FB Kiệt Anh Hùng
.
Ngủ sâu sau một đêm, thức dậy nhìn những thông tin từ facebook tôi không thể không ngậm ngùi. Kinh nghiệm đọc sử của mình, tôi biết lịch sử đã chính thức sang trang từ thời điểm này. Dấu hiệu hiển nhiên nó đã có trước đó, tản mác đâu đó và thật ra hơi khuất tầm nhìn của người quan sát sử như một sự kiện. Ở đây chúng ta không cần quan tâm đến những dấu hiệu tản mác kia, vì thật ra lịch sử nào cũng chảy trên một dòng chính là dựa trên những sự kiện có sức ảnh hưởng đến ký ức mọi người dân. Việc diễn đạt sự kiện chính đó, là một phạm trù khác, để rảnh rồi bàn. Tôi chỉ xin chỉ ra vài dấu hiệu từ những sự kiện chính, để nhấn mạnh rằng, lịch sử đã sang trang.
.
Có hai dấu hiệu theo tôi là quan trọng trong những sự kiện chính gần đây, hiển nhiên không chỉ riêng tôi nhìn thấy dấu hiệu đó, rất nhiều người quan sát đã nhìn và phân tích nó. Khác chăng, tôi nhìn dấu hiệu từ sự kiện kia ở một góc nhìn khác: Sự lựa chọn thái độ của người dân.
.
Hai dấu hiệu đó là: Một, xuất hiện quốc kỳ Quốc gia Việt Nam và cũng là quốc kỳ của Việt Nam Cộng Hoà sau đó, cờ vàng ba sọc, thấp thoáng một cách tản mác nơi người dân biểu tình ở Hà Tĩnh; và hai, ngày 15.04 hôm qua, người dân xã Mỹ Đức – Hà Nội đã bắt nhốt 20 cảnh sát cơ động vốn được điều đến để giải toả đất đai của bà con, có nguồn thông tin những cảnh sát cơ động có còn bị tẩm xăng.
.
Ở đây tôi không bàn về tính đúng sai của hành vi trên phương diện luật pháp hay đạo đức thế tục, tôi cũng không tán đồng hay phủ nhận hành vi của người dân là nên hay không nên, tôi chỉ nhấn mạnh là tôi nhìn dấu hiệu trên ở khía cạnh sự lựa chọn thái độ của người dân.
.
Năm ngoái, từ vụ cá chết Formosa, lần đầu tiên trong lich sử biểu tình người ta không còn nhìn thấy… cờ đỏ sao vàng nữa. Đến đầu năm nay, dưới sự dẫn dắt của nhiều linh mục miền Trung, người dân biểu tình đòi lại quyền lợi trên mảnh đất tổ tiên của mình với lá cờ công giáo; gần đây nhất, xuất hiện cờ vàng ba sọc đỏ. Sự thay đổi như vậy cần nhìn ở tác động vô thức của người dân, tất cả những người dân đã và đang biểu tình kia, đầu tiên họ từ chối lá cờ được chọn là quốc kỳ của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà vốn gắn liền với đảng Cộng sản. Sau, phải mất một thời gian để họ tìm thấy một biểu tượng để đứng cùng, là cờ công giáo. Và gần đây nhất, họ tìm đến một lá cờ đại diện cho một thể chế quốc gia đã chết. Tất cả đều cho thấy một thái độ chung nhất: Phủ nhận tinh thần quốc gia mà đảng Cộng sản đã lựa chọn, hay nói thẳng hơn, phủ nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản, mọi thứ mà đảng Cộng sản đã chọn làm biểu tượng quốc gia thì nay, bị người dân từ chối. Tóm lại, dấu hiệu thứ nhất cho thấy thái độ phủ nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản.
.
