FB Kiệt Anh Hùng
.
Ngủ sâu sau một đêm, thức dậy nhìn những thông tin từ facebook tôi không thể không ngậm ngùi. Kinh nghiệm đọc sử của mình, tôi biết lịch sử đã chính thức sang trang từ thời điểm này. Dấu hiệu hiển nhiên nó đã có trước đó, tản mác đâu đó và thật ra hơi khuất tầm nhìn của người quan sát sử như một sự kiện. Ở đây chúng ta không cần quan tâm đến những dấu hiệu tản mác kia, vì thật ra lịch sử nào cũng chảy trên một dòng chính là dựa trên những sự kiện có sức ảnh hưởng đến ký ức mọi người dân. Việc diễn đạt sự kiện chính đó, là một phạm trù khác, để rảnh rồi bàn. Tôi chỉ xin chỉ ra vài dấu hiệu từ những sự kiện chính, để nhấn mạnh rằng, lịch sử đã sang trang.
.
Có hai dấu hiệu theo tôi là quan trọng trong những sự kiện chính gần đây, hiển nhiên không chỉ riêng tôi nhìn thấy dấu hiệu đó, rất nhiều người quan sát đã nhìn và phân tích nó. Khác chăng, tôi nhìn dấu hiệu từ sự kiện kia ở một góc nhìn khác: Sự lựa chọn thái độ của người dân.
.
Hai dấu hiệu đó là: Một, xuất hiện quốc kỳ Quốc gia Việt Nam và cũng là quốc kỳ của Việt Nam Cộng Hoà sau đó, cờ vàng ba sọc, thấp thoáng một cách tản mác nơi người dân biểu tình ở Hà Tĩnh; và hai, ngày 15.04 hôm qua, người dân xã Mỹ Đức – Hà Nội đã bắt nhốt 20 cảnh sát cơ động vốn được điều đến để giải toả đất đai của bà con, có nguồn thông tin những cảnh sát cơ động có còn bị tẩm xăng.
.
Ở đây tôi không bàn về tính đúng sai của hành vi trên phương diện luật pháp hay đạo đức thế tục, tôi cũng không tán đồng hay phủ nhận hành vi của người dân là nên hay không nên, tôi chỉ nhấn mạnh là tôi nhìn dấu hiệu trên ở khía cạnh sự lựa chọn thái độ của người dân.
.
Năm ngoái, từ vụ cá chết Formosa, lần đầu tiên trong lich sử biểu tình người ta không còn nhìn thấy… cờ đỏ sao vàng nữa. Đến đầu năm nay, dưới sự dẫn dắt của nhiều linh mục miền Trung, người dân biểu tình đòi lại quyền lợi trên mảnh đất tổ tiên của mình với lá cờ công giáo; gần đây nhất, xuất hiện cờ vàng ba sọc đỏ. Sự thay đổi như vậy cần nhìn ở tác động vô thức của người dân, tất cả những người dân đã và đang biểu tình kia, đầu tiên họ từ chối lá cờ được chọn là quốc kỳ của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà vốn gắn liền với đảng Cộng sản. Sau, phải mất một thời gian để họ tìm thấy một biểu tượng để đứng cùng, là cờ công giáo. Và gần đây nhất, họ tìm đến một lá cờ đại diện cho một thể chế quốc gia đã chết. Tất cả đều cho thấy một thái độ chung nhất: Phủ nhận tinh thần quốc gia mà đảng Cộng sản đã lựa chọn, hay nói thẳng hơn, phủ nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản, mọi thứ mà đảng Cộng sản đã chọn làm biểu tượng quốc gia thì nay, bị người dân từ chối. Tóm lại, dấu hiệu thứ nhất cho thấy thái độ phủ nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản.
.
