nghệ sĩ và Tác phẩm – Triển lãm Nghệ thuật Thường niên “Dòng sông nội tại” 24 Tháng Chín, 2025
- Tâm sự tháng Chín 23 Tháng Chín, 2025
- Cha tôi 23 Tháng Chín, 2025
- Về thơ Đoàn Huy Giao 23 Tháng Chín, 2025
- Tháo chạy khỏi thơ mình 23 Tháng Chín, 2025
- Nơi chắp cánh cho tình yêu âm nhạc Beethoven của tôi 23 Tháng Chín, 2025
- Đưa AI vào giảng dạy từ lớp 1: Tầm nhìn xa hay bước đi quá vội? 22 Tháng Chín, 2025
- Một hôm… 22 Tháng Chín, 2025
- Công trình Giáo dục của Đạo Công giáo trong những biến động của xã hội Việt (1930-1990) 22 Tháng Chín, 2025
- Nguyễn Hữu Liêm bước gập ghềnh trên đường về quê mẹ 21 Tháng Chín, 2025
- Mendelssohn, nước Ý và tôi 21 Tháng Chín, 2025
- Emmanuel Mounier và chủ nghĩa nhân vị 21 Tháng Chín, 2025
- Hội hoạ Phùng Thanh Hà – Cứ nằm xuống và nhắm mắt, sẽ thấy 21 Tháng Chín, 2025
- Thơ Ái Điểu 21 Tháng Chín, 2025
- Dòng nhạc kỷ niệm với nhạc cũ miền Nam (kỳ 354): Tuyển tập “Những Tình Khúc Tiền Chiến Tiêu Biểu” – Con Thuyền Xa Bến (Lưu Bách Thụ) 21 Tháng Chín, 2025
- Tự sướng với lòng yêu nước? 20 Tháng Chín, 2025
- Chút day dứt với ông Lê Huy Ngọ 20 Tháng Chín, 2025
- Giọng nói của Hind Rajab: Tiếng kêu cả thế giới không hồi đáp 20 Tháng Chín, 2025
- Vài suy nghĩ về Thảo Trường và truyện ngắn “Cái hố” 20 Tháng Chín, 2025
- Cuộc chiến Quảng Trị và phim Cỏ lau 19 Tháng Chín, 2025
- Tên Dinh Ái Tử và thị trấn Ái Tử trở thành tên của một cửa biển! 19 Tháng Chín, 2025
- Khi một người đàn ông yêu một người đàn bà 19 Tháng Chín, 2025
- Bùi Chát: Tự thân như một công cụ – tường thuật về một tình huống nghệ thuật 19 Tháng Chín, 2025
- Cúi đầu trước nỗi nặng không tên 19 Tháng Chín, 2025
- Thơ Quảng Tánh Trần Cầm 19 Tháng Chín, 2025
- “Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ” 19 Tháng Chín, 2025
- Văn Hải ngoại sau 1975 (kỳ 312): Hoàng Chính Nghĩa 18 Tháng Chín, 2025
- Phòng sau ra giúp giống dòng Rồng Tiên 18 Tháng Chín, 2025
- Con người một chiều – Lý thuyết phê phán xã hội 18 Tháng Chín, 2025
- Xa mãi Phi châu & vĩnh biệt Robert Redford 18 Tháng Chín, 2025
- Một khoảng lặng trong trăm năm Đoàn Giỏi 17 Tháng Chín, 2025
- Từ 17 Tháng Chín, 2025
- Phạm Ngọc Lân: Một tác giả, một cuốn sách viết bằng ba ngôn ngữ “De père inconnu” – “Cha Vô Danh” – “Unknown Father” 17 Tháng Chín, 2025
- Thơ Đoàn Huy Giao 17 Tháng Chín, 2025
- Nghịch lý bằng cấp và thực lực khoa học ở Việt Nam 16 Tháng Chín, 2025
- Lại chuyện sách giáo khoa: Khi nào ngành giáo dục sẽ được lắng nghe thay vì chỉ bị thúc ép? 16 Tháng Chín, 2025
- Tạ Duy Anh – Một kẻ “vô tích sự” thành người gieo những ám ảnh dài lâu 16 Tháng Chín, 2025
- Văn Hải ngoại sau 1975 (kỳ 311): Văn học Việt-Nam Hải ngoại đã 50 năm 16 Tháng Chín, 2025
- “Ta về’, sẽ về đâu? 16 Tháng Chín, 2025
- “Tất cả chúng ta đều bị theo dõi / Tất cả chúng ta sắp bị bắt rồi” (trích bài “Vô cùng” của Hoàng Nhuận Cầm) 15 Tháng Chín, 2025
- Sách giáo khoa và cuộc cách mạng khứ hồi 15 Tháng Chín, 2025
- Nguyên Yên: Khoảng trống giữa những vô nghĩa tồn tại và những bất tử đã bị dập tắt 15 Tháng Chín, 2025
- Đỗ Hồng Ngọc và “Chuyện hồi đó” 15 Tháng Chín, 2025
- Karl Popper và tác phẩm “Xã hội mở và những kẻ thù của nó” 15 Tháng Chín, 2025
- Văn-học Việt Nam 50 năm hải-ngoại của Nguyễn Vy Khanh 15 Tháng Chín, 2025
- Phim Mưa đỏ: Ba tình tiết điện ảnh dưới góc nhìn ký hiệu học và biểu tượng học 14 Tháng Chín, 2025
- Thủ thành, thủ thân và thủ thể chế 14 Tháng Chín, 2025
- Nghe tiếng chim bên rừng Miến Điện 14 Tháng Chín, 2025
- Dòng nhạc kỷ niệm với nhạc cũ miền Nam (kỳ 353): Tuyển tập “Những Tình Khúc Tiền Chiến Tiêu Biểu” – Bến Cũ (Anh Việt) 14 Tháng Chín, 2025
- Thơ Lê An Thế 14 Tháng Chín, 2025
- Bùi Giáng: Một hồn thơ tinh đọng ngôi lời dạ thưa 13 Tháng Chín, 2025
Danh sách liên kết