Dấu hiệu thứ hai, theo tôi là không tốt, đó là hành vi sử dụng bạo lực với công cụ cai trị của chính quyền. Nên nhớ, từ xưa đến giờ, người Việt dưới chế độ Cộng sản thường phản kháng bằng tiếng nói, bằng phẫn nộ, bằng tiếng khóc và cả bằng cái chết; họ chưa bao giờ dùng đến vũ lực, nếu có, là thứ vũ lực què quặt của người đàn bà cố tự vệ cho mình mà thôi. Thật ra người dân cũng không thể nào dùng vũ lực để chống lại công cụ cai trị của chính quyền, bởi đám công cụ đó được đào tạo chuyên môn và cả vũ khí; chúng luôn ở vị thế áp đảo người dân. Điều này chính là lý do ở những quốc gia toàn trị, người dân sở hữu vũ khí là một trọng tội; cho đến giờ nước Mỹ vẫn không dám chạm vào điều khoản sở hữu súng của người dân trong hiến pháp, dù lâu lâu vẫn có vụ xả súng chết người vô tội, lý do là vì hiến pháp Mỹ nhận thấy tính chất yếu thế của người dân với công cụ cai trị; khi cần, người dân có thể dùng chính vũ khí mình sở hữu để lật đổ một kẻ độc tài. Khi người dân lúc này, bắt đầu dùng vũ lực với đám công cụ nhà nước, thì đó cũng là lúc mà người dân không còn một chọn lựa nào khác: Hoặc phải dùng vũ lực để bảo vệ tài sản mình hoặc, mất trắng và tương lai đám cháu con thì mù mịt vô định. Dấu hiệu này cho thấy, thái độ người dân với chính quyền không còn ở mức độ phản kháng, mà là hành động, họ bắt đầu chủ động với vũ lực.
.
Cả hai dấu hiệu trên đều khắc hoạ một tâm tính người dân trong xã hội lúc này: Họ không công nhận quyền cai trị của đảng Cộng sản và, họ đã chấp nhận dùng vũ lực với cả chế độ cai trị.
.
Kinh nghiệm đọc sử của tôi, khi tâm tính người dân xuất hiện điều đó thì chắc chắn lịch sử phải sang trang, cứ so sánh cuộc cách mạng Pháp thì chúng ta dễ thấy sự tương đồng hơn. Khi tâm tính này đang lan dần ra ở toàn bộ phận người dân, nó cần thời gian, và đó cũng là thời gian để đảng Cộng sản bắt đầu lựa chọn vai trò lịch sử của mình kết thúc trong bảo toàn hay kết thúc trong ô nhục, họ sẽ lựa chọn thay đổi như ý nguyện người dân hay tiếp tục xếp ý nguyện đó như một thái độ thù địch và phải trừng trị. Tôi e rằng họ không lựa chọn cái thứ nhất, vì đã nhiều lần trong lịch sử họ có lựa chọn tốt hơn cho đất nước nhưng họ từ chối nó. Và thật ra thời điểm này, thay đổi đã là quá muộn, khi tình cảm người dân đổi chiều, thái độ người dân với vũ lực càng lúc càng mạnh; thì nơi đó tôi lại nhìn thấy một tương lai u ám, những cuộc chiến giữa chính quyền và người dân sẽ kéo dài âm ỉ nhiều năm, những con người sẽ chết hoặc bị tù tội, những gia đình tản mác khắp nơi, những đứa trẻ sẽ mất đi gia đình, một nước Việt đổ nát khắp nơi trước khi lịch sử bước sang chương mới. Cái chương mới kia sẽ kế thừa cái di sản mâu thuẫn dân tộc từ năm 1975 đã đành, mà nó kèm theo cả di sản của chế độ Cộng sản đã chết gồm tài sản và gia đình của những kẻ cai trị, đó là chưa bàn đến công cụ. Nhìn cái chương mới đó, thú thật, tôi không lạc quan cho tương lai Việt Nam cho lắm.
.
Hy vọng thời khắc đó, một vĩ nhân về chính trị xuất hiện để cải sửa quốc gia theo kịp với quỹ đạo tiến bộ của nhân loại hoặc, vĩ nhân đó trở nên vĩ cuồng thì sớm muộn gì người ta cũng ướp xác và dựng tượng hắn. Nước Việt lại bắt đầu chu kỳ điên loạn mới.
.
Tôi mong là tôi sai. Nhưng lúc này, tôi không có gì để lạc quan, bởi cuộc cách mạng từ người dân lên chứ không phải từ trên xuống, bao giờ cũng tàn khốc.