Dấu hiệu thứ hai, theo tôi là không tốt, đó là hành vi sử dụng bạo lực với công cụ cai trị của chính quyền. Nên nhớ, từ xưa đến giờ, người Việt dưới chế độ Cộng sản thường phản kháng bằng tiếng nói, bằng phẫn nộ, bằng tiếng khóc và cả bằng cái chết; họ chưa bao giờ dùng đến vũ lực, nếu có, là thứ vũ lực què quặt của người đàn bà cố tự vệ cho mình mà thôi. Thật ra người dân cũng không thể nào dùng vũ lực để chống lại công cụ cai trị của chính quyền, bởi đám công cụ đó được đào tạo chuyên môn và cả vũ khí; chúng luôn ở vị thế áp đảo người dân. Điều này chính là lý do ở những quốc gia toàn trị, người dân sở hữu vũ khí là một trọng tội; cho đến giờ nước Mỹ vẫn không dám chạm vào điều khoản sở hữu súng của người dân trong hiến pháp, dù lâu lâu vẫn có vụ xả súng chết người vô tội, lý do là vì hiến pháp Mỹ nhận thấy tính chất yếu thế của người dân với công cụ cai trị; khi cần, người dân có thể dùng chính vũ khí mình sở hữu để lật đổ một kẻ độc tài. Khi người dân lúc này, bắt đầu dùng vũ lực với đám công cụ nhà nước, thì đó cũng là lúc mà người dân không còn một chọn lựa nào khác: Hoặc phải dùng vũ lực để bảo vệ tài sản mình hoặc, mất trắng và tương lai đám cháu con thì mù mịt vô định. Dấu hiệu này cho thấy, thái độ người dân với chính quyền không còn ở mức độ phản kháng, mà là hành động, họ bắt đầu chủ động với vũ lực.
.
Cả hai dấu hiệu trên đều khắc hoạ một tâm tính người dân trong xã hội lúc này: Họ không công nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản và, họ đã chấp nhận dùng vũ lực với cả chế độ cai trị.
.
Kinh nghiệm đọc sử của tôi, khi tâm tính người dân xuất hiện điều đó thì chắc chắn lịch sử phải sang trang, cứ so sánh cuộc cách mạng Pháp thì chúng ta dễ thấy sự tương đồng hơn. Khi tâm tính này đang lan dần ra ở toàn bộ phận người dân, nó cần thời gian, và đó cũng là thời gian để đảng Cộng sản bắt đầu lựa chọn vai trò lịch sử của mình kết thúc trong bảo toàn hay kết thúc trong ô nhục, họ sẽ lựa chọn thay đổi như ý nguyện người dân hay tiếp tục xếp ý nguyện đó như một thái độ thù địch và phải trừng trị. Tôi e rằng họ không lựa chọn cái thứ nhất, vì đã nhiều lần trong lịch sử họ có lựa chọn tốt hơn cho đất nước nhưng họ từ chối nó. Và thật ra thời điểm này, thay đổi đã là quá muộn, khi tình cảm người dân đổi chiều, thái độ người dân với vũ lực càng lúc càng mạnh; thì nơi đó tôi lại nhìn thấy một tương lai u ám, những cuộc chiến giữa chính quyền và người dân sẽ kéo dài âm ỉ nhiều năm, những con người sẽ chết hoặc bị tù tội, những gia đình tản mác khắp nơi, những đứa trẻ sẽ mất đi gia đình, một nước Việt đổ nát khắp nơi trước khi lịch sử bước sang chương mới. Cái chương mới kia sẽ kế thừa cái di sản mâu thuẫn dân tộc từ năm 1975 đã đành, mà nó kèm theo cả di sản của chế độ Cộng sản đã chết gồm tài sản và gia đình của những kẻ cai trị, đó là chưa bàn đến công cụ. Nhìn cái chương mới đó, thú thật, tôi không lạc quan cho tương lai Việt Nam cho lắm.
.
Hy vọng thời khắc đó, một vĩ nhân về chính trị xuất hiện để cải sửa quốc gia theo kịp với quỹ đạo tiến bộ của nhân loại hoặc, vĩ nhân đó trở nên vĩ cuồng thì sớm muộn gì người ta cũng ướp xác và dựng tượng hắn. Nước Việt lại bắt đầu chu kỳ điên loạn mới.
.
Tôi mong là tôi sai. Nhưng lúc này, tôi không có gì để lạc quan, bởi cuộc cách mạng từ người dân lên chứ không phải từ trên xuống, bao giờ cũng tàn khốc.
-
Người phụ trách Văn Việt:
Trịnh Y Thư
Emails:
Văn:
Thơ:
Nghiên cứu – Phê bình:
Vấn đề hôm nay:
-
DANH NGÔN
-
Viết là một hình thức trị liệu; đôi khi tôi tự hỏi làm thế nào tất cả những người không viết, sáng tác hoặc vẽ có thể thoát khỏi sự điên rồ, u sầu, hoảng loạn và sợ hãi vốn có trong thân phận con người.
-
Writing is a form of therapy; sometimes I wonder how all those who do not write, compose, or paint can manage to escape the madness, melancholia, the panic and fear which is inherent in a human situation.
-
(Graham Greene, Ways of Escape, 1980)
-
Viết, tôi nghĩ, không tách biệt với sống. Viết là một dạng sống kép. Nhà văn trải nghiệm mọi thứ hai lần. Một lần trong thực tại và một lần trong tấm gương luôn chờ đợi trước hoặc sau.
-
Writing, I think, is not apart from living. Writing is a kind of double living. The writer experiences everything twice. Once in reality and once in that mirror which waits always before or behind.
-
(Catherine Drinker Bowen, The Atlantic, số tháng 12, 1957)
-
Tôi có thể viết những thứ rác rưởi, nhưng văn chương rác rưởi thì người ta bao giờ cũng có thể sửa. Chứ một trang trống thì đành thua.
-
I may write garbage, but you can always edit garbage. You can't edit a blank page.
-
(Jodi Picoult, npr ngày 22.11.2006)
-
Tôi chưa bao giờ bắt đầu một bài thơ mà tôi biết trước kết thúc. Viết… là khám phá.
-
I have never started a poem yet whose end I knew. Writing... is discovering.
-
(Robert Frost, Selected poems, ed. 1963)
-
Nếu có một cuốn sách bạn muốn đọc nhưng nó chưa được viết thì bạn phải viết đi.
-
If there's a book that you want to read, but it hasn't been written yet, then you must write it.
-
(Toni Morrison, bài nói tại Hội đồng Nghệ thuật Ohio 1981)
-
Cứ viết đi, bất kể điều gì. Vòi mở thì nước mới chảy.
-
Start writing, no matter what. The water does not flow until the faucet is turned on.
-
(Louis L’Amour, Education of a Wandering Man, 2008)
-
Bài viết mới
- Những hình ảnh sau trận lụt ở Đông Hoà, Phú Yên 25 Tháng Mười Một, 2025
- Tiếp tục lầm bầm về giáo dục 25 Tháng Mười Một, 2025
- Nhìn hiện tượng Sophie Trịnh, nghĩ về phê bình mỹ thuật 25 Tháng Mười Một, 2025
- Bến lở (kỳ 3) 25 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Nguyễn Duy 25 Tháng Mười Một, 2025
- Ngập lụt diện rộng: Cần nhìn thẳng vào phần “nhân tai” để giảm thiệt hại 24 Tháng Mười Một, 2025
- Nghĩ nhỏ giữa những ngày buồn 24 Tháng Mười Một, 2025
- Hãy suy nghĩ thật kỹ trước khi gõ một lời vô tâm 24 Tháng Mười Một, 2025
- Một mạng người đáng giá bao nhiêu? 24 Tháng Mười Một, 2025
- Đêm thấy ta cùng thác đổ 23 Tháng Mười Một, 2025
- Chiếc xe hòm vào xã Hòa Thịnh 23 Tháng Mười Một, 2025
- Cô bé trên mái nhà sàn 23 Tháng Mười Một, 2025
- Bổ sung và đính chính vài chi tiết về tiểu sử Nguyễn Huy Lượng 23 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ haiku Iio Sōgi 23 Tháng Mười Một, 2025
- Môi trinh kỹ nữ (Cố sự tân trang) 22 Tháng Mười Một, 2025
- Cụ Tượng – Bùi Chát và hành vi đưa cái vô hình ra bề mặt 22 Tháng Mười Một, 2025
- Bến lở (kỳ 2) 22 Tháng Mười Một, 2025
- Chiến dịch diệt chim sẻ – khi con người quên lắng nghe tự nhiên 22 Tháng Mười Một, 2025
- Đất chảy 21 Tháng Mười Một, 2025
- Đọc thơ Trần Hạ Vi 21 Tháng Mười Một, 2025