-
Người phụ trách Văn Việt:
Trịnh Y Thư
Emails:
Văn:
Thơ:
Nghiên cứu – Phê bình:
Vấn đề hôm nay:
-
DANH NGÔN
-
Viết là một hình thức trị liệu; đôi khi tôi tự hỏi làm thế nào tất cả những người không viết, sáng tác hoặc vẽ có thể thoát khỏi sự điên rồ, u sầu, hoảng loạn và sợ hãi vốn có trong thân phận con người.
-
Writing is a form of therapy; sometimes I wonder how all those who do not write, compose, or paint can manage to escape the madness, melancholia, the panic and fear which is inherent in a human situation.
-
(Graham Greene, Ways of Escape, 1980)
-
Viết, tôi nghĩ, không tách biệt với sống. Viết là một dạng sống kép. Nhà văn trải nghiệm mọi thứ hai lần. Một lần trong thực tại và một lần trong tấm gương luôn chờ đợi trước hoặc sau.
-
Writing, I think, is not apart from living. Writing is a kind of double living. The writer experiences everything twice. Once in reality and once in that mirror which waits always before or behind.
-
(Catherine Drinker Bowen, The Atlantic, số tháng 12, 1957)
-
Tôi có thể viết những thứ rác rưởi, nhưng văn chương rác rưởi thì người ta bao giờ cũng có thể sửa. Chứ một trang trống thì đành thua.
-
I may write garbage, but you can always edit garbage. You can't edit a blank page.
-
(Jodi Picoult, npr ngày 22.11.2006)
-
Tôi chưa bao giờ bắt đầu một bài thơ mà tôi biết trước kết thúc. Viết… là khám phá.
-
I have never started a poem yet whose end I knew. Writing... is discovering.
-
(Robert Frost, Selected poems, ed. 1963)
-
Nếu có một cuốn sách bạn muốn đọc nhưng nó chưa được viết thì bạn phải viết đi.
-
If there's a book that you want to read, but it hasn't been written yet, then you must write it.
-
(Toni Morrison, bài nói tại Hội đồng Nghệ thuật Ohio 1981)
-
Cứ viết đi, bất kể điều gì. Vòi mở thì nước mới chảy.
-
Start writing, no matter what. The water does not flow until the faucet is turned on.
-
(Louis L’Amour, Education of a Wandering Man, 2008)
-
Bài viết mới
- Tạm biệt họa sĩ Lê Thiết Cương 20 Tháng Bảy, 2025
- Người đàn bà ở Brno 20 Tháng Bảy, 2025
- Nguyệt Cầm 20 Tháng Bảy, 2025
- Đọc văn Thầy Tuệ Sỹ trong sách Lý Hạ – Bàn tay của quỷ 20 Tháng Bảy, 2025
- Dòng nhạc kỷ niệm với nhạc cũ miền Nam (kỳ 349): Tuyển tập “Những Tình Khúc Tiền Chiến Tiêu Biểu” – Bóng Chiều Xưa (Dương Thiệu Tước & Minh Trang) 20 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Lê Vĩnh Tài 20 Tháng Bảy, 2025
- “Không làm gì được quyển lịch…” 19 Tháng Bảy, 2025
- Hai kỷ niệm với hoạ sĩ Lê Thiết Cương 19 Tháng Bảy, 2025
- thơ, gửi một họa sĩ, ở cách tôi nửa vòng trái đất 19 Tháng Bảy, 2025
- Bản giao hưởng câm 19 Tháng Bảy, 2025
- Các chị em 19 Tháng Bảy, 2025
- Một tóm tắt về các chế độ hậu cộng sản (kỳ 11) 19 Tháng Bảy, 2025
- Lê Thiết Cương, cảm ơn bạn 18 Tháng Bảy, 2025