- Bùi Chát & Cụ tượng – một cơn trôi mang hình hài 21 Tháng Mười Một, 2025
- Mấy câu hỏi với họa sĩ Phan Nguyên 21 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Trịnh Cung 21 Tháng Mười Một, 2025
- Khi cảm xúc có xương, ý nghĩa có bóng 20 Tháng Mười Một, 2025
- Ngôn ngữ như là sự giáp mặt 20 Tháng Mười Một, 2025
- Đọc sách Cám dỗ tự do của Nguyễn Hữu Liêm 20 Tháng Mười Một, 2025
- Bến lở (kỳ 1) 20 Tháng Mười Một, 2025
- Giờ đến chuyện thi giáo viên giỏi 19 Tháng Mười Một, 2025
- Hầm trú ẩn cho người và chữ 19 Tháng Mười Một, 2025
- Lê Thị Thấm Vân đi về Xứ Nắng 19 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Đoàn Huy Giao 19 Tháng Mười Một, 2025
- “Lai tại khứ giao duyên” 18 Tháng Mười Một, 2025
- Viễn tưởng 18 Tháng Mười Một, 2025
- Ngôn ngữ và Quyền lực 17 Tháng Mười Một, 2025
- Kinh điển thời hiện đại: Saint-John Perse (Nobel Văn chương 1960) 17 Tháng Mười Một, 2025
- Cụ tượng 17 Tháng Mười Một, 2025
- Việt Nam học và câu hỏi về cơ chế tri thức 16 Tháng Mười Một, 2025
- Palestine: Những dòng thơ không bao giờ chết 16 Tháng Mười Một, 2025
- Một buổi tối với GS Larry Berman và “Perfect Spy” 16 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Trần Hoàng Phố 16 Tháng Mười Một, 2025
- Từ cõi đạo đến cõi người: Đọc “Lòng trần” của Nguyễn Thị Thụy Vũ 15 Tháng Mười Một, 2025
- Sấm ký 15 Tháng Mười Một, 2025
- Khi chữ làm mù mắt: Một nỗi buồn cho phê bình nghệ thuật Việt Nam 15 Tháng Mười Một, 2025
- Tấm gương soi của gã nhà văn 15 Tháng Mười Một, 2025
- Bất ngờ… Mường Mán 15 Tháng Mười Một, 2025
- “Les Carnets de la drôle de guerre” của Jean-Paul Sartre 14 Tháng Mười Một, 2025
- Đứa con của Desiree 14 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Lê An Thế 14 Tháng Mười Một, 2025
- Cho đi lại từ đầu 13 Tháng Mười Một, 2025
- Các nhà sử học quan sát Chiến tranh Nga-Ukraine như thế nào? 13 Tháng Mười Một, 2025
- Ngôn ngữ: Trường hợp dịch thuật ngữ “Artificial Intelligence” trong các tiếng Nhật, Hàn và Trung 13 Tháng Mười Một, 2025
- Những đường phấn của giới hạn – Về tính phái sinh trong tác phẩm “Perspective” của Jordi Koalitic 13 Tháng Mười Một, 2025
- Thích Trí Quang – từ nhập thế đến vô ngã giữa cơn lốc lịch sử 12 Tháng Mười Một, 2025
- Chu Hồng Tiến – Ngang trời bay vội 12 Tháng Mười Một, 2025
- Dân gian lên mạng – tiếng cười và triết lý của thời hiện đại 12 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Nguyễn Viện 12 Tháng Mười Một, 2025
- Cuốn sách mới nhất về Chu Mạnh Trinh – người tài hoa bậc nhất nước Nam ta 12 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Ái Điểu 11 Tháng Mười Một, 2025
- Nguyễn Tuân và mĩ học của hiến sinh nghệ thuật trong Chùa Đàn 11 Tháng Mười Một, 2025
- Đọc văn, đọc truyện 11 Tháng Mười Một, 2025
- Ngắm tác phẩm “Mùa Cá” của Đặng Phương Việt 11 Tháng Mười Một, 2025
- Điểm số và con người tự do trong giáo dục 10 Tháng Mười Một, 2025