- Lê Thiết Cương là Hà Nội của tôi 18 Tháng Bảy, 2025
- Chúng ta nói gì khi nói về Lê Thiết Cương (1962/2025) 18 Tháng Bảy, 2025
- Nghệ sĩ và chính khách – đồng điệu mà khác biệt 18 Tháng Bảy, 2025
- “Gia đình bé mọn” – tiểu thuyết của nhà văn Dạ Ngân – hay một cách ám ảnh! 18 Tháng Bảy, 2025
- Chi Bảo & Bộ sưu tập gốm Việt Nam rất tầm vóc 18 Tháng Bảy, 2025
- Thiền Zen Paul Vân Thuyết 18 Tháng Bảy, 2025
- Phật giáo biến mất khỏi Ấn Độ – Đi tìm nguyên nhân 17 Tháng Bảy, 2025
- Cao Đông Khánh – mơ hồ hồn Việt thiên thu 17 Tháng Bảy, 2025
- Bùi Chát đang trôi 17 Tháng Bảy, 2025
- Mùi thời cuộc 17 Tháng Bảy, 2025
- Một tóm tắt về các chế độ hậu cộng sản (kỳ 10) 17 Tháng Bảy, 2025
- “Thuyền” – Lênh đênh tự do và phận số 16 Tháng Bảy, 2025
- Hoa nở vì ai… 16 Tháng Bảy, 2025
- No Country for Old Men (2007): Không chốn dung thân 16 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Yosano Akiko 16 Tháng Bảy, 2025
- Lan man về THUYỀN (2) 15 Tháng Bảy, 2025
- Không gian trưng bày nghệ thuật ở Việt Nam: Những căn phòng đẹp nhưng im lặng 15 Tháng Bảy, 2025
- Phòng khám 15 Tháng Bảy, 2025
- Lan man về THUYỀN (1) 14 Tháng Bảy, 2025
- “Metro 2033”: Bản cáo trạng đen tối về một nước Nga hoang tàn 14 Tháng Bảy, 2025
- Văn Ngan 14 Tháng Bảy, 2025
- Một cuộc phỏng vấn về một số vấn đề văn học 13 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Giáng Vân 13 Tháng Bảy, 2025
- Đọc sách ngày Chủ Nhật: Oswald Spengler – Kỹ thuật và bản chất con người 13 Tháng Bảy, 2025
- Dòng nhạc kỷ niệm với nhạc cũ miền Nam (kỳ 348): Tuyển tập “Những Tình Khúc Tiền Chiến Tiêu Biểu” – Ngày Về (Hoàng Giác) 13 Tháng Bảy, 2025
- Tôi đọc Thuyền 12 Tháng Bảy, 2025
- Một đề kiểm tra kĩ năng đọc hiểu 12 Tháng Bảy, 2025
- Người thả kẹo trong chiến dịch cầu không vận Berlin (1948-1949) 12 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Paletine: Echo for Peace 2 / Tiếng vọng hòa bình 2 12 Tháng Bảy, 2025
- Năm bông hồng đỏ 11 Tháng Bảy, 2025
- Bản chất của người 11 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Ngô Quốc Phương 11 Tháng Bảy, 2025
- Người chết sống lại như mặt trời 10 Tháng Bảy, 2025
- Trước khi động đất 10 Tháng Bảy, 2025
- Phái và Chèo 10 Tháng Bảy, 2025
- Nền móng của quản trị quốc gia – Nhìn từ góc độ triết học 9 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Lê Huỳnh Lâm 9 Tháng Bảy, 2025
- Cha mẹ dạy Ngữ văn cho con… 8 Tháng Bảy, 2025
- Lịch sử truyền giáo và chữ quốc ngữ (24) 8 Tháng Bảy, 2025
- Đặng Thơ Thơ – Rong chơi ngoài thời gian, cõi vạn hoa của sáng tạo 8 Tháng Bảy, 2025
- Thực – Mơ 8 Tháng Bảy, 2025
- Ngẫm chuyện xưa 8 Tháng Bảy, 2025
- Tự do và Học 7 Tháng Bảy, 2025
- Thay lời tựa 7 Tháng Bảy, 2025
- Nghĩ vụn về văn chương 7 Tháng Bảy, 2025
- Thuyền – Thi pháp và diễn ngôn thơ trong tiểu thuyết của Nguyễn Đức Tùng 6 Tháng Bảy, 2025
- Chừa lại cho mình một đường lui 6 Tháng Bảy, 2025
- Dòng nhạc kỷ niệm với nhạc cũ miền Nam (kỳ 347): Tuyển tập “Những Tình Khúc Tiền Chiến Tiêu Biểu”-Tan Tác (Tu My) 6 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Nguyễn Đức Tùng 6 Tháng Bảy, 2025
- Étienne de la Boétie – Con đường từ Nô lệ đến Tự do & Những tương giao lịch sử 5 Tháng Bảy, 2025
- Khi đề thi trở thành cái bẫy vô hình của việc dạy và học Ngữ văn 5 Tháng Bảy, 2025
- Xuất viện 5 Tháng Bảy, 2025
- Hồ Nhĩ Hải hồi sinh – Một thí điểm của Khoa học Môi trường, một thành công của nền Văn minh Sinh thái 4 Tháng Bảy, 2025
- LỜI NÓI ĐẦU cho cuốn “TA LÀ – Những Khúc mắc Siêu hình học” 4 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Quảng Tánh Trần Cầm 4 Tháng Bảy, 2025
- Cuốn thứ bảy của Phan Thúy Hà 3 Tháng Bảy, 2025
- Tháng 6 – Mừng “Thuyền” của Nguyễn Đức Tùng 3 Tháng Bảy, 2025
- Thuyền – Hú gọi hồn nước chữa lành vết thương đau 3 Tháng Bảy, 2025
- Tóc sương say tàn 3 Tháng Bảy, 2025
- Một tóm tắt về các chế độ hậu Cộng sản (kỳ 9) 3 Tháng Bảy, 2025
- Thơ Vũ Thành Sơn 2 Tháng Bảy, 2025
- Những cuộc gặp lại 2 Tháng Bảy, 2025
- Một cuộc trốn chạy 2 Tháng Bảy, 2025
- Robert De Niro trong phim Cape Fear 2 Tháng Bảy, 2025
- Thuyền: Nỗi thăm thẳm của Tự Do 1 Tháng Bảy, 2025
- Giá như tôi là ngọn nến giữa màn đêm sâu thẳm 1 Tháng Bảy, 2025
- Một tóm tắt về các chế độ hậu Cộng sản (kỳ 8) 1 Tháng Bảy, 2025
- Thuyền: lời tựa cho hành trình triệu Thuyền Nhân 30 Tháng Sáu, 2025
- Ở Mộc 30 Tháng Sáu, 2025
- Thơ Palestine: Giữa vòng vây (5, kỳ cuối) 30 Tháng Sáu, 2025
- Cần lắm, sự kiên nhẫn và lòng khoan dung (Đọc THUYỀN của NGUYỄN ĐỨC TÙNG) 29 Tháng Sáu, 2025
- Vang bóng một thời Sài Gòn xưa 29 Tháng Sáu, 2025
- Thơ Palestine: Giữa vòng vây (4) 29 Tháng Sáu, 2025
- Dòng nhạc kỷ niệm với nhạc cũ miền Nam (kỳ 346): Tuyển tập “Những Tình Khúc Tiền Chiến Tiêu Biểu”- Biệt Ly (Dzoãn Mẫn) 29 Tháng Sáu, 2025
- Một tóm tắt về các chế độ hậu Cộng sản (kỳ 7) 29 Tháng Sáu, 2025
- Thơ Nguyễn Đức Tùng 29 Tháng Sáu, 2025
- Bao nhiêu kiếp-người cho một thuyền-nhân… 28 Tháng Sáu, 2025
- Thơ Palestine: Giữa vòng vây (3) 28 Tháng Sáu, 2025
- Từ văn nghệ minh họa đến giáo dục minh họa 27 Tháng Sáu, 2025
- THUYỀN – Khi những kẻ đã tới bờ vẫn không thôi chòng chành & sự “trầm cảm ký ức” 27 Tháng Sáu, 2025
- Thuyền của Nguyễn Đức Tùng: Đi và về, ở giữa là khoảng trống của mất mát 27 Tháng Sáu, 2025
- Sờ lên đền tháp 27 Tháng Sáu, 2025
- Thơ Palestine: Giữa vòng vây (2) 27 Tháng Sáu, 2025
- Thơ Trần Hạ Vi 27 Tháng Sáu, 2025
- Một tóm tắt về các chế độ hậu Cộng sản (kỳ 6) 27 Tháng Sáu, 2025
- “THUYỀN”: Dấu chấm hết để chuyển sang chương mới… 26 Tháng Sáu, 2025
- Một lần làm xe ôm cho anh Bùi Ngọc Tấn 26 Tháng Sáu, 2025
Danh sách liên kết