- Hoài niệm Cách mạng Tháng Mười Nga: Xứ Việt với Volga, Lada và đô la 10 Tháng Mười Một, 2025
- Đường khâu nối thời gian (Tuyển tập II của Ngô Thế Vinh – “Chân dung Văn học, Nghệ thuật và Văn hóa”) 10 Tháng Mười Một, 2025
- Chút kỷ niệm với người khai sinh sinh học phân tử 10 Tháng Mười Một, 2025
- Ủy ban Pospelov (4) 10 Tháng Mười Một, 2025
- Cầu lời nói thẳng 9 Tháng Mười Một, 2025
- Nước hoa và bình minh 9 Tháng Mười Một, 2025
- Bùi Tiến Tuấn – Biến tấu của lụa 9 Tháng Mười Một, 2025
- Đối thoại của hai “phong thái” – “Tự sự” của Tào Linh và “Ngày tháng này” của Đặng Tiến 9 Tháng Mười Một, 2025
- Ủy ban Pospelov (3) 9 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Nguyễn Hàn Chung 9 Tháng Mười Một, 2025
- Hoạ sỹ Bùi Quang Ngọc, người-đương-đại 8 Tháng Mười Một, 2025
- Nhân một cuốn sách CŨ vừa được xuất bản với phiên bản MỚI & Ý kiến của chúng tôi 8 Tháng Mười Một, 2025
- Người Mỹ trầm lặng của Graham Greene vừa trở lại 8 Tháng Mười Một, 2025
- Ba thế hệ tự do trong văn học Ukraine: Từ Gogol đến Bulgakov và Stus 8 Tháng Mười Một, 2025
- Ủy ban Pospelov (2) 8 Tháng Mười Một, 2025
- Những ai phải chịu chế tài? 7 Tháng Mười Một, 2025
- Nhà thơ Nguyễn Duy phản đối việc xây dựng Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng 7 Tháng Mười Một, 2025
- Simone de Beauvoir và bầu thai không chịu ra đời 7 Tháng Mười Một, 2025
- Ủy ban Pospelov (1) 7 Tháng Mười Một, 2025
- Sholokhov chỉ trích Solzhenitsyn, cho nhà văn bất đồng chính kiến này có thể là kẻ “điên rồ”! 7 Tháng Mười Một, 2025
- Ngọn Lửa và Ánh Trăng: Di sản tinh thần Thích Tuệ Sỹ giữa khổ đau và giải thoát 6 Tháng Mười Một, 2025
- Giành giật thẩm quyền yêu nước (Đọc tiểu thuyết “Cuộc phân tranh”) 6 Tháng Mười Một, 2025
- Nén hương tiễn bác Kiều Hưng 6 Tháng Mười Một, 2025
- Được thế thì tốt quá (hay là Nghĩa cử của quan lớn trên chiếu bạc) 5 Tháng Mười Một, 2025
- Khi một bài thơ không chịu ngủ yên 5 Tháng Mười Một, 2025
- Goncourt 2025 – “Ngôi nhà trống”: Một thi pháp ký ức từ sự lãng quên 5 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Bùi Chát 5 Tháng Mười Một, 2025
- Thơ Lê Huỳnh Lâm 5 Tháng Mười Một, 2025
- Người đưa thư cho linh hồn 4 Tháng Mười Một, 2025
- Đến với bài thơ hay: Bình bài thơ NGƯỜI VỀ của Hoàng Hưng 4 Tháng Mười Một, 2025
- Tiếng Việt từ TK 17: một số cách dùng Phật giáo như đạo bụt/tượng bụt/lạy bụt/thờ bụt so với bút … luân hồi, vô thường … (phần 50) 4 Tháng Mười Một, 2025
- Dzoãn Quốc Sỹ – Người giữ ngọn lửa của chữ nghĩa 3 Tháng Mười Một, 2025
- Nhớ lại sau 40 năm ra tù (kỳ 5) 3 Tháng Mười Một, 2025
- Chữ và người 400 năm 3 Tháng Mười Một, 2025
- Kha Tiệm Ly: Nỗi niềm hoài cổ trong văn tế, phú và Đường thi 3 Tháng Mười Một, 2025
- Bửu Sơn Kỳ Hương: Vận nước phận người trong thời loạn 3 Tháng Mười Một, 2025
- Nhớ lại sau 40 năm ra tù (kỳ 4) 2 Tháng Mười Một, 2025
- Giải thưởng Akutagawa & Tháp Đồng cảm Tokyo 2 Tháng Mười Một, 2025
Danh sách liên kết